GEBELİKTE TATLANDIRICI TASARRUFU
Bilindiği üzere gerek gebelik gerekse doğumda ana ile ilgili her türlü aksilikler bebeği de tesirler. Günahlı beslenme alışkanlıkları da bu aksiliklerin başında mekan almaktadır. Bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimi ananın gebeliği müddetince olduğu kadar, gebelik öncesinde de güzel beslenmesi ile mümkündür. Bebek, ana rahminde ananın yedikleri ile beslenir, büyür ve gelişir.
Gebelikte yük kazanımının denetim altında tutulması değerlidir. Buna karşılık insanoğlu tatlıya düşkündür. Gündelik yaşantıda farkında olarak ya da olmayarak çok sık kullandığımız tatlandırıcılar da bu tatlı tutkusunun bir yansımasıdır. Gönül velev ki hem tatlı tüketelim hem de tatlının zararlarından korunalım.
Buradan hareketle; diyabetliler başta olmak üzere, şeker tadından vazgeçemeyen, iştahını baskılamakta güçlük çeken, formuna değer veren bireyler için yapay tatlandırıcılar geliştirilmiştir. Fakat 1970’lerde deney hayvanlarında siklamat içeren tatlandırıcıların mesane kanserine yol açması, daha sonra yapılan çalışmalar ışığında Yerküre Sıhhat Örgütü ve Avrupa Birliği’nin siklamatı kanser yapan unsurlar listesinden çıkarması üzere süreçlerin yaşanması birtakım tedirginliklerin oluşmasına handikap olamamıştır. Yapay tatlandırıcılar ve kanser tartışmasının sürmesinin arkasında ilmî olguların karmaşık ve tartışmalı olmasından fazla yaygın olarak kullanılan bu eserler hakkında yazılı ve görsel medyada ortaya atılan gerçek dışı her savın kamuoyu tarafından çok ilgi çekmesi taraf almaktadır. Öteki yandan yapay tatlandırıcıların diyabeti olanlarda ve çok kilolularda dolaşım sistemi – kalp illetiyle bağlı riskleri sarih olarak azalttığını da unutmamak gerekir.
Tıpkı vakitte tıp biliminde, gösterilemeyen bağların olmadığını ve ileride de olmayacağını tez etmek yanlıştır. Bu açıdan yapay tatlandırıcı ve kanser için de tıpkı görüşle hareket edilecek olunursa, yapay tatlandırıcıların en az dozda ve gerektiğinde kullanılmasını önermek en sahihi olsa gerek. Gebelik ise ilaç tasarrufunun sonlandırıldığı fizyolojik bir süreçtir. Bu devirde sanki yapay tatlandırıcıları kullanmak sağlıklı mıdır?
Günümüzde yapay tatlandırıcı hususları içeren birçok besin unsuru yaygın olarak tüketilmektedir. Bu eserlerin tasarrufu gebe olmayan bireylerde inançlıdır. Gebelik sırasında yapay tatlandırıcıların tasarrufu ile ilgili çok ziyade çalışma yoktur. Gebelik devrinde yapay tatlandırıcılar ve bunları içeren eserlerin mümkün olduğu kadar az tüketilmesi önerilir.
Pek çok yapay tatlandırıcının içinde aspartam ismi verilen bir unsur bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda aspartamın veladet defektlerine neden olduğu gösterilememiştir. Bu nedenle hamilelikte aspartam tasarrufu inançlı olarak kabul edilir. Aspartam vücutta metabolize edildiğinde metanol, aspartik asit ve fenil sahanın ismi verilen proteinin yapı taşı olan aminoasitler ortaya çıkar. Bunlardan aspartik asit plasentayı geçemez, metanol de çok düşük seviyede olduğu için zararlı değildir. Bir aminoasit olan fenil meydanın ise PKU (fenilketonüri) marazı olan bireylere zararlıdır. Çocukluk devrinde diyet ile tedavi edilebilen bu durum erişkin bayanlarda gebelik periyodunda göz önünde bulundurulmazsa bebeğe zarar verebilir. Bu unsur hudut sistemine zarar vererek ağır zihinsel geriliğe neden olabilir. O nedenle PKU marazı olan gebeler aspartam içeren eserleri kullanmaktan katiyetle kaçınmalıdır.
Yapay tatlandırıcıların öncülerinden olan sakarin ise günümüzde artık çok daha az kullanılmaktadır. Sakarinin veladet defektlerini artırdığına dair bir bulgu olmamakla birlikte hem validede hem de bebekte mesane kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Ana adayı sakarin aldığında bu sakarin plasenta yoluyla bebeğinin de kan dolaşımına geçmektedir. Bebek sakarini ana adayından çok daha yavaş yıkmaktadır. Ana adayı ziyade ölçüde sakarin tükettiğinde bu sakarin bebeğin mesanesinde daha uzun mühlet kalacağından mesane kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle gebelikte sakarin tasarrufu önerilmez.
Umumi olarak şu anki haberler ışığında bu çeşit yapay tatlandırıcılardan sakınca görülmeyenlerin gebelerde olabildiğince az tüketilmesi, kişinin canı bölgeyle de tatlı bir şey istiyorsa da şeker ile hazırlanmış olanlardan yarım porsiyon üzere tüketmesinde yarar vardır. Tatlıların da olabildiğince sütlü yahut meyveli olması tercih edilmelidir.
