Frigyalıların Dini İnancları
Frigyalıların Dini İnanışları
Frigya uygarlığı denildi mi akla ilk gelen Kral Midas olur O zamandan gunumuze Kral Midas ile ilgili iki efsane ulaşmıştır Bunlardan ilki şoyledir:
Midas Frigya Kralıydı Pek oyle akıllı biri değildi; ama akılsızlığının cezasını sadece kendisi cekmiştir Birgun Midas'ın adamları sarayın yakınlarındaki gul bahcelerinde yaşlı Silenos'u buldular Dionisos'u ararken yolunu kaybetmişti Silenos Her zamanki gibi zil zurna sarhoştu yine Ağacların arasında sızıp kalmıştı Midas'ın adamları tepeden tırnağa gullerle suslediler onu sonrada krala goturduler Midas guler yuzle karşıladı Silenos'u tam on gun on gece ağırladı Yedikce yedi Silenos ictikce icti Sarhoş oldu şarkılar soyledi sızdı ayıldı Onuncu gunun sonunda da Frigya kralı elinden tutup tıpış tıpış Dionisos'un yanına goturdu onu
Dionisos Silenos'a yeniden kavuştuğuna oyle sevindi oyle sevindi ki Midas dile benden ne dilersen dedi Kral hic duşunmeden Aman Dionisos diye cevap verdi Her dokunduğum altın olsun; başka birşey dilemem Tanrı bu dileğini yerine getirdi onun; ama akşam olunca yemekte başına neler geleceğini duşundukce kıs kıs guldu Zavallı Midascık Karnı acıkıp da sofraya oturunca ne kotu bir dilekte bulunmuş olduğunu anladı Ağzına her goturdugu şey altına donuveriyordu Ekmeği mi tuttu al sana altın bir ekmek Elmaya mı dokundu işte sapsarı kaskatı bir elma
Hemen Dionisos'a koştu Midas Yalvardı yakardı Ne olursun bu buyuyu boz diye goz yaşı doktu Dionisos Git de Paktolos ırmağında yıkan O zaman buyu bozulur diye cevap verdi Frig kralı Paktolos ırmağına koştu hemen bir guzel yıkandı Ondan sonra da sarayına donup tıkabasa yedi icti Şimdi onun yıkandığı ırmağa bakanlar altın kum tanecikleri gorurler sularda
Bir ikinci oykusu daha vardır Midas'ın O da Apollonla ilgilidir Yuce tanrı Frigya kralının kulaklarını eşek kulaklarına cevirmişti Bir suc işlediği icin değil de aptallığı yuzunden bu cezayı gormuştur Midas: Apollon ile Pan arasında yapılacak bir calgı calma yarışmasında Midas yargıclardan biri olarak secilmişti Kır tanrısı kavalıyla hoş sesler cıkarıyordu; ama Apollon'un gumuşten lira'sı her calgıdan ustundu Bir calmaya başlamasın Apollon; Musalar bile durup kendini dinlerdi Yargıclardan ikincisi dağ tanrısı Tmolos yengi celengini Apollon'a verdi Ama yuce musikiden ne anlasın Midas tuttu oynak havalar calan Pan'ı kazandırdı Apollon da kızıp onun kulaklarını eşek kulakları yapıverdi
Midas bir sure tanrının armağanlarını koca bir kulah icinde sakladı Sakladı ama onun saclarını kesen berber sonunda kulaklarını gordu Kulakları gorduğunu kimseye soylemeyeceğine yemin etti Berber bu konuşmadan durur mu gitti bir cukur kazdı sazların arasında usulca Kral Midas'ın kulakları eşek kulakları diye fısıldadı Aradan zaman gecti Cukurun cevresinde buyuyen sazlar yel estikce Kral Midas'ın kulakları eşek kulakları! diye bağırmaya başladılar Boylece herkes gerceği oğrendi Bu olaydan sonra Midas şunu oğrenmiştir herhalde: İki tanrı yarışırken beğendiğini tutma guclu olanı tut
Frigya uygarlığının yaratıldığı donemde Ana Tanrıca İnancı etkisinin doruğuna cıkmış Ana Tanrıca adına tapınaklar kutsal alanlar yapılmış dinsel torenler duzenlenir olmuştu Bu donemde Ana Tanrıca ile ilgili olarak anlatılan bir efsane Tanrıca'ya nasıl tapıldığını da anlatmaktadır
Efsaneye gore Ana Tanrıca (Kibele) Attis adlı bir delikanlıya aşık olur Attis Ana Tanrıca'nın kendisine karşı duyduklarından habersiz Pessinus (Ballıhisar) kralının kızıyla evlenme hazırlığındadır Duğun yeri kurulmuş duğune cağrılı tum konuklar yerini almıştır Gozunu aşk buruyen Ana Tanrıca olanca gorkemiyle birden duğun yerinde ortaya cıkar Ve tanrısal gucunu kullanarak sevdiği erkek Attis'i cıldırtır
Bir anda cılgına donen Attis bir yandan dans eder bir yandan da bıcağını cekerek erkeklik organını keser Attis'in kasıklarından fışkıran kanlar toprağı sular topraktan bitkiler fışkırır Attis'in kendisi de olup bir cam ağacına donuşur Ana Tanrıca da onun hic bozulmamasını sağlar Cam ağacının yazkış hic bozulmadan kalması boyle bir efsaneye bağlanır
