Depresyon, kadınların diğer zamanlarında olduğu gibi hamilelik sırasında ve sonrasında görülebilir ve diğer gebeliklerinde tekrarlanabilir.
Doğum sonrası depresyonun çoğunluğu bebek bakımının da dahil olduğu psikolojik stresle ve doğum sonrası hormonal değişikliklerin etkisi ile görülür, çok az bir kısmı da bipolar bozukluğun belirtisidir.
Depresyon, yaşamlarının herhangi bir noktasında 4 kadından 1’ini etkileyen bir hastalıktır. Genellikle kadınların aynı zamanda çocuk sahibi olmayı düşündüğü 20’li ve 30’lu yaşlarda başlar. Siz ya da tanıdığınız birinin depresyonu varsa, özellikle ilaç alıyorsanız hamile kalmanın ya da zaten hamileyseniz ilaca devam etmenin güvenli olup olmadığını merak ediyor olabilirsiniz.
Hamilelik döneminde depresyon:
Sanılanın aksine, gebelik depresif olmaktan bir kadını korumaz. Kadınların yaklaşık % 20’si hamilelik sırasında bazı depresif belirtiler gösterir ve yaklaşık % 10’ unda majör depresyon gelişebilir. Geçmişte majör depresyon geçirmiş olan kadınlar, özellikle gebelik planlarken antidepresan ilaçlarını keserse, gebelikte depresyonun tekrarlama riski söz konusudur.
Gebelik isteyen veya hamile bir kadında depresyon tedavisi hekim ve hastanın birlikte karar verdiği bir süreçtir. Psikoterapi hafif belirtiler için yardımcı olabilir, ancak antidepresan tedavi genellikle şiddetli majör depresyonun tedavisi için gereklidir.
Antidepresanların plasentadan geçmesi anne adayı için endişe verici olabilir. Tedavi edilmeyen majör depresyon, anne ve fetüs için kötü beslenme, sigara, alkol kullanma, intihar davranışı, erken doğum ve düşük doğum ağırlığına yol açabilme riskini barındırır.
Gebeler üzerinde ilaçların etkisi ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Gebeler üzerinde etik sakıncalar nedeniyle ilaç çalışması yapılmaz. Mevcut bilgiler, ilaç firmalarının ürünlerini almış gebelerin kayıtlarından ve hastanelerde takip edilip, hamilelik sırasında antidepresan kullanmış kadınların bilgilerinin sunulmasından elde edilir.
Gebelik planlarken tedavi
Depresyonu olan birçok kadın belirtileri önlemek için antidepresan kullanırken aynı anda gebe kalmak isteyebilir. İlacın kesilip kesilmemesi depresyon öyküsünün ne kadar ciddi olduğuna bağlıdır.
Bir kadın, bir depresyon atağı geçirmişse ve en az 6 aydan beri iyi hissediyorsa, gebelik denenmeden önce ilaç azaltılabilir. İlacın hamile kalmadan birkaç hafta önceden kesilmesi, vücuttaki kalıntılarının ortadan kalkması için gerekebilir.
Psikoterapi belirtilerin tekrarlamasını önlemede yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bir kadının birden çok şiddetli majör depresyon dönemi öyküsü varsa, uzmanlar, gebe kalma süresi boyunca tam dozda ilaca devam etmeyi önerebilir.
Güvenli olduğu düşünülen bir antidepresan zaten alıyorsa, ona devam edilebilir. Ancak, hakkında çok az bilginin olduğu bir ilaç alan kadında daha güvenli olduğu düşünülen başka bir ilaca geçilmesi önerilir.
Gebeliğin ilk üç ayında tedavi
Gebeliğin ilk trimesteri (ilk 3 ay yani ilk 12 hafta) ilaçların anne karnında yeni gelişmekte olan bebekte bazı sakatlıklara neden olabileceği önemli bir zamandır. Kadınlar yukarıda tartışılan nedenlerden herhangi biri için gebeliğin başlangıcında antidepresan kullanıyor olabilir ya da ilaç kullanımı sırasında planlanmamış bir hamilelik olabilir.
Geçmişte sadece hafif belirtiler varsa, uzmanlar hamile olduğunu öğrenir öğrenmez birkaç hafta içinde yavaş yavaş ilaç kesilmesini önerir. (Yine de birden fazla şiddetli depresyon atağı olmadığı sürece, gebelik denemesi öncesi dönemde ilaç kesilmesi için iyi bir fikir olduğunu hatırlamak gerekir).
Geçmiş birden çok şiddetli depresyon atakları olan bir kadın için, uzmanlar açıkça mevcut ilaç tedavisine devam ve gerekirse, nispeten güvenli olarak görülen bir ilaca geçiş tercih eder. Tek ama şiddetli atağı olanlarda, uzmanlar ilaca devam etme veya ilaç kesme konusunda ikiye ayrılır.
İlaç kullansın ya da kullanmasın, bütün bu durumlarda, uzmanlar depresyonun yinelenmesini önlemeye yardımcı olmak için psikoterapi kullanmayı öneriyor.
Daha sonra gebeliğin ilerleyen zamanlarında ilaçların organların malformasyonuna neden olması hakkında endişe yoktur. Ancak, yine de ilaçların gelecekteki çocuğun erken gelişiminde gerilik ya da ince değişikliklere neden olabileceği konusunda sorular vardır.
İlk trimesterde ilaç kullanmak için gerekli bir neden (örneğin şiddetli depresyon atakları gibi) olmuşsa, hamilelik sırasında veya geçmişlerinde depresyonu olan kadınlar doğum sonrası depresyona karşı duyarlı olduklarından ilaç muhtemelen, doğum boyunca devam edilmelidir.
