Gülme ve Estetik Tahlili Kısım 1
Gülme yüz kaslarını kullanarak meydana gelen yüz sözlerinin en kıymetlilerinden biridir. Gülme hislerin dışa vurumu olduğundan çok değerlidir. Gülme yüzün istikrar ve armoninin en kıymetli tamamlayıcısıdır. Kendine itimat hissinin birinci anahtarı, sözcüklerin hisle birleşimi, benliğin yansıması, söz yeteneğinin kusursuz büyüsü gülme ile başlar. Yüz yapıları ile koordinasyonlu, istikrarlı, etkileyici ve sevimli gülüş toplulukta kimseler arası bağlarda kabul ettirici rol oynar. Estetik olmayan bir gülüş ise tam aksine itici bir görsel algı sayılmakta ve kişinin mutsuz, huysuz, asabi biri olarak algılanmasına yol açmaktadır. Gülümsemenin kişinin çevre hayatında yadsınamayacak bir konumu vardır. Ekseriyetle kişilik değerlendirmede birinci bakış birinci ulaşılan kanının çıkış noktasıdır.
Gülümseme estetiğine dair yapılacak bir değerlendirmede sonuç bakan kişinin subjektif kararını içerse gülmenin objektif estetik tahlilleri yapılabilmektedir. Bu tahliller yüzün ön, oblik açı ve yan değerlendirimelerinde hem statik hemde dinamik öğeler üzerinde yapılmaktadır ve kimi parametrik ölçümler kullanılmaktadır.
Bu parametrik ölçümler; gülme genişliği, üst dudak yüksekliği, gülme sırasında görülebilir dişler ve diş eti, üst kesicilerin alt ve üst dudak ile münasebeti, negatif boşlukların genişliği vb. Gülme sırasında tüm yüz mimik kaslarının faal olması ile birlikte yüzün alt 1/3 kısmı estetik olarak daha ön plana çıkmaktadır.
Gülme sırasında alt ve üst dudaklar ile çevrelenen “gülme alanı” ortaya çıkmaktadır.
Gülme sırasında ortaya çıkan bu meydanda dişler ve dişetleri görünür olmaktadır. Gülme yerinin yumuşak doku beliryicileri dudak kalınlığı, dudak zaviyeleri arasındaki genişlik, dudaklar arası aralık , gülme indeksi yani dudak zaviyeleri arasındaki genişlik/ dudaklar arası aralık(genişlik ve yükseklik) ve dişeti dokusudur.
Gülme sahasının dış kısımlarında sağ ve sol ağız bucakları bulunmaktadır. Ağız zaviyelerinin iç ve dış kısımlar olarak algılanmasında en kıymetli faktör ışık ve gölgedir. Ama ışık ile bunlar bucaktan daha çok iç ve dış bucaklar olarak algılanır. Gün ışığında yapılan fotoğraf çekimlerinde ağız zaviyesi karanlık koridoru oluşmaktadır. Buna “bukkal koridor yada negative boşluk” denilmektedir. Burası ışıklandırma altında fotoğraflandırıldığında daha karanlık ve besbelli olmaktadır. Estetik bir gülümseme için entegrasyonlu bir dental orta hat ,dar lakin kaybolmamış bukkal koridorlar , simetrik yumuşak ve sert dokular gereklidir.
Gülümseme sırasında ortaya çıkan anatomik tanımlamalar
B buccal(yanak) koridoru, OC ağız zaviyesinin dış kısmı, ICağız bucağının iç kısmı, G diş etleri, UL üst dudak vermilion, LL alt dudak vermillionu
Gülümsemenin şekline nazaran dişleri ve dişetinin görünüm ölçüsü gülümsemenin kıymetlendirme kriteridir. Gülme sırasında üst dudağın yukarı çekilmesi ile üst ön dişler ve diş etlerinin kenarı hafif görünür hale gelmektedir. Fakat birtakım vakalarda artmış görünen dişeti miktarıda kabul edilmekte ve de daha genç imaj sunmaktadır.
