Eshilos Antik Yunan oyun yazarıdır
Hayatı
İ Ö 5 yüzyılda tragedyanın asıl şeklini aldığı yazar Aiskhylos'tur (İ Ö 525-424 ) Eleusis'te doğmuştur Bu tarih Peisistratos'un parlak egemenliğinin onun ölümüyle son bulmasından üç yıl sonraya geliyor Onun dönemi büyük politik kişiliklerin dönemi olmuştur Isthenes Miltiades Themistokles Kimon Ephialtes Perikles gibi Tümden kişisel olan nitelikleri açısından Aiskhylos Eleusis site devletindeki eski bir soylu aileden gelmedir Dönemim şairleri Pindaros Simonides Khoirilos Sofokles ile ilişki içindeydi Aiskhylos salt bir yazar değildi dönemin etkin düşünürlerindendi
Tragedya yazmaya yaklaşık İ Ö 500'lerde yani gençliğinde başlamıştır 2 yüzyılda coğrafyacı Pausanias'a göre bir gece tanrı Dionysos rüyasına girip ona yeni oluşmakta olan tragedya sanatına yönelmesini söyler Aiskhylos rüyasından uyanınca bir tragedya yazmaya başlar Maraton Salamis Pers savaşlarına katılmıştır Tragedya yarışmalarına gençliğinde katılmaya başlamıştır İlk ödülünü 485'te kazanmıştır Eserlerinde koroya önem vermiş oyunlarını mitolojiden almıştır Tanrıların ve kahramanların en önemli ve en etkileyici taraflarını seçmiştir
Aiskhylos konuları bakımından birbiri ile ilgili üç oyunu birleştirmiş (trilogia=üçleme) sonuna bir satyr oyunu eklemiştir Doksan kadar oyun yazmış olmasına rağmen elmizde sadece yedi tanesi ulaşmıştır İ Ö 458 de Orestia adlı trilogiasıyla (Agamemnon Adak taşıyıcıları Eumenides) son zaferini kazanmıştır Trilogianın konusu Orestes in babasının katilinden ve annesinden aldığı öçtür Yarışmalarda elli iki kez ödül kazandığı sanılıyor 472 de sahnelediği Persler adlı oyunu diğerlerinden tarihi konu olarak işleme bakımından farklıdır Bu oyunda yazar Atinalıların yiğitliklerini Perlerin ağzından övüp Perslerin yenilgisini tanrılara bağlar Elimize geçen yedi oyunundan ilk yazılanı Yalvarıcılar'da elli kişilik koro ve bir kahraman vardır Aiskhylos bu oyunda tek bir oyuncu kullanırken Persler Tebai'ye Karşı Yediler ve Zincire Vurulmuş Prometheus adlı oyunlarıyla tragedyaya ikinci oyuncuyu getirmiştir ve böylece karşılıklı konuşmaların oranı artmıştır
Oidipus'un oğullarının çatışmasını anlatan Tebai'ye Karşı Yediler ile İ Ö 467'de birincilik kazanmıştır Zincire vurulmuş Prometheus'ta koro şarkılarının azalmasıyla oyunu konuşmalar ilerletmiştir Konusu Promethes'un ateşi çalıp insanlara öğretmesi nedenyile Zeus tarafından cezalandırılmasıdır
Aiskhylos oyunun sunulması ile ilgili de maske elbise ve yüksek ayakkabılar gibi yeniliklerde getirmiştir Dili güç anlaşılan ağdalı bir dildi Toplımdaki dini ve ahlaki konuları işlemiştir Karakterlerin derinine pek inmemiş kahramanların kin intikam gurur gibi duygularını başarıyla aktarmıştır
Aiskhylos kendi doğduğu yer olan Eleusis'te temellerini bulmuş Demeter tapımı Eleusian gizemlerine yönlendirilen yunanlılardan birisiydi İsmindende anlaşılacağı gibi tapımın üyeleri bir anlamda mistik ulaşılması güç bilgiler edinmek zorundaydı Bu tapımın üyeleri aksi taktirde ölüm cezası alacakları koşulda tapım dışındakilerre gizemlerle ilgili hiçbir şey anlatmama tapımın üyelerinin kendilerinden olmayana gizemler konusunda hiçbir şeyi açığa vurmama amacıyla aksi taktirde ölümle cezalandıracakları gerçeği dolayısıyla gizemlerle ilgili detaylar çok azdır Bununla birlikte Aristoteles'e göre Aiskhylos'un oyunlarından birine gizli bölümlerle ilgili ipuçlarını gizliden aktardığı iddia edilir Bazı kaynaklara göre haltan kızmış biri sahnede performans sırasında Aiskhylos'u öldürmeye çalışmış fakat Aiskhylos kaçmıştır Kendisi aleyhine açılan dava için hakim önündeyken Aiskhylos bu yaptığının hoş görülmesini dilemiştir Fakat onun serbest bırakılması ise sırf Pers Savaşlarında verdiği çabalardan ötürüdür
Oyunları
* Persler
* Tebai'ye Karşı Yediler
* Oresteia
* Agamemnon
* Adak Sunucuları
* Yakarıcılar
* Eumenidler
