Geniz Akıntısı
Geniz akıntısı nedir? Geniz akıntısı, boğazda mukus birikmesiveya mukusun, burun arkasından damlama hissişeklinde tarif edilir Mukus, burun salgısına verilen isimdir Mukus, burun icini ıslak, kaygan tutar, temizler; solunan havayı nemlendirir ve icerisindeki yabancı maddeleri tutar, mikroplarla savaşır Mukus uretimi ve temizliği, sinir, kan damarları, salgı bezleri, kaslar, hormonlar ve silialar ile karışık bir bicimde duzenlenir Geniz akıntısı hissi, aşırı miktarda ve kalın mukus veya boğaz kaslarındaki bozukluklar veyahut da yutma bozukluklarından kaynaklanabilir
Burun ve sinusler, gunde yaklaşık bir ile iki litre arasında ince mukus oluştururlar Mukus, burun ve sinusu doşeyen hucrelerin yuzeyinde bulunan, gozle gorulemeyen siliadiye isimlendirilen supurge gibi uzantılarla surekli geriye doğru supurulur Mukus, kayar bicimde genize, oradan da aşağıya yemek borusuna gonderilir ve farkına varılmadan yutulur Normal şartlarda, burun onden akmaz Salgının cok olduğu veya bu salgının arkaya yonlendirilemediği durumlarda burundan akıntı olur
Anormal salgılar:
Artmış, ince, temiz salgı: Basit soğuk algınlığı gibi ust solunum yolları enfeksiyonlarında, alerjide, soğuk havada, parlak ışıkta, belirli yiyecek ve baharatlarda, hamilelik ve hormon değişikliklerinde, değişik ilaclar kullanıldığında (doğum kontrol hapları, bazı yuksek tansiyon hapları gibi) ve yapısal bozukluklarda (burun eğriliği gibi) gorulebilir
Vazomotor rinit: Burun, tıkalı, şiş ve ıslak hissedilir Burada burun, değişikliklere karşı aşırı hassastır fakat alerjik değildir
Artmış, kalın salgı: Coğunlukla, kışın soğuk havalarda, nemsiz, sıcak ev ve binalarda yaşayan kişilerde gorulur Sinus ve burun enfeksiyonları ile ozellikle bazı sut urunlerinden gelişen alerji durumlarında da ortaya cıkar Şayet bir burun akıntısı, koyulaşıp, sarı, yeşil renk almaya başlarsa, bakteriyel sinus enfeksiyonu gelişmesi muhtemeldir Cocuklarda, bu durumda, burunda yabancı cisim (fasulye, yuvarlanmış kağıt, oyuncak parcası gibi) olmasından da şuphe edilir
Azalan salgı: Aşağıdaki durumların herhangi birinde olabilir:
*Sigara dumanı, endustriyel kirlilikler, otomobil egzozu gibi cevresel uyarıcılar, burun salgısını azaltır Salgı azaldığında, normalden daha fazla koyulaşır ve aldatıcı olarak artmış mukus gibi hissedilebilir
*Burun havaakımının duzgun olmasını engelleyen burun eğrilikleri de salgının azalması veya coğalmasına sebep olabilirler
*Yaş arttıkca, burun salgısı azalıp, koyulaşır Bu, geniz akıntısı gibi hissedilebilir
*Burunu doşeyen dokunun bazı ender gorulen hastalıklarında da mukus uretimi veya akımı etkilenebilir
Yutma bozuklukları: Yutma işlemi, sıvı ve katı gıdaların, ağızdan yemek borusuna kadar gitmesini sağlayan karışık bir işlemdir Ağız, boğaz ve yemek borusundaki kasların, birbirleri ile duzenli ilişkileri gerekir Yutmada problem olması, sıvı ve katı gıdaların boğazda birikmesine yol acabilir Buradan, nefes borusuna ve ses tellerinin bulunduğu bolgeye kacarak, seste boğukluk, boğaz temizleme ve oksuruğe yol acabilir
Yutma problemlerine bircok faktor eşlik edebilir:
*Yaş: Yaş ilerledikce, yutma kaslarının gucu ve aralarındaki koordinasyon azalır Bundan dolayı, tukuruk bile mideye duzgun bir şekilde ulaşamayabilir
*Uyku: Uyku esnasında yutkunma cok azalır ve tukuruk birilebilir Uyandığımızda oksurme ve boğazımızı temizleme ihtiyacı olur