Olağanda gülümseme olmadan süt dişlerin 1/3 alt kısmı üst dudak altında görünür olabilmektedir( 2.5 -3 mm gibi). Bireye gerisi gerisine M harfini söylerken , bir ara dudaklarını kısmen muaf bırakması istenir. Bu esnada görülen diş ölçüsüne bakılır. Minimum görünme ölçüsü kişinin yaşına nazaran değişiklik gösterebilir. Genç bireylerde maksiler keserlerin kesici kenarı 2-4 mm görünürken , yaşlandıkça görünür diş kalmayabilir. Birtakım bireylerde yaşlanmayla birlikte alt keser dişlerin kesici kenarları görünmeye başlayabilir. Bu nedenle bu durumda görünen diş ölçüsünün uygun ayarlanması hastanın yaş olarak görünümünde tesirli olmaktadır.
Başkaca hastalardan E harfi abartılarak telaffuz edilmesi istenir ve dudakların maksimum tansiyonu yakalanır. Böylelikle had durumlarında da görünen doku ölçüsü tespit edilmiş olunmaktadır.
Bunun ziyade ve az olması estetik olmayan gülümseme olarak kabul edilmektedir. Bu beli bir orantıda olmalıdır. Buna Morley nispeti denilmektedir.
Olağan Morley Nispeti
Artmış Morley Orantısı
Azalmış Morley nispeti
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde kullanılan kıymetli bir çizgi; Gülme Çizgisi
Üst kesici dişlerin dişeti kenarından geçen yatay çizgiye gülme çizgisi denilmektedir. Gülme çizgisi her iki gözün pupillasından geçen çizgiye koşut olmalıdır. Gülme esnasında , üst dudak kenarı bu çizginin üzerinde taraf alıyorsa yüksek gülme çizgisi ismini alır ve müspet (+)olarak kıymetlendirilir. Şayet üst dudak kenarı bu çizginin altında konum alıyorsa düşük gülme çizgisi ismini alır ve negatif (-) paha alır.Yapılan araştırmalar sonucu bayanlarda gülme çizgisinin erkeklere orantıyla ortalama 1.5 mm daha yukarda yeraldığı saptanmıştır. Yüksek gülme çizgisine bayanlarda daha çok rastlanırken; düşük gülme çizgisine erkeklerde daha çok rastlanmaktadır.
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde Gülme Arkı
Gülme arkı üst ön dişlerin kesici kenarları tarafından oluşturulan eğridir. Bunun alt dudak eğrisi ile koşut olması estetik bir gülüş için aranan bir özelliktir.
Gülme estetiğini etkileyen faktörler;
1. Yüz estetiği; yüz estetiğini oluşturan kaslar ve gayri dokular bireye mahsustur. Fotografik tahlillerle kişinin dudak ve etraf yumuşak dokularının yapısı ,bunların gülmeyi nasıl etkilediği ve konuşma,gülme ve kahkaha esnasında nasıl pozisyonlandıkları tesbit edilebilir. Yüz estetiğinde gülmenin ülkü estetiğine ulşmak için diş-dudak münasebeti ölçütleri tertipli kullanılmalıdır ve benimsenmelidir.
2.Diş eti estetiği; tesirli bir gülüş için dişeti dokusunun sıhhati çok kıymetlidir. İltihaplı bir dokunun olumsuz manzarasının yanı sıra dişeti kenarlarının asimetrik yapıda olması da bu etkiyi yaratır.
3.Dişlerin estetiği; dişlerin anatomik yapıları ve durumları ile ilgilidir. Dişlerin renk, formve boyut olarak hastanın yüz yapısı ve yaşıyla entegrasyonlu olması gerekir. Bilhassa ön dişler ve bunları çevreleyen dokular arası münasebetlerde estetik olmalıdır.
4. Gülme arkı ile alt dudak eğrisinin münasebeti: Estetik bir gülüş için bu iki eğrinin mümkün olduğunca birbirine koşut olması istenir. Çeşitli araştırmalarda yapılan fotoğraf testlerinde ,estetik açıdan en yüksek puanları alan gülüşlerde bu orantının 1-1.25 civarlarında olduğu gözlenmiştir.Tersi durumlarda estetik olumsuz etkilenecektir.
