GÜMÜŞHANE ÇEŞMELERİ
ÇEŞMELER
ALINYAYLA (MACARA) ÇEŞMESİ
Yapı,Torul İlçesine 23 km.mesafede Alınyayla (Macara) köyündedir.Sivri kemerli,tek lüleli,tek yalaklı kemer üç yivli geçişle süslenmiştir.
GÖĞÜS MAHALLESİ ÇEŞMESİ
Yapı Torul İlçesine 32 km.mesafede Güzeloluk Köyünün Göğüs Mahallesindedir.Sivri kemerli,tek lüleli ve tek yalaklı olup,kitabesi bulunmamaktadır.
SOĞUKSU MAH.ÇEŞMESİ
Yapı Torul İlçesi Merkez Soğuksu Mahallesindedir. Kitabesinde 1260 yılında Gorgodosoğlu Osman Ağa tarafından yapıldığı yazılmaktadır.Sivri kemerli,üç lüleli orijinal bir yapıdır.
YAYIKÇILAR ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesine 23 km mesafedeki Gümüştuğ Köyü Yayıkçılar mahallesindedir. Çeşme iki kemerli olup,iç sivri kemerli,dış ise yontma taşla yapılı yuvarlak kemerlidir.Sonradan ilaveli kurunu vardır.İki lülelidir.
MERYEMANA MAH.KİLİSE ÇEŞMESİ
Yapı,Kürtün İlçesi Yaylalı Köyü Meryamana Mahalle Kilisesi avlusundadır.Kilisenin güneyinde yeralan çeşmenin kemeri düzgün yontma taşla yapılmış olup, kitabesi,lülesi ve yalağı tahrip olmuştur.
AŞAĞI MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Kürtün İlçesi Yaylalı Köyü Aşağı mahallesindedir.Yuvarlak tek kemeri düzgün yontma taşla yapılmıştır.Tek lüleli ve tek yalaklıdır. Lüle etrafı iç kemerle tamamlanmıştır.Günümüze kadar sağlam vaziyette gelmiştir.
MANATLI MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesi Uğurtaş Köyü Manatlı Mahallesindedir. Su haznesi ve yalağı tahrip olan yuvarlak kemerli çeşmenin alınlık üzerinde kitabe yeri mevcuttur.
ALPULLU MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Uğurtaş Köyü Alpulu Mahallesindedir.Düzgün yontma taşla yapılan yuvarlak kemerin çevresi moloz taşlarla tamamlanmış, kitabesi bulunmamakta, su haznesi akmamaktadır.
ALPULLU MAH.ÇEŞMESİ-2
Yapı, Uğurtaş Köyü Alpulu mahallesindedir.Yuvarlak Kemerli olup, tek yalağı ve tek lülesi vardır. Kitaesi bulunmamaktadır.
İMERA (OLUCAK) MANASTIR ÇEŞMESİ
Yapı, Merkez Olucak (İmera) Köyü Manastır Kilisesinin yanındadır.Çeşme kaynağından çıkan su fazla miktarda olup, içme suyu olarak kullanılması yanında Köyün sulama suyu ihtiyacınıda karşılamaktadır. Yapı iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Düzgün yontma taşlarla karşılıklı yapılmış iç bölüme geçişi sağlayan çift duvarlar mevcuttur.İkinci bölümde ise su kaynağını içine alan ve geniş sahanlığı olan mekanı vardır.
OSMAN AĞA ÇEŞMESİ
Torul Soğuksu Mahallesinde yer alan bu çeşme,üzerindeki kitabesinden anlaşılacağı üzerine 1264/1848 yılında Korkudaş-zade Osman Ağa tarafından yaptırılmıştır.Köfeki taşından inşa edilen çeşme,iki sütun üzerine yükselen sivri kemer ve beşik çatıdan oluşmaktadır.Çeşmenin sütunlarının alt kısımlarında birer dinlenme taşı vardır.Üç adet demir oluktan suyu bolca akan çeşmenin aynalığında sağlı,sollu iki niş ve ortasında ise kitabesi yer almaktadır.