*Stres ve gerginlik: Her yaşta, stres ve gerginlik, boğaz kaslarını da etkileyerek, bir kitlenin boğazda duğumlenmiş hissini verebilir Sık sık boğaz temizlemek, mukus azlığından da dolayı, boğazın hassasiyetini artırır
*Yemek pasajında kitle ve şişlikler: Sıvı ve katı gıdaların gecişini yavaşlatabilir veya onleyebilirler
*Gastroozefajeal reflu: Midedeki asitli muhtevanın, yemek borusu ve boğaza kacmasına verilen isimdir Goğuste yanma, hazımsızlık, boğaz ağrısı, sık gorulen şikayetlerdir ve ozellikle yemekten sonra sırtustu yatınca artarlar Mide ile yemek borusunun birleştiği yerin bir kısmının, diyaframın yukarısına kayması da, aynı şikayetlere yol acar
Kronik boğaz ağrısı: Geniz akıntısı, coğunlukla boğaz ağrısı ve yanmasına yol acar Boğaz kulturunde hastalık mikrobu uremez, fakat bademcik ve diğer salgı ureten dokularda şişlik oluşarak, boğazda rahatsızlık ve bir şey takılmış hissi oluşabilir Geniz akıntısının başarılı tedavisi ile boğaz şikayetleri de coğunlukla kendiliğinden duzelir
Tedaviye başlamadan once, teşhis de tam yapılmalıdır Bunun icin, tam bir kulak, burun, boğaz muayenesi ile gerekli laboratuar ve rontgen tetkiklerinin yapılması lazımdır
Tedavi
Bakteriyal enfeksiyonlar: Antibiyotikler ile tedavi edilirler, fakat bunlar, sadece gecici bir rahatlama sağlayabilirler Kronik sinuzit varsa, ağızı kapanmış sinuslerin acılması ve akıntının sağlanması icin operasyon yapılması gerekebilir
Alerji: Mumkunse, alerji oluşturan maddeden uzak durulmalıdır Antihistaminik, dekonjestan, kromolin sodyum, kortizon turu ilac ve spreyler, alerji aşıları kullanılabilir Mamafih, bazı antihistaminikler, akıntının koyulaşmasına ve kurumasına sebep olabilirler, dekonjestan (burun acıcı) ilaclar, kan basıncını, kalp ve tiroid hastalıklarını arttırabilirler Steroid spreyler, tıbbi kontrol altında yıllarca guvenle kullanılabilirler Ağızdan alınan veya iğne şeklinde kullanılan kortizonlar da kısa sureli alındıklarında, nadiren kotu yan etkiye yol acarlar Uzun sure kullanılacaklarsa, cok iyi tıbbi kontrol altında kullanılmalıdırlar
Gastroozefajeal reflu: Yatarken başı, onbeş, yirmi santimetre yukarıda tutmakla; yatmadan hemen once yemek yememekle, kafein ve alkolden uzak durmakla tedavi edilir Mide asidini onleyici ilaclar kullanılabilir Rontgen cektirmeden ve diğer tetkikleri yaptırmadan, bir kere ilac denenebilir
Yapısal bozukluklar: Operasyon gerekebilir Sinuslerin boşalmasını engelleyen ve kronik sinuzite yol acan burun eğriliği olabilir Burun duvarındaki keskin bir cıkıntı, uyarıda bulunarak salgıyı arttırabilir Burun duvarındaki bir delik, kabuklanmaya yol acabilir Yapısı ve foksiyonu bozulmuş burun etleri veveya polipler, benzer problemlere yol acabilirler
Bazen yapısal bir bozukluk mu yoksa diğer bir problem mi geniz akıntısına yol acıyor, tayin edilemeyebilir İlac tedavisi başarısız olursa, hasta, operasyonun denenip denenmemesine karar vermelidir
Bazı kişilerde, geniz akıntısının sebebi bulunamaz Duzeltilebilecek bir problem bulunamazsa, salgının daha sıvı olmasına ve boylece daha kolay akıp kaymasına calışılır Bu olay ozellikle, cok sıvı almayan yaşlılarda gecerlidir Bu kişiler, gunde en az sekiz bardak su icmeli, kahve ve mumkunse idrar sokturucu ilaclardan uzak durmalıdırlar
