Epilepsi tekrarlayan nöbetlerle seyreden bir hastalıktır. Nöbetler birçok vakit 2 dakikadan kısa sürer lakin nöbet statusu denilen uzun vadeli nöbetler de olabilir. Nöbetler şuur kaybı yahut şuur bulanıklığı, kol ve bacaklarda kasılma, ani kuvvet kaybı, uyuşma, baş dönmesi, konuşma bozukluğu, görme bozuklukları ve dalma üzere çok farklı klinik durumlara neden olabilir.
Epilepsi hastalığı dışında da beyni etkileyen birçok durum nöbete neden olabilir. Örneğin bedende sodyumun çok düşmesi, baş travması, enfeksiyonlar, beyinde cerrahi süreçler üzere nedenler nöbet oluşmasına neden olabilir lakin bu durumlarda çabucak epilepsi hastalığı tanısı konmaz, diğer nedene bağlı ikincil (semptomatik) nöbet olarak tanımlanırlar. Bu tip nöbetlerin tedavisinde de epilepsi ilaçları kullanılır fakat sebep ortadan kaldırıldıktan sonra EEG sonucu, nöbet şiddeti ve sayısına bağlı olarak 3 ay, 6 ay yahut 1 yıl üzere kısa bir müddet sonra ilaçlar kesilebilir. Halbuki epilepsi hastalığında rastgele bir nöbet sonrası en az 3 yıl ilaç kesilmesi tavsiye edilmez.
Epilepsi hastalığı büsbütün bireye özel durumlar olabileceği üzere genetik nedenlerle de ortaya çıkabilir. Ailede birden çok bireyde epilepsi tanısı olması genetik riski artırmaktadır lakin her epilepsi hastasının çocuğu epilepsi hastası olacak diye bir kural olmadığı üzere ailesinde epilepsi tanısı olmayan kişinin çocuğununda da epilepsi olmayacağı üzere bir esas yoktur.
Epilepsi tanısı bilhassa hastaların nöbetleri ile ilgili verdikleri detaylı bilgiler ile konur. Nöbetin tipine yahut uyku ile münasebetine bağlı olarak uyku EEG’si, uyanıklık EEG’si yahut hastanede yatırılarak çekilen görüntü EEG incelemeleri ile teşhis desteklenir. Görüntüleme metotları (MRI, SPECT, PET) ile ikincil nedenler araştırılır ve dışlanır.
Tek nöbet sonrası tüm tetkikler olağan ise tedavisiz takip önerilebilir fakat tetkiklerden biri anormalse yahut ikinci nöbet olmuşsa ilaç başlanmalıdır. Ekseriyetle uygun seçilmiş tek ilaç ile nöbetler denetim altına alınabilir. Dirençli epilepsilerde 2’li yahut 3’lü ilaç kombinasyonları yahut cerrahi tedaviler ile nöbetler durdurulabilir.
Tedaviye karşın yeniden de vakit zaman nöbet ortaya çıkabilmektedir. Nöbet durumunda hasta yakınlarının telaşa kapılmaması, hastanın inançlı bir formda yere yan yatırılarak başının aşağıya yanlışsız çevrilmesi yapılacak en kıymetli davranıştır. Unutulmamalıdır ki insanların teneffüs organı ağız değil burundur ve ağzı kapalı bir hasta burnundan rahatlıkla nefes alıp verebilir (gece uykumuzda olduğu gibi). Lisanın geriye kaçmaması için hastanın başının yere yanlışsız döndürülmesi kâfi olur, yer çekiminin tesiriyle lisan öne gerçek düşecektir. Ayrıyeten olağan bir insan 2-3 dk nefes almadan rahatlıkla durabilir, eğitim ile bu mühlet 10 dakikanın üstüne bile çıkabilmektedir.
Nöbet geçiren hastanın ağzının açılmaya çalışılması ve lisanın dışarı çıkarılmak istenmesi hem hastanın çene eklemine ve lisanına hem de ağzı açmaya çalışanın parmaklarına önemli ve telafisi sıkıntı ziyanlar verebilir, kaldı ki bu gayretin hiçbir manası da yoktur.
Hastaların nöbetleri çoğunlukla 2 dakika dolmadan duracaktır (beynin kendisini müdafaa düzenekleri sıklıkla nöbeti durdurur). Nöbet durduktan sonra sakinlik korunmalı ve denetimli bir formda acil servise gidilmelidir, böylelikle acil yapılması gerekenler yapılmış olur. Uzun vadeli tedavi düzenlenmesi hedefli takip eden nöroloji hekimine ise randevu alınarak gidilir. Nöbet sırasında telefon ile doktora ulaşmaya çalışılması vakit kaybı ve gerilimden öteki işe yaramaz zira hekimin nöbet geçiren bir hastaya telefonda yapabileceği hiçbir şey yoktur, bu hastaların acil serviste tetkik edilmesi ve gerekirse nöbet durdurucu ilaçların damar yolundan verilmesi gerekir. Şayet nöbet 2 dk içinde durmamışsa ambulans çağırılarak en kısa müddette acil servise gidilmelidir.
Epilepsi hastalığında tedaviye karşın nöbetlerin devam etmesinin en büyük nedeni sıklıkla ilaçların düzgün kullanılmamasıdır. Daha sonra uykusuz kalma, enfeksiyonlar, gerilim ve çok yorgunluk üzere nedenler gelir. Gerçek ilaç başlanmış olan, ilaçlarını düzgün kullanan ve uykusuz kalmayan hastalarda nöbetler sıklıkla denetim altına alınabilir. Epilepsi nöbetleri denetim altında tutulabilen hastalarda belirli bir takip sonrasında ehliyet alınmasına ve otomobil kullanılmasına müsaade verilebilir.