IŞIK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Torul’un Işık Köyünde yer alan bu çeşme hafif kemerli olup,yontma taştan yapılmıştır.Çeşmenin üzerinde 48x38 cm boyutlarında köfeki taşı üzerine sülüsle yazılı kitabesi vardır.Kitabedeki tarihe göre Çeşmenin 1171/1757 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.
SADAK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Kelkit İlçesi Sadak Köyü Tarihi Camisi yanındadır. 1830’lu yıllarda yapılmıştır. Düzgün yontma taşla yapılan eserin iki lülesi ve bir yalağı vardır.
GÖKÇELER KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Şiran İlçesi Gökçeler köyündedir. Çeşme yan yana üç bölümden oluşmaktadır.Yapı daha önce Köyün başka bir bölümünden taşınmıştır. Yoğun Orijinal freskler taşımaktadır. Tarihi çeşmeler içerisinde mimari tarzıyla farklılık arz etmektedir.
AŞAĞI MAH. (HALİLLİ) ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Büyükçit Köyü aşağı mahalle (Halilli) dedir.1.97 metre yüksekliğinde 0.60 metre kalınlığında sivri kemerli,tek lüleli çeşmenin kitabesi mevcuttur.Çeşmenin önünde bir orijinal yalağı bulunmaktadır.
ORTA MAH.ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Büyükçit Köyü Orta mahallede olan çeşme 2.40 metre yüksekliğinde 1.08 metre kalınlığında iki lüleli orijinal kitabesi tahrip olmuş çift sivri kemerli bir çeşmedir.
BELEN KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı,İlçeye 11 km mesafede Belen Köyündedir. Çeşme köyün orta yerinde 5 metre boyunda,1 metre eninde kesme taşlardan yapılmış olup,halen suyu akmaktadır.Çeşmenin hangi tarihte yapıldığını gösteren her hangi bir kitabesi yoktur.
GÜMÜŞTUĞ KÖYÜ BAŞ (YUKARI) MAH.
Yapı,Torul İlçesine 23 km.mesafede Gümüştuğ köyü Baş (Yukarı) mahalle yerleşimindedir.Tek lüleli olup, iç kemeri sivri,dış kemeri yuvarlaktır.Kitabesi mevcut değildir.
KÖR ÇEŞME
Yapı,İlçe Merkezine 36 km.mesafede Söğüteli köyünün babullu Mahallesindedir.600 yıllık olduğu söylenen çeşme düzgün yontma taştan yapılmıştır.Taşları orjinaldir.Yaklaşık 2 metre yüksekliğinde ve 2 metre genişliğinde olan çeşmenin akan bir kornası vardır.
YUSUF AĞA ÇEŞMESİ
Yapı,İlçe Merkezine 36 km.mesafede olan Söğüteli Köyünün Kazıkbeli Yaylasındadır.Yaklaşık 600 yüzyıllık olduğu söylenen çeşmenin taşları orjinaldir.1.5 metre uzunluğunda ve 1 metre yüksekliğinde olan çeşme,düzgün kesme taşlar ile yapılmış,bir yalağı mevcuttur.Yapının üzerinde küçük bir kemer vardır.Çeşmeye bitişik olarak daha sonra bir yalaklı küçük bir çeşme daha ilave yapılmıştır.
BÜYÜKÇİT KÖYÜ GRUP YOLU ÜZERİNDEKİ HAYRAT ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Çit deresi Grup yolu üzerinde kitabesinde Aydın Ailesi tarafından hayrat olarak yapıldığı yazılmaktadır.Tek lüleli çeşme iki kare sütun üzerine revaklarla tek kemere geçilmiş olup,çevresi moloz taşlarla desteklenmiştir.
HIDIR-İLYAS ÇEŞMESİ
Yapı Eski Gümüşhane ( Süleymaniye Mahallesinde)’dir.Tek lülesi ve tek yalağı vardır. Düzgün yontma taşla yapıldığı görülen çeşme büyük oranda tahrip olmuştur.
ORTA MAH. ÇEŞMESİ
Yapı, Yaylalı Köyü Orta Mahallesindedir. Yontma taşla kemeri tamamlanmış tek musluklu ve tek yalaklıdır. Kitabesi mevcut değildir.
