Gnome Arayüzüne Genel Bir Bakış
Gnome kelimesi ile linux forumlarında sıkça karşılaşırsınız Gnome linux sistemlerde kullanılan bir arayüz türüdür Pardus’da dahil birçok linux dağıtımı bu arayüzü kullanmakta ve kullanıcılarına arayüz tercihi olarak sunmaktadır Herbir dağıtım, bu arayüze farklı bir özellik katarak gelişimine katkı sağlar
NedenNeden Değil ?
Sadeliği ve hızı tercih sebebidir Çok fazla donanım ihtiyacı istemediği için, eski bilgisayarlarınıza gün doğar Fakat Windows’a çok fazla benzemez Aslında kullanıcıları bu arayüzden uzaklaştıran sebep Windows’ta alt kısımda bulunan panel uygulamasının Gnome arayüzünde üst ve alt olmak üzere 2 adet bulunması ve asıl görevlerin üst panelde bulunmasıdır
Diğer arayüzlere göre(KDE,Cinnamon vb) daha stabildir Bu özellik hem uygulamalarda, hemde arayüzün kendisindedir Görme engelliler için hazırlanan ve özgür yazılım ürünü olan ekran okuma programı ORCA, en etkin şeklide bu arayüzde çalışmaktadır Bu da arayüzün sade ve kararlı yapısından kaynaklanmaktadır
Kurulum
Kurulum için Synaptic Paket Yöneticisi ve Yazılım Merkezinde “gdm3 olarak aratıldığında çıkan eklentiyi kurmak yeterlidir Veya komut satırında “sudo aptget install gdm3 yazarak karşılaşılan önergeleri yanıtlayarak kurulum yapılabilir
Kurulumdan sonra kullanıcı giriş ekranında “Gnome, Gnome Classic şeklinde 2 farklı isimle yerleşecektir Herhangi biri tercih edilerek bu arayüze geçiş yapılır
Genel Görünüm
İki adet panel vardır, sırasıyla değinelim
Üst Panel
Panel boyutları ve ögelerin yerleşimi UygulamalarSistem AraçlarıSistem AyarlarıPanel’den ayarlanabilir Panel üzerindeki ögelere değinelim;
Uygulamalar: Ekranın sol üst köşesinde bulunur Uygulamalar belirli kategoriler halinde bu menüde listelenir Örneğin resimpdf düzenleyici ve görüntüleyici uygulamalara “Grafik sekmesinden erişebilirsiniz
UygulamalarSistem AraçlarıTercihler‘deki Ana Menü uygulaması ile uygulamaların kategorilerini değiştirebilir, kendi kategorinizi oluşturabilirsiniz
Yerler: Uygulamalar sekmesinin yanındadır, hızlı erişim yerleri listeler
Başlangıç klasörü kullanıcınıza ait dosyaların bulunduğu klasördür Bilgisayarınıza taktığınız USB,Harici diskleri ve sahip olduğunuz HDD,SDA disk birimlerinizi de bu ekranda listeler Network ile ağınızdaki bilgisayarlara, Sunucuya Bağlan ile uzak bilgisayarlardaki dosyalarınıza “SSH, FTP gibi seçenekler ile erişim sağlayabilirsiniz
Bu listede görünmesini istediğiniz klasör içerisindeyken klavyeden “Ctrl +D tuş kombinasyonu veya üst kısımdaki seçeneklerden “Yer imleri Yer İmi Ekle‘ye tıklayabilirsiniz Bu menüyü düzenlemek için “Ctrl +B veya “Yer İmlerini Düzenle‘ye girebilirsiniz
Varolan ve eklenen yer imlerinin konumunu ve isimlerini değiştirebilirsiniz
SaatTarih: Ekranın üst orta kısmındadırNormalde tek satırda tarih ve saat şeklinde görünür
Üzerine tıklandığında sağ taraftaki ekran ile karşılaşılır Düzenle butonu ile tarihsaat gösterim şeklini değiştirebilir ve hava durumu gibi eklentileri aktif edebilirsiniz
Sistem Çekmecesi: Ağ bağlantıları, ses düzeyi, dil tercihleri gibi ayarlar ekranın sağ üst köşesinde bulunur
