Farkında mısınız? Erken teşhis hayat kurtarıyor!

[SoruCevap]

Her yıl ekim ayı tüm dünyada ve Türkiye ’de meme kanseri farkındalık ayı olarak biliniyor Bu çabanın tek bir amacı var: Kadınları en sık karşılaşılan bu kanser türüne aleyhinde bilinçlendirmek Çünkü meme kanserinin tedavisinde başarıyı hastalığın evresi belirliyor Araştırmalar her sekiz kadından birinin hayatının kesin bir vaktinde meme kanserine yakalanacağını söylüyor Erken tanı ve erken tedavi ile denetleme altına alınabilen meme kanserinin görülme sıklığı her yıl artıyor Durum böyle olunca bilinçlenmek, haberdar olmak ve gerekli önlemleri olmak oluyor Koç Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü ’nden Uzm Dr Fatih Selçukbiricik, meme kanserinin risk faktörlerini anlattı: “Hastalığın sıklığı yaşla beraber yükseliyor; 20 yaşın altındaki kadınlarda meme kanserine çok nadir rastlanıyor, 40 ile 50 yaş arasında meme kanseri riski 68 ’de bir, 50 ile 60 yaş arasında 35 ’de bir, 60 ile 70 yaş aralarında ise 28 ’de bir görülüyor CİNSİYET VE YAŞ: Meme kanseri için en manâlı iki tehlike faktörü cinsiyet ve yaş Hastalık kadınlarda erkeklerden 100 kat daha sık görülüyor Oran yaşla beraber artıyor AİLE ÖYKÜSÜ: Meme kanseri için iyi tanıdık bir tehlike faktörü olmasına rağmen hastaların sadece yüzde 510 ’unda aile öyküsü mevcut Birinci derece akrabasında meme kanseri öyküsü olan kadınlarda aile öyküsü bulunmayanlara kadar yaşam boyu meme kanseri riski 1,53 kat daha yüksek KALITIMSAL FAKTÖRLER: Bütün meme kanserlerinin yüzde 510 ’unda kalitimsal akıntı görülüyor Meme kanseri ile kuvvetli kalitimsal ilişkisi gösterilmiş birincil genler BRCA1 ve BRCA2 Bu genlere ait mutasyonlar ailesel meme kanserlerinin çoğundan sorumlu Obezite, hormonal faktörler, geç yaşta anne edinmek, çevresel faktörler, sigara kullanımı, bedensel aktivitenin azlığı diğer risk faktörleri olarak sıralanıyor Bu faktörlerin meme kanseri üzerindeki etkisini değerlendirmek ve kanıtlamak için bilimsel çalışmalar yapılmaya devam ediyor MEMENİN TAMAMI ALINMALI MI? Meme kanserinin tedavisinde ameliyat yaygın olarak kullanılan bir seçenek Özellikle erken aşama tümörlerde tek başına tatmin edici olabiliyor Koç Üniversitesi Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü ’nden Op Dr Orhan Ağcaoğlu, meme kanserinde cerrahi tedavinin planlamasını anlattı: “Bütün kanserlerde olduğu gibi ‘Hastalık yoktur, hasta vardır ’ kavramı manâlı ve hastanın bireysel özellikleri dikkate alınarak cerrahi tekniğin, ameliyat zamanlamasının ve icabında onkolojik tedavinin içten belirlenmesi hastanın kanserle olan savaşında kilit rol oynuyor Bu kararlar, ileri seviye kanser merkezlerinde multidisipliner konseyler ile bu dalda uzmanlaşmış öbür branş doktorlarının değerlendirmesiyle dikkatle veriliyor Meme kanseri tedavisinde birçok ameliyat çeşidi var Günümüzde en sık meme koruyucu cerrahi yani kanserli dokunun çıkarıldığı fakat memenin bütünlüğünün korunduğu teknik uygulanıyor Bu tekniğe ek olarak benzer ameliyatta benzeyen seanslı olarak koltuk altı lenf bezlerine herhangi bir sıçrama olup olmadığı yoklama edilip icabında koltuk altındaki lenf bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması gerekebiliyor İleri evre, büyük boyutlu, ansızın pozitif odaklı kanserlerde veya memenin korunmasına engel teşkil eden başka tıbbi sebeplerden ötürü memenin korunamadığı durumlarda memenin tamamının alınması gerekebiliyor Bu teknikte meme başı ve derisi ile bütün meme çıkarılabileceği gibi, onkoplastik cerrahi teknikleriyle memenin sadece kansere sebebiyet veren iç dokusu çıkarılarak, meme başı ve derisi korunabiliyor ve rekonstrüksiyon ile başarılı kozmetik sonuçlar sağlanabiliyor Meme kanseri, lüzum kanser hastalığının kendisi gerekse de ameliyat sonrası memenin kaybına yol açabilmesi sebebiyle kadınların psikolojileri üstünde negatif sonuçlara niçin olabiliyor Op Dr Orhan Ağcaoğlu, bu sebepten