YARARLARI SAYMAKLA BİTMEYEN MEYVE; DEMİRHİNDİ
Demirhindi ismi arapçada "hint hurması" demek olan tamr-i hindi'den gelir. 10-25 m uzunluğundaki ağaçları 7-20 cm uzunluk, 2,5-3,5 cm genişlikte, keçiboynuzu meyvelerine benzeyen, koyu kestane renginde meyveleri verir. Ortalama 150 yıl ömürlü bir ağaçtır demirhindi ağacı. Bir ağaçtan yılda 225 kg'a kadar meyve alınabilir.
Afrikada baharat olarak kullanılan meyvelerin en başta gelenidir. Hindistan, Senegal, Sudan, Orta Amerika, Guatemala, Meksika yetiştiği memleketlerdir. Eski yunanlılar ve Mısırlılar İ.Ö 4.yy'da demirhindiyi kullanmaya başlamışlardır.
Afrikanın birtakım ortamlarında kutsal ağaç olan demirhindinin meyveleri ve kabukları fillere uysal olmaları için yedirilirdi.
Susuzluk giderici olarak ünlenen bu bitki Osmanlı tıbbı ve mutfağına da girmiştir. Susuzluğu kesmesi, kusma, ateş ve iç meşakkatine yeterli gelmesiyle tarihte ünlüdür.
Meyveleri, yaprakları, tohumları klâsik tıp ta kullanılır. Baharat olarak ise meyveleri bütün olarak yahut yalnızca etli kısımlarıyla kullanılır.
Hint, orta şark ve güney şark asya yemeklerinde tatlımsı ekşi tadıyla çokça kullanılır.
Endüstride şekerlemelere kıvam verici olarak eklenir. Bilinen alerjik ve toksik bir tesiri rapor edilmemiştir.
Meyve bileşiminde protein, şeker, pektin, A, B1, B2, B3, B5 , B6 ,C vitaminleri, potasyum, fosfor, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, selenyum, bakır üzere mineraller bulunur.
Demirhindinin hurma, şeker, bal, kakule, karanfil, kişniş tohumu ile yapılan şurubu yerkürenin birçok yanında serinletici bir içecek olarak tüketilir. Bu şerbet Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın en sevdiği içecekti.
Demirhindi şerbeti;
Materyaller; 300 g demirhindi meyvesi, 2 litre su ve 3 kg şeker.
Hazırlanışı; Meyveler suyla kaynatılıp süzülür, elde edilen likide şeker eklenip yine birkaç dakika daha kaynatılır. Biraz soğuduktan sonra tekrar süzülür. ( Şeker konumuna bal da kullanılabilir.)
Demirhindi meyvelerinden reçel de yapılır. Olgunlaşmamış yeşil meyveler Uzakdoğuda balık, et, pirinçle pişirilir. Olgunlaşmış meyveler ise birtakım mekanlarda kızartılarak tüketilir.
Demirhindinin sıhhat açısından yararlarını sıralarsak;
Demirhindi meyvesi kan lipidlerini düşürme ve kilo verdirici etkinliğinden ötürü kalp hastalıklarına karşı esirgeyici tesir gösterir.(Jambheshwar University/2011)
Ağrılı ve şiş eklemlerde meyvesinin yenilebilen kısmı kullanılır.
Boğaz ağrılarında suyu gargara formunda kullanılabilir.
Başkaca demirhindi suyu iltihabi göz hastalıklarında ve kuru göz tedavisinde kullanılır.
Sarılık ve nezle tedavisinde yıllardan beridir kullanılan bir meyvedir.
İçeriğinde bulunan A,C ve E vitaminleri, selenyumdan ötürü kanserle savaş için âlâ bir antioksidan kaynağıdır.
Ateş düşürücü ve soğuk algınlığından esirgeyicidir.(J.Ethnopharmacol/2010)
Meyvesinin yenilebilen kısmına 1 lt kaynatılmış su eklenerek 1 saat bekletilir. Biraz bal ile tatlandırılır. Bu su içilerek ateş düşürücü olarak yarar verir.
Sindirime yardımcıdır. Kabızlık giderici olarak çok yeterli sonuç verir. Laksatif tesiri Afrika devletlerinde yıllardan beri bilinir ve tedavide kullanılır.
Cilt inflamasyonlarında kullanılır. Ciltteki lekelere ve çillere karşı renk açıcıdır.
Hipertansiyon, obezite, kan kolesterol ve trigliserid yüksekliği, bozulmuş açlık glikozuyla karakterize metabolik sendrom tedavisinde faaldir. (Zahedan University/2011)
Barsak spazmlarında rahatlatıcı tesiri mevcuttur.(University of Malakand/2010)
Ülser tedavisinde yeni bir ajan olabilir. Zira ülserde mide asit salgısını azaltıcı tesiri bulunur.(Rayat and Bahra Institu/2011)
Safra kesesi rahatsızlıklarında tedavi edicidir.
