Gebeligin hangi döneminde görülürse görülsün, miktari ne olursa olsun kanama mutlaka doktor kontrolünü gerektiren acil bir durumdur. Kendi kendine bekleyelim belki geçer kararini vermek hayati tehlikeler dogurabilir.
Gebeligin erken ve geç dönemlerinde görülen kanamalar farkli nedenlerle ortaya çikarlar.Erken dönem kanamalarinin en önemli sebepleri düsük tehdidi ve dis gebelik iken geç dönem kanamalarinda altta yatan etken genelde bebegin esine yani plasentasina baglidir. Plasentanin erken ayrilmasi ya da rahim agzini tikamasi söz konusu olabilir.
Plasenta previa (bebegin esinin önde olmasi)
Plasenta previa bebegin esinin rahim agzina yakin yerlesmesi ya da tamamen kapatmasi demektir. Tamamen kapattigi durumda buna total plasenta previa adi verilir. Bunun disinda plasenta rahim agzinin bir kismini kapatabilir ya da kapatmasa bile bu bölgeye çok yakin bir alanda yerlesmis olabilir. Yaklasik 250 dogumda bir görülür. Gebelik sayisi arttikça previa görülme riski de artar. Anne yasinin ileri olmasi, daha önce previa görülmüs olmasi, geçirilmis sezaryen operasyonlari, gebelik öncesi rahimde iltihap, plasentanin çok büyük olmasi altta yatan nedenler olarak suçlanmaktadir.
Belirtileri, Tani ve Tedavi
Plasenta previanin en önemli belirtisi kanamadir. Bu kanamanin özelligi agrisiz olmasidir. Gebe kadin uykudan uyandiginda her tarafi kan içinde görebilir. Agrinin olmamasi previa için tipik bir bulgudur. Eger rahim agzina yakin yerlesmis plasenta varliginda kanama çok hafif olabilir ya da sancilar baslayana kadar kanama hiç görülmeyebilir. Vajinal kanama genelde 34-36. haftalarda ortaya çikar. Düzenli takip altinda olan gebelerde ultrasonografi ile prevai oldugu saptanir ve bu sayede kisinin dikkatli olmasi ögütlenir. Previa varliginda vajinal muayeneden mümkün oldugunca kaçinilmalidir. Çünkü muayene, az miktarda olan kanamayi bir anda arttirabilir. Klasik olarak previa olan gebe muayne edilecek ise ameliyathane sartlarinda muayene edilmelidir. Eger totalprevia yoksa, kanama az ise ve istirahatle daha da azaliyorsa, bebek 36 haftdan küçükse yakin takip altinda bir süre daha beklenebilir. Total previa varliginda ise normal dogum sansi olmadigindan dogum sekli sezaryendir.
Abruptio Plasenta (bebegin esinin erken ayrilmasi)
Plasenta normalde bebek doguduktan sonra rahim duvarindan ayrilir ve ayrildigi bölgedeki damarlar rahimin kasilmasi ile büzüsürler ve kanama kesilir. Bu olayin dogum gerçeklesmeden ortaya çikmasina abruptio ya da ablatio plasenta adi verilir. Plasenta ayrildiginda bebege giden oksijen ve besin kaynaklari kesilmis olur. Plasentanin tamamen ayrildigi durumlarda bebegin yasamasi imkansizdir. Abrubtio 90-200 dogumda bir görülür. Çogu zaman tamamen bir ayrilma olmaz. Plasentanin sadece bir kismi rahim duvarindan ayrilir ve bu sayede geri kalan plasentanin kan dolasimini saglamasi ile bebek hayatta kalabilir. Nedeni tam olarak bilinmese de karna gelen direk travmalar, bebegin göbek kordonunun kisa olmasi, gebelige bagli yüksek tansiyon, sigara kulanimi, daha önceden abrubtio öyküsü riski son derece arttirmaktadir.
Belirtileri, Tani ve Tedavi
Abruptioda en sik görülen bulgu kanama olmakla birlikte bu sart degildir. Çünkü plasentanin ayrildigi yerden olan kanama rahim agzina kadar ulasamadan plasentanin saglam dokulari arasinda sikisabilir ve disaridan fark edilemeyebilir. Bu kanin rahimkas dokusu arasina sizmasi sonucu rahimde hiç gevseme olmaksizin kasilma görülebilir. En sik abruptio tanisini koyduran bulgu budur. Rahim tas gibi serrtir. Bu tablo eger gebelik sonlandirilmazsa annede pihtilasma bozukluguna yol açarak hayatini tehdit edebilir. Ileri bir abrubtioda rahime disaridan dokunuldugunda son derece hassastir. Kan kaybina bagli olarak annede sok tablosu ortaya çikabilir.Bebekte ise yapilan NST'de stress belirtileri saptanabilir.Ultrasonda plasenta arkasinda kanamanin görülmesi ile tani kesinlesir. Ancak ultrason incelemesinde plasenta arkasinda kanama saptanamamasi abrubtio olmadigi anlamina gelmez.
Tedavide eger bebek canli ise ve kanama durmus gibi görülüyorsa normal dogum tercih edilir.Burada önemli olan sürekli bebegi izleyerek sikinti oldugu saptandigi anda sezaryene geçmektir. Eger bebegin sikintida oldugu abrubtio tanisi kondugu anda fark edilir ise acil sezaryene alinir. Genel olarak bakildiginda abruptioda birinci derecede anne hayati dikkate alinmali, her hasta ayri ayri degerlendirilmeli ve en uygun dogum sekli tespit edilmelidir.