5. Görünen dişeti ölçüsü: Bu faktör gülme estetiğini en çok etkileyen faktörlerden biridir. Üst dudak yüksekliği ile ilgilidir.Gülme esnasında yalnızca üst ön dişlerin arasındaki dişetinin görünmesi istenir.
6. Görünen Diş Ölçüsü: üst ön dişlerin boyutlarının tamamı görünmelidir. Başkaca görünür diş sayısı olarak ta 6 ön diş ve kopek dişleri görünmelidir. Bireyin yaşına bağlı olarak görünen diş boyutu ölçüsü değişir .Yaş arttıkça maksiler anterior dişlerin görünen ölçüsü azalır.
7. Ön üst kesici kenarları alt dudakla temas halinde olabilir yahut aralarında temas olmayabilir, yada kesici kenarlar alt dudak tarafından örtülenebilir. İnsizal eğrinin alt dudağa belirli belgisiz teması istenilen durumdur.
8. Yüz orta hattı; Bunun için kullanılan pratik prosedür nasion ile cupid bow dan geçen dik çizgidir. Gülmenin estetik değerlendirmesi ve gülme dizaynına buradan başlanmalıdır. Bu orta velev nazaran gülmeye katılan tüm anatomik yapılar orta velev olmalı ve bu velev nazaran simetrik yerleşmelidir. Orta hattın kaymış olması estetiği olumsuz cihette etkileyecektir.
9. Gülme simetrik olmalıdır.
10. Gülme esnasında ağız zaviyelerinin üst dudak orta çizgisinin üzerinde konum alması ,şart olan bir özellik olmamasına karşın estetiği artırır.
Gülmenin değerlendirilmesinde hastanın yüz ön fotoğrafları alınmaktadır. Bu hedefle hastanın dudaklarını kapatması istenir bu formda fotoğraflanır daha sonra ağız etrafı kaslarının muaf konuma geçmesi istenerek alışılagelmiş dudak konumu fotoğraflanır. Bu konumda üst ve alt dudak arasında hafif bir aralık gelişmektedir. Bu aralıkta yalnızca üst ön kesiciler görünmelidir. Bunların görnme ölçüleri 2-4 mm dir. Burun tıkanıklıklarına bağlı olarak ağızdan nefes alınması daima bu konuma neden olabilmektedir.
En önemli iki tip gülme vardır; toplumsal emelli gülme ve duygusal-zevk maksatlı gülme . Bu iki tip gülme esnasında gülme ortamında mahal alan anatomik yapılar faklıdır. Toplumsal emelli gülme , çoğunlukla selamlama hedefli , zorlamadan, ihtiyari yapılan statik bir yüz tabiridir. Üst dudak hafif kasılarak yukarı gerçek mahal değiştirir ve bazende çok az bir ölçü dişeti gözlenebilir. Duygusal gülme ise; daha güçlü bazen kahkaha biçiminde , komik bir durum yahut memnunluk önünde gösterilen söz biçimidir, bilinçli olarak yapılır. Bu esnada üst dudak ve alt dudak ziyade çekildiği için üst ve alt dişer velev diş etleri görünür olabilmektedir.
Hastanın içtimaî gülmesi sırasında tekrar fotoğraflanır. bu gülmede ön kesicilerin tamamı ve üst diş etlerinin 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Içtimaî gülme sırasında ön kesicilerin tamamı görünür olmakta başkaca üst diş etleri 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Duygusal gülmede sırasında çevre gülmeye ek olarak üst diş etleri daha görünür hale gelmektedir.
Gülme sırasında her iki ağız bucağından geçen hat ile her iki göz pupillasından geçen hat birbirlerine koşut olmalıdır.
Gülme stilleri
Hepimizin farklı gülme stili bulunmaktadır. Bunu belirleyen gülme sırasında yumuşak dokuların belirleyici özellikleridir. Dudakların ve ağız zaviyesinin belirlenmesinde hakim olan kas öbekleri bunu belirlemektedir.
