Gebelikten önce anne adayının şekeri olmasa bile, gebelikte vücudun besinlere verdiği insülin yanıtı bozulabildiğinden kan şeker seviyeleri yükselebilir. Bu da annede gebelik şekeri olduğunun göstergesidir. Anne adayında gebelik şekeri olup olmadığını kontrol etmek için şeker ve su ile yapılan teste şeker yükleme testi denir. Aslında adı şeker “yükleme” testi olarak bilinmekle birlikte aslında gerçek bir yüklemeden söz edilemez, çünkü örneğin 50 gr testteki glukoz (şeker) miktarı yaklaşık bir büyük boy muz kadardır. Yani bu test aslında anne adayına fazladan bir şeker vermemekte, günlük hayatta karşılaştığı besinlere vücudunun düzgünce yanıt verip veremediğini araştırmaktadır. Sadece açlık-tokluk kan şekeri gibi değerler kullanılarak gebelik şekeri belirlenmeye çalışıldığında bütün vakaların yaklaşık %30-35’i gözden kaçırılmaktadır ki bu, kabul edilebilir bir oran değildir. Şeker testi gebeliğin 22-24 ila 28. Haftaları arasında yapılmaktadır.
Özellikle hamile olup da ailesinde şeker hastalığı olan gebelerin, daha önceki gebeliklerinde şeker hastalığı yaşayanların, daha önce düşük yapmış kişilerin, gebe kalmadan önce obez olanların mutlaka doktor kontrolünde takiplerinin yapılması gereklidir. Bunlar gebelik şekeri gelişimi içim risk faktörü olmakla birlikte, ülkemizde bu şekilde hiçbir öyküsü olmayan gebelere de bu testin yapılması zorunludur çünkü ülkemiz diyabet (şeker hastalığı) sıklığı açısından dünyada ilk beş ülke içerisinde yer almaktadır; yani bizim bu beslenme tarzıyla bu topraklarda yaşıyor olmamız başlı başına risk altında olduğumuz anlamına gelir ki bu nedenle de bizim gebelerimize şeker taramasını yapmaktan kaçınmamız gibi bir durum söz konusu değildir.
Şeker Testi Nasıl Yapılır?
Daha önce de belirttiğimiz gibi anne adaylarına bu test, gebeliklerinin 22-24 ila 28. haftaları arasında yapılmalıdır. İlk önce anneye 50 gr glikoz içirilir. Bir saat sonra kanda bulunan glikoz seviyesi ölçülür. Eğer çıkan sonuçta glikoz seviyesi 135 mg altında ise anne adayında gebelik şekerinin olmadığı ortaya çıkar.
Bu değerin üstünde bir değer ortaya çıktığında ise anneye, 3 saat olarak uygulanan glikoz testi yeniden yapılır. Bu son testten sonra anne adayında gebelik şekeri olup olmadığı net bir şekilde ortaya konur. Anne adayı şeker testi uygulanacağı süre zarfında hiçbir şey yiyip içmemelidir. Bu testin sonucunun doğruluğu için çok önemlidir.
Aynı test tek basamaklı olarak 75 gr glukoz ile de yapılabilir.
Gebelik Şekeri Olan Risk Faktörü Anne Adayları Kimlerdir?
– Daha önceden düşük yapmış kişiler
– 4 kilodan fazla bebek doğurmuş kişiler
– Daha önceki gebeliğinde şeker hastalığını yaşamış kişiler
– Gebe kalmadan önce kilolu olup, yaşı da 35′ i aşmış anne adayları
– Ailesinde şeker hastalığı öyküsü bulunan kişiler
– Gebelikte çok kilo almış anne adayları
– Gebelik döneminde amniyon sıvısında yaşanan artış
– Bebeğin anne karnında hayatını kaybetmesi gibi durumları yaşayan anne adaylarında gebelik şekeri çıkması olasılığı yüksektir.
Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi bu durumların hiçbiri yoksa bile ülkemiz diyabet açısından çok riskli bölge olarak kabul edildiği için bütün sağlık uygulama kılavuzlarında ülkemizde gebelikte diyabet taraması yapılmasının zorunlu olduğu bildirilmektedir.
Gebelikte Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gebeliğinde şeker hastalığını yaşayan anne adaylarının yaşadığı bazı belirtiler;
– Susuzluk hissi
– Kilo kaybı
– Çok fazla yemek yeme isteği
– Sık idrara çıkma
– Yorgunluk
– Halsizlik
Bu belirtiler gebelik şekeri olan tüm gebeler de görülmez. Bu yüzden gebelikte şeker olup olmadığının kesin sonucu için mutlaka şeker testi yaptırılmalıdır.
Gebelik Şekerinin Anne Adayı ve Bebek Sağlığı Açısından Risleri Nelerdir?
Gebelik şekeri olan anne adayının diğer hamilelere göre bazı riskli durumları vardır.
Bunlar;
– Gebelik zehirlenmesi
– Yüksek tansiyon
– Erken doğum
– Düşük
gibi problemlerdir ve gebelik şekeri olan anne adaylarında daha sık görülmektedir. Bu yüzden anne adayının şeker yükleme testi yaptırıp ona göre, tedavisini olması gereklidir.
Şeker hastalığı ortaya çıkan anne adaylarının bebeklerinde görülebilecek bazı riskler ise;
– Bebeğin akciğerlerinde yaşanan sorundan dolayı, solunum yollarında sıkıntı yaşaması
– Bebeğin gereğin iri olması
– Bebeğin çok fazla küçük olması
– Doğum bittikten sonra bebekte sarılık görülme riski
– İleri dönemlerde kalp hastalıkları riskinin oluşması
– Böbreklerde anomali oluşması
– Beyinde gerçekleşen anomaliler
– Kulak anomalileri
Gebelik Şekeri Tedavisi
Gebeliğinde şeker hastalığı ortaya çıkmış anne adayları için uygulanabilecek tedavi yöntemleri;
– Diyet
– Egzersiz uygulaması
– İnsülin
Doktorla birlikte diyetisyen, anne adayı için uygun bir diyet beslenme programı hazırlarlar. Bu diyetle birlikte anne adayı doktorun önerdiği egzersizleri de mutlaka yapmalıdır. Bu egzersizler yüzme ve yürüyüş olabilir. Bütün bunlarla kan şekeri kontrol altına alınmazsa insülin tedavisine başlanarak gelişebilecek olumsuzlukların önüne geçilebilir.
Özellikle hamile olup da ailesinde şeker hastalığı olan gebelerin, daha önceki gebeliklerinde şeker hastalığı yaşayanların, daha önce düşük yapmış kişilerin, gebe kalmadan önce obez olanların mutlaka doktor kontrolünde takiplerinin yapılması gereklidir. Bunlar gebelik şekeri gelişimi içim risk faktörü olmakla birlikte, ülkemizde bu şekilde hiçbir öyküsü olmayan gebelere de bu testin yapılması zorunludur çünkü ülkemiz diyabet (şeker hastalığı) sıklığı açısından dünyada ilk beş ülke içerisinde yer almaktadır; yani bizim bu beslenme tarzıyla bu topraklarda yaşıyor olmamız başlı başına risk altında olduğumuz anlamına gelir ki bu nedenle de bizim gebelerimize şeker taramasını yapmaktan kaçınmamız gibi bir durum söz konusu değildir.
Şeker Testi Nasıl Yapılır?
Daha önce de belirttiğimiz gibi anne adaylarına bu test, gebeliklerinin 22-24 ila 28. haftaları arasında yapılmalıdır. İlk önce anneye 50 gr glikoz içirilir. Bir saat sonra kanda bulunan glikoz seviyesi ölçülür. Eğer çıkan sonuçta glikoz seviyesi 135 mg altında ise anne adayında gebelik şekerinin olmadığı ortaya çıkar.
