Etimoloji anlatımı, Etimoloji cumlede nerde kullanır, Etimoloji ders notları,Etimoloji ornekler,
*Kaplıca sozcuğu kaplı ve ılıca sozcuklerinin birleşiminden oluşmuştur
*ılıman sozcuğu sanıldığı gibi ılı f ilinden değil ;liman isminden gelmektedir Ancak sozcuğun ılıman hale gelişinde ılı fiilinin bir baskısı olduğu da goz onunde bulundurulmalıdır
*cirkef sozcuğu Farsca cirk (pis) ab(su) sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*Hoşaf sozcuğu hoş ab sozcuğunden gelmektedir
*Seksen ve doksan sozcukleri sekiz on ve dokuz on sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*altmış ve yetmiş sozcukleri de altı ve yedi sozcuklerinin uzerine miş yani on anlamına gelen kelimenin eklenmesi suretiyle oluşmuş birleşik bir sozcuktur
*oğlak sozcuğunun koku oğuldur
*Avrupalılar yoğurt ve ayranı Turklerden oğrenmişlerdirBu kavramlara karşılık kullandıkları sozcukler de Turkcedir
*Bilezik sozcuğu bilek ve yuzuk sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*boyle şoyle sozcukleri bu ve şu sozcuklerinin uzerine ile edatının eklenmesi suretiyle oluşmuş birleşik bir kelimedir
*ceyrek sozcuğu aslen Farsca bir sozcukturAslen Farsca cahar(dort)yek (bir) sozcuklerinin birleşiminden oluşmuşturSozcuğun anlamı da zaten dortte bir demektir
*cıncık sozcuğu, aslen inci sozcuğunun başına ‘c ’ sesi getirilmesi ve inci boncuk deyimindeki boncuk sozcuğunun sonundaki ‘k ’ unsuzunun de inci sozcuğune eklenmesi suretiyle oluşmuştur
*Domates sozcuğu aslen Meksika dillerinden olan Aztekceye ait bir sozcukturorijinali de tomatı bicimindedir
*Zerdali sozcuğu aslen Farsca bir sozcuktur, orijinali zerdi alu (sarı erik) dir
*Şeftali de aslen Farsca bir sozcukturOrijinali şefti alu bicimindedirAnlamı ise etli erik demektir
*Panjur sozcuğu abajur kelimesinin bozulmuş bicimidir
*Salatalık kelimesi İtalyanca insalata kelimesinden gelmektedir Anlamı ise tuzlu demektir Salatalığın da sının sudan oluşması ilginctir
*Milli kelimesi aslen Arapca bir kelimedir ve anlamı şeriata ilişkin, şerri anlamındadırTurkcede ise milli kelimesi ulusal anlamındadır
*Aslen Turkce bir kelime olan savcı ilk olarak soz getirip goturen anlamında kullanılmış, İslamiyet ’e gecince peygamber anlamında kullanılmıştırGunumuzde ise bir hukuk terimi olarak kullanılmaktadır
*Turkcedeki yıldız kelimesinin sinema sanatcısı olarak kullanılması Fransızcanın etkisiyle olmuştur
*Fransızcada tulipe İngilizcede tulip İtalyancada tulipa Portekizcede tulipa Almancada Tulpe sozcukleri lale anlamına gelmektedirBu sozcuğun de şoyle bir hikayesi vardır:Hollandalı AG Busneck , 16 yy ortalarında Edirnede gorduğu laleye (anlamından dolayı olsa gerek) tulbent (eşarp) demiştir ve tum Avrupada adı bu şekilde yayılmıştırKullanmakta olduğumuz bu sozcuk de aslen Farsca bir kelimedirOrijinali dilbent dir Asıl anlamı ise gonul bağlayandır
*Amerikan Para birimi dolar, Alman ozel adıdırda Almanyada Joachimstal maden ocağından cıkarılan gumuşten dokturulen bir sikke joachimstaler adıyla anılmıştırDolar da adını buradan almıştır
*İzmir Guzelyalının ilk adı Kokaryalıdır
*Giresun şehrinin asıl orijinal bicimi Kerasos (kirazlık) tırDaha sonra Kerasos~ Kerasonde~Kerasunt~ Giresun biciminde bir gelişim izlemiştir
*Doğu Karadenizdeki Tirebolu ’nun orijinal bicimi Tripolis ’tir Uc şehir anlamına gelmektedir
*İstanbulun orijinal bicimi Eis ten polin Yunanca şehre doğru anlamındadırHer ne kadar Evliya Celebi İslam bola dayandırsa da bu doğru değildir
*Bolu ’nun orijinal bicimi polis dirPolis Yunancada şehir demekti
