Yumuşak doku romatizmaları ve kas romatizmaları kümesinde sayılan Fibromiyalji ve Miyofasyal Ağrı Sendromu, birbirleri ile emsal ve farklı istikametleri olan iki kıymetli hastalıktır. Fibromiyalji Sendromu, ismi daha çok duyulmuş olan, binaenaleyh daha yaygın olduğu zannedilen, ama aslında miyofasyal ağrı sendromuna nazaran çok daha az görülen ve o nispette daha az bilinen bir hastalıktır.
FİBROMİYALJİsendromunun şikayetleri arasında en sık, yorgunluk, uyku bozukluğu ve düzensizliği, sabah sertliği, fizikî efor sonrası yaygın ağrı, bıkkınlık, keyifsizlik, baş ağrıları, barsak meseleleri, vücutta yaygın hassasiyet sayılabilir. Hatunlarda, erkeklere nazaran yaklaşık 8-10 kat daha çokça görülür. Fibromyalji Sendromu, münhasıran 35-58 yaşları arasında ortaya çıkar, her 5 insandan dördünde uyku bozukluğu vardır. Vücutta, muayene ile zahir hassas noktalar bulunur. Hastaların yaklaşık yarısında, marazı doğuran sebep tespit edilemez. Başkalarında ise fizikî travmalar, enfeksiyonlar ve duygusal-psikolojik faktörler, marazın başlamasından sorumlu tutulmuştur.
Fibromiyaljinin tanısı, esas olarak, ayrıntılı ve kapsamlı bir muayene ile konur. Bazen, gayri karıştırılabilecek illetlerden ayırabilmek için laboratuar ve görüntüleme metotlarına de başvurulabilir. Tedavisi ilaç, aerobik egzersiz programları, alışkanlıklara ilişkin rehabilitasyon, günlük hayat şeklinde düzenlemeler, uyku düzenlemeleri üzere çok cepheli bir tedavi programı ile mümkündür. Tedavide hastanın sabrı ve kararlığı çok kıymetlidir. Tabip ile hastanın entegrasyonu, karşılıklı itimatları ve sıkı işbirliği, gözardı edilemez. Tedavi geciktikçe, fibromiyaljide kronikleşme eğilimi artar. Tam tedavi başarısı % 85-95'lerdedir. Az bir kısmı ise, kronikleşerek devam eder.
MİYOFASYAL AĞRI SENDROMUise, hastalar tarafından çok bilinmemesine karşın, Fibromyalji Sendromuna nazaran çok daha sık görülür. Birtakım çalışmalarda, kemik-kas-eklem yahut bel-sırt-boyun ağrısı ile başvuran hastaların en az yarısında miyofasyal ağrı bulunduğu tespit edilmiştir. Ama bu hastalık, ağır hasta ortamlarında ve bu bahiste deneyimsiz tabip muayenelerinde sıklıkla gözden kaçar, yapılan tedaviler bu nedenle sonuçsuz kalır. Hastanın anamnezi, yani hastalık hikayesi tanıda çok kıymetli bir konum fiyat. Bu açıdan şikayetlerin tabip tarafından ayrıntılı olarak dinlenmesi büyük ehemmiyet taşır.
Miyofasyal Ağrı Sendromu,acilen derhal her yaşta ortaya çıkabilir. Bir yahut daha ziyade kas öbeğinde ağrı, batma, spazm, uyuşma, karıncalanma, çekilme, sıkışma usulünde şikayetler ile kendini gösteren ağrılı fibrozitlerin bulunduğu bir hastalıktır. Bu şikayetlere, mahsusen sırt ve boyun nahiyesinde olanlara, terleme ve üşüme de eklenebilir. Hastalar bu ağrıları, sıklıkla kemik ağrısına benzetirler. Ekseriyetle sair marazlarla da karıştırılabilmektedir. En sık boyun, bel, sırt, kalça, omuz, kollar ve bacaklarda görülür. Boyun ve bel fıtığı ile, siyatik ağrısı ile sıklıkla karıştırılır. Aslında vücutta nerede kas dokusu varsa, orada illetin görülme ihtimali vardır. Değişik kesimdeki ağrılar farklı devirlerde ortaya çıkabildiğinden, hasta ağrıların gezdiğini düşünür. Ağrılar bazen o kadar şiddetlidir ki, hastanın muayenesi bile çok güç olur.
Teşhis, fakat hastanın tabip tarafından dinlenmesi ve ayrıntılı bir muayene ile konur. Marazı gösteren rastgele bir laboratuar bulgu yahut röntgen-MR bulgusu yoktur. Bu sebeple, hastada fiziki bir rahatsızlık olmadığı kanaatiyle, hastanın psikiyatriye yönlendirildiği sık görülür. Birden fazla hengam gereksiz pek çok ilaç kullanır, lakin onlardan da önemli bir yarar elde etmez. Böylelikle bu durum, hastanın psikolojisini hakikaten bozmaya başlar. Marazın kronikleşme eğilimi fibromiyaljide olandan çok daha azdır. Ama yeniden de, çok uzun sürmüş durumlarda, tedavi vadesi de uzayabilir.
Illette en tesirli ve en süratli tedavi ‘Kuru İğne Tedavisi’dir. Ortalama tedavi müddeti, haftada bir olmak kaydıyla 3-5 seanstır. Yeni vak’alarda bazen tek seans da yerinde olabilmektedir. Yaygın ve kronik durumlarda tedavi seansı ekseriyetle artar. Tedavi, bazen marazı oluşturan yahut ekte bulunan öbür rahatsızlıkların da birlikte tedavisini gerektirebilir. Lakin çoğunlukla tek başına kuru iğne tedavisi ehliyetli olur.