Belirlenmiş üç gülme stili vardır
1. Küspid gülme;
Küspid yada ağız zaviyeleri ile gülme % 67 nispeti ile toplulukta en çok görülen gülme tipidir. Ağız zaviyeleri öncelikle yukarı kalkar , dışarı açılırve üst dudak kasları kasılıp yukarı hareket etmekte ve üst dişlerin görünümü ile devam etmektedir.
2. Kompleks gülme; % 2 nispeti ile en az görülen gülme stilidir. Üst ve alt dudak ile ağız zaviyesi kasları eş vakitli kasılır ve entegrasyonlu olarak alt ve üst dişlerin tamamı görülür.
3. Mona Lisa stili gülme; toplulukta %31 orantısı ile 2. sıklıkla görülen gülme stilidir. Dudak biçimleri baklava dilimi üzere görülür. Öncelikle üst dudak yukarı çeken kaslar çalışır ve ön üst kesici dişler görünür daha sonra ağız bucakları dudakları yukarı ve dışarıya sahih taşır gelgelelim bu gülmede ağız zaviyeleri küspid gülme kadar dış yukarı akıllıca hareket etmez.
Gülme tiplerinden bahsederken son olarak dişeti gülüşüne (gummy smile) de değinmek gerekir. Dişeti gülüşü isminden da anlaşılacağı üzere gülme çizgisinin dişeti üzerinde taraf almasıdır. Yani gülme esnasında dişeti dokusu olması gerekenden bir epey çokça görünmektedir.
Hatunlarda Etkileyici ve alımlı gülmenin özellikleri
1. Ön üst dişler görünmelidir.
2. Üst dudak gülme sırasında yukarı gerçek hareket etmektedir.
3. Gülme sırasında alt dişler görünmez yada hafif görünür.
4. Gülme sırasında dudakların sınırladığı yere gülme sahası denilmektedir ve bu yerin genişliği yüksekliğinden ziyade olmalıdır.
5. Üst diş etleri hafif görünmektedir. Bunun orantısı yaşla birlikte değişmektedir.
6. Gülme sırasında ağız bucaklarında “Buccal koridor” olarak tanımlanan hafif bir boşluk görünmelidir.
7. Ön üst dişlerin gülme sırasında alt sonları bir ark oluşturmaktadır. Buna gülme arkı denilmektedir. Bu ark gülme sırasında estetik olarak görülmeli ve alt dudağa koşut olmalıdır.
1. fotoğrafta ülkü bir gülme ile diş diş etleri bağlantısı görülmektedir. 2. fotoğrafta gülme ile üst ön dişlerin ve diş etlerinin görünürlüğü ziyadedir. 3 fotoğrafta ise üst ön dişler hiç görünmemektedir.
Gülme estetiği ve burunun tesiri
Gülme sırasında burun ucu aşağı ve arkaya akıllıca hareket etmektedir. Bu hastanın alışılagelmiş ve gülerken çekilecek fotoğrafları ile değerlendirilebilmektedir.
Bunun dışında velev burun üstünde olsun, isterse yüzde olsun birçok kasların kasılmaları ile burun halinde değişmelere neden olmaktadır. Örneğin, gülerken burun ucu bariz olarak aşağıya rotasyon göstermekte, burun ucu üst kısmı yuvarlaklaşmakta ve burunun süreksiz olarak uzun görünmesine yol açmaktadır. Gülerken burun ucunun hareketi ve deformitesi depressor septi nasi kasına bağlıdır. Başkaca gülme sırasında ağız muhiti kası Orbicularis oris üst dudağı kısaltır, mimik hareketlerle burun ucunun projeksiyonunu azaltabilir.
Gülme sözü olmayan hastalar
Sık olmamakla birlikte önemli bir yüz deformitesidir. Ve bu hastalar gülme sırasında sıradanda gözlenen ağız etrafı değişimi bu hastalarda gözlenmemektedir. Bu hastalarda gülme sırasında üst dudaklar yukarı az hareket etmekte ve üst ön dişler az yada hiç görünmemektedir. Bunun ortaya çıkması üst dudak, ön üst kesiciler ve üst çene anatomisinden, yumuşak dokulardan kaynaklanmaktadır.
