Normal bir hamilelik yaklaşık 40 haftadır. Erken doğum 37. Haftadan evvel başlayan kasılmalar ve serviksin açılması durumunu belirtir.
Genellikle erken doğumun sebebi net değildir, ancak kendinize iyi bakarak büyük ölçüde erken doğumu önler ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilirsiniz.
Erken Doğum Neden Endişe Edilmesi Gerekli Bir Konu?Eğer erken doğuma engel olunamazsa, bebeğiniz dünyaya çok erken gözlerini açabilir. Ve doğum ne kadar erken olursa, bebeğe ait riskler (düşük kilolu doğum, gelişmemiş organlar, enfeksiyon kapma riski vb) o kadar fazla olur. Erken doğan çocuklarda öğrenme güçlükleri, gelişimsel bozukluklar ve davranış problemleri yaşanabilir.
Kimler Erken Doğum Riski Altındadır?Erken doğum her hamileliği etkileyebilir. Genel risk faktörleri şöyledir;
- Erken doğum geçmişi olanlar veya kendileri erken doğum ile doğanlar
- Çoğul gebelikler
- Rahim, rahim ağzı veya plasenta ile ilgili belli problemler
- Sigara içmek ve alkol kullanmak
- Amniyotik sıvı ve alt genital sistem ile ilgili bazı enfeksiyonlar
- Yüksek tansiyon veya şeker hastalığı gibi bazı kronik rahatsızlıklar
- Hamilelik öncesi fazla kilolu veya çok zayıf olmak. Hamilelik esnasında çok az veya çok fazla kilo almak
- Şiddete maruz kalmak veya bir yakının kaybedilmesi gibi stresli olaylar yaşamak
- Birden fazla düşük yapmak
Bu bilinen risk faktörlerine rağmen, bazı kadınlarda hiçbir risk faktörü olmasa da erken doğum yaşanabilmektedir.
Erken Doğum Önlenebilir mi?Bunun kesin bir garantisi yoktur ama yapılabilecek bazı şeyler vardır;
- Düzenli muayene olun : Düzenli prenatal muayeneler sayesinde doktorunuz sizin ve bebeğinizin sağlığını denetler. Sizi endişelendiren her tür semptomu doktorunuzla görüşünüz.
- Sağlıklı beslenin : Hamilelik sırasında daha fazla folik asit, kalsiyum, demir, protein ve diğer önemli besinlere ihtiyacınız vardır. Günlük bir prenatal vitamine gebelik öncesi başlamak en idealidir.
- Kronik durumlar : Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklar erken doğum riskini arttırır. Bu gibi durumları kontrol altında tutmak için doktorunuzla beraber çalışın.
- Aktivite için doktorunuzun tavsiyelerine uyun : Eğer erken doğuma iat işaret veya semptomlarınız varsa, doktorunuz çalışma saatlerinizi azaltmanız ve ayakta geçirdiğiniz saatleri kısaltmanız konusunda tavsiyelerde bulunabilir.
- Riskli maddelerden uzak durun : Eğer sigara içiyorsanız, bırakın. Sigara içmek erken doğumu tetikler. Alkol kullanımı ve bazı ilaçların kullanımı da tehlikelidir. İlaç kullanımı ile ilgili mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
- Cinsel ilişki hakkında doktorunuza danışın : Sağlıklı hamileliklerde cinsel ilişkide bulunulabilir ancak vajinal kanama veya serviksle - plasentayla ilgili bazı komplikasyonlar söz konusuysa cinsel ilişkide bulunmamanız gerekebilir.
- Stres ile baş edin : Mantıklı limitler belirleyin ve onlara uyun. Günün belli bir kısmında kendinize özel biraz sessiz zaman ayırın. İhtiyacınız olduğunda yardım istemekten çekinmeyin.
- Dişlerinize iyi bakın : Dişlerinizin temizliğine dikkat edin, diş doktoru ziyaretlerinizi aksatmayın. Bazı çalışmalar erken doğum ile dişeti hastalıkları arasında bir ilişki olduğu yönündedir.
Eğer erken doğum geçmişiniz varsa veya semptomlarını gösteriyorsanız, doktorunuz ekstra progesteron takviyesi kullanmanızı isteyebilir.
Erken Doğumun Semptomları Nelerdir?Bazı kadınlar için bu semptomlar yalancıdır ama bazıları içinse kesindir. Bunlar;
- Saatte 8 defadan fazla olan kasılmalar
- Pelvik baskı hissi
- Hafif bir sırt ağrısı
- İshal
- Vajinal lekelenme veya kanama
- Sulu vajinal akıntı
Erken Doğuma Engel Olunabilir mi?Kasılmalarınızı değerlendirirken bol su veya mevye suyu için. Eğer yanlış alarmsa alınan sıvılar kasılmaları bastıracaktır.