ötürü, hastaya uygun şekilde planlanan onkolojik cerrahi ile birlikte memede daha iyi bir estetik sonuca ulaşmak için kozmetik girişimlerin beraber uygulanabileceğini söylüyor: “Onkoplastik cerrahide rekonstrüksiyon, meme kanseri sebebiyle yapılan ameliyat ile eş zamanlı olarak aynı ameliyatta yapılabileceği gibi, öteki onkolojik tedavileri takiben diğer bir seansta da yapılabilir Rekonstrüksiyon amaçlı sentetik implantlar ile hastanın kendi dokuları kullanılabileceği gibi, hem implantların keza de hastanın kendi dokusunun aynı anda kullanılabileceği teknikler de mevcut Bu belirtileri dikkate alın! Memede kitle Memede ağrı Deri değiklikleri (Çukurlaşma, kalınlaşma, çekinti, ülserleşme, kızarıklık Meme başı değişiklikleri (Düzleşme, ters dönme, çekilme, kanama, akıntı, pullanma ve egzama benzeri lezyonlar) Lenf bezlerinin tutulumuna ast şansın dönmesi (Koltuk altında kitle, kolda ödem) “Klinik tetkik, görüntüleme yöntemleri ile analiz ve biyopsi değerlendirmesi meme kanseri şüphesi olan hastaların yüzde 95 ’inde tehlikesiz bir tanı sağlıyor Meme kanseri tanısında en sık kullanılan görüntüleme yöntemleri mamografi, ultrasonografi (USG) ve manyetik rezonans (MR) olarak sıralanıyor RADYOTERAPİ NASIL PLANLANIYOR? Radyoterapi; yüksek enerjili X ışınlarının ya da diğer radyasyon türlerinin kanser tedavisinde kullanılması olarak tanımlanıyor Koç Üniversitesi Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Bölümü ’nden Uzm Dr Duygu Sezen, radyoterapinin meme kanserinin multidisipliner yaklaşımı içinde önemli bir yer tuttuğunu anlattı: “Uygulanan cerrahi prosedüre, hastalığın klinik ve patolojik özelliklerine kadar her hasta için uygulanacak radyasyon dozu ve çare günü sayısı çeşitlilik göstermekte olup üç ile altı hafta aralarında değişiyor Eksternal radyoterapi, günlük küçük dozlarda, haftanın beş günü pazartesiden cumaya değin olacak şekilde uygulanıyor Çare planlaması ilk olarak simülasyon olarak adlandırılan ve çare pozisyonunda çekilen bir tomografi ile başlıyor Bilgisayarlı planlama eşliğinde kasıt alanlar ve korunması amaçlanan olağan dokular için doz hesaplaması tamamlandıktan sonra çare aşamasına geçiliyor Çare aşamasında kullanılan cihazlar genelde lineer akseleratör cihazları olup, radyoterapi cihazları ne dek gelişirse gelişsin, tedaviyi doktorunuzun kılavuzluğunda, medikal fizik uzmanı, hemşire ve radyoterapi teknikerinden oluşan bir ekip yönlendiriyor Hastalar radyoterapi uygulaması esnasında ağrı hissetmiyor Çare sadece birkaç dakika sürüyor Ama hastalarımızın her gün benzer şekilde tedavisinin uygulanabilmesi amacıyla pozisyonlandırılması ve denetim görüntülemelerinin gerçekleştirilmesi nedeniyle çare odasında 1520 dakika kalması gerekebiliyor Tedaviden daha sonra üzerlerinde herhangi bir radyasyon taşımazlar ve bu aşamadan sonradan günlük aktivitelerine devam edebilirler Radyoterapi sırasında nelere dikkat etmeli? Tedavi alanı içerisindeki ciltte kızarıklık, kuruluk ve hassasiyet gözlenebilir böylece çare alanını nemlendirmek amacıyla tedaviden daha sonra krem kullanılması öneriliyor Bilhassa radyoterapi alanının temizliği ılık su ve nemlendirici sabun ile gerçekleştirilmeli, cildin yıkanması ve kurulanması sırasında yumuşak dokunuşlar yapılmalı, keseleme kullanılmamalı Çare alanında sürtünme yaratarak hassasiyeti arttıracak giysilerden kaçınılmalı Pamuklu ve gizli iç çamaşırı kullanılmalı Deri direkt güneş ışınlarından korunmalı Radyasyon tedavisi bittikten daha sonra, çare görebilen bölgeye 30 veya daha yüksek SPF (güneşten korunma faktörü) dereceli güneş kremi sürülmeli Bol bol su içilmeli Bilhassa tedavinin son haftalarında ve radyoterapi bitimini izleyen birkaç hafta boyunca takâtsizlik gözlenebilir Tedavi esnasında çalışan hastalar iş temposunu hafifletmeli Hafif düzeyde yürüyüşler, alıştırma yorgunlukla baş etmede katkı sağlayabilir Radyoterapi, tedavi alanında saç ve tüylerin