* Zincire Vurulmuş Prometheus
Hayatı
İ Ö 5 yüzyılda tragedyanın asıl şeklini aldığı yazar Aiskhylos'tur (İ Ö 525-424 ) Eleusis'te doğmuştur Bu tarih Peisistratos'un parlak egemenliğinin onun ölümüyle son bulmasından üç yıl sonraya geliyor Onun dönemi büyük politik kişiliklerin dönemi olmuştur Isthenes Miltiades Themistokles Kimon Ephialtes Perikles gibi Tümden kişisel olan nitelikleri açısından Aiskhylos Eleusis site devletindeki eski bir soylu aileden gelmedir Dönemim şairleri Pindaros Simonides Khoirilos Sofokles ile ilişki içindeydi Aiskhylos salt bir yazar değildi dönemin etkin düşünürlerindendi
Tragedya yazmaya yaklaşık İ Ö 500'lerde yani gençliğinde başlamıştır 2 yüzyılda coğrafyacı Pausanias'a göre bir gece tanrı Dionysos rüyasına girip ona yeni oluşmakta olan tragedya sanatına yönelmesini söyler Aiskhylos rüyasından uyanınca bir tragedya yazmaya başlar Maraton Salamis Pers savaşlarına katılmıştır Tragedya yarışmalarına gençliğinde katılmaya başlamıştır İlk ödülünü 485'te kazanmıştır Eserlerinde koroya önem vermiş oyunlarını mitolojiden almıştır Tanrıların ve kahramanların en önemli ve en etkileyici taraflarını seçmiştir
Aiskhylos konuları bakımından birbiri ile ilgili üç oyunu birleştirmiş (trilogia=üçleme) sonuna bir satyr oyunu eklemiştir Doksan kadar oyun yazmış olmasına rağmen elmizde sadece yedi tanesi ulaşmıştır İ Ö 458 de Orestia adlı trilogiasıyla (Agamemnon Adak taşıyıcıları Eumenides) son zaferini kazanmıştır Trilogianın konusu Orestes in babasının katilinden ve annesinden aldığı öçtür Yarışmalarda elli iki kez ödül kazandığı sanılıyor 472 de sahnelediği Persler adlı oyunu diğerlerinden tarihi konu olarak işleme bakımından farklıdır Bu oyunda yazar Atinalıların yiğitliklerini Perlerin ağzından övüp Perslerin yenilgisini tanrılara bağlar Elimize geçen yedi oyunundan ilk yazılanı Yalvarıcılar'da elli kişilik koro ve bir kahraman vardır Aiskhylos bu oyunda tek bir oyuncu kullanırken Persler Tebai'ye Karşı Yediler ve Zincire Vurulmuş Prometheus adlı oyunlarıyla tragedyaya ikinci oyuncuyu getirmiştir ve böylece karşılıklı konuşmaların oranı artmıştır
Oidipus'un oğullarının çatışmasını anlatan Tebai'ye Karşı Yediler ile İ Ö 467'de birincilik kazanmıştır Zincire vurulmuş Prometheus'ta koro şarkılarının azalmasıyla oyunu konuşmalar ilerletmiştir Konusu Promethes'un ateşi çalıp insanlara öğretmesi nedenyile Zeus tarafından cezalandırılmasıdır
Aiskhylos oyunun sunulması ile ilgili de maske elbise ve yüksek ayakkabılar gibi yeniliklerde getirmiştir Dili güç anlaşılan ağdalı bir dildi Toplımdaki dini ve ahlaki konuları işlemiştir Karakterlerin derinine pek inmemiş kahramanların kin intikam gurur gibi duygularını başarıyla aktarmıştır
Aiskhylos kendi doğduğu yer olan Eleusis'te temellerini bulmuş Demeter tapımı Eleusian gizemlerine yönlendirilen yunanlılardan birisiydi İsmindende anlaşılacağı gibi tapımın üyeleri bir anlamda mistik ulaşılması güç bilgiler edinmek zorundaydı Bu tapımın üyeleri aksi taktirde ölüm cezası alacakları koşulda tapım dışındakilerre gizemlerle ilgili hiçbir şey anlatmama tapımın üyelerinin kendilerinden olmayana gizemler konusunda hiçbir şeyi açığa vurmama amacıyla aksi taktirde ölümle cezalandıracakları gerçeği dolayısıyla gizemlerle ilgili detaylar çok azdır Bununla birlikte Aristoteles'e göre Aiskhylos'un oyunlarından birine gizli bölümlerle ilgili ipuçlarını gizliden aktardığı iddia edilir Bazı kaynaklara göre haltan kızmış biri sahnede performans sırasında Aiskhylos'u öldürmeye çalışmış fakat Aiskhylos kaçmıştır Kendisi aleyhine açılan dava için hakim önündeyken Aiskhylos bu yaptığının hoş görülmesini dilemiştir Fakat onun serbest bırakılması ise sırf Pers Savaşlarında verdiği çabalardan ötürüdür
Oyunları
* Persler
* Tebai'ye Karşı Yediler
* Oresteia
* Agamemnon
* Adak Sunucuları
* Yakarıcılar
* Eumenidler
* Zincire Vurulmuş Prometheus