Doğum sonrası depresyonun çoğunluğu bebek bakımının da dahil olduğu psikolojik stresle ve doğum sonrası hormonal değişikliklerin etkisi ile görülür, çok az bir kısmı da bipolar bozukluğun belirtisidir.
Depresyon, yaşamlarının herhangi bir noktasında 4 kadından 1’ini etkileyen bir hastalıktır. Genellikle kadınların aynı zamanda çocuk sahibi olmayı düşündüğü 20’li ve 30’lu yaşlarda başlar. Siz ya da tanıdığınız birinin depresyonu varsa, özellikle ilaç alıyorsanız hamile kalmanın ya da zaten hamileyseniz ilaca devam etmenin güvenli olup olmadığını merak ediyor olabilirsiniz.
Hamilelik döneminde depresyon:
Sanılanın aksine, gebelik depresif olmaktan bir kadını korumaz. Kadınların yaklaşık % 20’si hamilelik sırasında bazı depresif belirtiler gösterir ve yaklaşık % 10’ unda majör depresyon gelişebilir. Geçmişte majör depresyon geçirmiş olan kadınlar, özellikle gebelik planlarken antidepresan ilaçlarını keserse, gebelikte depresyonun tekrarlama riski söz konusudur.
Gebelik isteyen veya hamile bir kadında depresyon tedavisi hekim ve hastanın birlikte karar verdiği bir süreçtir. Psikoterapi hafif belirtiler için yardımcı olabilir, ancak antidepresan tedavi genellikle şiddetli majör depresyonun tedavisi için gereklidir.
Antidepresanların plasentadan geçmesi anne adayı için endişe verici olabilir. Tedavi edilmeyen majör depresyon, anne ve fetüs için kötü beslenme, sigara, alkol kullanma, intihar davranışı, erken doğum ve düşük doğum ağırlığına yol açabilme riskini barındırır.
Gebeler üzerinde ilaçların etkisi ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Gebeler üzerinde etik sakıncalar nedeniyle ilaç çalışması yapılmaz. Mevcut bilgiler, ilaç firmalarının ürünlerini almış gebelerin kayıtlarından ve hastanelerde takip edilip, hamilelik sırasında antidepresan kullanmış kadınların bilgilerinin sunulmasından elde edilir.
Gebelik planlarken tedavi
Depresyonu olan birçok kadın belirtileri önlemek için antidepresan kullanırken aynı anda gebe kalmak isteyebilir. İlacın kesilip kesilmemesi depresyon öyküsünün ne kadar ciddi olduğuna bağlıdır.
Bir kadın, bir depresyon atağı geçirmişse ve en az 6 aydan beri iyi hissediyorsa, gebelik denenmeden önce ilaç azaltılabilir. İlacın hamile kalmadan birkaç hafta önceden kesilmesi, vücuttaki kalıntılarının ortadan kalkması için gerekebilir.
Psikoterapi belirtilerin tekrarlamasını önlemede yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bir kadının birden çok şiddetli majör depresyon dönemi öyküsü varsa, uzmanlar, gebe kalma süresi boyunca tam dozda ilaca devam etmeyi önerebilir.
Güvenli olduğu düşünülen bir antidepresan zaten alıyorsa, ona devam edilebilir. Ancak, hakkında çok az bilginin olduğu bir ilaç alan kadında daha güvenli olduğu düşünülen başka bir ilaca geçilmesi önerilir.
Gebeliğin ilk üç ayında tedavi
Gebeliğin ilk trimesteri (ilk 3 ay yani ilk 12 hafta) ilaçların anne karnında yeni gelişmekte olan bebekte bazı sakatlıklara neden olabileceği önemli bir zamandır. Kadınlar yukarıda tartışılan nedenlerden herhangi biri için gebeliğin başlangıcında antidepresan kullanıyor olabilir ya da ilaç kullanımı sırasında planlanmamış bir hamilelik olabilir.
Geçmişte sadece hafif belirtiler varsa, uzmanlar hamile olduğunu öğrenir öğrenmez birkaç hafta içinde yavaş yavaş ilaç kesilmesini önerir. (Yine de birden fazla şiddetli depresyon atağı olmadığı sürece, gebelik denemesi öncesi dönemde ilaç kesilmesi için iyi bir fikir olduğunu hatırlamak gerekir).
Geçmiş birden çok şiddetli depresyon atakları olan bir kadın için, uzmanlar açıkça mevcut ilaç tedavisine devam ve gerekirse, nispeten güvenli olarak görülen bir ilaca geçiş tercih eder. Tek ama şiddetli atağı olanlarda, uzmanlar ilaca devam etme veya ilaç kesme konusunda ikiye ayrılır.
İlaç kullansın ya da kullanmasın, bütün bu durumlarda, uzmanlar depresyonun yinelenmesini önlemeye yardımcı olmak için psikoterapi kullanmayı öneriyor.
Daha sonra gebeliğin ilerleyen zamanlarında ilaçların organların malformasyonuna neden olması hakkında endişe yoktur. Ancak, yine de ilaçların gelecekteki çocuğun erken gelişiminde gerilik ya da ince değişikliklere neden olabileceği konusunda sorular vardır.
İlk trimesterde ilaç kullanmak için gerekli bir neden (örneğin şiddetli depresyon atakları gibi) olmuşsa, hamilelik sırasında veya geçmişlerinde depresyonu olan kadınlar doğum sonrası depresyona karşı duyarlı olduklarından ilaç muhtemelen, doğum boyunca devam edilmelidir.