Çok sık karşılaşılan cilt illetlerinden birisi olan akne vulgaris (sivilce), münhasıran ergenlik devrinde sık görülen, etiyolojide birçok faktörün rol oynadığı, kıl folikülü (kökü) ve yağ bezinden oluşan yapının (pilosebase ünite) kronik, inflamatuar bir illetidir.
Tüm topluluklarda, akneler ergenlik devrinde sık görülse de hem hatunda hem erkekte, her yaşta görülen bir hastalıktır. Toplulukta görülme sıklığı yüzde 80ʹ in üzerindedir. Ergenlik devrinde ise %90-95 olarak belirtilmektedir. Ekseriyetle ergenliğin birinci belirtisi olarak ortaya çıktığından halk arasında “ergenlik sivilcesi” olarak isimlendirilir.
Ağır Gerilim Cildinize Zarar Verebilir
Akne, sıklıkla yüz olmak üzere derinin yağlı yerlerine sırt, göğüs, omuz ve kol üst kesimlere yerleşir. Akne oluşumunda yalnızca tek bir faktör tesirli değildir; genetik yatkınlık, hormonlar, propionibacterium acnes isimli bakteri kıymetli rol oynar. Artan sebum (yağ) salgısı, kıl folikülündeki keratinositlerin çok çoğalması ve propionibacterium acnes ile bakteriyel kolonizasyon akne marazının temel nedenidir. Sigara tasarrufu, diyet, gerilim üzere bir çok faktör de etiyolojide tesirlidir. Vücutta erkeklik hormonu olarak isimlendirilen androjen hormonu üretimi 11 – 14 yaş aralığında en üst seviyeye ulaşmıştır. Androjenler tarafından uyarılan yağ bezleri cildin korunmasında hizmet alan sebumu daha çokça üretmeye başlarlar. Haddinden fazla üretilen yağ, kıl folikülünün içinde birikir ve follikülün tıkanma ve komedonlara neden olma ihtimali artar. Yağ bezi kanalı tıkanıp ve içi yağ ile dolduğunda bu bakterilerin üremesi için mütenasip ortam oluşur. Bakterinin ürettiği kimyasallar follikül içinde ve cilt yüzeyinde inflamasyona (iltihap;kızarıklık, şişlik, ağrı) neden olur. Sonuçta farklı klinik özelliklere ve şiddete sahip sivilce tipleri ortaya çıkar. Bazen siyah (açık) ya da beyaz (kapalı) noktalar (komedon) biçiminde hafif şiddetli akne görünür. Bazen de al kabartılar, iltihaplı sarı-yeşil uçlu kabartılar, ağrıya neden olan nodüller ve kistler oluşmaktadır.
Sivilceyle Savaşmayın, Kalıcı Lekeler Bırakabilir Gerilimin akneyi alevlenebilir. Gerilimli bir periyot umumide talebeler için imtihan devirleridir. Bu periyotta sivilceleriniz artabilir. Adet periyodunda, hormon ölçüsü değiştiğinden, sivilceler çoğalabilir. Ayrıyeten var olan bir sivilceyi sıkmak, durumu daha da kötüleştirir. Hem cilde zarar verir hem de sivilcelerin artmasına neden olur. Güneş ışığı, aknenin düzgünleşmesini kolaylaştırır. Ama uzun müddet güneşte kalmak ciltte oluşabilecek lekeleri arttırır. Başkaca terlemek, sivilcelerin artmasına neden olur. Akne lezyonlarını kapatmak için ağır ve uygunsuz kozmetik eserleri kullanmak derideki gözenekleri tıkayarak, marazın artmasına neden olabilir. Cildi çok çokça kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durmanız gerekir. Temizleyicilerin, cildin doğal ph’ına yakın olmasına dikkat edilmelidir. Çok ziyade yıkamak var olan kollayıcı bariyeri bozarak cilde zarar verir. Katiyen sivilceyi sıkmak, oynamak önerilmez. Sıkılan aknede iltihap yayılabilir, kızarıklık artabileceği üzere, iz kalma riski de artar. Birtakım akne tiplerinde fakat tabip gözetiminde akne lezyonları boşaltılabilir.