Burun icinin iyice yıkanması, kalınlaşmış veya azalmış salgının ortadan kaldırılmasına yarayabilir Bunun icin ozel hazırlanmış solusyonlar kullanılmalıdır
Saman Nezlesi, Yaz Nezlesi ve Alerjik Burun Rahatsızlığı
Saman nezlesi nedir? Bu terim aslında yanlıştır Birincisi, saman, alerjik bir şey değildir, dolayısıyla alerji meydana getirmez Burun tıkanıklığına, kaşıntılı ve akıntılı buruna, burun ve boğazda fazla miktarda koyu akıntıya sebep olur fakat bu alerjik şikayetlere kendisi değil, havadan gelerek uzerine konan alerjik maddeler yol acar
Yaz nezlesi de, bilinen viruslerin yol actığı nezle gibi değildir Havada bulunan alerjik maddelerin yol actığı bir rahatsızlıktır Saman nezlesi ve yaz nezlesi, aslında, tıp dilinde alerjik rinitolarak bilinen hastalıklardır
Bircok kişi bu rahatsızlıktan muzdariptir Bazılarında hafif gecer, fakat bazı kişilerde calışmayı ve gunluk yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olabilir
Alerjiye ne sebep olur? Bitki veya hayvanlardan gelen, insanlara yabancı alerjik maddeler, goz, burun, boğaz gibi yerlerden insan vucuduna girerler ve burada onların iceri girmesini engelleyici reaksiyonla karşılaşırlar Normal şartlarda, bu, yardımcı, doğal bir korunmadır Mamafih, bazı kişiler, bazı maddelere karşı, normalden fazla reaksiyon gosterirler Bu tur insanlara alerjik bunyeliinsanlar, bu tur maddelere de alerjendenir Alerjinin, soyacekim gosteren bir eğilimi vardır
Vucudun savunma sistemi, yabancı maddelere karşı savaşan maddeler uretir Bunlar, alerjenlerle karşı karşıya geldiğinde, vucutta istenmeyen etkiler oluşturan maddeler salınır Histamin, bunların icinde en bilinenidir ve burunu doşeyen dokuda şişme, kaşınma, iritasyon, aşırı salgıya sebep olur
Geniz akıntısı nedir? Geniz akıntısı, boğazda mukus birikmesiveya mukusun, burun arkasından damlama hissişeklinde tarif edilir Mukus, burun salgısına verilen isimdir Mukus, burun icini ıslak, kaygan tutar, temizler; solunan havayı nemlendirir ve icerisindeki yabancı maddeleri tutar, mikroplarla savaşır Mukus uretimi ve temizliği, sinir, kan damarları, salgı bezleri, kaslar, hormonlar ve silialar ile karışık bir bicimde duzenlenir Geniz akıntısı hissi, aşırı miktarda ve kalın mukus veya boğaz kaslarındaki bozukluklar veyahut da yutma bozukluklarından kaynaklanabilir
Burun ve sinusler, gunde yaklaşık bir ile iki litre arasında ince mukus oluştururlar Mukus, burun ve sinusu doşeyen hucrelerin yuzeyinde bulunan, gozle gorulemeyen siliadiye isimlendirilen supurge gibi uzantılarla surekli geriye doğru supurulur Mukus, kayar bicimde genize, oradan da aşağıya yemek borusuna gonderilir ve farkına varılmadan yutulur Normal şartlarda, burun onden akmaz Salgının cok olduğu veya bu salgının arkaya yonlendirilemediği durumlarda burundan akıntı olur
Anormal salgılar:
Artmış, ince, temiz salgı: Basit soğuk algınlığı gibi ust solunum yolları enfeksiyonlarında, alerjide, soğuk havada, parlak ışıkta, belirli yiyecek ve baharatlarda, hamilelik ve hormon değişikliklerinde, değişik ilaclar kullanıldığında (doğum kontrol hapları, bazı yuksek tansiyon hapları gibi) ve yapısal bozukluklarda (burun eğriliği gibi) gorulebilir
Vazomotor rinit: Burun, tıkalı, şiş ve ıslak hissedilir Burada burun, değişikliklere karşı aşırı hassastır fakat alerjik değildir
