Erezyon Ve Nedenleri Nedir?
Erezyon Ve Nedenleri Nelerdir?
Erezyon Ve Nedenleri Hakkında Bilgi
Erozyon (toprak aşınması), koruyucu ortuden yoksun kalan toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyon Nedir? Toprağın akarsular, sel suları ve ruzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve suruklenmesi olayına erozyon denir
Erozyon Nedir? Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır
Erozyona Neden Olan Faktorler
Sel sularının vadilerdeki tarlaları, bağları, bahceleri sokup goturmesi bir faciadır Yamaclar ve vadileri bu hale sokan erozyonun sebepleri şoyle sıralanabilir;
Arazinin Cok Engebeli ve Eğimli Olması
Bitki Ortusunun Tahrip Edilmesi (ormanların yok edilmesi)
İklimin Etkisi
Meraların aşırı otlatılması (meraların tahrip edilmesi)
Yanlış Ekim Yapma
Orman Yangınları ve Kacak Ağac Kesimleri
Başıboş Keci: (Fundalıkların ve ozellikle yeni yetişen ormanların baş duşmanı kecidir)
Kokleme: (Kokleme, fundalıktan ve ormandan, ağacları kesmek ve koklerini sokup cıkararak o yeri tarla haline sokmaktır)
Toprağın aşırı işlenmesi (yanlış kullanımı)
Toprağın eğime paralel surulmesi
Ani su taşkınları
Yağışların duzensiz olması
Yamacın eğim ve uzunluğu
Toprak yapısı
Dağınık ve duzensiz yerleşme
Yukarda maddeler haline getirdiğimiz nedenlerden dolayı erozyon oluşur Buda, arazinin doğal dengesinin bozulmasına ve tarımsal alanlarda verim kaybına neden olmakta ve şehirlere gocu hızlandıran sebeplerin başında gelmektedir
Yapıcı Unsurlara Gore Erozyonun Ceşitleri
Ozellikle ulkemizde tahribatı buyuk boyutlara ulaşan su erozyonu, erozyon ceşitleri icerisinde en onemlisidir Su erozyonundan sonra diğer erozyon ceşitleri onem sırasına gore; ruzgar, cığlar, heyelanlar ve buzullar olarak sıralayabiliriz Cığ zaman zaman can ve mal kayıplarına neden oluyorsa da su erozyonu afeti karşısında ikinci planda kalmaktadır
1 Su Erozyonu
Su erozyonu, diğer erozyon ceşitleri icerisinde en yaygın ve en etkili olanıdır Bunun icin, toprak erozyonu denildiğinde akla su erozyonu gelmektedir Turkiye topraklarının % 86'sında erozyon vardır Boylece su erozyonunun etkilediği alan 669 milyon hektarı bulmaktadır Yurdumuzdaki onemli can ve mal kayıpları su erozyonu sonucu meydana gelmektedir
2 Cığlar
Turkiye'nin aşırı derecede ormansızlaşmış, yukseltisi yurdun diğer kısımlarına oranla daha fazla ve yağışların genel olarak % 45' den sonraki meyilde kar şeklinde duştuğu Kuzey Kuzeydoğu ve Doğu Anadolu'da cığ olaylarına sıkca rastlanmakta, can ve mal kayıplarına neden olduğu gibi yerleşim yerlerini, yolları, turistik tesisleri ve devlet yatırımlarını tehdit etmektedir
Turkiye'de yalnız 1985 yılından bugune kadar 233 cığ olayı tespit olunmuş ve bu sure icinde 604 kişi hayatını kaybetmiştir Cığ, puruzsuzluğu olmayan eğimi yuksek kayalık ve otlu satıhlara duşen aşırı kar yağışlarının kaygan satıhtan kopması ile aşağı kısımlara doğru hızını ve miktarını arttırarak meydana gelen bir kar kitlesi akımı olayıdır Bu kar kitlesi onune gelen insanların olumune neden olabildiği gibi ev, ahır, sınai tesis vb gibi yerlere zarar vererek kara ve demiryollarını kapatabilmekte gunlerce trafiği aksatabilmekte ve sportif amaclı gezilerde insan olumlerine neden olmaktadır
