Çocuk psikolojisi ve cinsel farkındalık süreci nasıl ele alınmalı? Ebeveynlerin bu dönemdeki rolü ne olmalı?
‘‘4 yaşındaki oğlum eliyle cinsel organına dokunuyor ve odasında gizli saklı bu davranışları tekrar tekrar yapıyor. 5 yaşındaki kızım zaman zaman sürtünüyor, bazen de anaokulunda cinsel organına dokunuyor ve bunu yapmaktan hoşlandığını söylüyor…’’
‘’Utanmıyor musun?’’ ‘‘Ayıp değil mi?’’ ‘‘Bir daha yaptığını görürsem…’’ ‘‘Bu tarz şeyler günah…vb’’ cümleleri çocuklarımız için sarf ediyor muyuz?
Çocuklarda okul öncesi dönemde fiziksel, psikolojik gelişmeler olduğu gibi cinsel gelişimler de görülmektedir. Pek çok çocukta da normal gelişim sayılan, herhangi gelişimsel bir olumsuzluk yaratmayan, genital bölgeyi tekrarlayıcı uyarma davranışları görülmektedir. Genellikle 18 ay civarında başlayarak 4 yaşında en sık görüldüğü döneme ulaşır ve 6 yaşından sonra da gittikçe azalmaya başlar.
Çocuklarda gelişimsel olarak 3 yaş dönemi çok önemli bir dönemdir. Çünkü çocuklar bu dönemde bedenini ve cinsel organını merak ettiği bir sürece girerler. Cinsel organına dokunmanın haz verdiğini keşfeden çocuk bir süre bu davranışı tekrarlayabilir. Tekrarlanan bu davranışlar bazen toplum içerisinde, sosyal ortamlarda da görülebilmektedir. Çünkü çocuk kendi bedenini keşfettiği bu süreçte diğer insanlara da bu farklı ve yeni deneyimini paylaşmak ve göstermek ister. Böyle durumlarda çocuğunuza kızmak, onu utandırıp suçluluk duygusu yüklemek yerine, bu davranışın geçici bir süreç olduğunu bilerek anlayışlı tutarlılık sergilemek gerekir…
Çocuklarda normal sağlıklı bir gelişimin parçası olan cinsel uyarılma (masturbasyon), kimi zaman aileleri zor bir sürece sokabilir. Çünkü yetişkinler bu davranışları utanç verici veya ayıp bir davranış olarak değerlendirebilirler. Bu da sağlıklı olan süreci aslında farkında olmadan sağlıksız bir hale dönüştürür.
Yetişkin Cinselliği Gibi Düşünmeyin!
Anne babaların bu geçici olan süreci, utanç veren ve olmaması gereken bir durum gibi algılamaları hem kendilerine hem de çocuklarına zarar vermektedir. Çocukların yaşadıkları, hissettikleri yetişkinlerin hissettiklerinden çok farklıdır. Çocuk, cinsel organına dokunmanın haz verdiğini keşfeder ve bir süre bu davranışı tekrarlayabilir. Çocuk bu davranışları yaparken neden haz aldığını anlayamaz ama fark ettiği duygu üzerine tekrar tekrar gider. Çocuk, bedenine dokunurken hem yaşadığı deneyimin farklı olduğunu hisseder hem de haz aldıkça bunu tekrar tekrar sağlamak ister. Kız çocuklarında daha çok eşyalara sürtünme, eliyle dokunma; erkek çocukların da ise cinsel organını tutma, sıkma gibi davranışları görebiliriz.
Böyle durumlarda hemen onların birer çocuk olduğunu aklımıza getirip çocuklarınızın bu davranışlarını bir şekilde (dürtüsel) olarak fark ettiğini düşünmeliyiz. Çocuklarınıza öfke duyup onlarla konuşmamayı tercih edersek onları bu davranışla baş başa bırakmış olursunuz. Yani, daha çok yapmasına fırsat vermiş olursunuz.
Masturbasyon çocuklarda bir tehlike değil, rahatlamaları için özel bir davranıştır. Çocuk kendi bedenine dokundukça ve haz aldıkça kendini güvende hisseder ve sevilme duygusu ile bu doyumu bir kazanca dönüştürür. Ve bu da yine özgüven gelişiminin temellerini oluşturmaktadır.
Nasıl Davranmalısınız?