Artmış, kalın salgı: Coğunlukla, kışın soğuk havalarda, nemsiz, sıcak ev ve binalarda yaşayan kişilerde gorulur Sinus ve burun enfeksiyonları ile ozellikle bazı sut urunlerinden gelişen alerji durumlarında da ortaya cıkar Şayet bir burun akıntısı, koyulaşıp, sarı, yeşil renk almaya başlarsa, bakteriyel sinus enfeksiyonu gelişmesi muhtemeldir Cocuklarda, bu durumda, burunda yabancı cisim (fasulye, yuvarlanmış kağıt, oyuncak parcası gibi) olmasından da şuphe edilir
Azalan salgı: Aşağıdaki durumların herhangi birinde olabilir:
*Sigara dumanı, endustriyel kirlilikler, otomobil egzozu gibi cevresel uyarıcılar, burun salgısını azaltır Salgı azaldığında, normalden daha fazla koyulaşır ve aldatıcı olarak artmış mukus gibi hissedilebilir
*Burun havaakımının duzgun olmasını engelleyen burun eğrilikleri de salgının azalması veya coğalmasına sebep olabilirler
*Yaş arttıkca, burun salgısı azalıp, koyulaşır Bu, geniz akıntısı gibi hissedilebilir
*Burunu doşeyen dokunun bazı ender gorulen hastalıklarında da mukus uretimi veya akımı etkilenebilir
Yutma bozuklukları: Yutma işlemi, sıvı ve katı gıdaların, ağızdan yemek borusuna kadar gitmesini sağlayan karışık bir işlemdir Ağız, boğaz ve yemek borusundaki kasların, birbirleri ile duzenli ilişkileri gerekir Yutmada problem olması, sıvı ve katı gıdaların boğazda birikmesine yol acabilir Buradan, nefes borusuna ve ses tellerinin bulunduğu bolgeye kacarak, seste boğukluk, boğaz temizleme ve oksuruğe yol acabilir
Yutma problemlerine bircok faktor eşlik edebilir:
*Yaş: Yaş ilerledikce, yutma kaslarının gucu ve aralarındaki koordinasyon azalır Bundan dolayı, tukuruk bile mideye duzgun bir şekilde ulaşamayabilir
*Uyku: Uyku esnasında yutkunma cok azalır ve tukuruk birilebilir Uyandığımızda oksurme ve boğazımızı temizleme ihtiyacı olur
*Stres ve gerginlik: Her yaşta, stres ve gerginlik, boğaz kaslarını da etkileyerek, bir kitlenin boğazda duğumlenmiş hissini verebilir Sık sık boğaz temizlemek, mukus azlığından da dolayı, boğazın hassasiyetini artırır
*Yemek pasajında kitle ve şişlikler: Sıvı ve katı gıdaların gecişini yavaşlatabilir veya onleyebilirler
*Gastroozefajeal reflu: Midedeki asitli muhtevanın, yemek borusu ve boğaza kacmasına verilen isimdir Goğuste yanma, hazımsızlık, boğaz ağrısı, sık gorulen şikayetlerdir ve ozellikle yemekten sonra sırtustu yatınca artarlar Mide ile yemek borusunun birleştiği yerin bir kısmının, diyaframın yukarısına kayması da, aynı şikayetlere yol acar
Kronik boğaz ağrısı: Geniz akıntısı, coğunlukla boğaz ağrısı ve yanmasına yol acar Boğaz kulturunde hastalık mikrobu uremez, fakat bademcik ve diğer salgı ureten dokularda şişlik oluşarak, boğazda rahatsızlık ve bir şey takılmış hissi oluşabilir Geniz akıntısının başarılı tedavisi ile boğaz şikayetleri de coğunlukla kendiliğinden duzelir
Tedaviye başlamadan once, teşhis de tam yapılmalıdır Bunun icin, tam bir kulak, burun, boğaz muayenesi ile gerekli laboratuar ve rontgen tetkiklerinin yapılması lazımdır
Tedavi
Bakteriyal enfeksiyonlar: Antibiyotikler ile tedavi edilirler, fakat bunlar, sadece gecici bir rahatlama sağlayabilirler Kronik sinuzit varsa, ağızı kapanmış sinuslerin acılması ve akıntının sağlanması icin operasyon yapılması gerekebilir