Dyt. Gülşen Lükel
Demirhindi ismi arapçada "hint hurması" demek olan tamr-i hindi'den gelir. 10-25 m uzunluğundaki ağaçları 7-20 cm uzunluk, 2,5-3,5 cm genişlikte, keçiboynuzu meyvelerine benzeyen, koyu kestane renginde meyveleri verir. Ortalama 150 yıl ömürlü bir ağaçtır demirhindi ağacı. Bir ağaçtan yılda 225 kg'a kadar meyve alınabilir.
Afrikada baharat olarak kullanılan meyvelerin en başta gelenidir. Hindistan, Senegal, Sudan, Orta Amerika, Guatemala, Meksika yetiştiği memleketlerdir. Eski yunanlılar ve Mısırlılar İ.Ö 4.yy'da demirhindiyi kullanmaya başlamışlardır.
Afrikanın birtakım ortamlarında kutsal ağaç olan demirhindinin meyveleri ve kabukları fillere uysal olmaları için yedirilirdi.
Susuzluk giderici olarak ünlenen bu bitki Osmanlı tıbbı ve mutfağına da girmiştir. Susuzluğu kesmesi, kusma, ateş ve iç meşakkatine yeterli gelmesiyle tarihte ünlüdür.
Meyveleri, yaprakları, tohumları klâsik tıp ta kullanılır. Baharat olarak ise meyveleri bütün olarak yahut yalnızca etli kısımlarıyla kullanılır.
Hint, orta şark ve güney şark asya yemeklerinde tatlımsı ekşi tadıyla çokça kullanılır.
Endüstride şekerlemelere kıvam verici olarak eklenir. Bilinen alerjik ve toksik bir tesiri rapor edilmemiştir.
Meyve bileşiminde protein, şeker, pektin, A, B1, B2, B3, B5 , B6 ,C vitaminleri, potasyum, fosfor, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, selenyum, bakır üzere mineraller bulunur.
Demirhindinin hurma, şeker, bal, kakule, karanfil, kişniş tohumu ile yapılan şurubu yerkürenin birçok yanında serinletici bir içecek olarak tüketilir. Bu şerbet Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın en sevdiği içecekti.
Demirhindi şerbeti;
Materyaller; 300 g demirhindi meyvesi, 2 litre su ve 3 kg şeker.
Hazırlanışı; Meyveler suyla kaynatılıp süzülür, elde edilen likide şeker eklenip yine birkaç dakika daha kaynatılır. Biraz soğuduktan sonra tekrar süzülür. ( Şeker konumuna bal da kullanılabilir.)
Demirhindi meyvelerinden reçel de yapılır. Olgunlaşmamış yeşil meyveler Uzakdoğuda balık, et, pirinçle pişirilir. Olgunlaşmış meyveler ise birtakım mekanlarda kızartılarak tüketilir.
Demirhindinin sıhhat açısından yararlarını sıralarsak;
Demirhindi meyvesi kan lipidlerini düşürme ve kilo verdirici etkinliğinden ötürü kalp hastalıklarına karşı esirgeyici tesir gösterir.(Jambheshwar University/2011)
Ağrılı ve şiş eklemlerde meyvesinin yenilebilen kısmı kullanılır.
Boğaz ağrılarında suyu gargara formunda kullanılabilir.
Başkaca demirhindi suyu iltihabi göz hastalıklarında ve kuru göz tedavisinde kullanılır.
Sarılık ve nezle tedavisinde yıllardan beridir kullanılan bir meyvedir.
İçeriğinde bulunan A,C ve E vitaminleri, selenyumdan ötürü kanserle savaş için âlâ bir antioksidan kaynağıdır.
Ateş düşürücü ve soğuk algınlığından esirgeyicidir.(J.Ethnopharmacol/2010)
Meyvesinin yenilebilen kısmına 1 lt kaynatılmış su eklenerek 1 saat bekletilir. Biraz bal ile tatlandırılır. Bu su içilerek ateş düşürücü olarak yarar verir.
Sindirime yardımcıdır. Kabızlık giderici olarak çok yeterli sonuç verir. Laksatif tesiri Afrika devletlerinde yıllardan beri bilinir ve tedavide kullanılır.
Cilt inflamasyonlarında kullanılır. Ciltteki lekelere ve çillere karşı renk açıcıdır.
Hipertansiyon, obezite, kan kolesterol ve trigliserid yüksekliği, bozulmuş açlık glikozuyla karakterize metabolik sendrom tedavisinde faaldir. (Zahedan University/2011)
Barsak spazmlarında rahatlatıcı tesiri mevcuttur.(University of Malakand/2010)
Ülser tedavisinde yeni bir ajan olabilir. Zira ülserde mide asit salgısını azaltıcı tesiri bulunur.(Rayat and Bahra Institu/2011)
Safra kesesi rahatsızlıklarında tedavi edicidir.
Dyt. Gülşen Lükel
