dunyanın en eski şehri neresidir,
dunyanın en eski şehri nerede
Dunyanın En Eski Şehri Catalhoyuk
Yakındoğu'daki ilk uygarlığın Fırat ve Dicle bolgesi ile sınırlı olmadığı, yerleşim ve kent uygarlığı başlangıcının biraz daha batıda ve cok daha onceleri gercekleştiği acıklık kazanmıştır Uzmanları bu bilgilere goturen anahtar olay ise Londra' da oğretmenlik yapan James Mellaart' ın 1958' de, Konya' nın yakınında saptadığı ve uzerine sonradan yerleşim yeri kurulmamış olan Catalhoyuk yerleşimini bulup 1961 de orda kazılara başlamasıdır
Mellaart, kazdığı katmanlardaki radyokarbon verilerine dayanarak, Catalhoyuk' un MO 6500' den 5700' e kadar uzanan bir tarihe sahip olduğunu duşunuyor Buna karşın, Anadolu arkeolojisinin eskilerinden Kurt Bittel ise, şimdiye değin bulunmuş dunyanın en eski kentini 6 Binyılın 2 yarısına tarihlemektedir
Yaklaşık 510 bin kişinin yaşadığı sanılan Catalhoyuk ’ te onceki yıllarda yapılan kazılarda yonetim binası, tapınak ya da ona benzer bir kamusal alana rastlamadıklarını dile getiren Hodder, (Catalhoyuk kazı başkanı) “ Bu ilginc bir durum Şu anki manzara, yoneticisi olmayan eşitlikci bir toplum Catalhoyuk ’ te temeli eşitliğe dayanan bir toplumsal yaşam goze carpıyor Catalhoyuk ’ te toplumsal hayatta herkesin birbiriyle aşağı yukarı eşit olduğu soylenebilir Ama bu, komunist toplumlardan farklı; basit bir komunist organizasyona benziyor Yani Rusya ’ da Stalin vardı ama Catalhoyuk ’ te yok diye kaydetti
Catalhoyuk' teki yerleşimin, yani şehirciliğin en iyi bilinen donemi 7 ve 11 katlardadır Dortgen duvarlı evlerin duvarları birbirine bitişiktir Ortak duvar yoktur, her evin kendi mustakil duvarı vardır Evler ayrı ayrı planlanmış ve ihtiyac duyulunca yanına başka bir ev yapılmıştır Evlerin bitişik duvarları nedeniyle şehirde sokaklar mevcut değildir Ulaşım duz damlar uzerinden olmaktadır Şehri sınırlayan ve koruyan sur duvarları niteliğinde herhangi bir buluntuya rastlanmamıştır Bina yapımında kullanılan malzeme kerpic, ağac ve kamıştır Evlerin temel derinlikleri azdır Duvarlar arasında ağac dikmeler vardır Bu dikmeler uzerine gelen kirişler duz tavanı taşımaktadır Tavan ust ortusu kamış uzerine sıkıştırılmış kil topraktır Evler tek katlı olup, eve giriş damda acılan bir delikten merenle olmaktadır Her ev bir oda ve bir depodan oluşur Odaların icinde dortgen ocaklar, duvarların on kısımlarında taban doşemesinden yuksekliği 10 30 cm arasında değişen sekiler ve duvar icinde dortgen nişler bulunmaktadır Duvarlar sıvalıdır, sıva uzeri beyaza boyandıktan sonra sarı, kırmızı ve siyah tonlarda resimler yapılmıştır Kutsal odalar diğer odalara nazaran daha buyuktur Bu evlerin icindeki duvar resimleri yanında ise orijinal boğa başı, koc başı ve geyik başlarının sıkıştırılmış kil ile konserve edilmiş trofeleri duvarlara aplike edilmiştir Bunların yanında rolyef halinde insan figurleri ile hayvan figurleri de gorunmektedir Catalhoyuk' te duvar resimleri en erken 10 en gec 11 tabakada bulunmuştur En guzel ve gelişmişleri ise 7 ve 5 tabakalara aittir Bu resimler paleolitik insanın mağara duvarlarına yaptığı resimlerin bir gelenek olarak devamıdır İnanc olarak avın bereketi icin yapılan resimlerdir Gec doneme doğru duvar resimlerinde ev sahnelerinin azaldığı ve kuş motifleri ile geometrik desenlerin ortaya cıktığı gorulur