Alerji: Mumkunse, alerji oluşturan maddeden uzak durulmalıdır Antihistaminik, dekonjestan, kromolin sodyum, kortizon turu ilac ve spreyler, alerji aşıları kullanılabilir Mamafih, bazı antihistaminikler, akıntının koyulaşmasına ve kurumasına sebep olabilirler, dekonjestan (burun acıcı) ilaclar, kan basıncını, kalp ve tiroid hastalıklarını arttırabilirler Steroid spreyler, tıbbi kontrol altında yıllarca guvenle kullanılabilirler Ağızdan alınan veya iğne şeklinde kullanılan kortizonlar da kısa sureli alındıklarında, nadiren kotu yan etkiye yol acarlar Uzun sure kullanılacaklarsa, cok iyi tıbbi kontrol altında kullanılmalıdırlar
Gastroozefajeal reflu: Yatarken başı, onbeş, yirmi santimetre yukarıda tutmakla; yatmadan hemen once yemek yememekle, kafein ve alkolden uzak durmakla tedavi edilir Mide asidini onleyici ilaclar kullanılabilir Rontgen cektirmeden ve diğer tetkikleri yaptırmadan, bir kere ilac denenebilir
Yapısal bozukluklar: Operasyon gerekebilir Sinuslerin boşalmasını engelleyen ve kronik sinuzite yol acan burun eğriliği olabilir Burun duvarındaki keskin bir cıkıntı, uyarıda bulunarak salgıyı arttırabilir Burun duvarındaki bir delik, kabuklanmaya yol acabilir Yapısı ve foksiyonu bozulmuş burun etleri veveya polipler, benzer problemlere yol acabilirler
Bazen yapısal bir bozukluk mu yoksa diğer bir problem mi geniz akıntısına yol acıyor, tayin edilemeyebilir İlac tedavisi başarısız olursa, hasta, operasyonun denenip denenmemesine karar vermelidir
Bazı kişilerde, geniz akıntısının sebebi bulunamaz Duzeltilebilecek bir problem bulunamazsa, salgının daha sıvı olmasına ve boylece daha kolay akıp kaymasına calışılır Bu olay ozellikle, cok sıvı almayan yaşlılarda gecerlidir Bu kişiler, gunde en az sekiz bardak su icmeli, kahve ve mumkunse idrar sokturucu ilaclardan uzak durmalıdırlar
Burun icinin iyice yıkanması, kalınlaşmış veya azalmış salgının ortadan kaldırılmasına yarayabilir Bunun icin ozel hazırlanmış solusyonlar kullanılmalıdır
Saman Nezlesi, Yaz Nezlesi ve Alerjik Burun Rahatsızlığı
Saman nezlesi nedir? Bu terim aslında yanlıştır Birincisi, saman, alerjik bir şey değildir, dolayısıyla alerji meydana getirmez Burun tıkanıklığına, kaşıntılı ve akıntılı buruna, burun ve boğazda fazla miktarda koyu akıntıya sebep olur fakat bu alerjik şikayetlere kendisi değil, havadan gelerek uzerine konan alerjik maddeler yol acar
Yaz nezlesi de, bilinen viruslerin yol actığı nezle gibi değildir Havada bulunan alerjik maddelerin yol actığı bir rahatsızlıktır Saman nezlesi ve yaz nezlesi, aslında, tıp dilinde alerjik rinitolarak bilinen hastalıklardır
Bircok kişi bu rahatsızlıktan muzdariptir Bazılarında hafif gecer, fakat bazı kişilerde calışmayı ve gunluk yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olabilir
Alerjiye ne sebep olur? Bitki veya hayvanlardan gelen, insanlara yabancı alerjik maddeler, goz, burun, boğaz gibi yerlerden insan vucuduna girerler ve burada onların iceri girmesini engelleyici reaksiyonla karşılaşırlar Normal şartlarda, bu, yardımcı, doğal bir korunmadır Mamafih, bazı kişiler, bazı maddelere karşı, normalden fazla reaksiyon gosterirler Bu tur insanlara alerjik bunyeliinsanlar, bu tur maddelere de alerjendenir Alerjinin, soyacekim gosteren bir eğilimi vardır
Vucudun savunma sistemi, yabancı maddelere karşı savaşan maddeler uretir Bunlar, alerjenlerle karşı karşıya geldiğinde, vucutta istenmeyen etkiler oluşturan maddeler salınır Histamin, bunların icinde en bilinenidir ve burunu doşeyen dokuda şişme, kaşınma, iritasyon, aşırı salgıya sebep olur