Kullanıcı adınızın yazılı olduğu menüde sistem ayarları, oturumu ve bilgisayarı kapatma tercihleri sunulur UygulamalarTercihler yolu ile de erişilen sistem ayaları, bu menüye hızlı erişim için eklenmiştir Yine kullanıcı değiştirme ve ekranı kilitleme işlemi bu kısımdan gerçekleştirilir
Alt Panel
Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü vardır Masaüstü mantığı tüm linux sürümlerinin ortak tecihidir Kullanıcılar hızlı erişim için sık kullandıkları uygulama ve belgeleri masaüstüne yerleştirirler Dolayısıyla daha sonra aradığı belgeyi bulmakta zorlanırlar Birden fazla masaüstünde çalışmakta ise benzer belge ve uygulamaları farklı masaüstünde toplayabilirsiniz Örneğin bir masaüstünde internette gezinirken diğer masaüstünde projelerinizi açabilir, başka masaüstünde okuduğunuz kitabı açarak istediğiniz zaman bütün pencereleri veya uygulamaları kapatmadan kolayca kullanabilirsiniz Linux sistemlerin kullandığı Swap mantığı sayesinde çalıştırmadığınız ve aktif kullanmadığınız işler, ram bellekten harddisk’e aktarılır Bu nedenle bilgisayarınız bu masaüstlerinde açmış olduğunuz uygulama ve belgelerden dolayı yavaşlamayacaktır
İşte ekranın sol kısmında açılan uygulama ve belgeler simge halinde gösterilir Sağ alt kısımda ise yukarıda bahsedilen masaüstleri bulunur
Masaüstü
Her arayüzde bir takım işler masaüstünde sağ tıklayarak yapılır Özellikle kullanıcının sık kullandığı kopyalayapıştır, yeni belgeklasör oluşturma, masaüstü simgelerini düzenleme gibi işlemler bu göreve atanmış haldedir
Gnome arayüzünde de yukarıdaki resimde görülen işlemler yapılabilir
Arkaplan
Masaüstünde yapılan işlemler ram bellekte tutulduğu için hıza önem veren kullanıcılar sade bir görünüm tercih edeler Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü arkaplan seçeneği vardır
– Duvar Kağıtları
Varsayılan olarak bu menü açılır Listelenen duvar kağıtlarının üzerine tıklayarak aktif hale getirebiliriz
– Resimler Klasörü
Ev klasörümüzün altındaki “Resimler klasörü açılır Varsayılan klasör bu olsada farklı yerlerdeki resimleri de bu listeye alarak arkaplan olarak atayabiliriz
Resimler, bulunduğu klasörlerden silinse de bu listede görünecektir
– Renkler ve Renk Geçişleri
Bu sekme de 3 seçenek bulunur İlk seçenek de ki “Düz Renk ile ekran tek renge boyanır
İkinci seçenekte “Dikey Renk Geçişi aktif olur
Dikey renk geçişinde iki farklı renk seçimi yapılabilir Renk seçimi için resim simgelerine tıklamak yeterlidir Ekranın alt kısmı ile üst kısmı seçilen iki renge boyanır Aralarında artandan azalana renk geçişi görülür
*Renkler arası geçiş butonu ile tercihleri yer değiştirilebiliriz
Üçüncü seçenek olan “Yatay Renk Geçişi&‘inde ise dikey renk geçişindeki ayarlar yatay da aktif olur
– Flickr
Flickr, yahoo şirketinin fotoğraf paylaşım sitesidir Ücretsiz üyelikle resim barındırılabilen bu siteden indirdiğiniz resimleri listeye ekleyebilir, arkaplan olarak belirleyebilirsiniz
Kaynakça:
http:wwwgnomeorgtr
Gnome kelimesi ile linux forumlarında sıkça karşılaşırsınız Gnome linux sistemlerde kullanılan bir arayüz türüdür Pardus’da dahil birçok linux dağıtımı bu arayüzü kullanmakta ve kullanıcılarına arayüz tercihi olarak sunmaktadır Herbir dağıtım, bu arayüze farklı bir özellik katarak gelişimine katkı sağlar
NedenNeden Değil ?