*Denizlinin cevresinde hic deniz yokken bu şehre neden bu isim verilmiştir hic merak ettiniz mi? Aslen 14 15 yuzyıllarda bu şehre Tonuzlu(domuzlu) deniyorduDaha sonraları halkın bu ismi pek estetik bulmamasından olacak şehrin ismi Denizli bicimine cevrilmiştir
Turkceye benzeyen ama gercekte başka dilden gelmiş olan sozcukler:
Bu bolumde işlenen sozcukler, başka dillerden dilimize girmiş ama Turkce kok ya da sozcuklerden turemişe benzer bir hale sokularak (o Turkce sozcuğun anlamını taşımasa bile) kullanılagelmiş sozcuklerdir Bunların coğu, geniş bir kesim tarafından Turkce sanılmakta; hatta bir bolumu de Turkcede cağrıştırdığı anlamda – hatalı bicimde – kullanılmaktadır Benim bu sozcukleri araştırmamdaki ana durtuler de zaten sozcuklerle uyumsuz olan Turkce anlamlardı Bunlar arasında, son donemlerde bircok komşudan duyduğum “kardolabı lafı (gardrop demek istemişler), bu işin bazen ne kadar abartıldığına cok ilginc bir ornek! Daha sık kullanılan diğer sozcukleri aşağıda veriyorum Bunların yanına, geldiği dilden dolayı şaşırtıcı olan yabancı kokenli bazı diğer sozcukler ekliyorum:
1 metelik: Sondaki lik eki, turkce sozcuk cağrışımı yapıyor; “yemeklik yağdaki gibi… Aslı ise batı dillerinden geliyor: İngilizce ’de, metallic; yani metal para… Biz kullanırken baştaki bolumu de bir turk ismiyle (mete) değiştirip kullanagelmişiz
2 isterik: Biliyorum ki bircok kişi bu hatalı bicimiyle kullanmıyordur bu sozcuğu “Histeri nobetlerine tutulan kişinin aldığı sıfattır ve ingilizcede “histerical denir Başarısızlığa ve bir şeyi elde edememeye dayanamama ve aşırı sinirlenme gibi (ruhbilimci değilim) etkileri olan bir ruh hastalığı olan kişi “histerik olarak anılır Oysa Turkcede “isteme ile bağ kurulması ve “bir şeyi cok isteyen anlamında kullanılması da cok yaygındır Hatta bazen, “isterik kadın lafı oldukca aşağılayıcı bir mantıkla kullanılır
3 bendeniz: Bu sozcuğun ne “ben adılıyla, ne de “denizle bir ilgisi vardır; ancak sondaki “niz eki Turkcedir “Bende, Farscada, “kul, tutsak demektir Yani kişi kendini sunarken – eski donemlerin aşırı nezaketiyle , “Ben kulunuz X kişi, diye sunar ya; bu da oyle konuşmalarla gecmişten gunumuze gelmiş Bu acıklama gosteriyor ki, “Ben bendeniz X kişi, demek doğru olur ve yalnız kendimizi değil başkalarını da, “Bu da nacizane bendeniz Yusuf Kenan DURMUŞOĞLU diye sunabiliriz ( Neyse, bu sozcuğe bu kadar acıklama fazla bile
4 kaldırım: Bunun “kaldırmak ile bir ilgisi var gibi gorunse de (otoyolun yukseğinde olması acısından), asıl kokeni Rumca ’dır Rumca ’da “kali, “iyi anlamındadır (kalimera: gunaydın, iyi gunler) “Dromos (sondaki “s genelde okunmaz) ise “yol anlamını taşır Yani kalidromos: iyiyol; yani yurumeye elverişli, taşsız, tozsuz, camursuz yol…
5 sutyen: Genelde ilişki kurulmasa da, bu sozcuk “sutmeme ilişkisini cağrıştıracak bir yapıda kullanılmaktadır İtiraf etmeliyim ki ben kucukken bu ic camaşırının – isminden dolayı – sutun dış giysiye sızmasını engellemeye yaradığını sanıyordum Asıl kokeni Fransızca ’daki “sous tiendir (“aşağıdan tutan anlamında) Okunuşu: sutien
6 lahmacun: Bu sozcuğun “macunla ilgisi dolaylıdır Arapcada “acin yoğrulmuş (macun o kokten gelir), “lahm ise “et demektir Lahmi acin: yoğrulmuş et…
7 boğa yılanı: Bu yılan, avını boğarak oldurmesi ve belki de boğa gibi iri ve guclu olmasından dolayı, ismi Turkce sanılmaya oldukca yatkın olan ilginc bir ornektir Oysa aslı, şimdi kesinlikle hatırlayamayacağım bir Afrika dilinden geliyor: boa… Sondaki “yılanı sozcuğu gereksiz… Kobra, piton der gibi, boa!