Epilepsi hastalığı dışında da beyni etkileyen birçok durum nöbete neden olabilir. Örneğin bedende sodyumun çok düşmesi, baş travması, enfeksiyonlar, beyinde cerrahi süreçler üzere nedenler nöbet oluşmasına neden olabilir lakin bu durumlarda çabucak epilepsi hastalığı tanısı konmaz, diğer nedene bağlı ikincil (semptomatik) nöbet olarak tanımlanırlar. Bu tip nöbetlerin tedavisinde de epilepsi ilaçları kullanılır fakat sebep ortadan kaldırıldıktan sonra EEG sonucu, nöbet şiddeti ve sayısına bağlı olarak 3 ay, 6 ay yahut 1 yıl üzere kısa bir müddet sonra ilaçlar kesilebilir. Halbuki epilepsi hastalığında rastgele bir nöbet sonrası en az 3 yıl ilaç kesilmesi tavsiye edilmez.
Epilepsi hastalığı büsbütün bireye özel durumlar olabileceği üzere genetik nedenlerle de ortaya çıkabilir. Ailede birden çok bireyde epilepsi tanısı olması genetik riski artırmaktadır lakin her epilepsi hastasının çocuğu epilepsi hastası olacak diye bir kural olmadığı üzere ailesinde epilepsi tanısı olmayan kişinin çocuğununda da epilepsi olmayacağı üzere bir esas yoktur.
Epilepsi tanısı bilhassa hastaların nöbetleri ile ilgili verdikleri detaylı bilgiler ile konur. Nöbetin tipine yahut uyku ile münasebetine bağlı olarak uyku EEG’si, uyanıklık EEG’si yahut hastanede yatırılarak çekilen görüntü EEG incelemeleri ile teşhis desteklenir. Görüntüleme metotları (MRI, SPECT, PET) ile ikincil nedenler araştırılır ve dışlanır.
Tek nöbet sonrası tüm tetkikler olağan ise tedavisiz takip önerilebilir fakat tetkiklerden biri anormalse yahut ikinci nöbet olmuşsa ilaç başlanmalıdır. Ekseriyetle uygun seçilmiş tek ilaç ile nöbetler denetim altına alınabilir. Dirençli epilepsilerde 2’li yahut 3’lü ilaç kombinasyonları yahut cerrahi tedaviler ile nöbetler durdurulabilir.
Tedaviye karşın yeniden de vakit zaman nöbet ortaya çıkabilmektedir. Nöbet durumunda hasta yakınlarının telaşa kapılmaması, hastanın inançlı bir formda yere yan yatırılarak başının aşağıya yanlışsız çevrilmesi yapılacak en kıymetli davranıştır. Unutulmamalıdır ki insanların teneffüs organı ağız değil burundur ve ağzı kapalı bir hasta burnundan rahatlıkla nefes alıp verebilir (gece uykumuzda olduğu gibi). Lisanın geriye kaçmaması için hastanın başının yere yanlışsız döndürülmesi kâfi olur, yer çekiminin tesiriyle lisan öne gerçek düşecektir. Ayrıyeten olağan bir insan 2-3 dk nefes almadan rahatlıkla durabilir, eğitim ile bu mühlet 10 dakikanın üstüne bile çıkabilmektedir.
Nöbet geçiren hastanın ağzının açılmaya çalışılması ve lisanın dışarı çıkarılmak istenmesi hem hastanın çene eklemine ve lisanına hem de ağzı açmaya çalışanın parmaklarına önemli ve telafisi sıkıntı ziyanlar verebilir, kaldı ki bu gayretin hiçbir manası da yoktur.
Hastaların nöbetleri çoğunlukla 2 dakika dolmadan duracaktır (beynin kendisini müdafaa düzenekleri sıklıkla nöbeti durdurur). Nöbet durduktan sonra sakinlik korunmalı ve denetimli bir formda acil servise gidilmelidir, böylelikle acil yapılması gerekenler yapılmış olur. Uzun vadeli tedavi düzenlenmesi hedefli takip eden nöroloji hekimine ise randevu alınarak gidilir. Nöbet sırasında telefon ile doktora ulaşmaya çalışılması vakit kaybı ve gerilimden öteki işe yaramaz zira hekimin nöbet geçiren bir hastaya telefonda yapabileceği hiçbir şey yoktur, bu hastaların acil serviste tetkik edilmesi ve gerekirse nöbet durdurucu ilaçların damar yolundan verilmesi gerekir. Şayet nöbet 2 dk içinde durmamışsa ambulans çağırılarak en kısa müddette acil servise gidilmelidir.
Epilepsi hastalığında tedaviye karşın nöbetlerin devam etmesinin en büyük nedeni sıklıkla ilaçların düzgün kullanılmamasıdır. Daha sonra uykusuz kalma, enfeksiyonlar, gerilim ve çok yorgunluk üzere nedenler gelir. Gerçek ilaç başlanmış olan, ilaçlarını düzgün kullanan ve uykusuz kalmayan hastalarda nöbetler sıklıkla denetim altına alınabilir. Epilepsi nöbetleri denetim altında tutulabilen hastalarda belirli bir takip sonrasında ehliyet alınmasına ve otomobil kullanılmasına müsaade verilebilir.