Fatih Sultan Mehmet'in Donemi
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet'in Yukselme Donemi
OSMANLI DEVLETİNİN YUKSELME DEVRİ (14531579)
Yukselme Devri Padişahları:
Fatih (IIMehmet), IIBayezıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Suleyman, II Selim, III Murat
FATİH SULTAN MEHMET DONEMİ (14511481)
İSTANBUL'UN FETHİ (29 MAYIS 1453):
İSTANBUL'UN FETHİNİ GEREKTİREN SEBEPLER:
1) Bizans'ın Osmanlı şehzadelerini koruyarak ve kışkırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2) Bizans'ın Osmanlı'ya karşı duzenlenen Haclı seferlerini teşvik etmesi,
3) Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması (Osmanlı topraklarıyla cevrili bir ada gorunumundeydi Osmanlı'nın Anadolu'dan Rumeli'ye, Rumeli'den Anadolu'ya gecişi zordu)
4) İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
Fatih Sultan Mehmet'in, bakır uzerine altın kaplı miğferi
FATİH'İN FETHİ KOLAYLAŞTIRMAK İCİN ALDIĞI TEDBİRLER:
1) Bizans'a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı
2) Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
3) Surlara karşılık, Şahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
4) Halicteki zincire karşılık gemileri karadan yuruterek Halic'e soktu
Topkapı semtindeki surların onunde sergilenen Şahi topu
İSTANBUL'UN FETHİNİ KOLAYLAŞTIRAN NEDENLER:
1) Bizans ordu ve donanmasının zayıf oluşu,
2) Kuşatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması
NOT: Bizans kuşatma sırasında sadece Venedik ve Cenevizlilerden yardım alabilmiştir
NOT: Cenevizliler kuşatma sırasında ticari kaygılarından dolayı hem Osmanlılara, hem de Bizans'a yardım etmişlerdir
İstanbul kuşatmasında yapılıp kullanılan beş katlı, orta boyda bir yuruyen kule
İSTANBUL'UN FETHİNİN DUNYA TARİHİ BAKIMINDAN SONUCLARI:
1) Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yonde etkilenmiştir
2) Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıştır
3) Ortacağ kapanmış, Yenicağ başlamıştır
4) İstanbul'dan kacan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Ronesans ve reform hareketlerinin başlamasında etkili olmuşlardır
5) Feodalite(derebeylik) sistemi cozulmeye başlamıştır
İSTANBUL'UN FETHİNİN TURK TARİHİ BAKIMINDAN SONUCLARI:
1) Osmanlı Devleti Yukselme donemine girmiştir
2) Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır
3)Osmanlı toprak butunluğu sağlanmıştır Osmanlı'nın Anadolu Rumeli gecişi kolaylaşmıştır
4) Osmanlı toprakları arasında surekli sorun cıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıştır
5) Karadeniz Akdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a gecmiştir
6) Osmanlı Devleti İslam dunyasında haklı bir şohret ve itibara kavuşmuştur
FATİH DONEMİ ONEMLİ OLAYLARI
1)BALKANLARDA FETİHLER
a) Belgrat haric butun Sırbıstan fethedildi,
b) Arnavutluk fethedildi
c) BosnaHersek fethedildi
d) EflakBoğdan fethedildi
e) Mora Yarımadası fethedildi
2)DENİZLERDE FETİHLER VE SEFERLER
a) Bazı Ege adaları alındı Eğriboz adaları alındıRodos (İmroz, Taşoz, Semadirek, Midilli adası kuşatıldı, fakat alınamadı)
b) Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı
c) Otranto (İtalya Seferi) yapıldı
3) ANADOLU'DA FETİHLER
a) Cenevizlilerden Amasra alındı