Gebeligin erken ve geç dönemlerinde görülen kanamalar farkli nedenlerle ortaya çikarlar.Erken dönem kanamalarinin en önemli sebepleri düsük tehdidi ve dis gebelik iken geç dönem kanamalarinda altta yatan etken genelde bebegin esine yani plasentasina baglidir. Plasentanin erken ayrilmasi ya da rahim agzini tikamasi söz konusu olabilir.
Plasenta previa (bebegin esinin önde olmasi)
Plasenta previa bebegin esinin rahim agzina yakin yerlesmesi ya da tamamen kapatmasi demektir. Tamamen kapattigi durumda buna total plasenta previa adi verilir. Bunun disinda plasenta rahim agzinin bir kismini kapatabilir ya da kapatmasa bile bu bölgeye çok yakin bir alanda yerlesmis olabilir. Yaklasik 250 dogumda bir görülür. Gebelik sayisi arttikça previa görülme riski de artar. Anne yasinin ileri olmasi, daha önce previa görülmüs olmasi, geçirilmis sezaryen operasyonlari, gebelik öncesi rahimde iltihap, plasentanin çok büyük olmasi altta yatan nedenler olarak suçlanmaktadir.
Belirtileri, Tani ve Tedavi
Plasenta previanin en önemli belirtisi kanamadir. Bu kanamanin özelligi agrisiz olmasidir. Gebe kadin uykudan uyandiginda her tarafi kan içinde görebilir. Agrinin olmamasi previa için tipik bir bulgudur. Eger rahim agzina yakin yerlesmis plasenta varliginda kanama çok hafif olabilir ya da sancilar baslayana kadar kanama hiç görülmeyebilir. Vajinal kanama genelde 34-36. haftalarda ortaya çikar. Düzenli takip altinda olan gebelerde ultrasonografi ile prevai oldugu saptanir ve bu sayede kisinin dikkatli olmasi ögütlenir. Previa varliginda vajinal muayeneden mümkün oldugunca kaçinilmalidir. Çünkü muayene, az miktarda olan kanamayi bir anda arttirabilir. Klasik olarak previa olan gebe muayne edilecek ise ameliyathane sartlarinda muayene edilmelidir. Eger totalprevia yoksa, kanama az ise ve istirahatle daha da azaliyorsa, bebek 36 haftdan küçükse yakin takip altinda bir süre daha beklenebilir. Total previa varliginda ise normal dogum sansi olmadigindan dogum sekli sezaryendir.
Abruptio Plasenta (bebegin esinin erken ayrilmasi)
Plasenta normalde bebek doguduktan sonra rahim duvarindan ayrilir ve ayrildigi bölgedeki damarlar rahimin kasilmasi ile büzüsürler ve kanama kesilir. Bu olayin dogum gerçeklesmeden ortaya çikmasina abruptio ya da ablatio plasenta adi verilir. Plasenta ayrildiginda bebege giden oksijen ve besin kaynaklari kesilmis olur. Plasentanin tamamen ayrildigi durumlarda bebegin yasamasi imkansizdir. Abrubtio 90-200 dogumda bir görülür. Çogu zaman tamamen bir ayrilma olmaz. Plasentanin sadece bir kismi rahim duvarindan ayrilir ve bu sayede geri kalan plasentanin kan dolasimini saglamasi ile bebek hayatta kalabilir. Nedeni tam olarak bilinmese de karna gelen direk travmalar, bebegin göbek kordonunun kisa olmasi, gebelige bagli yüksek tansiyon, sigara kulanimi, daha önceden abrubtio öyküsü riski son derece arttirmaktadir.
Belirtileri, Tani ve Tedavi
Abruptioda en sik görülen bulgu kanama olmakla birlikte bu sart degildir. Çünkü plasentanin ayrildigi yerden olan kanama rahim agzina kadar ulasamadan plasentanin saglam dokulari arasinda sikisabilir ve disaridan fark edilemeyebilir. Bu kanin rahimkas dokusu arasina sizmasi sonucu rahimde hiç gevseme olmaksizin kasilma görülebilir. En sik abruptio tanisini koyduran bulgu budur. Rahim tas gibi serrtir. Bu tablo eger gebelik sonlandirilmazsa annede pihtilasma bozukluguna yol açarak hayatini tehdit edebilir. Ileri bir abrubtioda rahime disaridan dokunuldugunda son derece hassastir. Kan kaybina bagli olarak annede sok tablosu ortaya çikabilir.Bebekte ise yapilan NST'de stress belirtileri saptanabilir.Ultrasonda plasenta arkasinda kanamanin görülmesi ile tani kesinlesir. Ancak ultrason incelemesinde plasenta arkasinda kanama saptanamamasi abrubtio olmadigi anlamina gelmez.
Tedavide eger bebek canli ise ve kanama durmus gibi görülüyorsa normal dogum tercih edilir.Burada önemli olan sürekli bebegi izleyerek sikinti oldugu saptandigi anda sezaryene geçmektir. Eger bebegin sikintida oldugu abrubtio tanisi kondugu anda fark edilir ise acil sezaryene alinir. Genel olarak bakildiginda abruptioda birinci derecede anne hayati dikkate alinmali, her hasta ayri ayri degerlendirilmeli ve en uygun dogum sekli tespit edilmelidir.