Gülme yüz kaslarını kullanarak meydana gelen yüz sözlerinin en kıymetlilerinden biridir. Gülme hislerin dışa vurumu olduğundan çok değerlidir. Gülme yüzün istikrar ve armoninin en kıymetli tamamlayıcısıdır. Kendine itimat hissinin birinci anahtarı, sözcüklerin hisle birleşimi, benliğin yansıması, söz yeteneğinin kusursuz büyüsü gülme ile başlar. Yüz yapıları ile koordinasyonlu, istikrarlı, etkileyici ve sevimli gülüş toplulukta kimseler arası bağlarda kabul ettirici rol oynar. Estetik olmayan bir gülüş ise tam aksine itici bir görsel algı sayılmakta ve kişinin mutsuz, huysuz, asabi biri olarak algılanmasına yol açmaktadır. Gülümsemenin kişinin çevre hayatında yadsınamayacak bir konumu vardır. Ekseriyetle kişilik değerlendirmede birinci bakış birinci ulaşılan kanının çıkış noktasıdır.
Gülümseme estetiğine dair yapılacak bir değerlendirmede sonuç bakan kişinin subjektif kararını içerse gülmenin objektif estetik tahlilleri yapılabilmektedir. Bu tahliller yüzün ön, oblik açı ve yan değerlendirimelerinde hem statik hemde dinamik öğeler üzerinde yapılmaktadır ve kimi parametrik ölçümler kullanılmaktadır.
Bu parametrik ölçümler; gülme genişliği, üst dudak yüksekliği, gülme sırasında görülebilir dişler ve diş eti, üst kesicilerin alt ve üst dudak ile münasebeti, negatif boşlukların genişliği vb. Gülme sırasında tüm yüz mimik kaslarının faal olması ile birlikte yüzün alt 1/3 kısmı estetik olarak daha ön plana çıkmaktadır.
Gülme sırasında alt ve üst dudaklar ile çevrelenen “gülme alanı” ortaya çıkmaktadır.
Gülme sırasında ortaya çıkan bu meydanda dişler ve dişetleri görünür olmaktadır. Gülme yerinin yumuşak doku beliryicileri dudak kalınlığı, dudak zaviyeleri arasındaki genişlik, dudaklar arası aralık , gülme indeksi yani dudak zaviyeleri arasındaki genişlik/ dudaklar arası aralık(genişlik ve yükseklik) ve dişeti dokusudur.
Gülme sahasının dış kısımlarında sağ ve sol ağız bucakları bulunmaktadır. Ağız zaviyelerinin iç ve dış kısımlar olarak algılanmasında en kıymetli faktör ışık ve gölgedir. Ama ışık ile bunlar bucaktan daha çok iç ve dış bucaklar olarak algılanır. Gün ışığında yapılan fotoğraf çekimlerinde ağız zaviyesi karanlık koridoru oluşmaktadır. Buna “bukkal koridor yada negative boşluk” denilmektedir. Burası ışıklandırma altında fotoğraflandırıldığında daha karanlık ve besbelli olmaktadır. Estetik bir gülümseme için entegrasyonlu bir dental orta hat ,dar lakin kaybolmamış bukkal koridorlar , simetrik yumuşak ve sert dokular gereklidir.
Gülümseme sırasında ortaya çıkan anatomik tanımlamalar
B buccal(yanak) koridoru, OC ağız zaviyesinin dış kısmı, ICağız bucağının iç kısmı, G diş etleri, UL üst dudak vermilion, LL alt dudak vermillionu
Gülümsemenin şekline nazaran dişleri ve dişetinin görünüm ölçüsü gülümsemenin kıymetlendirme kriteridir. Gülme sırasında üst dudağın yukarı çekilmesi ile üst ön dişler ve diş etlerinin kenarı hafif görünür hale gelmektedir. Fakat birtakım vakalarda artmış görünen dişeti miktarıda kabul edilmekte ve de daha genç imaj sunmaktadır.