8 vapur: İngilizce “vapour (buhar) sozcuğunden geliyor Onceleri buharlı gemilere verilen ingilizce isimden… Aslında, dilimizde batı dillerinden uyarladığımız sozcuklerin genelde fransızca okunuşunu kullandığımızdan bunu da “vapordan uyarlamışız
9 anahtar: Bu sozcuğun koku, yunanca “anihto (acmak) eylemidir “Anihtiri ise “acmaya yarayan anlamındadır; yani “anahtar… Yunanca kokenli sozcukler aslında dilimize Anadolu ’da konuşulan (“konuşulmuş olan, demek daha doğru olur sanırım) Rumcadan gecmiştir Gercekte iki dil bir irine cok benzese de, Rumca ’daki bircok sozcuk Yunanlarca bilinmez Bu yuzden bu sayfalardaki bircok grekce sozcuğe “Yunanca kokenli demek yerine “Rumca kokenli demeyi yeğleyeceğim Bu durumda ise “Anadolu Rumları ’nın dili anlaşılmalıdır
10 – kilit: Yine Rumcadaki “kleo (kapatmak) eyleminden tureyen “kleidi (“klidi diye okunur; “kapamaya, kilitlemeye yarayan anlamında…) sozcuğunden gelmektedir
11 safsata: Yunanca ’daki “sophistes bilgili, bilgisi olan anlamına geliyor Turkce ve Arapca ’da ise “gereksiz soz anlamında kullanılıyor
12 entel: Tabii ki bu sozcuk batı dillerindeki “intellectual sozcuğunden bozularak “toplumdan tumuyle kopuk, bilgisini yalnızca biliyor gorunmek icin edinen kişi anlamında kullanılıyor Gercek anlamı ise, “bircok konuda bilgili olandır (sıfat)
13 kapuska: Slavca ’da “lahana demektir Bizde ise “kıymalı lahana yemeğine denmektedir
14 karyola: Bizde genelde yatağın uzerine serildiği, genelde metalden yapılan ayaklı mobilya anlamına geliyor Oysa gercek anlamı “el arabasıdır (carriola: İtalyanca) İtalyan gemicilerden bizim kullanımımıza gecti; gemicilerin kullandığı taşınabilir tekerlekli yataklara denir;koku “taşımaktır (carri)
15 ameliyat: Arapca ’daki “amel (iş, eylem) sozcuğunden geliyor Gercek anlamı, “işlemler, eylemlerdir Bizde ise, “yetkili uzmanın hastaya uyguladığı işlem (genelde cerrahi) olarak anlaşılır
16 serbest: Gercek anlamı “başı bağlıdır (ser:baş, best:bağlı) Ancak sanırım bizde yanlış olarak kullanılıyor; gerceği “serbes (başıboş) olsa gerektir Yine de bizdeki anlamı tam karşılamıyor Biraz karışık bir durum yani…
17 puşt: Farsca ’da “arka, kıc anlamına geliyor Pek masum bir laf…
18 gebermek: Turkce ’de eski anlamı “şişmek idi Şimdi ise olmenin kaba bir tabiri oldu Olup beklemiş hayvanların şişmesinden geliyor olsa gerek (Gebe ve gobek sozcukleri de aynı kokten geliyor)
19 pezevenk: Farsca ’daki “pejavend (kapı tokmağı, surgu) sozcuğunden “pezevenk (kapı arkasında bekleyen; anlam genişlemesiyle, kadın alışverişi yapan)…
20 sıpa: Abazaca ’da “spau “cocuk, yavru demektir Bizde ise eşek yavrusu… Arapca ’da da benzer bicimde “sabi, sibyan “cocuk anlamındadır
21 kaltak: Turkce ’de “alta konup uzerine oturulan anlamına geliyor Eyer icin de bu sozcuk kullanılır “Onune gelenin altına yatan kadın anlamında aşağılama sozcuğu olarak kullanılması ilginc…
22 sosyete: Bizim kullandığımız soyleniş Fransızca ’dan alıntı… Anlamı “topluluktur Bizde onceleri “yuksek sosyete denen zengin tabakaya sonradan kısaca “sosyete denmeye başlanmıştır