Duvarlara resmedilmiş olan akbabalar tarafından parcalanan başsız insan figurlerinin olu gomme adetleri ile ilgili olduğu sanılmaktadır Akbabalar tarafından et kısmı yenerek temizlenen kemikler toparlanarak hasırlardan yapılmış bir ortuye sarılır ve ev icindeki şekillerin altına gomulurdu Şekiller altında yapılan araştırmalarda cok sayıda iskelet ortaya cıkarılmıştır Olu hediyesi olarak kemikten yapılmış aletler, renkli taşlar, kesici aletlerden taştan baltalar, deniz kabuğundan yapılmış boncuklar konmuştur Catalhoyuk kazısında ele gecen heykelcikler bize ana tanrıca kulturunun (tapınma) başlangıcı ve zamanın inancları hakkında ozgun bilgiler vermektedir Pişmiş toprak ve taştan yapılmış bu heykelcikler 5 ila 15 cm arasında değişen buyukluktedir Şişman, iri goğuslu, buyuk kalcalı ve zaman zaman doğum yapar vaziyette tasvir edilmişlerdir Bu ozellikleri bolluk ve bereketi temsil etmeleri nedeniyledir Catalhoyuk' te ele gecen alet ve malzemelerin hemen hepsi taş, pişmiş toprak, baltalar, sığ tabaklar, yuksek kabartma bereket tanrıcası motifleri ile sus eşyası olarak kullanılan bilezik ve kolyelerdir Pişmiş topraktan iri taneli hamura sahip, carksız siyah ve kiremit renkli kaplar ve canaklar bulunmuştur Ayrıca ana tanrıca ve mukaddes hayvan figuru de pişmiş topraktan yapılmıştır Kemikten yapılmış kesici ve delici aletler ile obsidyenden yapılmış mızrak ve ok ucları Catalhoyuk' te kullanılan en onemli malzemelerdir
Catalhoyuk' te 1996 yılına kadar kazı yapılmamış; bu yıldan itibaren İngiliz Arkeoloji Enstitusu tarafından Ian Hodder başkanlığında kazılara devam edilmiştir Kazı buluntuları Konya Arkeoloji Muzesi' ndedir Bunların bir kısmı teşhir edilmiş, diğerleri ise depolarda koruma altına alınmış durumdadır
dunyanın en eski şehri nerede
Dunyanın En Eski Şehri Catalhoyuk
Yakındoğu'daki ilk uygarlığın Fırat ve Dicle bolgesi ile sınırlı olmadığı, yerleşim ve kent uygarlığı başlangıcının biraz daha batıda ve cok daha onceleri gercekleştiği acıklık kazanmıştır Uzmanları bu bilgilere goturen anahtar olay ise Londra' da oğretmenlik yapan James Mellaart' ın 1958' de, Konya' nın yakınında saptadığı ve uzerine sonradan yerleşim yeri kurulmamış olan Catalhoyuk yerleşimini bulup 1961 de orda kazılara başlamasıdır
Mellaart, kazdığı katmanlardaki radyokarbon verilerine dayanarak, Catalhoyuk' un MO 6500' den 5700' e kadar uzanan bir tarihe sahip olduğunu duşunuyor Buna karşın, Anadolu arkeolojisinin eskilerinden Kurt Bittel ise, şimdiye değin bulunmuş dunyanın en eski kentini 6 Binyılın 2 yarısına tarihlemektedir
Yaklaşık 510 bin kişinin yaşadığı sanılan Catalhoyuk ’ te onceki yıllarda yapılan kazılarda yonetim binası, tapınak ya da ona benzer bir kamusal alana rastlamadıklarını dile getiren Hodder, (Catalhoyuk kazı başkanı) “ Bu ilginc bir durum Şu anki manzara, yoneticisi olmayan eşitlikci bir toplum Catalhoyuk ’ te temeli eşitliğe dayanan bir toplumsal yaşam goze carpıyor Catalhoyuk ’ te toplumsal hayatta herkesin birbiriyle aşağı yukarı eşit olduğu soylenebilir Ama bu, komunist toplumlardan farklı; basit bir komunist organizasyona benziyor Yani Rusya ’ da Stalin vardı ama Catalhoyuk ’ te yok diye kaydetti