Dr. Ahmet Tevfik Serdar SARAÇ
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
FİBROMİYALJİsendromunun şikayetleri arasında en sık, yorgunluk, uyku bozukluğu ve düzensizliği, sabah sertliği, fizikî efor sonrası yaygın ağrı, bıkkınlık, keyifsizlik, baş ağrıları, barsak meseleleri, vücutta yaygın hassasiyet sayılabilir. Hatunlarda, erkeklere nazaran yaklaşık 8-10 kat daha çokça görülür. Fibromyalji Sendromu, münhasıran 35-58 yaşları arasında ortaya çıkar, her 5 insandan dördünde uyku bozukluğu vardır. Vücutta, muayene ile zahir hassas noktalar bulunur. Hastaların yaklaşık yarısında, marazı doğuran sebep tespit edilemez. Başkalarında ise fizikî travmalar, enfeksiyonlar ve duygusal-psikolojik faktörler, marazın başlamasından sorumlu tutulmuştur.
Fibromiyaljinin tanısı, esas olarak, ayrıntılı ve kapsamlı bir muayene ile konur. Bazen, gayri karıştırılabilecek illetlerden ayırabilmek için laboratuar ve görüntüleme metotlarına de başvurulabilir. Tedavisi ilaç, aerobik egzersiz programları, alışkanlıklara ilişkin rehabilitasyon, günlük hayat şeklinde düzenlemeler, uyku düzenlemeleri üzere çok cepheli bir tedavi programı ile mümkündür. Tedavide hastanın sabrı ve kararlığı çok kıymetlidir. Tabip ile hastanın entegrasyonu, karşılıklı itimatları ve sıkı işbirliği, gözardı edilemez. Tedavi geciktikçe, fibromiyaljide kronikleşme eğilimi artar. Tam tedavi başarısı % 85-95'lerdedir. Az bir kısmı ise, kronikleşerek devam eder.
MİYOFASYAL AĞRI SENDROMUise, hastalar tarafından çok bilinmemesine karşın, Fibromyalji Sendromuna nazaran çok daha sık görülür. Birtakım çalışmalarda, kemik-kas-eklem yahut bel-sırt-boyun ağrısı ile başvuran hastaların en az yarısında miyofasyal ağrı bulunduğu tespit edilmiştir. Ama bu hastalık, ağır hasta ortamlarında ve bu bahiste deneyimsiz tabip muayenelerinde sıklıkla gözden kaçar, yapılan tedaviler bu nedenle sonuçsuz kalır. Hastanın anamnezi, yani hastalık hikayesi tanıda çok kıymetli bir konum fiyat. Bu açıdan şikayetlerin tabip tarafından ayrıntılı olarak dinlenmesi büyük ehemmiyet taşır.
Miyofasyal Ağrı Sendromu,acilen derhal her yaşta ortaya çıkabilir. Bir yahut daha ziyade kas öbeğinde ağrı, batma, spazm, uyuşma, karıncalanma, çekilme, sıkışma usulünde şikayetler ile kendini gösteren ağrılı fibrozitlerin bulunduğu bir hastalıktır. Bu şikayetlere, mahsusen sırt ve boyun nahiyesinde olanlara, terleme ve üşüme de eklenebilir. Hastalar bu ağrıları, sıklıkla kemik ağrısına benzetirler. Ekseriyetle sair marazlarla da karıştırılabilmektedir. En sık boyun, bel, sırt, kalça, omuz, kollar ve bacaklarda görülür. Boyun ve bel fıtığı ile, siyatik ağrısı ile sıklıkla karıştırılır. Aslında vücutta nerede kas dokusu varsa, orada illetin görülme ihtimali vardır. Değişik kesimdeki ağrılar farklı devirlerde ortaya çıkabildiğinden, hasta ağrıların gezdiğini düşünür. Ağrılar bazen o kadar şiddetlidir ki, hastanın muayenesi bile çok güç olur.
Teşhis, fakat hastanın tabip tarafından dinlenmesi ve ayrıntılı bir muayene ile konur. Marazı gösteren rastgele bir laboratuar bulgu yahut röntgen-MR bulgusu yoktur. Bu sebeple, hastada fiziki bir rahatsızlık olmadığı kanaatiyle, hastanın psikiyatriye yönlendirildiği sık görülür. Birden fazla hengam gereksiz pek çok ilaç kullanır, lakin onlardan da önemli bir yarar elde etmez. Böylelikle bu durum, hastanın psikolojisini hakikaten bozmaya başlar. Marazın kronikleşme eğilimi fibromiyaljide olandan çok daha azdır. Ama yeniden de, çok uzun sürmüş durumlarda, tedavi vadesi de uzayabilir.
Illette en tesirli ve en süratli tedavi ‘Kuru İğne Tedavisi’dir. Ortalama tedavi müddeti, haftada bir olmak kaydıyla 3-5 seanstır. Yeni vak’alarda bazen tek seans da yerinde olabilmektedir. Yaygın ve kronik durumlarda tedavi seansı ekseriyetle artar. Tedavi, bazen marazı oluşturan yahut ekte bulunan öbür rahatsızlıkların da birlikte tedavisini gerektirebilir. Lakin çoğunlukla tek başına kuru iğne tedavisi ehliyetli olur.
Dr. Ahmet Tevfik Serdar SARAÇ
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon