Gebelik, insan ömründe beslenmenin en kıymetli olduğu devirlerden biridir. Gebelikte bebeğin beslenmesi, büyümesi, gelişmesi için tek bir kaynak vardır: Anne. Bu nedenle gebelik sürecinde sağlıklı beslenme daha da ehemmiyet kazanmaktadır. Gebelikte bebeğin büyüme ve gelişmesi annenin tükettiği besinlerin plasenta aracığıyla bebeğe ulaşmasıyla olmaktadır. Bebek gereksinimi olan tüm güç ve besin öğelerini her şartta anneden sağlar. Annenin tükettiği her besinin bebeğine de ulaşacağı şuuruyla hareket etmesi ve hamilelik sürecinde hem kendi hem de bebeğinin güç ve besin öğesi gereksinimini karşılayacak biçimde beslenmesi her ikisinin sıhhati için de çok kıymetlidir.
Hamilelik sürecinde annenin ve bebeğin sıhhatini etkileyen birtakım etmenler vardır. Hamile kalma yaşı, gebelikte geçirilen enfeksiyon, kullanılan ilaç, alkol, sigara, gebelik sayısı, maruz kalınan çevresel faktörler gibi… Elbet ki en değerlisi de beslenmedir. Gebelikte annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi hem kendi sıhhatini muhafazası hem de bebeğin bedensel ve mental gelişiminin sağlanması için çok kıymetlidir.
Gebelikte bebek de gereksinimlerini anneden karşıladığı için anne beslenme planında olağan beslenmesine bebeğinin gereksinimlerini da karşılayacak halde ek yapması gerekmektedir. Fakat bu durum halk ortasında gebe bayanın 2 kişilik beslenmesi gerektiği üzere yanlış bir niyet doğurmuştur. Meğer ki hamilelikte yetersiz beslenme, anne ve bebek açısından ne kadar riskli ise fazla beslenme de o kadar ziyanlıdır.
Hamilelik sürecinde yetersiz beslenme sonucu anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Hamilelerde toksemi görülme riski artar.
Proteinin yetersiz alımına bağlı olarak ödem oluşabilir.
Anemi, osteomalasi, diş çürüğü ve kaybı üzere sıkıntılar ortaya çıkabilir.
Gebelikle birlikte güç ve protein ihtiyacı artar. Bu ihtiyacın karşılanmaması kilo kaybına neden olur.
Doğum ve emzirme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Hamilelik sürecindeki yetersiz beslenme sonucu vefat doğum, düşük doğum yüklü bebek doğurma,/prematüre doğum, konjenital anomaliler (kalp hastalıkları, nöral tüp defekti,…) ve mental gerilik görülme riski artar.
Hamilelik sürecinde fazla beslenme sonucu anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Sezaryen doğum
Postmatürasyon (Doğum tarihinin gecikmesi)
Mekonyum aspirasyonu (Bebeğin gebelik sırasında dışkısını yutması olarak bilinen durum)
Makrozomi bebekler (Normalden büyük bebekler)
Çok kilo alımı ve buna bağlı gestasyonel diyabet gelişme riskinin artması
Özetlemek gerekirse, gebelik sürecinde anne kendi güç ve besin öğesi gereksinimini karşılamak, bedenindeki depoları istikrarda tutmak, bebeğinin sağlıklı olarak büyümesi, gelişmesi, dünyaya gelmesi ve emzirme devrinde salgılanacak olan sütünün verimli olmasını sağlamak için sağlıklı beslenmelidir.
Gebelikte sağlıklı beslenmeyi sağlamak için genel teklifler:
Anne ve bebek için gerekli olan tüm vitamin ve mineralleri sağlamak için besin çeşitliliğine değer verilmelidir.
Yemekler az az ve sık sık tüketilmelidir.
Günlük ortalama olarak 2 su bardağı süt/yoğurt + 2 dilim (60 gram) peynir+ 3-4 porsiyon et grubu/kurubaklagil/yumurta + 5-7 posiyon taze zerzevat ve meyve + 4-7 porsiyon kadar ekmek kümesi tüketmeye itina gösterilmelidir.
B kümesi vitaminlerini içeren tam tahıl eserlerini tüketmek hamilelik sürecinde artan muhtaçlığı karşılamaya yardımcı olur.
Gebelikte en değerli besin öğelerinden olan folik asidi çokça içeren koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, yumurta, karnabahar, tam tahıllar, süt ve eserlerine beslenmede kesinlikle yer verilmelidir.
Doku gelişiminde kıymetli olan çinkonun alımı için et, deniz eserleri, süt ve eserleri, yumurta, yağlı tohumlar üzere besinlere beslenmede yer verilmelidir.
Demir bakımından varlıklı besinlerin (kırmızı et, yumurta, kurubaklagil, pekmez) tüketilmesi kıymetlidir.
C vitamininden varlıklı meyve ve sebzeler (biber, narenciye, kivi, ıspanak,…) yemeklerle birlikte tüketilerek demir emilimi arttırılabilir.
Çok çay, kahve tüketimi bebeğin sıhhatini olumsuz etkileyeceğinden sonlandırılmalıdır. Demir emilimini engellediği için yemeklerden 1-2 saat kadar evvel tüketilmelidir. İçecek olarak tüketilebilecek en âlâ tercihler süt, ayran, şekersiz az şekerli komposto, hoşaf, limonata ve taze sıkılmış meyve suyudur.
Su tüketimine dikkat edilmelidir.
Hamilelikte sık karşılaşılan kabızlık sıkıntısını önlemek için bol lifli beslenmeye ihtimam gösterilmelidir.
Hazır paketli besinlerden, işlenmiş eserlerden uzak durulmalıdır.
Çok kilo alımını da engellemek için şekerli, unlu ve yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
İyotlu tuz tercih edilmelidir.
Hipertansiyon riski olduğundan tuz tüketimine dikkat edilmelidir.
Alkol, sigara kullanılmamalıdır.
Besinlerle alınan toksinler bebeğe ziyan verebileceğin sebze/meyve uygunca yıkanmalı ve besinlerin hazırlanması, pişirilmesi, saklanması üzere hususlarda hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Unutmayın, bebeğiniz ve kendiniz için yapacağınız en büyük yeterlilik sağlıklı beslenmedir.
Hamilelik sürecinde annenin ve bebeğin sıhhatini etkileyen birtakım etmenler vardır. Hamile kalma yaşı, gebelikte geçirilen enfeksiyon, kullanılan ilaç, alkol, sigara, gebelik sayısı, maruz kalınan çevresel faktörler gibi… Elbet ki en değerlisi de beslenmedir. Gebelikte annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi hem kendi sıhhatini muhafazası hem de bebeğin bedensel ve mental gelişiminin sağlanması için çok kıymetlidir.
Gebelikte bebek de gereksinimlerini anneden karşıladığı için anne beslenme planında olağan beslenmesine bebeğinin gereksinimlerini da karşılayacak halde ek yapması gerekmektedir. Fakat bu durum halk ortasında gebe bayanın 2 kişilik beslenmesi gerektiği üzere yanlış bir niyet doğurmuştur. Meğer ki hamilelikte yetersiz beslenme, anne ve bebek açısından ne kadar riskli ise fazla beslenme de o kadar ziyanlıdır.
Hamilelik sürecinde yetersiz beslenme sonucu anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Hamilelerde toksemi görülme riski artar.
Proteinin yetersiz alımına bağlı olarak ödem oluşabilir.
Anemi, osteomalasi, diş çürüğü ve kaybı üzere sıkıntılar ortaya çıkabilir.
Gebelikle birlikte güç ve protein ihtiyacı artar. Bu ihtiyacın karşılanmaması kilo kaybına neden olur.
Doğum ve emzirme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Hamilelik sürecindeki yetersiz beslenme sonucu vefat doğum, düşük doğum yüklü bebek doğurma,/prematüre doğum, konjenital anomaliler (kalp hastalıkları, nöral tüp defekti,…) ve mental gerilik görülme riski artar.
Hamilelik sürecinde fazla beslenme sonucu anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Sezaryen doğum
Postmatürasyon (Doğum tarihinin gecikmesi)
Mekonyum aspirasyonu (Bebeğin gebelik sırasında dışkısını yutması olarak bilinen durum)
Makrozomi bebekler (Normalden büyük bebekler)
Çok kilo alımı ve buna bağlı gestasyonel diyabet gelişme riskinin artması
Özetlemek gerekirse, gebelik sürecinde anne kendi güç ve besin öğesi gereksinimini karşılamak, bedenindeki depoları istikrarda tutmak, bebeğinin sağlıklı olarak büyümesi, gelişmesi, dünyaya gelmesi ve emzirme devrinde salgılanacak olan sütünün verimli olmasını sağlamak için sağlıklı beslenmelidir.
Gebelikte sağlıklı beslenmeyi sağlamak için genel teklifler:
Anne ve bebek için gerekli olan tüm vitamin ve mineralleri sağlamak için besin çeşitliliğine değer verilmelidir.
Yemekler az az ve sık sık tüketilmelidir.
Günlük ortalama olarak 2 su bardağı süt/yoğurt + 2 dilim (60 gram) peynir+ 3-4 porsiyon et grubu/kurubaklagil/yumurta + 5-7 posiyon taze zerzevat ve meyve + 4-7 porsiyon kadar ekmek kümesi tüketmeye itina gösterilmelidir.
B kümesi vitaminlerini içeren tam tahıl eserlerini tüketmek hamilelik sürecinde artan muhtaçlığı karşılamaya yardımcı olur.
Gebelikte en değerli besin öğelerinden olan folik asidi çokça içeren koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, yumurta, karnabahar, tam tahıllar, süt ve eserlerine beslenmede kesinlikle yer verilmelidir.
Doku gelişiminde kıymetli olan çinkonun alımı için et, deniz eserleri, süt ve eserleri, yumurta, yağlı tohumlar üzere besinlere beslenmede yer verilmelidir.
Demir bakımından varlıklı besinlerin (kırmızı et, yumurta, kurubaklagil, pekmez) tüketilmesi kıymetlidir.
C vitamininden varlıklı meyve ve sebzeler (biber, narenciye, kivi, ıspanak,…) yemeklerle birlikte tüketilerek demir emilimi arttırılabilir.
Çok çay, kahve tüketimi bebeğin sıhhatini olumsuz etkileyeceğinden sonlandırılmalıdır. Demir emilimini engellediği için yemeklerden 1-2 saat kadar evvel tüketilmelidir. İçecek olarak tüketilebilecek en âlâ tercihler süt, ayran, şekersiz az şekerli komposto, hoşaf, limonata ve taze sıkılmış meyve suyudur.
Su tüketimine dikkat edilmelidir.
Hamilelikte sık karşılaşılan kabızlık sıkıntısını önlemek için bol lifli beslenmeye ihtimam gösterilmelidir.
Hazır paketli besinlerden, işlenmiş eserlerden uzak durulmalıdır.
Çok kilo alımını da engellemek için şekerli, unlu ve yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
İyotlu tuz tercih edilmelidir.
Hipertansiyon riski olduğundan tuz tüketimine dikkat edilmelidir.
Alkol, sigara kullanılmamalıdır.
Besinlerle alınan toksinler bebeğe ziyan verebileceğin sebze/meyve uygunca yıkanmalı ve besinlerin hazırlanması, pişirilmesi, saklanması üzere hususlarda hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Unutmayın, bebeğiniz ve kendiniz için yapacağınız en büyük yeterlilik sağlıklı beslenmedir.