Olağanda gülümseme olmadan süt dişlerin 1/3 alt kısmı üst dudak altında görünür olabilmektedir( 2.5 -3 mm gibi). Bireye gerisi gerisine M harfini söylerken , bir ara dudaklarını kısmen muaf bırakması istenir. Bu esnada görülen diş ölçüsüne bakılır. Minimum görünme ölçüsü kişinin yaşına nazaran değişiklik gösterebilir. Genç bireylerde maksiler keserlerin kesici kenarı 2-4 mm görünürken , yaşlandıkça görünür diş kalmayabilir. Birtakım bireylerde yaşlanmayla birlikte alt keser dişlerin kesici kenarları görünmeye başlayabilir. Bu nedenle bu durumda görünen diş ölçüsünün uygun ayarlanması hastanın yaş olarak görünümünde tesirli olmaktadır.
Başkaca hastalardan E harfi abartılarak telaffuz edilmesi istenir ve dudakların maksimum tansiyonu yakalanır. Böylelikle had durumlarında da görünen doku ölçüsü tespit edilmiş olunmaktadır.
Bunun ziyade ve az olması estetik olmayan gülümseme olarak kabul edilmektedir. Bu beli bir orantıda olmalıdır. Buna Morley nispeti denilmektedir.
Olağan Morley Nispeti
Artmış Morley Orantısı
Azalmış Morley nispeti
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde kullanılan kıymetli bir çizgi; Gülme Çizgisi
Üst kesici dişlerin dişeti kenarından geçen yatay çizgiye gülme çizgisi denilmektedir. Gülme çizgisi her iki gözün pupillasından geçen çizgiye koşut olmalıdır. Gülme esnasında , üst dudak kenarı bu çizginin üzerinde taraf alıyorsa yüksek gülme çizgisi ismini alır ve müspet (+)olarak kıymetlendirilir. Şayet üst dudak kenarı bu çizginin altında konum alıyorsa düşük gülme çizgisi ismini alır ve negatif (-) paha alır.Yapılan araştırmalar sonucu bayanlarda gülme çizgisinin erkeklere orantıyla ortalama 1.5 mm daha yukarda yeraldığı saptanmıştır. Yüksek gülme çizgisine bayanlarda daha çok rastlanırken; düşük gülme çizgisine erkeklerde daha çok rastlanmaktadır.
Gülme estetiğinin değerlendirilmesinde Gülme Arkı
Gülme arkı üst ön dişlerin kesici kenarları tarafından oluşturulan eğridir. Bunun alt dudak eğrisi ile koşut olması estetik bir gülüş için aranan bir özelliktir.
Gülme estetiğini etkileyen faktörler;
1. Yüz estetiği; yüz estetiğini oluşturan kaslar ve gayri dokular bireye mahsustur. Fotografik tahlillerle kişinin dudak ve etraf yumuşak dokularının yapısı ,bunların gülmeyi nasıl etkilediği ve konuşma,gülme ve kahkaha esnasında nasıl pozisyonlandıkları tesbit edilebilir. Yüz estetiğinde gülmenin ülkü estetiğine ulşmak için diş-dudak münasebeti ölçütleri tertipli kullanılmalıdır ve benimsenmelidir.
2.Diş eti estetiği; tesirli bir gülüş için dişeti dokusunun sıhhati çok kıymetlidir. İltihaplı bir dokunun olumsuz manzarasının yanı sıra dişeti kenarlarının asimetrik yapıda olması da bu etkiyi yaratır.
3.Dişlerin estetiği; dişlerin anatomik yapıları ve durumları ile ilgilidir. Dişlerin renk, formve boyut olarak hastanın yüz yapısı ve yaşıyla entegrasyonlu olması gerekir. Bilhassa ön dişler ve bunları çevreleyen dokular arası münasebetlerde estetik olmalıdır.
4. Gülme arkı ile alt dudak eğrisinin münasebeti: Estetik bir gülüş için bu iki eğrinin mümkün olduğunca birbirine koşut olması istenir. Çeşitli araştırmalarda yapılan fotoğraf testlerinde ,estetik açıdan en yüksek puanları alan gülüşlerde bu orantının 1-1.25 civarlarında olduğu gözlenmiştir.Tersi durumlarda estetik olumsuz etkilenecektir.