Sadeliği ve hızı tercih sebebidir Çok fazla donanım ihtiyacı istemediği için, eski bilgisayarlarınıza gün doğar Fakat Windows’a çok fazla benzemez Aslında kullanıcıları bu arayüzden uzaklaştıran sebep Windows’ta alt kısımda bulunan panel uygulamasının Gnome arayüzünde üst ve alt olmak üzere 2 adet bulunması ve asıl görevlerin üst panelde bulunmasıdır
Diğer arayüzlere göre(KDE,Cinnamon vb) daha stabildir Bu özellik hem uygulamalarda, hemde arayüzün kendisindedir Görme engelliler için hazırlanan ve özgür yazılım ürünü olan ekran okuma programı ORCA, en etkin şeklide bu arayüzde çalışmaktadır Bu da arayüzün sade ve kararlı yapısından kaynaklanmaktadır
Kurulum
Kurulum için Synaptic Paket Yöneticisi ve Yazılım Merkezinde “gdm3 olarak aratıldığında çıkan eklentiyi kurmak yeterlidir Veya komut satırında “sudo aptget install gdm3 yazarak karşılaşılan önergeleri yanıtlayarak kurulum yapılabilir
Kurulumdan sonra kullanıcı giriş ekranında “Gnome, Gnome Classic şeklinde 2 farklı isimle yerleşecektir Herhangi biri tercih edilerek bu arayüze geçiş yapılır
Genel Görünüm
İki adet panel vardır, sırasıyla değinelim
Üst Panel
Panel boyutları ve ögelerin yerleşimi UygulamalarSistem AraçlarıSistem AyarlarıPanel’den ayarlanabilir Panel üzerindeki ögelere değinelim;
Uygulamalar: Ekranın sol üst köşesinde bulunur Uygulamalar belirli kategoriler halinde bu menüde listelenir Örneğin resimpdf düzenleyici ve görüntüleyici uygulamalara “Grafik sekmesinden erişebilirsiniz
UygulamalarSistem AraçlarıTercihler‘deki Ana Menü uygulaması ile uygulamaların kategorilerini değiştirebilir, kendi kategorinizi oluşturabilirsiniz
Yerler: Uygulamalar sekmesinin yanındadır, hızlı erişim yerleri listeler
Başlangıç klasörü kullanıcınıza ait dosyaların bulunduğu klasördür Bilgisayarınıza taktığınız USB,Harici diskleri ve sahip olduğunuz HDD,SDA disk birimlerinizi de bu ekranda listeler Network ile ağınızdaki bilgisayarlara, Sunucuya Bağlan ile uzak bilgisayarlardaki dosyalarınıza “SSH, FTP gibi seçenekler ile erişim sağlayabilirsiniz
Bu listede görünmesini istediğiniz klasör içerisindeyken klavyeden “Ctrl +D tuş kombinasyonu veya üst kısımdaki seçeneklerden “Yer imleri Yer İmi Ekle‘ye tıklayabilirsiniz Bu menüyü düzenlemek için “Ctrl +B veya “Yer İmlerini Düzenle‘ye girebilirsiniz
Varolan ve eklenen yer imlerinin konumunu ve isimlerini değiştirebilirsiniz
SaatTarih: Ekranın üst orta kısmındadırNormalde tek satırda tarih ve saat şeklinde görünür
Üzerine tıklandığında sağ taraftaki ekran ile karşılaşılır Düzenle butonu ile tarihsaat gösterim şeklini değiştirebilir ve hava durumu gibi eklentileri aktif edebilirsiniz
Sistem Çekmecesi: Ağ bağlantıları, ses düzeyi, dil tercihleri gibi ayarlar ekranın sağ üst köşesinde bulunur
Kullanıcı adınızın yazılı olduğu menüde sistem ayarları, oturumu ve bilgisayarı kapatma tercihleri sunulur UygulamalarTercihler yolu ile de erişilen sistem ayaları, bu menüye hızlı erişim için eklenmiştir Yine kullanıcı değiştirme ve ekranı kilitleme işlemi bu kısımdan gerçekleştirilir
Alt Panel
Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü vardır Masaüstü mantığı tüm linux sürümlerinin ortak tecihidir Kullanıcılar hızlı erişim için sık kullandıkları uygulama ve belgeleri masaüstüne yerleştirirler Dolayısıyla daha sonra aradığı belgeyi bulmakta zorlanırlar Birden fazla masaüstünde çalışmakta ise benzer belge ve uygulamaları farklı masaüstünde toplayabilirsiniz Örneğin bir masaüstünde internette gezinirken diğer masaüstünde projelerinizi açabilir, başka masaüstünde okuduğunuz kitabı açarak istediğiniz zaman bütün pencereleri veya uygulamaları kapatmadan kolayca kullanabilirsiniz Linux sistemlerin kullandığı Swap mantığı sayesinde çalıştırmadığınız ve aktif kullanmadığınız işler, ram bellekten harddisk’e aktarılır Bu nedenle bilgisayarınız bu masaüstlerinde açmış olduğunuz uygulama ve belgelerden dolayı yavaşlamayacaktır
İşte ekranın sol kısmında açılan uygulama ve belgeler simge halinde gösterilir Sağ alt kısımda ise yukarıda bahsedilen masaüstleri bulunur
Masaüstü
Her arayüzde bir takım işler masaüstünde sağ tıklayarak yapılır Özellikle kullanıcının sık kullandığı kopyalayapıştır, yeni belgeklasör oluşturma, masaüstü simgelerini düzenleme gibi işlemler bu göreve atanmış haldedir
Gnome arayüzünde de yukarıdaki resimde görülen işlemler yapılabilir
Arkaplan
Masaüstünde yapılan işlemler ram bellekte tutulduğu için hıza önem veren kullanıcılar sade bir görünüm tercih edeler Gnome arayüzünde 4 adet masaüstü arkaplan seçeneği vardır
– Duvar Kağıtları
Varsayılan olarak bu menü açılır Listelenen duvar kağıtlarının üzerine tıklayarak aktif hale getirebiliriz
– Resimler Klasörü
Ev klasörümüzün altındaki “Resimler klasörü açılır Varsayılan klasör bu olsada farklı yerlerdeki resimleri de bu listeye alarak arkaplan olarak atayabiliriz
Resimler, bulunduğu klasörlerden silinse de bu listede görünecektir
– Renkler ve Renk Geçişleri
Bu sekme de 3 seçenek bulunur İlk seçenek de ki “Düz Renk ile ekran tek renge boyanır
İkinci seçenekte “Dikey Renk Geçişi aktif olur
Dikey renk geçişinde iki farklı renk seçimi yapılabilir Renk seçimi için resim simgelerine tıklamak yeterlidir Ekranın alt kısmı ile üst kısmı seçilen iki renge boyanır Aralarında artandan azalana renk geçişi görülür
*Renkler arası geçiş butonu ile tercihleri yer değiştirilebiliriz
Üçüncü seçenek olan “Yatay Renk Geçişi&‘inde ise dikey renk geçişindeki ayarlar yatay da aktif olur
– Flickr
Flickr, yahoo şirketinin fotoğraf paylaşım sitesidir Ücretsiz üyelikle resim barındırılabilen bu siteden indirdiğiniz resimleri listeye ekleyebilir, arkaplan olarak belirleyebilirsiniz
Kaynakça:
http:wwwgnomeorgtr