kaybına yol açabilir Tedavi süresinde seksüel aktiviteye, hekim aksini belirtmediği sürece devam edilebilir Bu dönemde güvenilir bir doğum teftiş yöntemi kullanılması önemli Kanser tanısı alan birey ile ailesinde bazı endişeler ve olumsuz düşünceler gözlenmesi doğal Herkesin strese vereceği cevap farklı olmakla birlikte, bu üzüntü günlük yaşantıyı etkileyebilir Yardım elde etmek bu dönemin daha basit geçirilmesine muavin oluyor GENETIK RİSKİNİZİ DENETLEME EDİN Kanserden korunmak için kalitimsal yatkınlığınızı kontrol ettirmeniz öneriliyor Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Kalitimsal Bölümü ’nden Prof Dr Hülya Kayserili, genetik faktörlerin kanser oluşumundaki etkisini anlattı: “Kadınlarda meme kanseri en sık görülen kanserdir ve 70 yaşına ulaşan her kadının meme kanseri tanısı alma riski sekizde birdir Bütün kanserlerin yaradılış mekanizması genetik kökenli olmakla birlikte, minik bir bölümü kalıtsaldır Meme kanserlerinin yüzde 15 ’i ailevi yığılım gösterirken, yüzde 10 ’u başat şekilde genlerle kalıtılmaktadır Kimlerde kalitimsal yatkınlığın araştırılması gerekiyor? Benzer ailede üç kuşakta veya en düşük üç kişide meme kanseri tanısı varsa, Aile bireylerinden birinde menopoz öncesi (50 yaş öncesi) meme kanseri tanısı varsa, Ailede meme ve yumurtalık kanserinin varlığı laf konusu ise, Benzer bireyde iki memede kanser gelişmesi varsa, Ailede, erkek bireyde meme kanseri veya erken yaşta prostat kanseri tanısı ile pankreas, mide, melanom, uterus, sütun, tiroid, sarkom tanısı varsa araştırılma yapılması tavsiye ediliyor Eğer birey risk kriterlerine uyuyorsa, tıbbi kalitimsal uzmanına başvurmalı Prof Dr Kayserili deneme yaptıracak kişilere uyarılarda bulundu: “Genetik uzmanı ile görüşmeye bu arada kişisel tıbbi dosya ile kanser tanılı aile yakınlarının tıbbi raporları da bulundurulmalı Genetik uzmanı en az üç kuşağı içeren fazla detaylı aile ağacı çizecek, tıbbi dosyaları inceleyecek ve başvuruda bulunan birey ile aile yakınlarını kanser yatkınlığı ile ilişkilendirilmiş eşsiz fizik tetkik bulguları açısından değerlendirecektir Tıbbi kalitimsal uzmanı tüm veriler ışığında, hangi gen ya da gen paneli ile çalışmaya başlanacağı konusunda veri vererek, yazılı onam ile DNA eldesi için örneklem planlayacaktır İdeal olan ailede kanser tanısı almış bireyde genetik testlerin yapılmasıdır Kanser tanılı kişide değişim tanımlandıktan sonra, mutasyonu kalıtma riski olan bütün bireylere daha hızlı, basit ve güvenilir teşhis testi uygulanabilir Aile öyküsü kalitimsal tanıya ulaşmada tek parametre değildir, ilave fizik tetkik bulguları eşsiz bir gende değişim taramasına kalitimsal uzmanını yönlendirebilir Örneğin, ağız mukozasında koyu kahverengi lekeleri olan bireyde STK11 gen taramasının ilk olarak planlanması gibi Testler kan örneğinde ya da DNA elde edilebilen öbür doku (tükrük, bukal sürüntü vb) örneklerinde gerçekleştirilebilir Deneme sonuçlarının yorumları ile hastaya sunulabilir şekilde raporlandırılması testin içeriği ile ilintili olarak 28 hafta aralarında değişiyor Bu testlerin sonucunda hastaların ve ailedeki diğer bireylerin nasıl izleneceği belirlenerek, koruyucu cerrahi ve tedaviler ile kanserlerin ortaya çıkması önlenebildiği gibi, kanser tanısı en erken evrede konularak tedavi etkinliği artırılabiliyor Kalitimsal danışmada bir sonraki aşamada, riski olan diğer aile bireyleri mutasyon taraması için kliniğe yönlendiriliyor Kaynak: formsantecomtrsaglik id myeparamdataon 'type':'post','v':'39' id effectobardataon effectoCategory:a,mob:1,timgrtalwpcontentuploads202410memekanseribelirtileri250x250,effectouniquename:ebuzzIJ4JAMF97I2203875,effectoPostId:125437,effectoPreview:false,effectoPagetitle:Farkında mısınız? Erken teşhis hayat kurtarıyor!,effectoPublDate:Salı,Ekim 18,2024,effectoTag:meme kanseri¸Memede ağrı¸Memede kitle¸,purl: sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur