Freudyen Düş Yorumları

Konuyu Yükselt

SoruCevap

Yeni Üye
Katılım
17 Ocak 2024
Mesajlar
1
Çözümler
1
Tepkime
41
Puanları
318
Yaş
35
Coin
256,935
Psikanalizin kurucusu Singmund Freud düşleri üstbenlik yahut benlik ideali tarafından onaylanmayan içerikleri nedeniyle direkt doyun sağlanmasına müsaade verilmeyen dürtü ve isteklerin hal değiştirmesiyle tanınamaz ve sembolik biçimde doyum sağlama fonksiyonları olduğunu belirtmiştir.

Yapılan aktüel çalışmalarda Freud’un bilinçdışı kavramını onaylayan pek çok delil bulunmaktadır.

Eski yunan filozoflarından Platon Freud’a çok benzeyen düşler hakkındaki yorumunda ‘ açıklamak istediğimiz şey aslında sağlıklı ve istikrarlı görünenler de dahil olmak üzere bütün insanlarda çok ve denetim edilemez dürtülerin var olduğudur. Bu dürtüler düşlerimizle birlikte ortaya çıkar.

Daldisli Artemidor ise yazdığı ‘rüya kitabı’nda birinci kere sembol lisanından kelam etmiş ve düşlerdeki kimi sembollerin ampirik açıklamasını yapmıştır.

Freud kendisinden evvelkilerden farklı olarak düşlerin gelecekten değil de geçmişten haber verdiğini belirtmiştir. Freud’un düş kuramı kısaca “düşler, uyku sırasında oluşan bilinçdışı ruhsal faaliyetlerdir” halinde özetlenebilir.

Freud bilinçdışı içeriğin burada bulunmasının nedeni, bu içeriğin ya da dürtü, anı ve isteklerin üstbenlik ya da benlik ideali tarafından çok da onaylanmayan şeyler olmasıdır. Bu nedenle temelde bastırma kullanılarak bu istenmeyen içerik bilinçdışında tutulur. Duygusal güçleri hiçbir vakit yok olmayan bu içerik daima olarak doyum sağlamaya çalışır. Sürçmeler, nevrotik semptomlar ve düşler Freud’a nazaran bilinçdışı içeriğin biraz hal değiştirmiş manzaralarıdır. Direkt olarak açığa çıkması ya da doyum sağlanması onaylanmayan dürtüler ve istekler biçim değiştirerek daha tanınmaz ve sembolik bir biçimde doyum sağlamakta, bu sayede de ruhsal tansiyon azaltılmaktadır.

Freud düşleri ‘uyku bekçileri’ olarak isimlendirmiş ve uyku durumunun zihnin dinlenmesinin sağlandığı ve bilinçliliğin süreksiz olarak en aza indiği bir durum olduğunu belirtmiş. Benlik uyku durumunda bilinçdışı içeriğin, bilince sızmasına müsaade verir. Fakat bu içerik direkt bilince çıktığında dert yaratacağından, bu noktada bilinçdışı içeriğin sembolik olarak doyumunu sağlayan düşler devreye girer. Freud’a nazaran her düş bilinçdışı bir isteği doyurmayı maksatlar. Bu doyum direkt yahut açık olursa anksiyeteye neden olacak ve kişi uyanacaktır. Bu nedenle de doyum sembolik olmak zorundadır. Bu halde hem ruhsal tansiyon azaltılmış olur hem de uykunun sürmesi sağlanır. Düşler bir bakıma bilinçdışı ruhsal gücün yükünün azaltıldığı zihnin emniyet sübaplarıdır tıpkı vakitte. Sonuç olarak düşler, uyku durumunun sürdürülmesini sağlamak ve gücü artmış olan bilinçdışı isteklerin kılık değiştirmiş bir formda doyurulmasını sağlamak misyonlarını üstlenirler. Günümüzde, Freud’un düşlerin bir isteği doyurma emeli taşıdığı varsayımı, uyku çalışmaları ile de desteklenmektedir. Yapılan çalışmalar, REM uykusu sırasında, beyinde içgüdüsel isteklerin doyurulması ile ilgili olduğu Taşkın EO, Aydemir Ö. Freudyen düş yorumu ve klâsik düş tabirleri. 3P Mecmuası, 2004; 12 (4): 317-326 5 düşünülen yapılarda ileri derecede aktivasyon olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda Freud’un düş kuramının temelini oluşturan bilinçdışı içeriğin doyumu varsayımı doğrulanmıştır.

Freud düşün ortaya çıkması için öncelikle bir bilinçdışı uyarıcının olması gerektiğini belirtti. Bu uyaranın o gece düşte doyum sağlamak için ortaya çıkmaya çalışmasının nedeni ise, o gece için bu dürtüleri aktive eden gündüz yaşantılarıdır. Gündüz yaşantıları bilinçdışı kalarak doyurulmamış istek ya da dürtüleri anımsattığında bunlar bilince daha yakın katmanlara hakikat yükselmeye başlarlar ya da başka bir deyişle bilinçdışındaki güçleri artar. Yasaklanmış istekler olduklarından bastırma savunma sisteminin tesiriyle birlikte bilinçdışında kalmaya devam ederler. Ancak artmış gücün boşalması için kısa periyodik de olsa boşaltılmaları gerekmektedir. İşte tam burada düş devreye girer. Gündüz yaşanan şuurlu yaşantılar bilinçdışı harekete geçirerek bilinçaltı dünyasının kapılarını açar. Yapılan aktüel çalışmalar Freud’un bu görüşünü ispatlar niteliktedir. Düşlerin içeriğini kişinin aktüel problemleri ve günlük meselelerin belleğe kaydedilmişolan geçmiş yaşantılar ile duygusal olarak ilişkili olduğu kanıtlanmıştır.

Düşlerde Sembolizasyon:Bilinçdışımızdaki yasaklı içerikler anksiyeteye sebep olmaması için çarptırılarak tanınamaz halde şuurumuza çıkarlar. Bu çarptırma simgecilik, ağırlaştırma, yer değiştirme ve atlamadır. Düş süreci olarak Freud bu özellikleri aslında bilinçdışının ya da birincil fikir süreçlerinin genel özellikleri olarak isimlendirmiş olduğunu görmekteyiz. Dürtülerin yahut isteklerin sembolik olarak doyumunu sağlamada en değerli rolü düşlerin sembol lisanı ile yorumlanması sağlamaktadır.

Bir düşteki sembolün birden çok manası olabilir. Ağırlaşma sebebiyle bir sembolde çok fazla his ya da niyet birleşebilir. Bilinçdışında ortalarında yakın bulunan yahut benzeyen dürtü yahut istekler birebir sembolleri kullanırlar. Böylelikle birden fazla yasaklı dürtü doyurula bilinir

Freud düşlerde en ilkel bebeksi materyallerin görülebileceğini belirtmiştir. En ilkel yanımızı ortak bilinçdışı oluşturmaktadır. Buradaki süreçler de tüm insanlarda emsal olduğundan sembollerin manaları da benzeri olmalıdır. Yani düşlerdeki sembolizasyon ortak bilinçdışımızın eseridir.

Freud’a nazaran sembollerin manaları bilinmesine karşın direkt kullanılması yanlıştır. Bunun yerine düşü görenin hür çağrışımıyla kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Sembol yorumlamasında temel olan çağrışımdır. Dirençlerden ve düşte yer alan birden fazla yasaklı dürtü yahut isteğin doyurulmasından ötürü düşü yorumlarken birden fazla yoruma ulaşa bilinir. Bunun için düşü gören kişinin çağrışımları hayati kıymet taşır. Bütün bu sonuçlara dayanarak düşler hakkında tek bir yorum yapmak hakikat olmaz.

Psikanalitik kuramda bilinçdışı bir katman halinde oluşmuştur. Bilinçdışında derinlere indikçe sembollerin manaları ortasında ortaklaşma ve en derinde ise tüm insanlarda ortak bir içeriğe dönüşür.

Klasik düş tabirleri ortak kültür ögesidir, kültür ise üstbenlik. İşte buradaki içeriklerin manaları üstbenlik tarafından sakıncalı bulunarak yasaklanmıştır.

Sembollerin Karşılaştırılması:Biraz evvel belirttiğimiz üzere derinlere inildikçe benzerlikler bulmak sık olacaktır. Klâsik düş yorumlarında yüzme; huzur, rahatlık, memnunluk üzere yorumları benimserken psikanalizde de regresyon yani anne rahmindeki memnun ve hoş yere dönme isteğine denk gelebilmektedir. Diş sökülmesi psikodinamik yorumda kastrasyon tasasını tetiklerken klâsik yorumlarda vefatı çağrıştırmaktadır. Her ikisi de kayıp manasına gelmektedir.

Freud’un düş kuramında en çok cinsel organlar ya da cinselliğin kullanılmasındaki neden en çok bastırılan dürtülerin cinsel dürtüler olmasından dolayıdır. Bu bastırmanın sonucu olarak cinsel organlar ve cinsellikle ilgili pek çok sembol bulunmaktadır.

Freud’un penis yerine kullandığı semboller (kılıç, kama, silah, kuş) muvaffakiyet, inanç üzere erk(güç) kavramlarını içermektedir. Bunun yanında yitimi de gücün kaybı olarak yorumlanmıştır. Bu yorumlar klasik yorumlara hayli benzemektedir. Tekrar Freud’un kullandığı ‘iş yapmak’ cinsel alakayı sembolize eder. Buna da ‘iş ve ‘eş’ sözlerinin benzerliklerini sunabiliriz (İngilizce work-wife birtakım lisanlar de buna ek). Kimi semboller aşk-evlilik ile de tanımlanmıştır şapka-kravat-anahtar üzere.

Gerek lisanımız Türkçede gerek öteki lisanlarda argo bilinçdışından hayli fazla sembol taşır. Bilhassa meyve isimleri yeniden kadınlığa atıf edilen sözlerden olmuştur (şeftali, elma, karpuz vb.).

Sonuçlar:Örneklerimizi göz önüne alırsak klâsik düş yorumlarındaki sembol yorumlarına baktığımızda sembollere kısaca değinildiğini ve yasaklı dürtülerin üstbenlik ve benlik tarafından idealize edildiğini ve bu formda açıklandığını görmekteyiz. Klasik düş tabirleri ve argo kaynağını bilinçdışından alır. Argo bastırılmış nevrotik hislerin deşarjını üstlenir. Argoda klasik düş tabirlerinden farklı olarak ayıp ve yasak kavramları bulunmamaktadır.

Klasik hayal tabirlerinin bu kadar yaygın olmasındaki kıymetli nedenlerden biri de kıymetli bir ihtiyaca karşılık veriyor olmasıdır. Bu sayede bireyler doyum bekleyen istek ve isteklerini üstü örtülü ve uygun bir biçimde karşıdaki muhatabına aktarabilmektedir.

Sembollerin Klasik Yorumlanması

Bıçak:
Gücü temsil eder. Keskin bıçak muvaffakiyet, kör bıçak muvaffakiyetin engellenmesidir. Bıçağın kırılması ise gücün yitimi yani hezimet manasına gelir.

Kılıç:Bıçak ile misal manalar taşır.

Ateşli Silahlar:Güç, muvaffakiyet, üstünlük üzere manaları taşır.

Kalem: Bilgi öğrenme manasına gelir. Kalemin ansızın kırılması işlerin bozulacağı manasını taşır.

Kravat:Erkek için iş sahibi olmak yahut evlenmek. Kravat çıkarmak ayrılık manasına gelir.

Şemsiye: Kapalı şemsiye iş demektir. Şemsiyenin yırtılması ise işlerin zıt gideceği manasını taşır.

Fıskiye: Fıskiyeden sular fışkırdığını görmek sevinçli bir haberdir. Kişi aşık ise sevgilisiyle memnun olacaktır.

Yılan: Tüm yılanlar düşmanı temsil eder. Zehirli yılanlar ise en tehlikeli düşmanlardır.

Şapka: Başa giyilen her şey iyi iş ve kısmet olarak yorumlanır.

Anahtar:Yeni umut ve fırsat manasına gelir.

Çocuk: Hoş görünümlü bir bebek yeterli haberdir. Makus görünümlü bir bebek ise berbata çağrışım yapar.

Ocak: Yanan bir ocak başarılı ve çıkarlı bir işi sembolize eder. Yanan bir ocağın sönmesi ise zorluk manasına gelir.

Mağara: Bilinmeyen ve esrarlı olaylar manasına gelir. Karanlık bir mağarada bir şeyin bulunması meşakkat manasını taşır. Mağaraya girip kaybolmak ise hayat uzunluğu felaket olarak yorumlanır. Bir mağaradan başkasına geçen kişi ise ilim öğrenme yolundadır.

Dolap: Bilinmeyen bir maksadı temsil eder. Bir dolap kapağı açan kimse yeni bir işe girişecektir.

Fırın: Ekmek ile dolu bir fırın rahmet manasına gelir.

Bahçe: Hoş bir bahçede dolaşan kişi aşkta ve işte muvaffakiyete koşacaktır. Soluk ve bakımsız bir bahçede dolaşan biri ise hayal kırıklığı yaşayacaktır.

Kitap: Kişinin hayatını temsil eder. Yeni bir kitap okuyan kişinin hayatı değişir. Kitap yırtık yahut dağınık ise eski bir berbatlıktan ötürü kişi güç durumda kalır.

Sofra: Hoş bir sofra kişinin hem aşkta hem de işte kazanacağı manasına gelir. Bir sofraya davet edilen kişi ise yeni bir evlilik yapacaktır.

Midye: Haram yarar ve makus bağlantıyı temsil eder.

Meyveler: Hoş haberler müjdelerler. Bunun yanında makûs ve eskimiş meyveler ise hayal kırıklığı manasına gelir.

Elma: Hoş renkli taze bir elma muvaffakiyet manasına gelir. Elma toplamak ise istenilen muvaffakiyete ulaşmak manasına gelir.

Şeftali: Şeftali almak varlıklı bir kimse ile evlenmek manasına gelir. Çiçek açmış şeftali ağacı mutluluktur.

Balkon: Huzur ve rahatlıktır.

Cet Binmek: Kısmet, muvaffakiyet ve mutluluktur. At büyük ve güçlü ise mutlulukta büyük olacaktır.

Yemek Yemek: Müjde ve hoşluk olarak yorumlanır. Ekşi yemekler haram çıkarı simgeler.

Merdiven İnip-çıkmak: Merdiven çıkmak muvaffakiyet merdivenden inmek ise başarısızlık olarak yorumlanır.

Müzik Aleti Çalmak: Kişi kendi çabası ile muvaffakiyete gidecektir.

Uçmak: Düşünde uçtuğunu gören kişi zevk verici olaylar yaşayacaktır. Dama konan kimse bekar ise evlenir.

Saç Dökülmesi: Yakın vakitte sıkıntıların geleceğini belirtir.

Kör Edilme: Kör olan kimse aşk ile büyük sorun yaşayacaktır.
 

Similar threads

  • Soru
Freud’un kurt adam hadisesi olarak bilinen nevroz hadisesini inceleyerek nevrozları daha yakından görmek istemekteyim. Bu hadise 18 yaşında bel soğukluğu hastalığına yakalan bir erkeğe aittir. Manik-depresif bozukluk tanısı almıştır. Hastanın çocukluk nevrozu üzerinden 15 yıl geçmiştir. Bu da...
Cevaplar
0
Görüntüleme
12
  • Soru
Freud’un 1904 ve 1919 yılları arasında ele aldığı makaleler, Freud’un teknik üzerine makaleleri olarak geçer. Teknik, psikanalitik çalışmanın temellerini oluşturan tekniktir. Teknik üzerine makaleler genel olarak psikanalistin rolü, aktarım, aktarım aşkı, iyileşmenin dinamikleri, tekrarların...
Cevaplar
0
Görüntüleme
8
  • Soru
Sigmund Freud ile başlayan psikanaliz, sürekli bir evrim ve gelişme kaydederek günümüzde hala popülerliğini sürdürüyor. Ruhun derinliklerinde, bilinçdışında kalmış olan tasarım, istek ve karmaşaları bulup ortaya çıkarmayı, böylece bunların ruhu tedirgin ve rahatsız eden baskılarını gidermeyi...
Cevaplar
0
Görüntüleme
7
  • Soru
Psikanaliz, olgularla çalışan geleneksel bir çalışma içerisinde olmasına rağmen travma üzerine düşünmek ve söylemek adına köklü bir geleneğe sahip olduğu bilinmektedir. Charcot histeri üzerine yaptığı çalışmalarda bu krizleri anlayabilmek adına travma kuramını geliştirmiştir. Fiziksel bir...
Cevaplar
0
Görüntüleme
17
  • Soru
Özet Şuur canlı varlıkların en değerli özelliklerinden biridir. Şuur beynimizin bir eseridir. Verdiğimiz yahut vermek istediğimiz reaksiyonlar, algılar, yorumlamalar şuurumuzu oluşturan yapılardır. Bilişsel terapiler insan zihnine ve bilişsel süreçlere odaklanırlar. Davranışçı terapiler ise...
Cevaplar
0
Görüntüleme
8
Üst Alt