Epilepsi nöbeti (ya da krizi), beyin olağan aktivitesinin, hudut hücrelerinde süreksiz olarak meydana gelen olağandışı elektriksel aktivite sonucu bozulması ile oluşan klinik bir durumdur. Halk ortasında “Sara Hastalığı” olarak da bilinen epilepsi, kendini epileptik nöbetler ile göstermektedir. Epilepsi epeyce yaygın bir hastalıktır. Toplumda görülmeme sıklığı, ülkemizde ve dünyada olduğu üzere % 0,5 ile %1 ortasındadır. Cinsiyetler ortasında epilepsi hastalığının görülme oranında rastgele bir farklılık yoktur.
EPİLEPSİ HASTALIĞI NEDENLERİ NELERDİR?
Epilepsinin yaklaşık 2/3’ünde neden ortaya konulamazken nedeni saptanabilen epileptiklerde ise doğumsal anomaliler, doğum travmaları, baş travması, beyin damar hastalıkları, tümörler, beyin iltihapları ve çok alkol tüketme üzere nedenler vardır.Epilepsi anne-babadan çocuklara geçmez. Çünkü epilepsi (sara hastalığı) kalıtsal bir hastalık değildir. Epilepsi kalıtsal bir hastalık olmamasına karşın gelişme eğilimi birtakım ailelerde daha fazladır. Bununla birlikte epilepsinin oluşumu için kimi dış faktörlerinde bulunması gereklidir.
EPİLEPSİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bedende ani kasılmalar, kollarda ve bacaklarda denetim edilemeyen sarsılma hareketleri
Şuur kaybı, süreksiz baş karışıklığı
Görünür bir sebep olmaksızın birdenbire düşme
Kaygı, tasa yahut deja vu üzere psişik belirtiler
Ani olarak ortaya çıkan ağır dehşet ve kaygı hali
Süreksiz baş karışıklığı
Bariz bir uyaran olmaksızın ani göz kırpma nöbetleri
Ellerde ve ayaklarda kısmı halde kontrolsüzlük
Kendisine sorulan şeylere karşılık verememe, kısa bir mühlet bağlantı kuramama
Baş sallama hareketleri (seri şekilde),sabit bir noktaya bakmak
EPİLEPSİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Epilepsi krizlerinin değişik çeşitleri vardır. En çok tanınan cins; kol ve bacakların evvel kasıldığı, sonra çırpındığı, yüzde morarma, ağızdan köpük gelmesi bu halin bir süre sonra kaybolarak hastanın gevşemesi ve akabinde yavaş yavaş kendine gelmesi halinde gerçekleşen büyük epilepsi nöbetleridir.Eğitim-öğretim hayatında karşılaşılan aile ve öğretmenlerin ‘dalma’ olarak tanımladığı çocuğun yazı yazmasının ve konuşmasının ani bir biçimde bir mühlet kesildiği, cevapsızlığın akabinde bıraktığı aktiviteyi kaldığı yerden devam ettiği ‘absans’ nöbetleri de bir öteki epilepsi krizi çeşididir.Erişkin yaş devrinde sık görülen nöbetler ortasında da ‘şaşkınlık’ olarak tanımlanan nöbet tipi vardır. Bu cins nöbetlerde kişinin gözleri birdenbire sabitleşir. Kişi anlamsız konuşur, sorulan soruya karşılık vermez. Bir müddet sonra kendine gelen hasta yaşadığı nöbeti hatırlamaz. Tüm nöbet çeşitleri kısa periyodiktir.
EPİLEPSİ TANISI NASIL KOYULUR?
Kimi durumlarda tek başına nöbet hikayesi ile teşhis konulabilir. Bunlarla birlikte kısa müddetli elekroensefalografi (EEG), uyku EEG’si, kraniyanal imajlar ve kan tetkikleri de ayırıcı teşhis yapmak açısından gereklidir.
EPİLEPSİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Epilepsi hastalarının çoğuanti-epileptik denilen epilepsi ilaçları yoluyla tedavi edilebilir. İlaçlarla nöbetlerin durdurulması amaçlanır.Hastalarda epilepsiye sebep olan altta yatan duruma nazaran cerrahi tedaviler uygulanabilir.
EPİLEPSİ NÖBETİ SIRASINDA NE YAPILMALI?
Olağan kaideler altında atak resen azamî 1-2 dk içinde sonlanır. Şayet epileptik atak bu müddette sonlanmıyorsa hasta kesinlikle hastaneye götürülmelidir. Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sırada yalnızca etraf faktörlerin ona ziyan vermesini engellemek ismine tedbir almak gerekebilir.
• Hastanın nöbet geçirdiği sırada düşme ve kasılma üzere durumlarda etrafta hastaya ziyan verebilecek keskin bir nesne yahut sert bir cisim varsa hasta o tehlikeden uzaklaştırılmalıdır.
• Kriz anında hastanın boğazını sıkan, sıkı bağlanmış kravat, eşarp üzere giysiler hastanın rahat nefes alabilmesi için gevşetilmelidir.
• Hastaya soğan, kolonya vb koklatmanın epilepsi nöbetlerinde tedavi edici hiçbir manası yoktur.
• Nöbet geçiren bir hastanın yakınları ya da etrafındaki beşerler tarafından kol ve bacaklarının tutulması, bastırarak denetim altına alınmaya çalışılması omuz çıkığı oluşması üzere ortopedik problemlere sebebiyet verebilir.
• Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma üzere pek çok aksiliklere sebebiyet verebilir.
• Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk hissedebilir, süreksiz olarak şuur kaybı, sersemlik durumu kelam konusu olabilir. Bu yüzden hasta bir müddet dinlendirilmelidir.
Epilepsi hastalarına teklifler şu formda sıralanabilir:
• Açlık ve uykusuzluk,anksiyete ve depresyon epilepsi nöbetleri için tetikleyici olabilmektedir,
• Ateşli hastalıklar uygun halde uzman tabip tarafından tedavi edilmelidir
• Birtakım ilaçların kullanımından uzak durmaları gerekmektedir, tabibe sormadan rastgele bir nedenle ilaç kullanımı sonlandırılmalıdır.
• Alkol, titrek ve parlak ışıklar ve uyuşturucu unsur kullanımı üzere faktörler epilepsi hastalarında kişinin eşiğini düşürerek hastalığı olumsuz tesirler.
EPİLEPSİ HASTALIĞI NEDENLERİ NELERDİR?
Epilepsinin yaklaşık 2/3’ünde neden ortaya konulamazken nedeni saptanabilen epileptiklerde ise doğumsal anomaliler, doğum travmaları, baş travması, beyin damar hastalıkları, tümörler, beyin iltihapları ve çok alkol tüketme üzere nedenler vardır.Epilepsi anne-babadan çocuklara geçmez. Çünkü epilepsi (sara hastalığı) kalıtsal bir hastalık değildir. Epilepsi kalıtsal bir hastalık olmamasına karşın gelişme eğilimi birtakım ailelerde daha fazladır. Bununla birlikte epilepsinin oluşumu için kimi dış faktörlerinde bulunması gereklidir.
EPİLEPSİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bedende ani kasılmalar, kollarda ve bacaklarda denetim edilemeyen sarsılma hareketleri
Şuur kaybı, süreksiz baş karışıklığı
Görünür bir sebep olmaksızın birdenbire düşme
Kaygı, tasa yahut deja vu üzere psişik belirtiler
Ani olarak ortaya çıkan ağır dehşet ve kaygı hali
Süreksiz baş karışıklığı
Bariz bir uyaran olmaksızın ani göz kırpma nöbetleri
Ellerde ve ayaklarda kısmı halde kontrolsüzlük
Kendisine sorulan şeylere karşılık verememe, kısa bir mühlet bağlantı kuramama
Baş sallama hareketleri (seri şekilde),sabit bir noktaya bakmak
EPİLEPSİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Epilepsi krizlerinin değişik çeşitleri vardır. En çok tanınan cins; kol ve bacakların evvel kasıldığı, sonra çırpındığı, yüzde morarma, ağızdan köpük gelmesi bu halin bir süre sonra kaybolarak hastanın gevşemesi ve akabinde yavaş yavaş kendine gelmesi halinde gerçekleşen büyük epilepsi nöbetleridir.Eğitim-öğretim hayatında karşılaşılan aile ve öğretmenlerin ‘dalma’ olarak tanımladığı çocuğun yazı yazmasının ve konuşmasının ani bir biçimde bir mühlet kesildiği, cevapsızlığın akabinde bıraktığı aktiviteyi kaldığı yerden devam ettiği ‘absans’ nöbetleri de bir öteki epilepsi krizi çeşididir.Erişkin yaş devrinde sık görülen nöbetler ortasında da ‘şaşkınlık’ olarak tanımlanan nöbet tipi vardır. Bu cins nöbetlerde kişinin gözleri birdenbire sabitleşir. Kişi anlamsız konuşur, sorulan soruya karşılık vermez. Bir müddet sonra kendine gelen hasta yaşadığı nöbeti hatırlamaz. Tüm nöbet çeşitleri kısa periyodiktir.
EPİLEPSİ TANISI NASIL KOYULUR?
Kimi durumlarda tek başına nöbet hikayesi ile teşhis konulabilir. Bunlarla birlikte kısa müddetli elekroensefalografi (EEG), uyku EEG’si, kraniyanal imajlar ve kan tetkikleri de ayırıcı teşhis yapmak açısından gereklidir.
EPİLEPSİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Epilepsi hastalarının çoğuanti-epileptik denilen epilepsi ilaçları yoluyla tedavi edilebilir. İlaçlarla nöbetlerin durdurulması amaçlanır.Hastalarda epilepsiye sebep olan altta yatan duruma nazaran cerrahi tedaviler uygulanabilir.
EPİLEPSİ NÖBETİ SIRASINDA NE YAPILMALI?
Olağan kaideler altında atak resen azamî 1-2 dk içinde sonlanır. Şayet epileptik atak bu müddette sonlanmıyorsa hasta kesinlikle hastaneye götürülmelidir. Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sırada yalnızca etraf faktörlerin ona ziyan vermesini engellemek ismine tedbir almak gerekebilir.
• Hastanın nöbet geçirdiği sırada düşme ve kasılma üzere durumlarda etrafta hastaya ziyan verebilecek keskin bir nesne yahut sert bir cisim varsa hasta o tehlikeden uzaklaştırılmalıdır.
• Kriz anında hastanın boğazını sıkan, sıkı bağlanmış kravat, eşarp üzere giysiler hastanın rahat nefes alabilmesi için gevşetilmelidir.
• Hastaya soğan, kolonya vb koklatmanın epilepsi nöbetlerinde tedavi edici hiçbir manası yoktur.
• Nöbet geçiren bir hastanın yakınları ya da etrafındaki beşerler tarafından kol ve bacaklarının tutulması, bastırarak denetim altına alınmaya çalışılması omuz çıkığı oluşması üzere ortopedik problemlere sebebiyet verebilir.
• Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma üzere pek çok aksiliklere sebebiyet verebilir.
• Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk hissedebilir, süreksiz olarak şuur kaybı, sersemlik durumu kelam konusu olabilir. Bu yüzden hasta bir müddet dinlendirilmelidir.
Epilepsi hastalarına teklifler şu formda sıralanabilir:
• Açlık ve uykusuzluk,anksiyete ve depresyon epilepsi nöbetleri için tetikleyici olabilmektedir,
• Ateşli hastalıklar uygun halde uzman tabip tarafından tedavi edilmelidir
• Birtakım ilaçların kullanımından uzak durmaları gerekmektedir, tabibe sormadan rastgele bir nedenle ilaç kullanımı sonlandırılmalıdır.
• Alkol, titrek ve parlak ışıklar ve uyuşturucu unsur kullanımı üzere faktörler epilepsi hastalarında kişinin eşiğini düşürerek hastalığı olumsuz tesirler.