15 kokona: Yunanca “kokkonadan geliyor ve gercek anlamı “Hristiyan kadındır Bizde ise giyimi ve suslenmesi aşırıya kacan (yorumu yapanların duşuncesi boyle) yaşlı kadınlar nedense bu bicimde anılıyor
23 tuvalet: Yalnız bizim dilimizde değil, birkac dilde daha “helaya verilen isim… Aslı, Fransızca “toilettetir ve “temizlik anlamına gelir “Tuvalet kağıdı ve “tuvalet masası temizlikle ilgili şeylerdir “Tuvalet kağıdını referans alarak mekana “tuvalet ismini vermek yalnız bizim bulışumuz değil… Yunanlar da bunu başarmış (Yeri gelmişken… “Yunanlı diye bir ulus yoktur dunyada)
24 yosma: Gercek anlamı “şen, guzel genc kadınken ne duruma duştuğunu ibretle izliyorum Kadının neşe ve guzelliğinin gizli kalması gerektiği duşuncesinin bir sonucu…
25 don: Elbette ki “giysi anlamına geliyor ama “kulotun argosu yapılmış Zaten ne zaman ki bir sozcuğun yabancı dildeki karşılığı “moda olur, Turkcesi giderek argolaşır
26Kostebek: gozsuz tebek sozcuklerinin birleşiminden oluşmaktadır
Ilıman: liman sozcuğunun Turkcede bozulmuş şeklidir ılı fiiliyle bir bağı yoktur
alıntı
*Kaplıca sozcuğu kaplı ve ılıca sozcuklerinin birleşiminden oluşmuştur
*ılıman sozcuğu sanıldığı gibi ılı f ilinden değil ;liman isminden gelmektedir Ancak sozcuğun ılıman hale gelişinde ılı fiilinin bir baskısı olduğu da goz onunde bulundurulmalıdır
*cirkef sozcuğu Farsca cirk (pis) ab(su) sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*Hoşaf sozcuğu hoş ab sozcuğunden gelmektedir
*Seksen ve doksan sozcukleri sekiz on ve dokuz on sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*altmış ve yetmiş sozcukleri de altı ve yedi sozcuklerinin uzerine miş yani on anlamına gelen kelimenin eklenmesi suretiyle oluşmuş birleşik bir sozcuktur
*oğlak sozcuğunun koku oğuldur
*Avrupalılar yoğurt ve ayranı Turklerden oğrenmişlerdirBu kavramlara karşılık kullandıkları sozcukler de Turkcedir
*Bilezik sozcuğu bilek ve yuzuk sozcuklerinin birleşiminden gelmektedir
*boyle şoyle sozcukleri bu ve şu sozcuklerinin uzerine ile edatının eklenmesi suretiyle oluşmuş birleşik bir kelimedir
*ceyrek sozcuğu aslen Farsca bir sozcukturAslen Farsca cahar(dort)yek (bir) sozcuklerinin birleşiminden oluşmuşturSozcuğun anlamı da zaten dortte bir demektir
*cıncık sozcuğu, aslen inci sozcuğunun başına ‘c ’ sesi getirilmesi ve inci boncuk deyimindeki boncuk sozcuğunun sonundaki ‘k ’ unsuzunun de inci sozcuğune eklenmesi suretiyle oluşmuştur
*Domates sozcuğu aslen Meksika dillerinden olan Aztekceye ait bir sozcukturorijinali de tomatı bicimindedir
*Zerdali sozcuğu aslen Farsca bir sozcuktur, orijinali zerdi alu (sarı erik) dir
*Şeftali de aslen Farsca bir sozcukturOrijinali şefti alu bicimindedirAnlamı ise etli erik demektir
*Panjur sozcuğu abajur kelimesinin bozulmuş bicimidir
*Salatalık kelimesi İtalyanca insalata kelimesinden gelmektedir Anlamı ise tuzlu demektir Salatalığın da sının sudan oluşması ilginctir
*Milli kelimesi aslen Arapca bir kelimedir ve anlamı şeriata ilişkin, şerri anlamındadırTurkcede ise milli kelimesi ulusal anlamındadır