MİR AHMET RAŞİT ÇEŞMESİ
Yapı, Gümüşhane’nin merkez Güzeller Mahallesindedir.Kitabesinden anlaşılacağı üzere M.1202 yılında Mir Ahmet Raşit tarafından yaptırılmıştır.Köfeki taşından yüksek ve geniş bir kemerle inşa edilen çeşmenin üzerinde 45x37.5 cm boyutlarındaki köfeki taşı üzerine süslü yazılı kitabesi vardır.Ayrıca çeşmenin sağ ve sol üst köşelerinde yazılar vardır.Çeşmenin suyu akmaktadır.Hazne duvarlarının taşları yer,yer sökülmüştür.
Kitabenin anlamı:
1-Sevgili,saygı değer ve göz nuru olan (Mir Ahmed Raşid)bu Rüstem mahallesini ihya eyledi.
2-Hayırlar sahibi o kişi, yola çıkıp bu çeşmeyi yeniden yaparak konutlara su akıttı;aferin ona!
3-Kurnadan doğru bir tarih düştü;(bu) kaynak suyu Mir Ahmed Raşid’indir.
DAĞDİBİ ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesine bağlı Dağdibi Köyündedir.Kitabesinde 1298 tarihinde yapıldığı yazılmaktadır.Tek lüleli olup,sivri kemerli yapıdır. Sonradan koruma amacıyla çeşmeye ilave yapılmıştır.
KOMİSERİN ÇEŞMESİ
Yapı, Eski Gümüşhane (Süleymaniye Mahallesi) ne giderken yolun sol tarafındadır.Tek lülesi ve tek yalağı vardır.Alınlığı sivri kemerle tamamlanmıştır.
KABAKÖY ÇEŞMESİ
Çeşme Merkez Kabaköydedir.Kuzeybatı köşesinde sokağa çıkıntılı olarak düzgün kesme taşlardan yapılmıştır.Sokağa bakan kuzey ve doğu cepheleri kuzeydoğu köşesinde yer alan ayak üzerine oturan yuvarlak iki kemer göz açıklığına sahiptir.Çeşmeye iki sıralı taş basamaklarla bu kemer gözlerden giriş sağlanmaktadır.Kapalı olan batı ve güney cephelerinde musluklar ile oturacaklar yer almıştır.Şadırvanı andıran çeşmeyi 19.yy’la tarihlendirmek mümkündür.
BÜYÜKÇİK KÖYÜ ÇEŞMESİ (CAMİ YANI)
Çeşme, İlçeye 12 km.mesafedeki Büyükçit Köyündedir.Yuvarlak kemerli,tek lüleli çeşme, kitabeli olup,yanları moloz taşla örülmüştür.1.45 metre yüksekliğinde 11 metre kalınlığındaki çeşme Köyün ortasında Caminin yanında yer almaktadır.
GÜZELOLUK KÖYÜ YUKARI MAH. (MERKEZ) ÇEŞMESi
Yapı, İlçenin 32 km.güneybatısında Güzeloluk köyündedir.Üç lüleli,iki nişli ve sivri kemerlidir. Bir büyük, bir küçük iki yalağı vardır.
ARILI KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesi Arılı Köyü içindedir.Düzgün yontma taşlarla yapılmış,Tek lülesi,çift yalağı olan çeşmenin lüle çevresinden başlayarak dışa doğru dört kemer çıkıntısına sahiptir. Tüm kemerlerde taş süslemeciliğinin çok güzel örnekleri sergilenmiştir. Orijinal şekliyle günümüze kadar gelmiştir.
EMİRLER MAH.ÇEŞMESİ
İlçe Merkezine 17 km.mesafede Büyükçit Köyü Emirler Mahallesi Camii yanında 2.22 metre yüksekliğinde 0.80 metre kalınlığında orijinal kesme taşlı ,her iki yanı moloztaş duvar örgülü tamir kitabeli çeşme tek lülelidir.
VANK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı,Merkez Süleymaniye mahallesinden Vank köyüne giderken yolun sağ tarafındadır. Haznesi bulunan çeşmenin yan kenarları kademeli olup,örtü sistemi beşik tonoz şeklindedir.