b) Candaroğullarından Sinop alındı
c) Karamanoğullarından Konya ve Karaman alındı
d) Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi(1461
e) Otlukbeli Savaşı yapıldı(1473) (Akkoyunlu Devleti hukumdarı Uzun Hasan ile Fatih Sultan Mehmet arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı)
FATİH DONEMİNDE YAPILAN FETİHLERİN YORUMU:
Fatih Sultan Mehmet fetihlerini rastgele değil, belirli amaclar doğrultusunda yapmıştır Bu amacları şoyle sıralayabiliriz:
1) Karadeniz Ticaretine Egemen Olmak,
2) Anadolu Turk Birliğini sağlamak,
3) Anadolu'da Faaliyet Gosteren Devletleri Etkisiz Kılmak,
4) Ege ve Akdeniz Ticaretine Egemen Olmak,
5) Bizans'ın Yeniden Dirilmesini Onlemek,
6) Katolik Roma'yı Ele Gecirmek
1)KARADENİZ TİCARETİNE SAHİP OLMAK İCİN YAPILAN FETİHLER:
BosnaHersek, EflakBoğdan, Cenevizlilerden Amasra'nın alınması, Trabzon Rum İmparatorluğu'nun fethi ve Kırım Hanlığının Osmanlılara bağlanması bu amacla yapılan fetihlerdir (Bu yerlerin hepsi Karadeniz kıyısındadır Boylece Karadeniz bir Turk golu haline gelmiştir)
KIRIM HANLIĞININ OSMANLILARA BAĞLANMASI:
Hatırlanacağı gibi Altınorda Devletinin parcalanmasıyla kurulan Turk Hanlıklarından biri de Kırım Hanlığıdır Fatih doneminde Kırım Hanının olumu uzerine oğulları arasında taht kavgaları başlamış, Kırım Halkı Fatih'ten yardım istemiştir Fatih Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasını Kırım'a gondererek bu hanlığı Osmanlılar'a bağlamıştır Boylelikle:
1 Karadeniz bir Turk golu haline gelmiştir
2 Kırım Ordusu Osmanlıların Avrupa'ya yaptığı seferlerde YARDIMCI KUVVET olarak buyuk yararlar sağlamıştır
3 Osmanlı Devleti Kırım Hanlığı sayesinde Orta Asya Turkleriyle temas sağlamıştır
2) ANADOLU TURK BİRLİĞİNİ SAĞLAMAK İCİN NELER YAPMIŞTIR?
Candaroğullarından Sinop'u alarak bu beyliğe son vermiştir Ayrıca Karamanoğullarından Konya ve Karaman'ı alarak buyuk olcude Anadolu Turk birliğini gercekleştirmiştir
3) ANADOLU'DA FAALİYET GOSTEREN DEVLETLERİ ETKİSİZ KILMAK İCİN NELER YAPMIŞTIR?
IV Haclı Seferi sırasında 1204 yılında kurulan Trabzon Rum İmparatorluğunu ortadan kaldırdı Doğu Anadolu'da hakimiyet kurmak isteyen AKKOYUNLU devletini 1473'te Otlukbeli Savaşında yendi
4) EGE VE AKDENİZ TİCARETİNE EGEMEN OLMAK İCİN NERELERİ ALDI?
Venedikliler'in elinde bulunan Ege adalarını (İmroz, Taşoz, Limni,Bozcaada,Semadirek,Midilli,Eğriboz)
aldı Rodos adası kuşatıldı,ancak alınamadı Akdeniz'deki Kefolonya, Zanta ve Ayamavra adalarını aldı Boylece Karadeniz'de faaliyet gosteren Cenevizlilerden sonra, Akdenizde faaliyet gosteren Venedik ticaretine de buyuk darbe vurdu
OSMANLIVENEDİK DENİZ SAVAŞLARI
Sebepleri: Osmanlıların; İstanbul'u fethetmeleri, Karadeniz ve Ege ticaretini denetimleri altına almalarının Venedik ticaretine darbe vurması
Sonuc : Venedik donanmasının Osmanlı donanmasından guclu olmasından dolayı Venedikliler'e karşi bir ustunluk sağlanamamıştır Fatih olası bir Haclı ittifakını engellemek amacıyla 1479'da Venedikliler'e ticari ayrıcalıklar vermiştir
NOT: Osmanlı Devletinden ilk ELCİ bulundurma hakkını ve ilk ticari ayrıcalıkları elde eden devlet Venedik'dir
5) FATİH'İN HIRISTIYANLIK MUCADELESİ NASILDI?