alıntı
Frigyalıların Dini İnanışları
Frigya uygarlığı denildi mi akla ilk gelen Kral Midas olur O zamandan gunumuze Kral Midas ile ilgili iki efsane ulaşmıştır Bunlardan ilki şoyledir:
Midas Frigya Kralıydı Pek oyle akıllı biri değildi; ama akılsızlığının cezasını sadece kendisi cekmiştir Birgun Midas'ın adamları sarayın yakınlarındaki gul bahcelerinde yaşlı Silenos'u buldular Dionisos'u ararken yolunu kaybetmişti Silenos Her zamanki gibi zil zurna sarhoştu yine Ağacların arasında sızıp kalmıştı Midas'ın adamları tepeden tırnağa gullerle suslediler onu sonrada krala goturduler Midas guler yuzle karşıladı Silenos'u tam on gun on gece ağırladı Yedikce yedi Silenos ictikce icti Sarhoş oldu şarkılar soyledi sızdı ayıldı Onuncu gunun sonunda da Frigya kralı elinden tutup tıpış tıpış Dionisos'un yanına goturdu onu
Dionisos Silenos'a yeniden kavuştuğuna oyle sevindi oyle sevindi ki Midas dile benden ne dilersen dedi Kral hic duşunmeden Aman Dionisos diye cevap verdi Her dokunduğum altın olsun; başka birşey dilemem Tanrı bu dileğini yerine getirdi onun; ama akşam olunca yemekte başına neler geleceğini duşundukce kıs kıs guldu Zavallı Midascık Karnı acıkıp da sofraya oturunca ne kotu bir dilekte bulunmuş olduğunu anladı Ağzına her goturdugu şey altına donuveriyordu Ekmeği mi tuttu al sana altın bir ekmek Elmaya mı dokundu işte sapsarı kaskatı bir elma
Hemen Dionisos'a koştu Midas Yalvardı yakardı Ne olursun bu buyuyu boz diye goz yaşı doktu Dionisos Git de Paktolos ırmağında yıkan O zaman buyu bozulur diye cevap verdi Frig kralı Paktolos ırmağına koştu hemen bir guzel yıkandı Ondan sonra da sarayına donup tıkabasa yedi icti Şimdi onun yıkandığı ırmağa bakanlar altın kum tanecikleri gorurler sularda
Bir ikinci oykusu daha vardır Midas'ın O da Apollonla ilgilidir Yuce tanrı Frigya kralının kulaklarını eşek kulaklarına cevirmişti Bir suc işlediği icin değil de aptallığı yuzunden bu cezayı gormuştur Midas: Apollon ile Pan arasında yapılacak bir calgı calma yarışmasında Midas yargıclardan biri olarak secilmişti Kır tanrısı kavalıyla hoş sesler cıkarıyordu; ama Apollon'un gumuşten lira'sı her calgıdan ustundu Bir calmaya başlamasın Apollon; Musalar bile durup kendini dinlerdi Yargıclardan ikincisi dağ tanrısı Tmolos yengi celengini Apollon'a verdi Ama yuce musikiden ne anlasın Midas tuttu oynak havalar calan Pan'ı kazandırdı Apollon da kızıp onun kulaklarını eşek kulakları yapıverdi
Midas bir sure tanrının armağanlarını koca bir kulah icinde sakladı Sakladı ama onun saclarını kesen berber sonunda kulaklarını gordu Kulakları gorduğunu kimseye soylemeyeceğine yemin etti Berber bu konuşmadan durur mu gitti bir cukur kazdı sazların arasında usulca Kral Midas'ın kulakları eşek kulakları diye fısıldadı Aradan zaman gecti Cukurun cevresinde buyuyen sazlar yel estikce Kral Midas'ın kulakları eşek kulakları! diye bağırmaya başladılar Boylece herkes gerceği oğrendi Bu olaydan sonra Midas şunu oğrenmiştir herhalde: İki tanrı yarışırken beğendiğini tutma guclu olanı tut
Frigya uygarlığının yaratıldığı donemde Ana Tanrıca İnancı etkisinin doruğuna cıkmış Ana Tanrıca adına tapınaklar kutsal alanlar yapılmış dinsel torenler duzenlenir olmuştu Bu donemde Ana Tanrıca ile ilgili olarak anlatılan bir efsane Tanrıca'ya nasıl tapıldığını da anlatmaktadır
Efsaneye gore Ana Tanrıca (Kibele) Attis adlı bir delikanlıya aşık olur Attis Ana Tanrıca'nın kendisine karşı duyduklarından habersiz Pessinus (Ballıhisar) kralının kızıyla evlenme hazırlığındadır Duğun yeri kurulmuş duğune cağrılı tum konuklar yerini almıştır Gozunu aşk buruyen Ana Tanrıca olanca gorkemiyle birden duğun yerinde ortaya cıkar Ve tanrısal gucunu kullanarak sevdiği erkek Attis'i cıldırtır
Bir anda cılgına donen Attis bir yandan dans eder bir yandan da bıcağını cekerek erkeklik organını keser Attis'in kasıklarından fışkıran kanlar toprağı sular topraktan bitkiler fışkırır Attis'in kendisi de olup bir cam ağacına donuşur Ana Tanrıca da onun hic bozulmamasını sağlar Cam ağacının yazkış hic bozulmadan kalması boyle bir efsaneye bağlanır
alıntı