Bu değerin üstünde bir değer ortaya çıktığında ise anneye, 3 saat olarak uygulanan glikoz testi yeniden yapılır. Bu son testten sonra anne adayında gebelik şekeri olup olmadığı net bir şekilde ortaya konur. Anne adayı şeker testi uygulanacağı süre zarfında hiçbir şey yiyip içmemelidir. Bu testin sonucunun doğruluğu için çok önemlidir.
Aynı test tek basamaklı olarak 75 gr glukoz ile de yapılabilir.
Gebelik Şekeri Olan Risk Faktörü Anne Adayları Kimlerdir?
– Daha önceden düşük yapmış kişiler
– 4 kilodan fazla bebek doğurmuş kişiler
– Daha önceki gebeliğinde şeker hastalığını yaşamış kişiler
– Gebe kalmadan önce kilolu olup, yaşı da 35′ i aşmış anne adayları
– Ailesinde şeker hastalığı öyküsü bulunan kişiler
– Gebelikte çok kilo almış anne adayları
– Gebelik döneminde amniyon sıvısında yaşanan artış
– Bebeğin anne karnında hayatını kaybetmesi gibi durumları yaşayan anne adaylarında gebelik şekeri çıkması olasılığı yüksektir.
Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi bu durumların hiçbiri yoksa bile ülkemiz diyabet açısından çok riskli bölge olarak kabul edildiği için bütün sağlık uygulama kılavuzlarında ülkemizde gebelikte diyabet taraması yapılmasının zorunlu olduğu bildirilmektedir.
Gebelikte Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gebeliğinde şeker hastalığını yaşayan anne adaylarının yaşadığı bazı belirtiler;
– Susuzluk hissi
– Kilo kaybı
– Çok fazla yemek yeme isteği
– Sık idrara çıkma
– Yorgunluk
– Halsizlik
Bu belirtiler gebelik şekeri olan tüm gebeler de görülmez. Bu yüzden gebelikte şeker olup olmadığının kesin sonucu için mutlaka şeker testi yaptırılmalıdır.
Gebelik Şekerinin Anne Adayı ve Bebek Sağlığı Açısından Risleri Nelerdir?
Gebelik şekeri olan anne adayının diğer hamilelere göre bazı riskli durumları vardır.
Bunlar;
– Gebelik zehirlenmesi
– Yüksek tansiyon
– Erken doğum
– Düşük
gibi problemlerdir ve gebelik şekeri olan anne adaylarında daha sık görülmektedir. Bu yüzden anne adayının şeker yükleme testi yaptırıp ona göre, tedavisini olması gereklidir.
Şeker hastalığı ortaya çıkan anne adaylarının bebeklerinde görülebilecek bazı riskler ise;
– Bebeğin akciğerlerinde yaşanan sorundan dolayı, solunum yollarında sıkıntı yaşaması
– Bebeğin gereğin iri olması
– Bebeğin çok fazla küçük olması
– Doğum bittikten sonra bebekte sarılık görülme riski
– İleri dönemlerde kalp hastalıkları riskinin oluşması
– Böbreklerde anomali oluşması
– Beyinde gerçekleşen anomaliler
– Kulak anomalileri
Gebelik Şekeri Tedavisi
Gebeliğinde şeker hastalığı ortaya çıkmış anne adayları için uygulanabilecek tedavi yöntemleri;
– Diyet
– Egzersiz uygulaması
– İnsülin
Doktorla birlikte diyetisyen, anne adayı için uygun bir diyet beslenme programı hazırlarlar. Bu diyetle birlikte anne adayı doktorun önerdiği egzersizleri de mutlaka yapmalıdır. Bu egzersizler yüzme ve yürüyüş olabilir. Bütün bunlarla kan şekeri kontrol altına alınmazsa insülin tedavisine başlanarak gelişebilecek olumsuzlukların önüne geçilebilir.