Hırıstiyanlığın iki merkezi vardı Biri KATOLİKLİĞİN merkezi ROMA(VATİKAN), diğeri de ORTODOKSLUĞUN merkezi İstanbul(FENER) idi
Fatih İstanbul'u alarak, buradaki Ortodoks cemaati dini inanc ve ibadetinde serbest bırakmış ve tum Ortodoks Hırıstiyanların koruyuculuğunu uslenmiş, boylece hırıstiyan dunyasındaki MEZHEP BİRLİĞİNİ engellemiştir
(İstanbul'un Fethinden once Katolik ve Ortodoks mezhepleri birleşmeye calışıyorlardı)
Fatih Katoliklerin merkezi Vatikan'ı da(Roma) ele gecirmek istiyordu Bu yuzden GEDİK AHMET PAŞA komutasındaki Osmanlı donanması İtalya'nın guneyine cıkarma yapmış ve buradaki OTRANTO kalesini ele gecirmiştir Ancak Fatih'in olumu İtalya Seferinin yarıda kalmasına sebep olmuştur
6) BİZANS'IN YENİDEN DİRİLTİLMESİNİ ONLEMEK İCİN NELER YAPTI?
Bizans hanedan uyelerinin kactığı Trabzon Rum imparatorluğuna son verdi,yine Bizans hanedan uyelerinin kactığı MORA Yarımadası'nı fethetti
Fatih Donemi sonunda Osmanlı Devleti sınırları
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet'in Yukselme Donemi
OSMANLI DEVLETİNİN YUKSELME DEVRİ (14531579)
Yukselme Devri Padişahları:
Fatih (IIMehmet), IIBayezıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Suleyman, II Selim, III Murat
FATİH SULTAN MEHMET DONEMİ (14511481)
İSTANBUL'UN FETHİ (29 MAYIS 1453):
İSTANBUL'UN FETHİNİ GEREKTİREN SEBEPLER:
1) Bizans'ın Osmanlı şehzadelerini koruyarak ve kışkırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2) Bizans'ın Osmanlı'ya karşı duzenlenen Haclı seferlerini teşvik etmesi,
3) Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması (Osmanlı topraklarıyla cevrili bir ada gorunumundeydi Osmanlı'nın Anadolu'dan Rumeli'ye, Rumeli'den Anadolu'ya gecişi zordu)
4) İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
Fatih Sultan Mehmet'in, bakır uzerine altın kaplı miğferi
FATİH'İN FETHİ KOLAYLAŞTIRMAK İCİN ALDIĞI TEDBİRLER:
1) Bizans'a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı
2) Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
3) Surlara karşılık, Şahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
4) Halicteki zincire karşılık gemileri karadan yuruterek Halic'e soktu
Topkapı semtindeki surların onunde sergilenen Şahi topu
İSTANBUL'UN FETHİNİ KOLAYLAŞTIRAN NEDENLER:
1) Bizans ordu ve donanmasının zayıf oluşu,
2) Kuşatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması
NOT: Bizans kuşatma sırasında sadece Venedik ve Cenevizlilerden yardım alabilmiştir
NOT: Cenevizliler kuşatma sırasında ticari kaygılarından dolayı hem Osmanlılara, hem de Bizans'a yardım etmişlerdir
İstanbul kuşatmasında yapılıp kullanılan beş katlı, orta boyda bir yuruyen kule
İSTANBUL'UN FETHİNİN DUNYA TARİHİ BAKIMINDAN SONUCLARI:
1) Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yonde etkilenmiştir
2) Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıştır
3) Ortacağ kapanmış, Yenicağ başlamıştır