Diğer durumlarda rahme giden dolaşımı arttırmak için sol tarafınıza doğru uzanmak kasılmaları durdurur. Bazen yatak istirahati tavsiye edilir, ancak bu erken doğum ve hamilelik komplikasyonlarını önlemede kanıtlanmış bir çare değildir.
Eğer hastanede iseniz, doktorunuz kasılmaları ölçmek için rahim monitörü kullanabilir. Eğer rahim ağzınız kapalıysa, serviksi değerlendirmek için ultrasonla bakılabilir. Ayrıca kasılmaları durdurmak için ilaç tavsiye edilebilir.
Kasılmalar Devam Ederse?Erken doğum için tedavi edilen çoğu kadın normal veya normale yakın zamanda doğum yapar. Ancak yine de ileri erken doğum durdurulamaz veya enfeksiyon ve diğer komplikasyonlar anne ve bebeği için erken doğumu daha güvenli kılar.
Eğer 23. ve 34. haftalar arasındaysanız doktorunuz 2 tedavi önerebilir:
- Oral yolla veya enjeksiyon ile verilen bir ilaç doğumu geçici olarak durdurur.
- Kuvvetli steroidlerden oluşan bir enjeksiyon ile bebeğin ciğer olgunluğu hızlandırılır.
34. haftadan sonra bebeğin ciğerleri doğum için yeteri kadar olgunlaştığı için steroide gerek kalmayabilir.
Doğum Sırasında Ne Beklemeliyim?Çok erken başlamasının dışında erken doğum normal doğuma benzer. Eğer rahatlama ve nefes alma teknikleri ağrıyı kontrol altına almada yeterli değilse, yardım isteyin. Doktorunuz ağrı kesici, epidural veya diğer seçenekler konusunda sizi bilgilendirecektir.
Çocuk doktorları bebeği değerlendirmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için hazır bulunacaklardır.
İyileşme ve İleriki Gebelikler?Erken doğum çocuk doğurmadan sonra fiziksel iyileşmenizi etkilemez. Ancak, bebeğinizin durumu doğum sonrası genel streslerinizi belirleyecektir. Erken doğum bebekler genellikle doğum sonrası yoğun bakımda kalırlar, bazen bir süre hastanede kalmaları da gerekir. Bu süreç yoğun ve stresli geçebilir. Çevrenizde sevdikleriniz, arkadaşlarınız ve aileniz bulunsun.
Bir erken doğumdan sonra, tekrarlayan erken doğumlar söz konusu olabilir.
Genellikle erken doğumun sebebi net değildir, ancak kendinize iyi bakarak büyük ölçüde erken doğumu önler ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilirsiniz.
Erken Doğum Neden Endişe Edilmesi Gerekli Bir Konu?Eğer erken doğuma engel olunamazsa, bebeğiniz dünyaya çok erken gözlerini açabilir. Ve doğum ne kadar erken olursa, bebeğe ait riskler (düşük kilolu doğum, gelişmemiş organlar, enfeksiyon kapma riski vb) o kadar fazla olur. Erken doğan çocuklarda öğrenme güçlükleri, gelişimsel bozukluklar ve davranış problemleri yaşanabilir.
Kimler Erken Doğum Riski Altındadır?Erken doğum her hamileliği etkileyebilir. Genel risk faktörleri şöyledir;
- Erken doğum geçmişi olanlar veya kendileri erken doğum ile doğanlar
- Çoğul gebelikler
- Rahim, rahim ağzı veya plasenta ile ilgili belli problemler
- Sigara içmek ve alkol kullanmak
- Amniyotik sıvı ve alt genital sistem ile ilgili bazı enfeksiyonlar
- Yüksek tansiyon veya şeker hastalığı gibi bazı kronik rahatsızlıklar
- Hamilelik öncesi fazla kilolu veya çok zayıf olmak. Hamilelik esnasında çok az veya çok fazla kilo almak
- Şiddete maruz kalmak veya bir yakının kaybedilmesi gibi stresli olaylar yaşamak
- Birden fazla düşük yapmak
Bu bilinen risk faktörlerine rağmen, bazı kadınlarda hiçbir risk faktörü olmasa da erken doğum yaşanabilmektedir.
Erken Doğum Önlenebilir mi?Bunun kesin bir garantisi yoktur ama yapılabilecek bazı şeyler vardır;
- Düzenli muayene olun : Düzenli prenatal muayeneler sayesinde doktorunuz sizin ve bebeğinizin sağlığını denetler. Sizi endişelendiren her tür semptomu doktorunuzla görüşünüz.
- Sağlıklı beslenin : Hamilelik sırasında daha fazla folik asit, kalsiyum, demir, protein ve diğer önemli besinlere ihtiyacınız vardır. Günlük bir prenatal vitamine gebelik öncesi başlamak en idealidir.
