Doğum Kontrol Hapları Hakkında Bilgiler
Doğum Kontrol Hapları Hakkında Bilgi
Olumlu Yan Etkileri
* Adet dongusunun duzenli olmasını sağlarlar
* Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını onlerler
* Adet oncesi gerginlik belirtilerini azaltırlar ve bu etkileriyle PMS hastalığında (adet oncesi gerginlik sendromu) tedavi amaclı olarak kullanılırlar
* Adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla gorulur
* Hap kullanan kadınlarda akne (sivilce) ve tuylenme daha az sıklıkla gorulur
* Uzun sureli doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda rahim kanseri ve yumurtalık kanseri cok daha az sıklıkla gorulur
* Gebelik oluşma riskinin azalması dış gebelik ortaya cıkma riskinin de azalmasını sağlar
* Yumurtlama sureci baskılandığından hap kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri de daha az gorulur Bu etki duşuk doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda cok guclu değildir
* Hap kullanan kadınlarda fibrokistik meme sorunu daha az gorulur
* Doğum kontrol hapları pelvik enfeksiyon gelişme riskini azaltırlar Bir yıllık kullanımda pelvik enfeksiyon riski en az %5060 oranında azalır ve bu durum hap kullanıldıkca devam eder Bu etki muhtemelen doğum kontrol haplarının icerdiği progesteron hormonu turevi maddenin rahimağzı salgısını bakterilere karşı daha az gecirgen hale getirmesiyle ilgilidir Bazı calışmalar hap kullanımına bağlı olarak rahimağzında erozyon (yara) geliştiğinde bolgede klamidya bakterilerinin daha kolay coğalabildiğini gostermiş olsa da bu durum henuz kanıtlanmış değildir
* Hap kullanan kadınlarda mantara bağlı vajinit dışında kalan diğer vajinit turlerinin daha az sıklıkla gorulduğu saptanmıştır
* Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda endometriyozis daha az sıklıkla gorulur ve endometriyozis hastalığı olan kadınlarda belirtiler daha hafif seyreder
* Doğum kontrol hapı kullanımının miyomlara karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir
* Hap kullanımı romatoid artrit hastalığı ve ateroskleroz (damar sertliği) gelişme riskini azaltır
* Hap kullanan kadınlarda kemik yoğunluğu daha yavaş azalır Bu etki duşuk doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda cok guclu değildir
Olumsuz Yan Etkileri
Damar Tıkanıklığı Gelişme Riskinin Artması
Doğum kontrol haplarının en korkulan yan etkileri kanın pıhtılaşmaya eğilimini artırmaları nedeniyle damar tıkanıklığına yol acabilmeleridir Bu yan etki gunumuzde kullanılan duşuk doz ilaclar sayesinde cok ender gorulur hale gelmiştir
Bu ciddi yan etkinin gelişme riskini en aza indirmenin en iyi yolu damar tıkanıklığı gelişme riski nispeten yuksek olan kadınların bu ilacı hicbir şekilde kullanmamalarıdır Bu ayrımı ancak bir doktor yapabileceğinden hapların doktor değerlendirmesi sonrasında başlanması son derece onemlidir
Okuyucunun aklına az da olsa damar tıkanıklığı gibi ciddi bir soruna yol acma riski olan bir ilacın doktorlar tarafından nasıl bu kadar rahatca onerilebileceğisorusu gelebilir Oncelikle bilinmesi gereken yeni jenerasyon duşuk dozlu doğum kontrol haplarının uygun durumlarda kullanıldığında damar tıkanıklığı yaratma riskinin oldukca duşuk olduğudur Diğer onemli nokta hicbir ilacın yan etkisiz olamayacağı gerceğidir İlac kullanırken temel prensip karzarar oranının ne kadar yuksek olduğudur Hap kullanımından elde edilen kar (gebelikten korunma ve diğer etkiler), cok duşuk olasılıkla ortaya cıkması beklenen zararlara gore cok daha fazladır
Doğum Kontrol Hapları Ve Kanser
Kadınların coğu kanser yaparkorkusuyla hap kullanmaktan cekinirler Elimizdeki veriler doğum kontrol hapı kullanımının rahim ic tabakası ve yumurtalık kanseri ortaya cıkma riskini azalttığını gostermektedir
İstatistikler bir yıl gibi kısa sureli bir kullanımın bile rahim ic tabakası kanseri gorulme sıklığını yarı yarıya azalttığını ve uc yıllık kullanımda bu koruyucu etkinin en ust seviyeye ulaştığını gostermektedir Hap bırakıldıktan sonra koruyucu etki 20 yıl daha devam etmektedir