*Aslen Turkce bir kelime olan savcı ilk olarak soz getirip goturen anlamında kullanılmış, İslamiyet ’e gecince peygamber anlamında kullanılmıştırGunumuzde ise bir hukuk terimi olarak kullanılmaktadır
*Turkcedeki yıldız kelimesinin sinema sanatcısı olarak kullanılması Fransızcanın etkisiyle olmuştur
*Fransızcada tulipe İngilizcede tulip İtalyancada tulipa Portekizcede tulipa Almancada Tulpe sozcukleri lale anlamına gelmektedirBu sozcuğun de şoyle bir hikayesi vardır:Hollandalı AG Busneck , 16 yy ortalarında Edirnede gorduğu laleye (anlamından dolayı olsa gerek) tulbent (eşarp) demiştir ve tum Avrupada adı bu şekilde yayılmıştırKullanmakta olduğumuz bu sozcuk de aslen Farsca bir kelimedirOrijinali dilbent dir Asıl anlamı ise gonul bağlayandır
*Amerikan Para birimi dolar, Alman ozel adıdırda Almanyada Joachimstal maden ocağından cıkarılan gumuşten dokturulen bir sikke joachimstaler adıyla anılmıştırDolar da adını buradan almıştır
*İzmir Guzelyalının ilk adı Kokaryalıdır
*Giresun şehrinin asıl orijinal bicimi Kerasos (kirazlık) tırDaha sonra Kerasos~ Kerasonde~Kerasunt~ Giresun biciminde bir gelişim izlemiştir
*Doğu Karadenizdeki Tirebolu ’nun orijinal bicimi Tripolis ’tir Uc şehir anlamına gelmektedir
*İstanbulun orijinal bicimi Eis ten polin Yunanca şehre doğru anlamındadırHer ne kadar Evliya Celebi İslam bola dayandırsa da bu doğru değildir
*Bolu ’nun orijinal bicimi polis dirPolis Yunancada şehir demekti
*Denizlinin cevresinde hic deniz yokken bu şehre neden bu isim verilmiştir hic merak ettiniz mi? Aslen 14 15 yuzyıllarda bu şehre Tonuzlu(domuzlu) deniyorduDaha sonraları halkın bu ismi pek estetik bulmamasından olacak şehrin ismi Denizli bicimine cevrilmiştir
Turkceye benzeyen ama gercekte başka dilden gelmiş olan sozcukler:
Bu bolumde işlenen sozcukler, başka dillerden dilimize girmiş ama Turkce kok ya da sozcuklerden turemişe benzer bir hale sokularak (o Turkce sozcuğun anlamını taşımasa bile) kullanılagelmiş sozcuklerdir Bunların coğu, geniş bir kesim tarafından Turkce sanılmakta; hatta bir bolumu de Turkcede cağrıştırdığı anlamda – hatalı bicimde – kullanılmaktadır Benim bu sozcukleri araştırmamdaki ana durtuler de zaten sozcuklerle uyumsuz olan Turkce anlamlardı Bunlar arasında, son donemlerde bircok komşudan duyduğum “kardolabı lafı (gardrop demek istemişler), bu işin bazen ne kadar abartıldığına cok ilginc bir ornek! Daha sık kullanılan diğer sozcukleri aşağıda veriyorum Bunların yanına, geldiği dilden dolayı şaşırtıcı olan yabancı kokenli bazı diğer sozcukler ekliyorum:
1 metelik: Sondaki lik eki, turkce sozcuk cağrışımı yapıyor; “yemeklik yağdaki gibi… Aslı ise batı dillerinden geliyor: İngilizce ’de, metallic; yani metal para… Biz kullanırken baştaki bolumu de bir turk ismiyle (mete) değiştirip kullanagelmişiz
