Dopamin, dikkat, hareket, öğrenme süreçleri, motivasyon ve duygusal yansıların organize edilmesinde tesirli olan bir nörotransmitterdir. Nörotransmitterler’in nöronlar ortasında irtibat misyonu yapan kimyasallar olduğunu söyleyebiliriz. Hudut sistemi boyunca sinyal transferi sağlaması tarafıyla fizyolojimizin kıymetli bir kesimidir.
Çok yaygın kullandığımız “iyi hissetmek” tabiri aslında dopamin salgılanması ile ortaya çıkmaktadır. Rastgele bir hareket sonucunda memnun olduğumuzda, bedenimize dopamin salınımı olur ve bizi keyifli eden davranışı tekrarlama olasılığımız artar. Bu durumda dopamin, davranışın pekiştireçi olur.
Dopamin düzeyimizin beynimizdeki ödül sistemi ile bağı vardır. Ödül sistemimiz, bizi memnun eden bir şey yaptığımızda ortaya çıkan memnunluk durumuna işaret eder. Örneğin günde yediğimiz üç öğünün beynimizdeki ödül sistemini aktive ettiği gözlemlenmektedir. Bu ve bunun dışında günlük aldığımız uyaranlar, olağan kurallarda dopamin düzeyimizi kâfi bir düzeyde tutmaya fayda ama, yaşadığımız çağın getirisi toplumsal medya ve uyaran bolluğu, dopamin düzeyimizi belli bir standarttan uzaklaştırır. Haliyle ödül düzeneği bozulur ve devamlı olarak dopamin açlığı hissedilir.
Telefonumuza refleks olarak elimizi attıktan sonra geçirdiğimiz onca saatler, keyfimizin kaçmasıyla yemeğe sarılmamız, bir kısım izleyip kalkarım dedikten sonra bitirilen dönemlerin gerisinde tamamiyle bu durum vardır.
Bu durumun aktüel sorun olması tarafıyla yeni bir tahlili olmasını bekleyebiliriz ancak aslında biçimsel olarak kolay, uygulaması istikametiyle sıkıntı bir tahlil bulunmuştur: Dopamin Diyeti.
Tüm yapmamız gereken, denetimsizce alınan uyaranları almayı reddetmek, belli bir program yönergesine uyarak, zihnimizi dinlendirmek olmalıdır. Bunun için birinci adım, bizi hayat planlarımızdan alıkoyan tüm nedenleri listelemek ve karşımıza çıkma oranlarını düşürmek olacaktır. Ayrıyeten, vakit aralığına yönelik bir takvim hazırlamak tesirli olabilir. Bu halde günlük planlar ve internet kullanımı ortasında kesin bir çizgi çizebiliriz.
Dopamin Diyeti kavramını ortaya atan Dr. Cameron Sepah, gün sonunda 1-4 saat, haftada 1 gün, yılın her çeyreğinde bir haftasonu, tüm yıl boyunca ise bir hafta olmak üzere dopamin diyetini uygulayabileceğimizi söylüyor.
An’ın içinde kalarak farkındalığımızı arttırmak, öz-kontrol için gayret göstermek, hatta en değerlisi hazzı ertelemek, hasar almış dopamin reseptörlerimizin düzelmesini sağlayacaktır. Şu an için feda edilen zevkler, daha ağır ve daha sağlıklı bir halde memnunluk kapımızı aralayabilir.
Çok yaygın kullandığımız “iyi hissetmek” tabiri aslında dopamin salgılanması ile ortaya çıkmaktadır. Rastgele bir hareket sonucunda memnun olduğumuzda, bedenimize dopamin salınımı olur ve bizi keyifli eden davranışı tekrarlama olasılığımız artar. Bu durumda dopamin, davranışın pekiştireçi olur.
Dopamin düzeyimizin beynimizdeki ödül sistemi ile bağı vardır. Ödül sistemimiz, bizi memnun eden bir şey yaptığımızda ortaya çıkan memnunluk durumuna işaret eder. Örneğin günde yediğimiz üç öğünün beynimizdeki ödül sistemini aktive ettiği gözlemlenmektedir. Bu ve bunun dışında günlük aldığımız uyaranlar, olağan kurallarda dopamin düzeyimizi kâfi bir düzeyde tutmaya fayda ama, yaşadığımız çağın getirisi toplumsal medya ve uyaran bolluğu, dopamin düzeyimizi belli bir standarttan uzaklaştırır. Haliyle ödül düzeneği bozulur ve devamlı olarak dopamin açlığı hissedilir.
Telefonumuza refleks olarak elimizi attıktan sonra geçirdiğimiz onca saatler, keyfimizin kaçmasıyla yemeğe sarılmamız, bir kısım izleyip kalkarım dedikten sonra bitirilen dönemlerin gerisinde tamamiyle bu durum vardır.
Bu durumun aktüel sorun olması tarafıyla yeni bir tahlili olmasını bekleyebiliriz ancak aslında biçimsel olarak kolay, uygulaması istikametiyle sıkıntı bir tahlil bulunmuştur: Dopamin Diyeti.
Tüm yapmamız gereken, denetimsizce alınan uyaranları almayı reddetmek, belli bir program yönergesine uyarak, zihnimizi dinlendirmek olmalıdır. Bunun için birinci adım, bizi hayat planlarımızdan alıkoyan tüm nedenleri listelemek ve karşımıza çıkma oranlarını düşürmek olacaktır. Ayrıyeten, vakit aralığına yönelik bir takvim hazırlamak tesirli olabilir. Bu halde günlük planlar ve internet kullanımı ortasında kesin bir çizgi çizebiliriz.
Dopamin Diyeti kavramını ortaya atan Dr. Cameron Sepah, gün sonunda 1-4 saat, haftada 1 gün, yılın her çeyreğinde bir haftasonu, tüm yıl boyunca ise bir hafta olmak üzere dopamin diyetini uygulayabileceğimizi söylüyor.
An’ın içinde kalarak farkındalığımızı arttırmak, öz-kontrol için gayret göstermek, hatta en değerlisi hazzı ertelemek, hasar almış dopamin reseptörlerimizin düzelmesini sağlayacaktır. Şu an için feda edilen zevkler, daha ağır ve daha sağlıklı bir halde memnunluk kapımızı aralayabilir.