DALTABAN ÇEŞMESİ
Sadullah efendi Camiinin Güneybatısında yer alan Daltaban çeşmesi 1. dünya savaşı sırasında “ Cihat-ı ekber” hatırasına yapılmıştır.Sekizgen mermer zemin üzerine dört cepheli ve üç bölüm halinde yükselen bir tarzda köfeki taşıyla yapılmıştır.Çeşmenin musluklarının yer aldığı 1. katı kenarları 1 metre uzunluğunda dört kare cepheden oluşmaktadır.Her cephede yaprak motifleri arasında birer musluk vardır.İkinci katı 70 cm. boyutlarında dört kare cepheden oluşmaktadır.Doğu-Kuzey ve Güney cephelerinde madolyon şeklinde birer mermer kitabe yer almaktadır.Batı cephesindeki yeri boştur.3 bölümü yedi cepheli bir sütundan oluşmakta, iki bölümün ortasında yükselmektedir.Doğu cephesindeki kitabede Osmanlı padişahı Mehmet Reşad’ın adı yazmaktadır.
ÇEŞMELER
ALINYAYLA (MACARA) ÇEŞMESİ
Yapı,Torul İlçesine 23 km.mesafede Alınyayla (Macara) köyündedir.Sivri kemerli,tek lüleli,tek yalaklı kemer üç yivli geçişle süslenmiştir.
GÖĞÜS MAHALLESİ ÇEŞMESİ
Yapı Torul İlçesine 32 km.mesafede Güzeloluk Köyünün Göğüs Mahallesindedir.Sivri kemerli,tek lüleli ve tek yalaklı olup,kitabesi bulunmamaktadır.
SOĞUKSU MAH.ÇEŞMESİ
Yapı Torul İlçesi Merkez Soğuksu Mahallesindedir. Kitabesinde 1260 yılında Gorgodosoğlu Osman Ağa tarafından yapıldığı yazılmaktadır.Sivri kemerli,üç lüleli orijinal bir yapıdır.
YAYIKÇILAR ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesine 23 km mesafedeki Gümüştuğ Köyü Yayıkçılar mahallesindedir. Çeşme iki kemerli olup,iç sivri kemerli,dış ise yontma taşla yapılı yuvarlak kemerlidir.Sonradan ilaveli kurunu vardır.İki lülelidir.
MERYEMANA MAH.KİLİSE ÇEŞMESİ
Yapı,Kürtün İlçesi Yaylalı Köyü Meryamana Mahalle Kilisesi avlusundadır.Kilisenin güneyinde yeralan çeşmenin kemeri düzgün yontma taşla yapılmış olup, kitabesi,lülesi ve yalağı tahrip olmuştur.
AŞAĞI MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Kürtün İlçesi Yaylalı Köyü Aşağı mahallesindedir.Yuvarlak tek kemeri düzgün yontma taşla yapılmıştır.Tek lüleli ve tek yalaklıdır. Lüle etrafı iç kemerle tamamlanmıştır.Günümüze kadar sağlam vaziyette gelmiştir.
MANATLI MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesi Uğurtaş Köyü Manatlı Mahallesindedir. Su haznesi ve yalağı tahrip olan yuvarlak kemerli çeşmenin alınlık üzerinde kitabe yeri mevcuttur.
ALPULLU MAH.ÇEŞMESİ
Yapı, Uğurtaş Köyü Alpulu Mahallesindedir.Düzgün yontma taşla yapılan yuvarlak kemerin çevresi moloz taşlarla tamamlanmış, kitabesi bulunmamakta, su haznesi akmamaktadır.
ALPULLU MAH.ÇEŞMESİ-2
Yapı, Uğurtaş Köyü Alpulu mahallesindedir.Yuvarlak Kemerli olup, tek yalağı ve tek lülesi vardır. Kitaesi bulunmamaktadır.