- Kronik durumlar : Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklar erken doğum riskini arttırır. Bu gibi durumları kontrol altında tutmak için doktorunuzla beraber çalışın.
- Aktivite için doktorunuzun tavsiyelerine uyun : Eğer erken doğuma iat işaret veya semptomlarınız varsa, doktorunuz çalışma saatlerinizi azaltmanız ve ayakta geçirdiğiniz saatleri kısaltmanız konusunda tavsiyelerde bulunabilir.
- Riskli maddelerden uzak durun : Eğer sigara içiyorsanız, bırakın. Sigara içmek erken doğumu tetikler. Alkol kullanımı ve bazı ilaçların kullanımı da tehlikelidir. İlaç kullanımı ile ilgili mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
- Cinsel ilişki hakkında doktorunuza danışın : Sağlıklı hamileliklerde cinsel ilişkide bulunulabilir ancak vajinal kanama veya serviksle - plasentayla ilgili bazı komplikasyonlar söz konusuysa cinsel ilişkide bulunmamanız gerekebilir.
- Stres ile baş edin : Mantıklı limitler belirleyin ve onlara uyun. Günün belli bir kısmında kendinize özel biraz sessiz zaman ayırın. İhtiyacınız olduğunda yardım istemekten çekinmeyin.
- Dişlerinize iyi bakın : Dişlerinizin temizliğine dikkat edin, diş doktoru ziyaretlerinizi aksatmayın. Bazı çalışmalar erken doğum ile dişeti hastalıkları arasında bir ilişki olduğu yönündedir.
Eğer erken doğum geçmişiniz varsa veya semptomlarını gösteriyorsanız, doktorunuz ekstra progesteron takviyesi kullanmanızı isteyebilir.
Erken Doğumun Semptomları Nelerdir?Bazı kadınlar için bu semptomlar yalancıdır ama bazıları içinse kesindir. Bunlar;
- Saatte 8 defadan fazla olan kasılmalar
- Pelvik baskı hissi
- Hafif bir sırt ağrısı
- İshal
- Vajinal lekelenme veya kanama
- Sulu vajinal akıntı
Erken Doğuma Engel Olunabilir mi?Kasılmalarınızı değerlendirirken bol su veya mevye suyu için. Eğer yanlış alarmsa alınan sıvılar kasılmaları bastıracaktır.
Diğer durumlarda rahme giden dolaşımı arttırmak için sol tarafınıza doğru uzanmak kasılmaları durdurur. Bazen yatak istirahati tavsiye edilir, ancak bu erken doğum ve hamilelik komplikasyonlarını önlemede kanıtlanmış bir çare değildir.
Eğer hastanede iseniz, doktorunuz kasılmaları ölçmek için rahim monitörü kullanabilir. Eğer rahim ağzınız kapalıysa, serviksi değerlendirmek için ultrasonla bakılabilir. Ayrıca kasılmaları durdurmak için ilaç tavsiye edilebilir.
Kasılmalar Devam Ederse?Erken doğum için tedavi edilen çoğu kadın normal veya normale yakın zamanda doğum yapar. Ancak yine de ileri erken doğum durdurulamaz veya enfeksiyon ve diğer komplikasyonlar anne ve bebeği için erken doğumu daha güvenli kılar.
Eğer 23. ve 34. haftalar arasındaysanız doktorunuz 2 tedavi önerebilir:
- Oral yolla veya enjeksiyon ile verilen bir ilaç doğumu geçici olarak durdurur.
- Kuvvetli steroidlerden oluşan bir enjeksiyon ile bebeğin ciğer olgunluğu hızlandırılır.
34. haftadan sonra bebeğin ciğerleri doğum için yeteri kadar olgunlaştığı için steroide gerek kalmayabilir.
Doğum Sırasında Ne Beklemeliyim?Çok erken başlamasının dışında erken doğum normal doğuma benzer. Eğer rahatlama ve nefes alma teknikleri ağrıyı kontrol altına almada yeterli değilse, yardım isteyin. Doktorunuz ağrı kesici, epidural veya diğer seçenekler konusunda sizi bilgilendirecektir.
Çocuk doktorları bebeği değerlendirmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için hazır bulunacaklardır.
İyileşme ve İleriki Gebelikler?Erken doğum çocuk doğurmadan sonra fiziksel iyileşmenizi etkilemez. Ancak, bebeğinizin durumu doğum sonrası genel streslerinizi belirleyecektir. Erken doğum bebekler genellikle doğum sonrası yoğun bakımda kalırlar, bazen bir süre hastanede kalmaları da gerekir. Bu süreç yoğun ve stresli geçebilir. Çevrenizde sevdikleriniz, arkadaşlarınız ve aileniz bulunsun.
Bir erken doğumdan sonra, tekrarlayan erken doğumlar söz konusu olabilir.