2 isterik: Biliyorum ki bircok kişi bu hatalı bicimiyle kullanmıyordur bu sozcuğu “Histeri nobetlerine tutulan kişinin aldığı sıfattır ve ingilizcede “histerical denir Başarısızlığa ve bir şeyi elde edememeye dayanamama ve aşırı sinirlenme gibi (ruhbilimci değilim) etkileri olan bir ruh hastalığı olan kişi “histerik olarak anılır Oysa Turkcede “isteme ile bağ kurulması ve “bir şeyi cok isteyen anlamında kullanılması da cok yaygındır Hatta bazen, “isterik kadın lafı oldukca aşağılayıcı bir mantıkla kullanılır
3 bendeniz: Bu sozcuğun ne “ben adılıyla, ne de “denizle bir ilgisi vardır; ancak sondaki “niz eki Turkcedir “Bende, Farscada, “kul, tutsak demektir Yani kişi kendini sunarken – eski donemlerin aşırı nezaketiyle , “Ben kulunuz X kişi, diye sunar ya; bu da oyle konuşmalarla gecmişten gunumuze gelmiş Bu acıklama gosteriyor ki, “Ben bendeniz X kişi, demek doğru olur ve yalnız kendimizi değil başkalarını da, “Bu da nacizane bendeniz Yusuf Kenan DURMUŞOĞLU diye sunabiliriz ( Neyse, bu sozcuğe bu kadar acıklama fazla bile
4 kaldırım: Bunun “kaldırmak ile bir ilgisi var gibi gorunse de (otoyolun yukseğinde olması acısından), asıl kokeni Rumca ’dır Rumca ’da “kali, “iyi anlamındadır (kalimera: gunaydın, iyi gunler) “Dromos (sondaki “s genelde okunmaz) ise “yol anlamını taşır Yani kalidromos: iyiyol; yani yurumeye elverişli, taşsız, tozsuz, camursuz yol…
5 sutyen: Genelde ilişki kurulmasa da, bu sozcuk “sutmeme ilişkisini cağrıştıracak bir yapıda kullanılmaktadır İtiraf etmeliyim ki ben kucukken bu ic camaşırının – isminden dolayı – sutun dış giysiye sızmasını engellemeye yaradığını sanıyordum Asıl kokeni Fransızca ’daki “sous tiendir (“aşağıdan tutan anlamında) Okunuşu: sutien
6 lahmacun: Bu sozcuğun “macunla ilgisi dolaylıdır Arapcada “acin yoğrulmuş (macun o kokten gelir), “lahm ise “et demektir Lahmi acin: yoğrulmuş et…
7 boğa yılanı: Bu yılan, avını boğarak oldurmesi ve belki de boğa gibi iri ve guclu olmasından dolayı, ismi Turkce sanılmaya oldukca yatkın olan ilginc bir ornektir Oysa aslı, şimdi kesinlikle hatırlayamayacağım bir Afrika dilinden geliyor: boa… Sondaki “yılanı sozcuğu gereksiz… Kobra, piton der gibi, boa!
8 vapur: İngilizce “vapour (buhar) sozcuğunden geliyor Onceleri buharlı gemilere verilen ingilizce isimden… Aslında, dilimizde batı dillerinden uyarladığımız sozcuklerin genelde fransızca okunuşunu kullandığımızdan bunu da “vapordan uyarlamışız
9 anahtar: Bu sozcuğun koku, yunanca “anihto (acmak) eylemidir “Anihtiri ise “acmaya yarayan anlamındadır; yani “anahtar… Yunanca kokenli sozcukler aslında dilimize Anadolu ’da konuşulan (“konuşulmuş olan, demek daha doğru olur sanırım) Rumcadan gecmiştir Gercekte iki dil bir irine cok benzese de, Rumca ’daki bircok sozcuk Yunanlarca bilinmez Bu yuzden bu sayfalardaki bircok grekce sozcuğe “Yunanca kokenli demek yerine “Rumca kokenli demeyi yeğleyeceğim Bu durumda ise “Anadolu Rumları ’nın dili anlaşılmalıdır
10 – kilit: Yine Rumcadaki “kleo (kapatmak) eyleminden tureyen “kleidi (“klidi diye okunur; “kapamaya, kilitlemeye yarayan anlamında…) sozcuğunden gelmektedir
11 safsata: Yunanca ’daki “sophistes bilgili, bilgisi olan anlamına geliyor Turkce ve Arapca ’da ise “gereksiz soz anlamında kullanılıyor