Akne ve Sivilce İzi Tedavisine Başlamanın En Ülkü Mevsimi Kış
Aslında akne her mevsim tedavi edilebilir ama tedavide kullandığımız ilaçların deride oluşturabileceği yan tesirlerini ve oluşan reaksiyonların güneşle olumsuz etkileşimini göz önünde bulundurduğumuzda leke oluşumunu en aza indirmek maksadıyla en elverişli devir güneş ışınlarının az olduğu kış mevsimidir. Akne tedavisinde haricen kullanılan kremler içinde bulunan retinoik asit, benzoil peroksit, azelaik asit, salisilik asit, tetrasiklin üzere hususlar yüzde kızarıklık ve güneş hassasiyeti yapabileceğinden yaz aylarında kullanılması umumiyetle önerilmez. Şayet kullanılırsa ciltte lekelenmelere neden olabilir. Akne tedavisinde tesirli olan ve ağızdan alınan birtakım antibiyotikler ve A vitamini ilaçları da güneşe karşı hassasiyeti artırır. Ayrıyeten bu ilaçlar cildin kurumasına neden olur. Bu durumu önlemek için önerilen kremlerin yaz aylarında kullanılması hastalar için konforlu değildir. Zira yaz aylarında terleme ile bu kremlerin tesiri kısa hengamda makbul.
Sivilce Nasıl Makbul? İşte Tedavi Sistemleri
Akne tedavisinde çok sayıda kullanılan ilaç var olduğunu belirten Dr. Yeliz Karakoca Başaran, “Hafif şiddetli akne için tedavide topikal ilaçlar öncelikle tercih edilirken topikal tedavinin cevap vermediği durumlarda ağızdan ilaç (oral antibiyotik) tedavisi kullanılabilir. Bu tıp ilaçlar sıklıkla topikal tedavi ile birlikte kullanıldığında daha uygun sonuç verir. Şiddetli akne sorunu yaşayan, cildi yağlı bireylere yaklaşık 30 yıldır izotretionin içerikli (A vitamini türevi) ağızdan bir ilaç verilir. Bu, aknenin en başarılı tedavi halidir fakat güneşe karşı hassasiyeti arttırdığından yaz mevsiminde kullanılması kısıtlayıcı bir özelliğidir. Tedavi için uygulanan yüzeysel peeling daha çok hafif akne, siyah ve beyaz nokta tedavisinde ve ikincil olarak lekelerin tedavisinde de tercih edilmektedir. Akne devranında tedavi edilmediğinde iz bırakarak iyileşebiir. Tedaviye geç cevap veren bir cilt illeti olduğundan tertipli ve sabırlı bir tedavi süreci gerektirir. Yapılan en temel yanlış ise tedavide geç kalınmasıdır. Sivilceler birinci görülmeye başladığında elverişli tedavinin münasip devranda verilmesi için dermatoloji bilirkişisine başvurmak gerekir.
Tüm topluluklarda, akneler ergenlik devrinde sık görülse de hem hatunda hem erkekte, her yaşta görülen bir hastalıktır. Toplulukta görülme sıklığı yüzde 80ʹ in üzerindedir. Ergenlik devrinde ise %90-95 olarak belirtilmektedir. Ekseriyetle ergenliğin birinci belirtisi olarak ortaya çıktığından halk arasında “ergenlik sivilcesi” olarak isimlendirilir.
Ağır Gerilim Cildinize Zarar Verebilir
Akne, sıklıkla yüz olmak üzere derinin yağlı yerlerine sırt, göğüs, omuz ve kol üst kesimlere yerleşir. Akne oluşumunda yalnızca tek bir faktör tesirli değildir; genetik yatkınlık, hormonlar, propionibacterium acnes isimli bakteri kıymetli rol oynar. Artan sebum (yağ) salgısı, kıl folikülündeki keratinositlerin çok çoğalması ve propionibacterium acnes ile bakteriyel kolonizasyon akne marazının temel nedenidir. Sigara tasarrufu, diyet, gerilim üzere bir çok faktör de etiyolojide tesirlidir. Vücutta erkeklik hormonu olarak isimlendirilen androjen hormonu üretimi 11 – 14 yaş aralığında en üst seviyeye ulaşmıştır. Androjenler tarafından uyarılan yağ bezleri cildin korunmasında hizmet alan sebumu daha çokça üretmeye başlarlar. Haddinden fazla üretilen yağ, kıl folikülünün içinde birikir ve follikülün tıkanma ve komedonlara neden olma ihtimali artar. Yağ bezi kanalı tıkanıp ve içi yağ ile dolduğunda bu bakterilerin üremesi için mütenasip ortam oluşur. Bakterinin ürettiği kimyasallar follikül içinde ve cilt yüzeyinde inflamasyona (iltihap;kızarıklık, şişlik, ağrı) neden olur. Sonuçta farklı klinik özelliklere ve şiddete sahip sivilce tipleri ortaya çıkar. Bazen siyah (açık) ya da beyaz (kapalı) noktalar (komedon) biçiminde hafif şiddetli akne görünür. Bazen de al kabartılar, iltihaplı sarı-yeşil uçlu kabartılar, ağrıya neden olan nodüller ve kistler oluşmaktadır.