5. Görünen dişeti ölçüsü: Bu faktör gülme estetiğini en çok etkileyen faktörlerden biridir. Üst dudak yüksekliği ile ilgilidir.Gülme esnasında yalnızca üst ön dişlerin arasındaki dişetinin görünmesi istenir.
6. Görünen Diş Ölçüsü: üst ön dişlerin boyutlarının tamamı görünmelidir. Başkaca görünür diş sayısı olarak ta 6 ön diş ve kopek dişleri görünmelidir. Bireyin yaşına bağlı olarak görünen diş boyutu ölçüsü değişir .Yaş arttıkça maksiler anterior dişlerin görünen ölçüsü azalır.
7. Ön üst kesici kenarları alt dudakla temas halinde olabilir yahut aralarında temas olmayabilir, yada kesici kenarlar alt dudak tarafından örtülenebilir. İnsizal eğrinin alt dudağa belirli belgisiz teması istenilen durumdur.
8. Yüz orta hattı; Bunun için kullanılan pratik prosedür nasion ile cupid bow dan geçen dik çizgidir. Gülmenin estetik değerlendirmesi ve gülme dizaynına buradan başlanmalıdır. Bu orta velev nazaran gülmeye katılan tüm anatomik yapılar orta velev olmalı ve bu velev nazaran simetrik yerleşmelidir. Orta hattın kaymış olması estetiği olumsuz cihette etkileyecektir.
9. Gülme simetrik olmalıdır.
10. Gülme esnasında ağız zaviyelerinin üst dudak orta çizgisinin üzerinde konum alması ,şart olan bir özellik olmamasına karşın estetiği artırır.
Gülmenin değerlendirilmesinde hastanın yüz ön fotoğrafları alınmaktadır. Bu hedefle hastanın dudaklarını kapatması istenir bu formda fotoğraflanır daha sonra ağız etrafı kaslarının muaf konuma geçmesi istenerek alışılagelmiş dudak konumu fotoğraflanır. Bu konumda üst ve alt dudak arasında hafif bir aralık gelişmektedir. Bu aralıkta yalnızca üst ön kesiciler görünmelidir. Bunların görnme ölçüleri 2-4 mm dir. Burun tıkanıklıklarına bağlı olarak ağızdan nefes alınması daima bu konuma neden olabilmektedir.
En önemli iki tip gülme vardır; toplumsal emelli gülme ve duygusal-zevk maksatlı gülme . Bu iki tip gülme esnasında gülme ortamında mahal alan anatomik yapılar faklıdır. Toplumsal emelli gülme , çoğunlukla selamlama hedefli , zorlamadan, ihtiyari yapılan statik bir yüz tabiridir. Üst dudak hafif kasılarak yukarı gerçek mahal değiştirir ve bazende çok az bir ölçü dişeti gözlenebilir. Duygusal gülme ise; daha güçlü bazen kahkaha biçiminde , komik bir durum yahut memnunluk önünde gösterilen söz biçimidir, bilinçli olarak yapılır. Bu esnada üst dudak ve alt dudak ziyade çekildiği için üst ve alt dişer velev diş etleri görünür olabilmektedir.
Hastanın içtimaî gülmesi sırasında tekrar fotoğraflanır. bu gülmede ön kesicilerin tamamı ve üst diş etlerinin 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Içtimaî gülme sırasında ön kesicilerin tamamı görünür olmakta başkaca üst diş etleri 1-2 mm görünür hale gelmektedir.
Duygusal gülmede sırasında çevre gülmeye ek olarak üst diş etleri daha görünür hale gelmektedir.
Gülme sırasında her iki ağız bucağından geçen hat ile her iki göz pupillasından geçen hat birbirlerine koşut olmalıdır.
Gülme stilleri
Hepimizin farklı gülme stili bulunmaktadır. Bunu belirleyen gülme sırasında yumuşak dokuların belirleyici özellikleridir. Dudakların ve ağız zaviyesinin belirlenmesinde hakim olan kas öbekleri bunu belirlemektedir.