4) İstanbul'dan kacan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Ronesans ve reform hareketlerinin başlamasında etkili olmuşlardır
5) Feodalite(derebeylik) sistemi cozulmeye başlamıştır
İSTANBUL'UN FETHİNİN TURK TARİHİ BAKIMINDAN SONUCLARI:
1) Osmanlı Devleti Yukselme donemine girmiştir
2) Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır
3)Osmanlı toprak butunluğu sağlanmıştır Osmanlı'nın Anadolu Rumeli gecişi kolaylaşmıştır
4) Osmanlı toprakları arasında surekli sorun cıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıştır
5) Karadeniz Akdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a gecmiştir
6) Osmanlı Devleti İslam dunyasında haklı bir şohret ve itibara kavuşmuştur
FATİH DONEMİ ONEMLİ OLAYLARI
1)BALKANLARDA FETİHLER
a) Belgrat haric butun Sırbıstan fethedildi,
b) Arnavutluk fethedildi
c) BosnaHersek fethedildi
d) EflakBoğdan fethedildi
e) Mora Yarımadası fethedildi
2)DENİZLERDE FETİHLER VE SEFERLER
a) Bazı Ege adaları alındı Eğriboz adaları alındıRodos (İmroz, Taşoz, Semadirek, Midilli adası kuşatıldı, fakat alınamadı)
b) Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı
c) Otranto (İtalya Seferi) yapıldı
3) ANADOLU'DA FETİHLER
a) Cenevizlilerden Amasra alındı
b) Candaroğullarından Sinop alındı
c) Karamanoğullarından Konya ve Karaman alındı
d) Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi(1461
e) Otlukbeli Savaşı yapıldı(1473) (Akkoyunlu Devleti hukumdarı Uzun Hasan ile Fatih Sultan Mehmet arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı)
FATİH DONEMİNDE YAPILAN FETİHLERİN YORUMU:
Fatih Sultan Mehmet fetihlerini rastgele değil, belirli amaclar doğrultusunda yapmıştır Bu amacları şoyle sıralayabiliriz:
1) Karadeniz Ticaretine Egemen Olmak,
2) Anadolu Turk Birliğini sağlamak,
3) Anadolu'da Faaliyet Gosteren Devletleri Etkisiz Kılmak,
4) Ege ve Akdeniz Ticaretine Egemen Olmak,
5) Bizans'ın Yeniden Dirilmesini Onlemek,
6) Katolik Roma'yı Ele Gecirmek
1)KARADENİZ TİCARETİNE SAHİP OLMAK İCİN YAPILAN FETİHLER:
BosnaHersek, EflakBoğdan, Cenevizlilerden Amasra'nın alınması, Trabzon Rum İmparatorluğu'nun fethi ve Kırım Hanlığının Osmanlılara bağlanması bu amacla yapılan fetihlerdir (Bu yerlerin hepsi Karadeniz kıyısındadır Boylece Karadeniz bir Turk golu haline gelmiştir)
KIRIM HANLIĞININ OSMANLILARA BAĞLANMASI:
Hatırlanacağı gibi Altınorda Devletinin parcalanmasıyla kurulan Turk Hanlıklarından biri de Kırım Hanlığıdır Fatih doneminde Kırım Hanının olumu uzerine oğulları arasında taht kavgaları başlamış, Kırım Halkı Fatih'ten yardım istemiştir Fatih Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasını Kırım'a gondererek bu hanlığı Osmanlılar'a bağlamıştır Boylelikle:
1 Karadeniz bir Turk golu haline gelmiştir
2 Kırım Ordusu Osmanlıların Avrupa'ya yaptığı seferlerde YARDIMCI KUVVET olarak buyuk yararlar sağlamıştır
3 Osmanlı Devleti Kırım Hanlığı sayesinde Orta Asya Turkleriyle temas sağlamıştır
2) ANADOLU TURK BİRLİĞİNİ SAĞLAMAK İCİN NELER YAPMIŞTIR?