Bilindiği üzere gerek gebelik gerekse doğumda ana ile ilgili her türlü aksilikler bebeği de tesirler. Günahlı beslenme alışkanlıkları da bu aksiliklerin başında mekan almaktadır. Bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimi ananın gebeliği müddetince olduğu kadar, gebelik öncesinde de güzel beslenmesi ile mümkündür. Bebek, ana rahminde ananın yedikleri ile beslenir, büyür ve gelişir.
Gebelikte yük kazanımının denetim altında tutulması değerlidir. Buna karşılık insanoğlu tatlıya düşkündür. Gündelik yaşantıda farkında olarak ya da olmayarak çok sık kullandığımız tatlandırıcılar da bu tatlı tutkusunun bir yansımasıdır. Gönül velev ki hem tatlı tüketelim hem de tatlının zararlarından korunalım.
Buradan hareketle; diyabetliler başta olmak üzere, şeker tadından vazgeçemeyen, iştahını baskılamakta güçlük çeken, formuna değer veren bireyler için yapay tatlandırıcılar geliştirilmiştir. Fakat 1970’lerde deney hayvanlarında siklamat içeren tatlandırıcıların mesane kanserine yol açması, daha sonra yapılan çalışmalar ışığında Yerküre Sıhhat Örgütü ve Avrupa Birliği’nin siklamatı kanser yapan unsurlar listesinden çıkarması üzere süreçlerin yaşanması birtakım tedirginliklerin oluşmasına handikap olamamıştır. Yapay tatlandırıcılar ve kanser tartışmasının sürmesinin arkasında ilmî olguların karmaşık ve tartışmalı olmasından fazla yaygın olarak kullanılan bu eserler hakkında yazılı ve görsel medyada ortaya atılan gerçek dışı her savın kamuoyu tarafından çok ilgi çekmesi taraf almaktadır. Öteki yandan yapay tatlandırıcıların diyabeti olanlarda ve çok kilolularda dolaşım sistemi – kalp illetiyle bağlı riskleri sarih olarak azalttığını da unutmamak gerekir.
Tıpkı vakitte tıp biliminde, gösterilemeyen bağların olmadığını ve ileride de olmayacağını tez etmek yanlıştır. Bu açıdan yapay tatlandırıcı ve kanser için de tıpkı görüşle hareket edilecek olunursa, yapay tatlandırıcıların en az dozda ve gerektiğinde kullanılmasını önermek en sahihi olsa gerek. Gebelik ise ilaç tasarrufunun sonlandırıldığı fizyolojik bir süreçtir. Bu devirde sanki yapay tatlandırıcıları kullanmak sağlıklı mıdır?
Günümüzde yapay tatlandırıcı hususları içeren birçok besin unsuru yaygın olarak tüketilmektedir. Bu eserlerin tasarrufu gebe olmayan bireylerde inançlıdır. Gebelik sırasında yapay tatlandırıcıların tasarrufu ile ilgili çok ziyade çalışma yoktur. Gebelik devrinde yapay tatlandırıcılar ve bunları içeren eserlerin mümkün olduğu kadar az tüketilmesi önerilir.
Pek çok yapay tatlandırıcının içinde aspartam ismi verilen bir unsur bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda aspartamın veladet defektlerine neden olduğu gösterilememiştir. Bu nedenle hamilelikte aspartam tasarrufu inançlı olarak kabul edilir. Aspartam vücutta metabolize edildiğinde metanol, aspartik asit ve fenil sahanın ismi verilen proteinin yapı taşı olan aminoasitler ortaya çıkar. Bunlardan aspartik asit plasentayı geçemez, metanol de çok düşük seviyede olduğu için zararlı değildir. Bir aminoasit olan fenil meydanın ise PKU (fenilketonüri) marazı olan bireylere zararlıdır. Çocukluk devrinde diyet ile tedavi edilebilen bu durum erişkin bayanlarda gebelik periyodunda göz önünde bulundurulmazsa bebeğe zarar verebilir. Bu unsur hudut sistemine zarar vererek ağır zihinsel geriliğe neden olabilir. O nedenle PKU marazı olan gebeler aspartam içeren eserleri kullanmaktan katiyetle kaçınmalıdır.
Yapay tatlandırıcıların öncülerinden olan sakarin ise günümüzde artık çok daha az kullanılmaktadır. Sakarinin veladet defektlerini artırdığına dair bir bulgu olmamakla birlikte hem validede hem de bebekte mesane kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Ana adayı sakarin aldığında bu sakarin plasenta yoluyla bebeğinin de kan dolaşımına geçmektedir. Bebek sakarini ana adayından çok daha yavaş yıkmaktadır. Ana adayı ziyade ölçüde sakarin tükettiğinde bu sakarin bebeğin mesanesinde daha uzun mühlet kalacağından mesane kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle gebelikte sakarin tasarrufu önerilmez.
Umumi olarak şu anki haberler ışığında bu çeşit yapay tatlandırıcılardan sakınca görülmeyenlerin gebelerde olabildiğince az tüketilmesi, kişinin canı bölgeyle de tatlı bir şey istiyorsa da şeker ile hazırlanmış olanlardan yarım porsiyon üzere tüketmesinde yarar vardır. Tatlıların da olabildiğince sütlü yahut meyveli olması tercih edilmelidir.
