El, ayak ve ağız illeti (EAAH) virüslerin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Coxsackie virüs A10, Coxsackie virüs A16 ve Enterovirüs 71, bu tabloya yol açmaktadır.Özellikle 5 yaştan küçük çocuklarda görülmektedir.Son yıllarda büyük evlat ve erişkinlerin illeti olarak da tanımlanmaktadır.
Hastalık uzak şark devletlerinde önemli boyutlarda salgınlar yapar.2015 yılında Singapore da 18000 vaka bildirilmiştir. Memleketimizde son yıllarda artış olduğu gözlenmektedir .Bölgelere nazaran mevsimsel farklılık gösterir.
Bulaşma ne formda olur?
-Enfekte şahısların burun boğaz salgıları (Tükürük,Balgam gibi)
-Döküntüleri
-Dışkıları ile bulaşım olmaktadır .
-Esas bulaşım kaynağı hastaların dışkılardır.
Bu virüsler;
Öksürme ,Hapşırma
Öpme, yakın temas
Dışkı ile temas sonrası bulaşmaktadır.
Örneğin hasta evlatların bez değişimi sonrası ellerin yıkanmaması bulaşımda kıymetlidir.
Bulaşıcılık müddeti ne kadardır?
Illetin birinci haftasında bulaşıcılık yüksektir.Bulaştırıcılık vadesi haftalarca sürebilir.Özellikle erişkin hastalarda hastalık belirtileri gelişmez , buna rağmen bulaştırıcılık uzun vade devam eder.
Klinik belirtiler;
Ateş
İştah kaybı
Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu
Hastanın kendisini uygun hissetmemesidir.
Bu belirtilerden bir yahut iki gün sonra Ağızda yaralar, El ayası ve Ayak tabanında döküntüler ortaya çıkar. Bu döküntüler diz, dirsek ve kalçalarda da görülebilir. Döküntüler su toplayabilir ve kaşıntılı değildir.
Tanı;
Viral kültür
Seroloji
Nükleik asit amplifikasyon tekniği uygulanır.
Kuluçka vadesi 3-7 gündür.
Illete has tedavi yolu yoktur.Ateş ve ağrı için ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılır.Ağız bakımı değerlidir.Sıvı tedavisi gerekebilir.
Önemli vakalarda hastaneye yatış, antiviral tedavi ve destekleyici tedavi yapılabilir.Bulgular 7-10 gün içinde geriler.
Önemli seyreden vakalarda kardiyak ve nörolojik komplikasyonlar gelişebilir.El, ayak ve ağız illetinden korunmada aşı mevcut değildir.Bu marazdan korunmada hijyen koşullarına uymak değerlidir.Temas edilen vakalarda 20 saniyelik el yıkamanın değeri hatırlanmalıdır.Tuvalet tasarrufu sonrası yahut bez değiştirdikten sonra eller yıkanmalıdır.
Nadiren El, ayak ve ağız marazını geçiren bir birey tekrar farklı bir virüs nedeniyle tıpkı marazı geçirebilir.Hayvanlardan geçiş olmaz, hane hayvanları enfeksiyon açısından risk faktörü oluşturmaz.
Gebelikte bu enfeksiyon geçirildiğinde önemli bir tablo gelişmez.Doğumdan acilen evvel validenin enfeksiyonu geçirdiği durumda ise virüs bebeğe geçebilir ve yenidoğan Bebekte hastalık tablosu hafif seyreder.
Prof.Dr. Nuran Gürses
Evlat ve Evlat Enfeksiyon Marazları Eksperi
Hastalık uzak şark devletlerinde önemli boyutlarda salgınlar yapar.2015 yılında Singapore da 18000 vaka bildirilmiştir. Memleketimizde son yıllarda artış olduğu gözlenmektedir .Bölgelere nazaran mevsimsel farklılık gösterir.
Bulaşma ne formda olur?
-Enfekte şahısların burun boğaz salgıları (Tükürük,Balgam gibi)
-Döküntüleri
-Dışkıları ile bulaşım olmaktadır .
-Esas bulaşım kaynağı hastaların dışkılardır.
Bu virüsler;
Öksürme ,Hapşırma
Öpme, yakın temas
Dışkı ile temas sonrası bulaşmaktadır.
Örneğin hasta evlatların bez değişimi sonrası ellerin yıkanmaması bulaşımda kıymetlidir.
Bulaşıcılık müddeti ne kadardır?
Illetin birinci haftasında bulaşıcılık yüksektir.Bulaştırıcılık vadesi haftalarca sürebilir.Özellikle erişkin hastalarda hastalık belirtileri gelişmez , buna rağmen bulaştırıcılık uzun vade devam eder.
Klinik belirtiler;
Ateş
İştah kaybı
Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu
Hastanın kendisini uygun hissetmemesidir.
Bu belirtilerden bir yahut iki gün sonra Ağızda yaralar, El ayası ve Ayak tabanında döküntüler ortaya çıkar. Bu döküntüler diz, dirsek ve kalçalarda da görülebilir. Döküntüler su toplayabilir ve kaşıntılı değildir.
Tanı;
Viral kültür
Seroloji
Nükleik asit amplifikasyon tekniği uygulanır.
Kuluçka vadesi 3-7 gündür.
Illete has tedavi yolu yoktur.Ateş ve ağrı için ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılır.Ağız bakımı değerlidir.Sıvı tedavisi gerekebilir.
Önemli vakalarda hastaneye yatış, antiviral tedavi ve destekleyici tedavi yapılabilir.Bulgular 7-10 gün içinde geriler.
Önemli seyreden vakalarda kardiyak ve nörolojik komplikasyonlar gelişebilir.El, ayak ve ağız illetinden korunmada aşı mevcut değildir.Bu marazdan korunmada hijyen koşullarına uymak değerlidir.Temas edilen vakalarda 20 saniyelik el yıkamanın değeri hatırlanmalıdır.Tuvalet tasarrufu sonrası yahut bez değiştirdikten sonra eller yıkanmalıdır.
Nadiren El, ayak ve ağız marazını geçiren bir birey tekrar farklı bir virüs nedeniyle tıpkı marazı geçirebilir.Hayvanlardan geçiş olmaz, hane hayvanları enfeksiyon açısından risk faktörü oluşturmaz.
Gebelikte bu enfeksiyon geçirildiğinde önemli bir tablo gelişmez.Doğumdan acilen evvel validenin enfeksiyonu geçirdiği durumda ise virüs bebeğe geçebilir ve yenidoğan Bebekte hastalık tablosu hafif seyreder.
Prof.Dr. Nuran Gürses
Evlat ve Evlat Enfeksiyon Marazları Eksperi