12 entel: Tabii ki bu sozcuk batı dillerindeki “intellectual sozcuğunden bozularak “toplumdan tumuyle kopuk, bilgisini yalnızca biliyor gorunmek icin edinen kişi anlamında kullanılıyor Gercek anlamı ise, “bircok konuda bilgili olandır (sıfat)
13 kapuska: Slavca ’da “lahana demektir Bizde ise “kıymalı lahana yemeğine denmektedir
14 karyola: Bizde genelde yatağın uzerine serildiği, genelde metalden yapılan ayaklı mobilya anlamına geliyor Oysa gercek anlamı “el arabasıdır (carriola: İtalyanca) İtalyan gemicilerden bizim kullanımımıza gecti; gemicilerin kullandığı taşınabilir tekerlekli yataklara denir;koku “taşımaktır (carri)
15 ameliyat: Arapca ’daki “amel (iş, eylem) sozcuğunden geliyor Gercek anlamı, “işlemler, eylemlerdir Bizde ise, “yetkili uzmanın hastaya uyguladığı işlem (genelde cerrahi) olarak anlaşılır
16 serbest: Gercek anlamı “başı bağlıdır (ser:baş, best:bağlı) Ancak sanırım bizde yanlış olarak kullanılıyor; gerceği “serbes (başıboş) olsa gerektir Yine de bizdeki anlamı tam karşılamıyor Biraz karışık bir durum yani…
17 puşt: Farsca ’da “arka, kıc anlamına geliyor Pek masum bir laf…
18 gebermek: Turkce ’de eski anlamı “şişmek idi Şimdi ise olmenin kaba bir tabiri oldu Olup beklemiş hayvanların şişmesinden geliyor olsa gerek (Gebe ve gobek sozcukleri de aynı kokten geliyor)
19 pezevenk: Farsca ’daki “pejavend (kapı tokmağı, surgu) sozcuğunden “pezevenk (kapı arkasında bekleyen; anlam genişlemesiyle, kadın alışverişi yapan)…
20 sıpa: Abazaca ’da “spau “cocuk, yavru demektir Bizde ise eşek yavrusu… Arapca ’da da benzer bicimde “sabi, sibyan “cocuk anlamındadır
21 kaltak: Turkce ’de “alta konup uzerine oturulan anlamına geliyor Eyer icin de bu sozcuk kullanılır “Onune gelenin altına yatan kadın anlamında aşağılama sozcuğu olarak kullanılması ilginc…
22 sosyete: Bizim kullandığımız soyleniş Fransızca ’dan alıntı… Anlamı “topluluktur Bizde onceleri “yuksek sosyete denen zengin tabakaya sonradan kısaca “sosyete denmeye başlanmıştır
15 kokona: Yunanca “kokkonadan geliyor ve gercek anlamı “Hristiyan kadındır Bizde ise giyimi ve suslenmesi aşırıya kacan (yorumu yapanların duşuncesi boyle) yaşlı kadınlar nedense bu bicimde anılıyor
23 tuvalet: Yalnız bizim dilimizde değil, birkac dilde daha “helaya verilen isim… Aslı, Fransızca “toilettetir ve “temizlik anlamına gelir “Tuvalet kağıdı ve “tuvalet masası temizlikle ilgili şeylerdir “Tuvalet kağıdını referans alarak mekana “tuvalet ismini vermek yalnız bizim bulışumuz değil… Yunanlar da bunu başarmış (Yeri gelmişken… “Yunanlı diye bir ulus yoktur dunyada)
24 yosma: Gercek anlamı “şen, guzel genc kadınken ne duruma duştuğunu ibretle izliyorum Kadının neşe ve guzelliğinin gizli kalması gerektiği duşuncesinin bir sonucu…
25 don: Elbette ki “giysi anlamına geliyor ama “kulotun argosu yapılmış Zaten ne zaman ki bir sozcuğun yabancı dildeki karşılığı “moda olur, Turkcesi giderek argolaşır
26Kostebek: gozsuz tebek sozcuklerinin birleşiminden oluşmaktadır
Ilıman: liman sozcuğunun Turkcede bozulmuş şeklidir ılı fiiliyle bir bağı yoktur
alıntı