Belirlenmiş üç gülme stili vardır
1. Küspid gülme;
Küspid yada ağız zaviyeleri ile gülme % 67 nispeti ile toplulukta en çok görülen gülme tipidir. Ağız zaviyeleri öncelikle yukarı kalkar , dışarı açılırve üst dudak kasları kasılıp yukarı hareket etmekte ve üst dişlerin görünümü ile devam etmektedir.
2. Kompleks gülme; % 2 nispeti ile en az görülen gülme stilidir. Üst ve alt dudak ile ağız zaviyesi kasları eş vakitli kasılır ve entegrasyonlu olarak alt ve üst dişlerin tamamı görülür.
3. Mona Lisa stili gülme; toplulukta %31 orantısı ile 2. sıklıkla görülen gülme stilidir. Dudak biçimleri baklava dilimi üzere görülür. Öncelikle üst dudak yukarı çeken kaslar çalışır ve ön üst kesici dişler görünür daha sonra ağız bucakları dudakları yukarı ve dışarıya sahih taşır gelgelelim bu gülmede ağız zaviyeleri küspid gülme kadar dış yukarı akıllıca hareket etmez.
Gülme tiplerinden bahsederken son olarak dişeti gülüşüne (gummy smile) de değinmek gerekir. Dişeti gülüşü isminden da anlaşılacağı üzere gülme çizgisinin dişeti üzerinde taraf almasıdır. Yani gülme esnasında dişeti dokusu olması gerekenden bir epey çokça görünmektedir.
Hatunlarda Etkileyici ve alımlı gülmenin özellikleri
1. Ön üst dişler görünmelidir.
2. Üst dudak gülme sırasında yukarı gerçek hareket etmektedir.
3. Gülme sırasında alt dişler görünmez yada hafif görünür.
4. Gülme sırasında dudakların sınırladığı yere gülme sahası denilmektedir ve bu yerin genişliği yüksekliğinden ziyade olmalıdır.
5. Üst diş etleri hafif görünmektedir. Bunun orantısı yaşla birlikte değişmektedir.
6. Gülme sırasında ağız bucaklarında “Buccal koridor” olarak tanımlanan hafif bir boşluk görünmelidir.
7. Ön üst dişlerin gülme sırasında alt sonları bir ark oluşturmaktadır. Buna gülme arkı denilmektedir. Bu ark gülme sırasında estetik olarak görülmeli ve alt dudağa koşut olmalıdır.
1. fotoğrafta ülkü bir gülme ile diş diş etleri bağlantısı görülmektedir. 2. fotoğrafta gülme ile üst ön dişlerin ve diş etlerinin görünürlüğü ziyadedir. 3 fotoğrafta ise üst ön dişler hiç görünmemektedir.
Gülme estetiği ve burunun tesiri
Gülme sırasında burun ucu aşağı ve arkaya akıllıca hareket etmektedir. Bu hastanın alışılagelmiş ve gülerken çekilecek fotoğrafları ile değerlendirilebilmektedir.
Bunun dışında velev burun üstünde olsun, isterse yüzde olsun birçok kasların kasılmaları ile burun halinde değişmelere neden olmaktadır. Örneğin, gülerken burun ucu bariz olarak aşağıya rotasyon göstermekte, burun ucu üst kısmı yuvarlaklaşmakta ve burunun süreksiz olarak uzun görünmesine yol açmaktadır. Gülerken burun ucunun hareketi ve deformitesi depressor septi nasi kasına bağlıdır. Başkaca gülme sırasında ağız muhiti kası Orbicularis oris üst dudağı kısaltır, mimik hareketlerle burun ucunun projeksiyonunu azaltabilir.
Gülme sözü olmayan hastalar
Sık olmamakla birlikte önemli bir yüz deformitesidir. Ve bu hastalar gülme sırasında sıradanda gözlenen ağız etrafı değişimi bu hastalarda gözlenmemektedir. Bu hastalarda gülme sırasında üst dudaklar yukarı az hareket etmekte ve üst ön dişler az yada hiç görünmemektedir. Bunun ortaya çıkması üst dudak, ön üst kesiciler ve üst çene anatomisinden, yumuşak dokulardan kaynaklanmaktadır.