Yumurtalık kanseri ilk belirtilerini genellikle cok gec evrelerde veren oldukca oldurucu bir kanser turudur ve hapların bu kanser turunden koruyucu etkisi 36 ay gibi cok kısa sureli bir kullanımda bile başlar Hapların kullanım suresi arttıkca koruyucu etki daha da yukselir 10 yıl sureyle hap kullanan bir kadında yumurtalık kanseri gelişme riskinin %80 oranında azaldığı ve hap bırakıldıktan sonra koruyucu etkinin en az 1520 yıl daha devam ettiği gosterilmiştir Yumurtalık kanseri ailevi gecişli olduğu duşunulen kanser turlerinden bir olduğundan hapların koruyucu etkisi ozellikle ailesinde yumurtalık kanseri oykusu olan kadınlarda ciddi bir koruma seceneği olabilir
Meme kanseri konusunda veriler celişmekle beraber, haplar kısa sureli kullanımda (5 yıl ve daha az) muhtemelen bu kanser turunun ortaya cıkma riski uzerinde etkisizdirler Bu konudaki calışmalar halen devam etmektedir Bugune kadar yapılan calışmalardan cıkan en onemli sonuclardan biri hap kullanımının meme dokusu icinde gelişmeye başlamış ancak belirti vermeyen kanser kitlesinin gelişimini hızlandırabilmesidir Karzarar oranı karşılaştırıldığında hap kullanımından elde edilen kar cok duşuk olasılıkla ortaya cıkan bu etkinin vereceği muhtemel zarardan cok daha fazladır
Bazı calışmalar hap kullanan kadınlarda menopoz sonrası kanser riskinin azaldığını gostermiştir
Rahimağzı kanseri uzerinde hapların bir etkisi olmasının beklenmemesiyle beraber, hap kullanan kadınlarda rahimağzı kanserlerinin onculeri daha sık yakalanmaktadır
Doğum kontrol hapı kullanmaya devam eden kadınlar yıllık muayenelere gelme konusunda daha tutarlı davrandıklarından muayeneyle erken donemde yakalanabilen kanser turleri (meme kanseri, rahimağzı kanseri ve kanser oncusu lezyonlar) daha sık ortaya cıkarılabilmektedir Bu durum istatistiklere doğum kontrol hapı kullananlarda rahimağzı kanseri ve kanser oncusu lezyonlar ve meme kanseri daha sık gorulmektedirşeklinde yansıyor olabilir
Bulantı ve Kusma
Hapların iceriğinde bulunan ostrojen hormonu beyindeki bulantı merkezine direkt etkiyle bulantı ve bazen kusma şikayetinin ortaya cıkmasına neden olabilmektedir Ozellikle erken gebelik doneminde bulantı sorunu yaşayan kadınlarda bu yan etki daha sık gozlenir
Gunumuzde kullanılan duşuk doz haplarda bu yan etki de daha az gorulmekte ve genellikle birkac kutu bitiminde vucudun ilaca alışması sonrasında bulantı ortadan kalkmaktadır
Doğum Kontrol Hapları Hakkında Bilgi
Olumlu Yan Etkileri
* Adet dongusunun duzenli olmasını sağlarlar
* Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını onlerler
* Adet oncesi gerginlik belirtilerini azaltırlar ve bu etkileriyle PMS hastalığında (adet oncesi gerginlik sendromu) tedavi amaclı olarak kullanılırlar
* Adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla gorulur
* Hap kullanan kadınlarda akne (sivilce) ve tuylenme daha az sıklıkla gorulur
* Uzun sureli doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda rahim kanseri ve yumurtalık kanseri cok daha az sıklıkla gorulur
* Gebelik oluşma riskinin azalması dış gebelik ortaya cıkma riskinin de azalmasını sağlar
* Yumurtlama sureci baskılandığından hap kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri de daha az gorulur Bu etki duşuk doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda cok guclu değildir
* Hap kullanan kadınlarda fibrokistik meme sorunu daha az gorulur
* Doğum kontrol hapları pelvik enfeksiyon gelişme riskini azaltırlar Bir yıllık kullanımda pelvik enfeksiyon riski en az %5060 oranında azalır ve bu durum hap kullanıldıkca devam eder Bu etki muhtemelen doğum kontrol haplarının icerdiği progesteron hormonu turevi maddenin rahimağzı salgısını bakterilere karşı daha az gecirgen hale getirmesiyle ilgilidir Bazı calışmalar hap kullanımına bağlı olarak rahimağzında erozyon (yara) geliştiğinde bolgede klamidya bakterilerinin daha kolay coğalabildiğini gostermiş olsa da bu durum henuz kanıtlanmış değildir
* Hap kullanan kadınlarda mantara bağlı vajinit dışında kalan diğer vajinit turlerinin daha az sıklıkla gorulduğu saptanmıştır
* Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda endometriyozis daha az sıklıkla gorulur ve endometriyozis hastalığı olan kadınlarda belirtiler daha hafif seyreder
* Doğum kontrol hapı kullanımının miyomlara karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir
* Hap kullanımı romatoid artrit hastalığı ve ateroskleroz (damar sertliği) gelişme riskini azaltır