*Çocuğunuz masturbasyon yapıyorsa bunu büyütmek yerine gelişimin sağlıklı bir parçası olduğunu aklınızdan çıkarmamanız gerekmektedir.
*Çocuğunuzu uzaktan, kontrollü bir şekilde takip etmeli ve çocuğunuzun hangi durumlarda bu davranışları sıklaştırdığını tespit etmelisiniz.
*Çocuğunuzun herhangi bir sağlık problemi olmadığına, genital bölgesinde kaşıntıya sebep olan bir sorunun bulunmadığına emin olmak gerekmektedir.
*Tüm kontrolleri yapılmış, herhangi bir sağlık problemi yoksa sürecin büyük kısmı yetişkinlerde, yani aile tutumunun öneminde olduğunu unutmamak gerekir.
*Çocuğunuzun gün içinde bu davranışı ne sıklıkla yaptığını gözlemleyin ve onunla sakin bir şekilde konuşmayı deneyin. Ona bunu yaptığı zaman ne hissettiğini sorun ve onu asla utandırmayın.
*Çocuğunuza uygun bir dille bunun özel bir davranış olduğunu anlatın. Ona uygun özel alanlar yaratın ve kendisini sakinleştirmesi ve rahatlaması için farklı aktiviteler bulun.
Ne Zaman Uzman Desteği Alınmalı?
Eğer çocuğunuz bu davranışı normalin dışında çok sık tekrarlıyorsa ve kendi bedeniyle ilgilenip çevresine olan ilgisini azaltan bir davranış haline getirdiyse ve çocuğun iletişim kurma becerisine zarar vermeye başladıysa kesinlikle bir uzman desteği alınması tavsiye edilir.
Şunu unutmamalıyız ki her iki durumda da masturbasyon gelişimin en temel parçasından biri olup, davranışın sıklığı ve sürecin uzayıp uzamaması tamamen ailenin, yetişkinlerin tutumları ile doğru orantılıdır. Ailelere önerim, bu süreci gözümüzde büyütmememiz; ama göz ardı da etmememiz gereken bir durum olduğudur. Her süreçte olduğu gibi sabır ve tutarlılıkla yola çıkılan her durum başarıyla sonuçlanacaktır.
‘‘4 yaşındaki oğlum eliyle cinsel organına dokunuyor ve odasında gizli saklı bu davranışları tekrar tekrar yapıyor. 5 yaşındaki kızım zaman zaman sürtünüyor, bazen de anaokulunda cinsel organına dokunuyor ve bunu yapmaktan hoşlandığını söylüyor…’’
‘’Utanmıyor musun?’’ ‘‘Ayıp değil mi?’’ ‘‘Bir daha yaptığını görürsem…’’ ‘‘Bu tarz şeyler günah…vb’’ cümleleri çocuklarımız için sarf ediyor muyuz?
Çocuklarda okul öncesi dönemde fiziksel, psikolojik gelişmeler olduğu gibi cinsel gelişimler de görülmektedir. Pek çok çocukta da normal gelişim sayılan, herhangi gelişimsel bir olumsuzluk yaratmayan, genital bölgeyi tekrarlayıcı uyarma davranışları görülmektedir. Genellikle 18 ay civarında başlayarak 4 yaşında en sık görüldüğü döneme ulaşır ve 6 yaşından sonra da gittikçe azalmaya başlar.
Çocuklarda gelişimsel olarak 3 yaş dönemi çok önemli bir dönemdir. Çünkü çocuklar bu dönemde bedenini ve cinsel organını merak ettiği bir sürece girerler. Cinsel organına dokunmanın haz verdiğini keşfeden çocuk bir süre bu davranışı tekrarlayabilir. Tekrarlanan bu davranışlar bazen toplum içerisinde, sosyal ortamlarda da görülebilmektedir. Çünkü çocuk kendi bedenini keşfettiği bu süreçte diğer insanlara da bu farklı ve yeni deneyimini paylaşmak ve göstermek ister. Böyle durumlarda çocuğunuza kızmak, onu utandırıp suçluluk duygusu yüklemek yerine, bu davranışın geçici bir süreç olduğunu bilerek anlayışlı tutarlılık sergilemek gerekir…
Çocuklarda normal sağlıklı bir gelişimin parçası olan cinsel uyarılma (masturbasyon), kimi zaman aileleri zor bir sürece sokabilir. Çünkü yetişkinler bu davranışları utanç verici veya ayıp bir davranış olarak değerlendirebilirler. Bu da sağlıklı olan süreci aslında farkında olmadan sağlıksız bir hale dönüştürür.