Catalhoyuk' teki yerleşimin, yani şehirciliğin en iyi bilinen donemi 7 ve 11 katlardadır Dortgen duvarlı evlerin duvarları birbirine bitişiktir Ortak duvar yoktur, her evin kendi mustakil duvarı vardır Evler ayrı ayrı planlanmış ve ihtiyac duyulunca yanına başka bir ev yapılmıştır Evlerin bitişik duvarları nedeniyle şehirde sokaklar mevcut değildir Ulaşım duz damlar uzerinden olmaktadır Şehri sınırlayan ve koruyan sur duvarları niteliğinde herhangi bir buluntuya rastlanmamıştır Bina yapımında kullanılan malzeme kerpic, ağac ve kamıştır Evlerin temel derinlikleri azdır Duvarlar arasında ağac dikmeler vardır Bu dikmeler uzerine gelen kirişler duz tavanı taşımaktadır Tavan ust ortusu kamış uzerine sıkıştırılmış kil topraktır Evler tek katlı olup, eve giriş damda acılan bir delikten merenle olmaktadır Her ev bir oda ve bir depodan oluşur Odaların icinde dortgen ocaklar, duvarların on kısımlarında taban doşemesinden yuksekliği 10 30 cm arasında değişen sekiler ve duvar icinde dortgen nişler bulunmaktadır Duvarlar sıvalıdır, sıva uzeri beyaza boyandıktan sonra sarı, kırmızı ve siyah tonlarda resimler yapılmıştır Kutsal odalar diğer odalara nazaran daha buyuktur Bu evlerin icindeki duvar resimleri yanında ise orijinal boğa başı, koc başı ve geyik başlarının sıkıştırılmış kil ile konserve edilmiş trofeleri duvarlara aplike edilmiştir Bunların yanında rolyef halinde insan figurleri ile hayvan figurleri de gorunmektedir Catalhoyuk' te duvar resimleri en erken 10 en gec 11 tabakada bulunmuştur En guzel ve gelişmişleri ise 7 ve 5 tabakalara aittir Bu resimler paleolitik insanın mağara duvarlarına yaptığı resimlerin bir gelenek olarak devamıdır İnanc olarak avın bereketi icin yapılan resimlerdir Gec doneme doğru duvar resimlerinde ev sahnelerinin azaldığı ve kuş motifleri ile geometrik desenlerin ortaya cıktığı gorulur
Duvarlara resmedilmiş olan akbabalar tarafından parcalanan başsız insan figurlerinin olu gomme adetleri ile ilgili olduğu sanılmaktadır Akbabalar tarafından et kısmı yenerek temizlenen kemikler toparlanarak hasırlardan yapılmış bir ortuye sarılır ve ev icindeki şekillerin altına gomulurdu Şekiller altında yapılan araştırmalarda cok sayıda iskelet ortaya cıkarılmıştır Olu hediyesi olarak kemikten yapılmış aletler, renkli taşlar, kesici aletlerden taştan baltalar, deniz kabuğundan yapılmış boncuklar konmuştur Catalhoyuk kazısında ele gecen heykelcikler bize ana tanrıca kulturunun (tapınma) başlangıcı ve zamanın inancları hakkında ozgun bilgiler vermektedir Pişmiş toprak ve taştan yapılmış bu heykelcikler 5 ila 15 cm arasında değişen buyukluktedir Şişman, iri goğuslu, buyuk kalcalı ve zaman zaman doğum yapar vaziyette tasvir edilmişlerdir Bu ozellikleri bolluk ve bereketi temsil etmeleri nedeniyledir Catalhoyuk' te ele gecen alet ve malzemelerin hemen hepsi taş, pişmiş toprak, baltalar, sığ tabaklar, yuksek kabartma bereket tanrıcası motifleri ile sus eşyası olarak kullanılan bilezik ve kolyelerdir Pişmiş topraktan iri taneli hamura sahip, carksız siyah ve kiremit renkli kaplar ve canaklar bulunmuştur Ayrıca ana tanrıca ve mukaddes hayvan figuru de pişmiş topraktan yapılmıştır Kemikten yapılmış kesici ve delici aletler ile obsidyenden yapılmış mızrak ve ok ucları Catalhoyuk' te kullanılan en onemli malzemelerdir
Catalhoyuk' te 1996 yılına kadar kazı yapılmamış; bu yıldan itibaren İngiliz Arkeoloji Enstitusu tarafından Ian Hodder başkanlığında kazılara devam edilmiştir Kazı buluntuları Konya Arkeoloji Muzesi' ndedir Bunların bir kısmı teşhir edilmiş, diğerleri ise depolarda koruma altına alınmış durumdadır