Ekvator , Dönenceler , Kutup Daireleri ve Kutup Noktalarının Özellikleri Nelerdir?
Ekvator , Dönenceler , Kutup Daireleri ve Kutup Noktalarının Özellikleri
Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir.
Bunlar :
Ekvator
Dönenceler
Kutup Daireleri
Kutup Noktaları
*Ekvatorun Özellikleri
• En uzun paraleldir.
• Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir.
• Dünya’nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator’da yaklaşık 1670 km/saat’tir.
• Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül’de dik açıyla alır.
• Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır.
• Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır.
• Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12′şer saattir.
*Dönencelerin Özellikleri
• Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Kuzey Yarım Küre’dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre’dekine Oğlak dönencesi denir.
• Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar.
• Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır.
• 5. Yengeç Dönencesi 21 Haziran’da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık’ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır.
*Kutup Noktalarının Özellikleri
• 90. Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir.
• Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur.
• Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül’de teğet geçtiği yerlerdir.
• Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır.
• Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir.
*Kutup Dairelerinin Özellikleri
• Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar.
• Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık’ta teğet geçtiği paralellerdir.
• 21 Haziran’da Kuzey Kutup Dairesi’nde, 21 Aralık’ta Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz yaşanır.
*Meridyenlerin Özellikleri
• Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır. Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir.
• Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir.
• Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir.
• Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır.
UYARI : Meridyen yayları eşit uzunluktadır. Aralarındaki uzaklık Ekvator’dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir.
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111.322 m. (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45. (Kuzey – Güney) paralellerinde 78.850 m, 90. (Kuzey – Güney) paralellerinde ise 0 m’dir.
Ekvator , Dönenceler , Kutup Daireleri ve Kutup Noktalarının Özellikleri
Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir.
Bunlar :
Ekvator
Dönenceler
Kutup Daireleri
Kutup Noktaları
*Ekvatorun Özellikleri
• En uzun paraleldir.
• Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir.
• Dünya’nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator’da yaklaşık 1670 km/saat’tir.
• Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül’de dik açıyla alır.
• Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır.
• Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır.
• Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12′şer saattir.
*Dönencelerin Özellikleri
• Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Kuzey Yarım Küre’dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre’dekine Oğlak dönencesi denir.
• Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar.
• Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır.
• 5. Yengeç Dönencesi 21 Haziran’da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık’ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır.
*Kutup Noktalarının Özellikleri
• 90. Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir.
• Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur.
• Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül’de teğet geçtiği yerlerdir.
• Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır.
• Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir.
*Kutup Dairelerinin Özellikleri
• Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
• Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar.
• Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık’ta teğet geçtiği paralellerdir.
• 21 Haziran’da Kuzey Kutup Dairesi’nde, 21 Aralık’ta Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz yaşanır.
*Meridyenlerin Özellikleri
• Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır. Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir.
• Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir.
• Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir.
• Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır.
UYARI : Meridyen yayları eşit uzunluktadır. Aralarındaki uzaklık Ekvator’dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir.
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111.322 m. (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45. (Kuzey – Güney) paralellerinde 78.850 m, 90. (Kuzey – Güney) paralellerinde ise 0 m’dir.