Yetişkin Cinselliği Gibi Düşünmeyin!
Anne babaların bu geçici olan süreci, utanç veren ve olmaması gereken bir durum gibi algılamaları hem kendilerine hem de çocuklarına zarar vermektedir. Çocukların yaşadıkları, hissettikleri yetişkinlerin hissettiklerinden çok farklıdır. Çocuk, cinsel organına dokunmanın haz verdiğini keşfeder ve bir süre bu davranışı tekrarlayabilir. Çocuk bu davranışları yaparken neden haz aldığını anlayamaz ama fark ettiği duygu üzerine tekrar tekrar gider. Çocuk, bedenine dokunurken hem yaşadığı deneyimin farklı olduğunu hisseder hem de haz aldıkça bunu tekrar tekrar sağlamak ister. Kız çocuklarında daha çok eşyalara sürtünme, eliyle dokunma; erkek çocukların da ise cinsel organını tutma, sıkma gibi davranışları görebiliriz.
Böyle durumlarda hemen onların birer çocuk olduğunu aklımıza getirip çocuklarınızın bu davranışlarını bir şekilde (dürtüsel) olarak fark ettiğini düşünmeliyiz. Çocuklarınıza öfke duyup onlarla konuşmamayı tercih edersek onları bu davranışla baş başa bırakmış olursunuz. Yani, daha çok yapmasına fırsat vermiş olursunuz.
Masturbasyon çocuklarda bir tehlike değil, rahatlamaları için özel bir davranıştır. Çocuk kendi bedenine dokundukça ve haz aldıkça kendini güvende hisseder ve sevilme duygusu ile bu doyumu bir kazanca dönüştürür. Ve bu da yine özgüven gelişiminin temellerini oluşturmaktadır.
Nasıl Davranmalısınız?
*Çocuğunuz masturbasyon yapıyorsa bunu büyütmek yerine gelişimin sağlıklı bir parçası olduğunu aklınızdan çıkarmamanız gerekmektedir.
*Çocuğunuzu uzaktan, kontrollü bir şekilde takip etmeli ve çocuğunuzun hangi durumlarda bu davranışları sıklaştırdığını tespit etmelisiniz.
*Çocuğunuzun herhangi bir sağlık problemi olmadığına, genital bölgesinde kaşıntıya sebep olan bir sorunun bulunmadığına emin olmak gerekmektedir.
*Tüm kontrolleri yapılmış, herhangi bir sağlık problemi yoksa sürecin büyük kısmı yetişkinlerde, yani aile tutumunun öneminde olduğunu unutmamak gerekir.
*Çocuğunuzun gün içinde bu davranışı ne sıklıkla yaptığını gözlemleyin ve onunla sakin bir şekilde konuşmayı deneyin. Ona bunu yaptığı zaman ne hissettiğini sorun ve onu asla utandırmayın.
*Çocuğunuza uygun bir dille bunun özel bir davranış olduğunu anlatın. Ona uygun özel alanlar yaratın ve kendisini sakinleştirmesi ve rahatlaması için farklı aktiviteler bulun.
Ne Zaman Uzman Desteği Alınmalı?
Eğer çocuğunuz bu davranışı normalin dışında çok sık tekrarlıyorsa ve kendi bedeniyle ilgilenip çevresine olan ilgisini azaltan bir davranış haline getirdiyse ve çocuğun iletişim kurma becerisine zarar vermeye başladıysa kesinlikle bir uzman desteği alınması tavsiye edilir.
Şunu unutmamalıyız ki her iki durumda da masturbasyon gelişimin en temel parçasından biri olup, davranışın sıklığı ve sürecin uzayıp uzamaması tamamen ailenin, yetişkinlerin tutumları ile doğru orantılıdır. Ailelere önerim, bu süreci gözümüzde büyütmememiz; ama göz ardı da etmememiz gereken bir durum olduğudur. Her süreçte olduğu gibi sabır ve tutarlılıkla yola çıkılan her durum başarıyla sonuçlanacaktır.