Sivilceyle Savaşmayın, Kalıcı Lekeler Bırakabilir Gerilimin akneyi alevlenebilir. Gerilimli bir periyot umumide talebeler için imtihan devirleridir. Bu periyotta sivilceleriniz artabilir. Adet periyodunda, hormon ölçüsü değiştiğinden, sivilceler çoğalabilir. Ayrıyeten var olan bir sivilceyi sıkmak, durumu daha da kötüleştirir. Hem cilde zarar verir hem de sivilcelerin artmasına neden olur. Güneş ışığı, aknenin düzgünleşmesini kolaylaştırır. Ama uzun müddet güneşte kalmak ciltte oluşabilecek lekeleri arttırır. Başkaca terlemek, sivilcelerin artmasına neden olur. Akne lezyonlarını kapatmak için ağır ve uygunsuz kozmetik eserleri kullanmak derideki gözenekleri tıkayarak, marazın artmasına neden olabilir. Cildi çok çokça kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durmanız gerekir. Temizleyicilerin, cildin doğal ph’ına yakın olmasına dikkat edilmelidir. Çok ziyade yıkamak var olan kollayıcı bariyeri bozarak cilde zarar verir. Katiyen sivilceyi sıkmak, oynamak önerilmez. Sıkılan aknede iltihap yayılabilir, kızarıklık artabileceği üzere, iz kalma riski de artar. Birtakım akne tiplerinde fakat tabip gözetiminde akne lezyonları boşaltılabilir.
Akne ve Sivilce İzi Tedavisine Başlamanın En Ülkü Mevsimi Kış
Aslında akne her mevsim tedavi edilebilir ama tedavide kullandığımız ilaçların deride oluşturabileceği yan tesirlerini ve oluşan reaksiyonların güneşle olumsuz etkileşimini göz önünde bulundurduğumuzda leke oluşumunu en aza indirmek maksadıyla en elverişli devir güneş ışınlarının az olduğu kış mevsimidir. Akne tedavisinde haricen kullanılan kremler içinde bulunan retinoik asit, benzoil peroksit, azelaik asit, salisilik asit, tetrasiklin üzere hususlar yüzde kızarıklık ve güneş hassasiyeti yapabileceğinden yaz aylarında kullanılması umumiyetle önerilmez. Şayet kullanılırsa ciltte lekelenmelere neden olabilir. Akne tedavisinde tesirli olan ve ağızdan alınan birtakım antibiyotikler ve A vitamini ilaçları da güneşe karşı hassasiyeti artırır. Ayrıyeten bu ilaçlar cildin kurumasına neden olur. Bu durumu önlemek için önerilen kremlerin yaz aylarında kullanılması hastalar için konforlu değildir. Zira yaz aylarında terleme ile bu kremlerin tesiri kısa hengamda makbul.
Sivilce Nasıl Makbul? İşte Tedavi Sistemleri
Akne tedavisinde çok sayıda kullanılan ilaç var olduğunu belirten Dr. Yeliz Karakoca Başaran, “Hafif şiddetli akne için tedavide topikal ilaçlar öncelikle tercih edilirken topikal tedavinin cevap vermediği durumlarda ağızdan ilaç (oral antibiyotik) tedavisi kullanılabilir. Bu tıp ilaçlar sıklıkla topikal tedavi ile birlikte kullanıldığında daha uygun sonuç verir. Şiddetli akne sorunu yaşayan, cildi yağlı bireylere yaklaşık 30 yıldır izotretionin içerikli (A vitamini türevi) ağızdan bir ilaç verilir. Bu, aknenin en başarılı tedavi halidir fakat güneşe karşı hassasiyeti arttırdığından yaz mevsiminde kullanılması kısıtlayıcı bir özelliğidir. Tedavi için uygulanan yüzeysel peeling daha çok hafif akne, siyah ve beyaz nokta tedavisinde ve ikincil olarak lekelerin tedavisinde de tercih edilmektedir. Akne devranında tedavi edilmediğinde iz bırakarak iyileşebiir. Tedaviye geç cevap veren bir cilt illeti olduğundan tertipli ve sabırlı bir tedavi süreci gerektirir. Yapılan en temel yanlış ise tedavide geç kalınmasıdır. Sivilceler birinci görülmeye başladığında elverişli tedavinin münasip devranda verilmesi için dermatoloji bilirkişisine başvurmak gerekir.