* Hap kullanan kadınlarda kemik yoğunluğu daha yavaş azalır Bu etki duşuk doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda cok guclu değildir
Olumsuz Yan Etkileri
Damar Tıkanıklığı Gelişme Riskinin Artması
Doğum kontrol haplarının en korkulan yan etkileri kanın pıhtılaşmaya eğilimini artırmaları nedeniyle damar tıkanıklığına yol acabilmeleridir Bu yan etki gunumuzde kullanılan duşuk doz ilaclar sayesinde cok ender gorulur hale gelmiştir
Bu ciddi yan etkinin gelişme riskini en aza indirmenin en iyi yolu damar tıkanıklığı gelişme riski nispeten yuksek olan kadınların bu ilacı hicbir şekilde kullanmamalarıdır Bu ayrımı ancak bir doktor yapabileceğinden hapların doktor değerlendirmesi sonrasında başlanması son derece onemlidir
Okuyucunun aklına az da olsa damar tıkanıklığı gibi ciddi bir soruna yol acma riski olan bir ilacın doktorlar tarafından nasıl bu kadar rahatca onerilebileceğisorusu gelebilir Oncelikle bilinmesi gereken yeni jenerasyon duşuk dozlu doğum kontrol haplarının uygun durumlarda kullanıldığında damar tıkanıklığı yaratma riskinin oldukca duşuk olduğudur Diğer onemli nokta hicbir ilacın yan etkisiz olamayacağı gerceğidir İlac kullanırken temel prensip karzarar oranının ne kadar yuksek olduğudur Hap kullanımından elde edilen kar (gebelikten korunma ve diğer etkiler), cok duşuk olasılıkla ortaya cıkması beklenen zararlara gore cok daha fazladır
Doğum Kontrol Hapları Ve Kanser
Kadınların coğu kanser yaparkorkusuyla hap kullanmaktan cekinirler Elimizdeki veriler doğum kontrol hapı kullanımının rahim ic tabakası ve yumurtalık kanseri ortaya cıkma riskini azalttığını gostermektedir
İstatistikler bir yıl gibi kısa sureli bir kullanımın bile rahim ic tabakası kanseri gorulme sıklığını yarı yarıya azalttığını ve uc yıllık kullanımda bu koruyucu etkinin en ust seviyeye ulaştığını gostermektedir Hap bırakıldıktan sonra koruyucu etki 20 yıl daha devam etmektedir
Yumurtalık kanseri ilk belirtilerini genellikle cok gec evrelerde veren oldukca oldurucu bir kanser turudur ve hapların bu kanser turunden koruyucu etkisi 36 ay gibi cok kısa sureli bir kullanımda bile başlar Hapların kullanım suresi arttıkca koruyucu etki daha da yukselir 10 yıl sureyle hap kullanan bir kadında yumurtalık kanseri gelişme riskinin %80 oranında azaldığı ve hap bırakıldıktan sonra koruyucu etkinin en az 1520 yıl daha devam ettiği gosterilmiştir Yumurtalık kanseri ailevi gecişli olduğu duşunulen kanser turlerinden bir olduğundan hapların koruyucu etkisi ozellikle ailesinde yumurtalık kanseri oykusu olan kadınlarda ciddi bir koruma seceneği olabilir
Meme kanseri konusunda veriler celişmekle beraber, haplar kısa sureli kullanımda (5 yıl ve daha az) muhtemelen bu kanser turunun ortaya cıkma riski uzerinde etkisizdirler Bu konudaki calışmalar halen devam etmektedir Bugune kadar yapılan calışmalardan cıkan en onemli sonuclardan biri hap kullanımının meme dokusu icinde gelişmeye başlamış ancak belirti vermeyen kanser kitlesinin gelişimini hızlandırabilmesidir Karzarar oranı karşılaştırıldığında hap kullanımından elde edilen kar cok duşuk olasılıkla ortaya cıkan bu etkinin vereceği muhtemel zarardan cok daha fazladır
Bazı calışmalar hap kullanan kadınlarda menopoz sonrası kanser riskinin azaldığını gostermiştir
Rahimağzı kanseri uzerinde hapların bir etkisi olmasının beklenmemesiyle beraber, hap kullanan kadınlarda rahimağzı kanserlerinin onculeri daha sık yakalanmaktadır
Doğum kontrol hapı kullanmaya devam eden kadınlar yıllık muayenelere gelme konusunda daha tutarlı davrandıklarından muayeneyle erken donemde yakalanabilen kanser turleri (meme kanseri, rahimağzı kanseri ve kanser oncusu lezyonlar) daha sık ortaya cıkarılabilmektedir Bu durum istatistiklere doğum kontrol hapı kullananlarda rahimağzı kanseri ve kanser oncusu lezyonlar ve meme kanseri daha sık gorulmektedirşeklinde yansıyor olabilir
Bulantı ve Kusma
Hapların iceriğinde bulunan ostrojen hormonu beyindeki bulantı merkezine direkt etkiyle bulantı ve bazen kusma şikayetinin ortaya cıkmasına neden olabilmektedir Ozellikle erken gebelik doneminde bulantı sorunu yaşayan kadınlarda bu yan etki daha sık gozlenir
Gunumuzde kullanılan duşuk doz haplarda bu yan etki de daha az gorulmekte ve genellikle birkac kutu bitiminde vucudun ilaca alışması sonrasında bulantı ortadan kalkmaktadır