Candaroğullarından Sinop'u alarak bu beyliğe son vermiştir Ayrıca Karamanoğullarından Konya ve Karaman'ı alarak buyuk olcude Anadolu Turk birliğini gercekleştirmiştir
3) ANADOLU'DA FAALİYET GOSTEREN DEVLETLERİ ETKİSİZ KILMAK İCİN NELER YAPMIŞTIR?
IV Haclı Seferi sırasında 1204 yılında kurulan Trabzon Rum İmparatorluğunu ortadan kaldırdı Doğu Anadolu'da hakimiyet kurmak isteyen AKKOYUNLU devletini 1473'te Otlukbeli Savaşında yendi
4) EGE VE AKDENİZ TİCARETİNE EGEMEN OLMAK İCİN NERELERİ ALDI?
Venedikliler'in elinde bulunan Ege adalarını (İmroz, Taşoz, Limni,Bozcaada,Semadirek,Midilli,Eğriboz)
aldı Rodos adası kuşatıldı,ancak alınamadı Akdeniz'deki Kefolonya, Zanta ve Ayamavra adalarını aldı Boylece Karadeniz'de faaliyet gosteren Cenevizlilerden sonra, Akdenizde faaliyet gosteren Venedik ticaretine de buyuk darbe vurdu
OSMANLIVENEDİK DENİZ SAVAŞLARI
Sebepleri: Osmanlıların; İstanbul'u fethetmeleri, Karadeniz ve Ege ticaretini denetimleri altına almalarının Venedik ticaretine darbe vurması
Sonuc : Venedik donanmasının Osmanlı donanmasından guclu olmasından dolayı Venedikliler'e karşi bir ustunluk sağlanamamıştır Fatih olası bir Haclı ittifakını engellemek amacıyla 1479'da Venedikliler'e ticari ayrıcalıklar vermiştir
NOT: Osmanlı Devletinden ilk ELCİ bulundurma hakkını ve ilk ticari ayrıcalıkları elde eden devlet Venedik'dir
5) FATİH'İN HIRISTIYANLIK MUCADELESİ NASILDI?
Hırıstiyanlığın iki merkezi vardı Biri KATOLİKLİĞİN merkezi ROMA(VATİKAN), diğeri de ORTODOKSLUĞUN merkezi İstanbul(FENER) idi
Fatih İstanbul'u alarak, buradaki Ortodoks cemaati dini inanc ve ibadetinde serbest bırakmış ve tum Ortodoks Hırıstiyanların koruyuculuğunu uslenmiş, boylece hırıstiyan dunyasındaki MEZHEP BİRLİĞİNİ engellemiştir
(İstanbul'un Fethinden once Katolik ve Ortodoks mezhepleri birleşmeye calışıyorlardı)
Fatih Katoliklerin merkezi Vatikan'ı da(Roma) ele gecirmek istiyordu Bu yuzden GEDİK AHMET PAŞA komutasındaki Osmanlı donanması İtalya'nın guneyine cıkarma yapmış ve buradaki OTRANTO kalesini ele gecirmiştir Ancak Fatih'in olumu İtalya Seferinin yarıda kalmasına sebep olmuştur
6) BİZANS'IN YENİDEN DİRİLTİLMESİNİ ONLEMEK İCİN NELER YAPTI?
Bizans hanedan uyelerinin kactığı Trabzon Rum imparatorluğuna son verdi,yine Bizans hanedan uyelerinin kactığı MORA Yarımadası'nı fethetti
Fatih Donemi sonunda Osmanlı Devleti sınırları