3 Ruzgar Erozyonu
Ruzgar erozyonu sonucu verimli toprakların kaybı, buharlaşmanın hızlanmasıyla toprak emliliğinin azalması, bitki buyumesinin yavaşlaması, ulaşımın aksaması ve verimin duşmesi olumsuzluklarını ortaya cıkarmaktadır Taşınan kum ve verimsiz toprak, uretken tarım topraklarını kaplayarak, tarım yapılamaz hale getirmektedir
Mevcut Durum
Turkiye jeomorfolojik yapısı itibariyle engebeli bir ulkedir Nitekim ulkemizin toplam alanının % 46'sını % 40'dan fazla eğime ve % 80'den fazlasını da % 15'den fazla eğime sahip sahalar teşkil etmektedir İklim yarı kurak, yağışlar duzensiz ve şiddetli sağanak şeklindedir Butun bu olumsuz faktorlerin yanında, toprağı normal yapısı ile koruması gereken ormanlar, yangın ve kacak kesim sonucu koruyucu vasfını buyuk olcude yitirmiş, meralarda aşırı otlatma ve tarla acmaları ile korumasız hale gelmiştir
Erozyon butun Dunyada değişik şekil ve şiddette meydana gelmekte ise de yurdumuzda ozellikle daha yaygın ve hızlı seyretmekte ve hemen hemen her ceşidi bulunmaktadır Yuzeysel erozyon, oyuntu erozyonu, arazi kaymaları, ruzgar erozyonu ve cığlar bunların başlıcalarıdır
Buna karşın Turkiye'de, erozyonla savaş calışmaları ne yasal, ne teknik ve ne de sosyoekonomik yonlerden rayına oturmuştur Bunun sonucu olarakta toprak servetinin kaybı yanında sık sık sel felaketleri meydana gelmektedir
En yakın ornek olarak 1998'de Batı Karadeniz selinde 30, 1995 İzmir selinde 63, ve yine 1995 Senirkent selinde 74 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, rakamlara dokulmesi cok zor maddi zarar meydana gelmiş, insanlarımız acı cekmişlerdir
Erezyon Ve Nedenleri Nelerdir?
Erezyon Ve Nedenleri Hakkında Bilgi
Erozyon (toprak aşınması), koruyucu ortuden yoksun kalan toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyon Nedir? Toprağın akarsular, sel suları ve ruzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve suruklenmesi olayına erozyon denir
Erozyon Nedir? Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır
Erozyona Neden Olan Faktorler
Sel sularının vadilerdeki tarlaları, bağları, bahceleri sokup goturmesi bir faciadır Yamaclar ve vadileri bu hale sokan erozyonun sebepleri şoyle sıralanabilir;
Arazinin Cok Engebeli ve Eğimli Olması
Bitki Ortusunun Tahrip Edilmesi (ormanların yok edilmesi)
İklimin Etkisi
Meraların aşırı otlatılması (meraların tahrip edilmesi)
Yanlış Ekim Yapma
Orman Yangınları ve Kacak Ağac Kesimleri
Başıboş Keci: (Fundalıkların ve ozellikle yeni yetişen ormanların baş duşmanı kecidir)
Kokleme: (Kokleme, fundalıktan ve ormandan, ağacları kesmek ve koklerini sokup cıkararak o yeri tarla haline sokmaktır)
Toprağın aşırı işlenmesi (yanlış kullanımı)
Toprağın eğime paralel surulmesi
Ani su taşkınları
Yağışların duzensiz olması
Yamacın eğim ve uzunluğu
Toprak yapısı
Dağınık ve duzensiz yerleşme
Yukarda maddeler haline getirdiğimiz nedenlerden dolayı erozyon oluşur Buda, arazinin doğal dengesinin bozulmasına ve tarımsal alanlarda verim kaybına neden olmakta ve şehirlere gocu hızlandıran sebeplerin başında gelmektedir
Yapıcı Unsurlara Gore Erozyonun Ceşitleri
Ozellikle ulkemizde tahribatı buyuk boyutlara ulaşan su erozyonu, erozyon ceşitleri icerisinde en onemlisidir Su erozyonundan sonra diğer erozyon ceşitleri onem sırasına gore; ruzgar, cığlar, heyelanlar ve buzullar olarak sıralayabiliriz Cığ zaman zaman can ve mal kayıplarına neden oluyorsa da su erozyonu afeti karşısında ikinci planda kalmaktadır
1 Su Erozyonu
Su erozyonu, diğer erozyon ceşitleri icerisinde en yaygın ve en etkili olanıdır Bunun icin, toprak erozyonu denildiğinde akla su erozyonu gelmektedir Turkiye topraklarının % 86'sında erozyon vardır Boylece su erozyonunun etkilediği alan 669 milyon hektarı bulmaktadır Yurdumuzdaki onemli can ve mal kayıpları su erozyonu sonucu meydana gelmektedir
2 Cığlar
Turkiye'nin aşırı derecede ormansızlaşmış, yukseltisi yurdun diğer kısımlarına oranla daha fazla ve yağışların genel olarak % 45' den sonraki meyilde kar şeklinde duştuğu Kuzey Kuzeydoğu ve Doğu Anadolu'da cığ olaylarına sıkca rastlanmakta, can ve mal kayıplarına neden olduğu gibi yerleşim yerlerini, yolları, turistik tesisleri ve devlet yatırımlarını tehdit etmektedir
Turkiye'de yalnız 1985 yılından bugune kadar 233 cığ olayı tespit olunmuş ve bu sure icinde 604 kişi hayatını kaybetmiştir Cığ, puruzsuzluğu olmayan eğimi yuksek kayalık ve otlu satıhlara duşen aşırı kar yağışlarının kaygan satıhtan kopması ile aşağı kısımlara doğru hızını ve miktarını arttırarak meydana gelen bir kar kitlesi akımı olayıdır Bu kar kitlesi onune gelen insanların olumune neden olabildiği gibi ev, ahır, sınai tesis vb gibi yerlere zarar vererek kara ve demiryollarını kapatabilmekte gunlerce trafiği aksatabilmekte ve sportif amaclı gezilerde insan olumlerine neden olmaktadır
3 Ruzgar Erozyonu
Ruzgar erozyonu sonucu verimli toprakların kaybı, buharlaşmanın hızlanmasıyla toprak emliliğinin azalması, bitki buyumesinin yavaşlaması, ulaşımın aksaması ve verimin duşmesi olumsuzluklarını ortaya cıkarmaktadır Taşınan kum ve verimsiz toprak, uretken tarım topraklarını kaplayarak, tarım yapılamaz hale getirmektedir
Mevcut Durum
Turkiye jeomorfolojik yapısı itibariyle engebeli bir ulkedir Nitekim ulkemizin toplam alanının % 46'sını % 40'dan fazla eğime ve % 80'den fazlasını da % 15'den fazla eğime sahip sahalar teşkil etmektedir İklim yarı kurak, yağışlar duzensiz ve şiddetli sağanak şeklindedir Butun bu olumsuz faktorlerin yanında, toprağı normal yapısı ile koruması gereken ormanlar, yangın ve kacak kesim sonucu koruyucu vasfını buyuk olcude yitirmiş, meralarda aşırı otlatma ve tarla acmaları ile korumasız hale gelmiştir
Erozyon butun Dunyada değişik şekil ve şiddette meydana gelmekte ise de yurdumuzda ozellikle daha yaygın ve hızlı seyretmekte ve hemen hemen her ceşidi bulunmaktadır Yuzeysel erozyon, oyuntu erozyonu, arazi kaymaları, ruzgar erozyonu ve cığlar bunların başlıcalarıdır
Buna karşın Turkiye'de, erozyonla savaş calışmaları ne yasal, ne teknik ve ne de sosyoekonomik yonlerden rayına oturmuştur Bunun sonucu olarakta toprak servetinin kaybı yanında sık sık sel felaketleri meydana gelmektedir
En yakın ornek olarak 1998'de Batı Karadeniz selinde 30, 1995 İzmir selinde 63, ve yine 1995 Senirkent selinde 74 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, rakamlara dokulmesi cok zor maddi zarar meydana gelmiş, insanlarımız acı cekmişlerdir