İMERA (OLUCAK) MANASTIR ÇEŞMESİ
Yapı, Merkez Olucak (İmera) Köyü Manastır Kilisesinin yanındadır.Çeşme kaynağından çıkan su fazla miktarda olup, içme suyu olarak kullanılması yanında Köyün sulama suyu ihtiyacınıda karşılamaktadır. Yapı iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Düzgün yontma taşlarla karşılıklı yapılmış iç bölüme geçişi sağlayan çift duvarlar mevcuttur.İkinci bölümde ise su kaynağını içine alan ve geniş sahanlığı olan mekanı vardır.
OSMAN AĞA ÇEŞMESİ
Torul Soğuksu Mahallesinde yer alan bu çeşme,üzerindeki kitabesinden anlaşılacağı üzerine 1264/1848 yılında Korkudaş-zade Osman Ağa tarafından yaptırılmıştır.Köfeki taşından inşa edilen çeşme,iki sütun üzerine yükselen sivri kemer ve beşik çatıdan oluşmaktadır.Çeşmenin sütunlarının alt kısımlarında birer dinlenme taşı vardır.Üç adet demir oluktan suyu bolca akan çeşmenin aynalığında sağlı,sollu iki niş ve ortasında ise kitabesi yer almaktadır.
IŞIK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Torul’un Işık Köyünde yer alan bu çeşme hafif kemerli olup,yontma taştan yapılmıştır.Çeşmenin üzerinde 48x38 cm boyutlarında köfeki taşı üzerine sülüsle yazılı kitabesi vardır.Kitabedeki tarihe göre Çeşmenin 1171/1757 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.
SADAK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Kelkit İlçesi Sadak Köyü Tarihi Camisi yanındadır. 1830’lu yıllarda yapılmıştır. Düzgün yontma taşla yapılan eserin iki lülesi ve bir yalağı vardır.
GÖKÇELER KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Şiran İlçesi Gökçeler köyündedir. Çeşme yan yana üç bölümden oluşmaktadır.Yapı daha önce Köyün başka bir bölümünden taşınmıştır. Yoğun Orijinal freskler taşımaktadır. Tarihi çeşmeler içerisinde mimari tarzıyla farklılık arz etmektedir.
AŞAĞI MAH. (HALİLLİ) ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Büyükçit Köyü aşağı mahalle (Halilli) dedir.1.97 metre yüksekliğinde 0.60 metre kalınlığında sivri kemerli,tek lüleli çeşmenin kitabesi mevcuttur.Çeşmenin önünde bir orijinal yalağı bulunmaktadır.
ORTA MAH.ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Büyükçit Köyü Orta mahallede olan çeşme 2.40 metre yüksekliğinde 1.08 metre kalınlığında iki lüleli orijinal kitabesi tahrip olmuş çift sivri kemerli bir çeşmedir.
BELEN KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı,İlçeye 11 km mesafede Belen Köyündedir. Çeşme köyün orta yerinde 5 metre boyunda,1 metre eninde kesme taşlardan yapılmış olup,halen suyu akmaktadır.Çeşmenin hangi tarihte yapıldığını gösteren her hangi bir kitabesi yoktur.
GÜMÜŞTUĞ KÖYÜ BAŞ (YUKARI) MAH.
Yapı,Torul İlçesine 23 km.mesafede Gümüştuğ köyü Baş (Yukarı) mahalle yerleşimindedir.Tek lüleli olup, iç kemeri sivri,dış kemeri yuvarlaktır.Kitabesi mevcut değildir.
KÖR ÇEŞME
Yapı,İlçe Merkezine 36 km.mesafede Söğüteli köyünün babullu Mahallesindedir.600 yıllık olduğu söylenen çeşme düzgün yontma taştan yapılmıştır.Taşları orjinaldir.Yaklaşık 2 metre yüksekliğinde ve 2 metre genişliğinde olan çeşmenin akan bir kornası vardır.
YUSUF AĞA ÇEŞMESİ
Yapı,İlçe Merkezine 36 km.mesafede olan Söğüteli Köyünün Kazıkbeli Yaylasındadır.Yaklaşık 600 yüzyıllık olduğu söylenen çeşmenin taşları orjinaldir.1.5 metre uzunluğunda ve 1 metre yüksekliğinde olan çeşme,düzgün kesme taşlar ile yapılmış,bir yalağı mevcuttur.Yapının üzerinde küçük bir kemer vardır.Çeşmeye bitişik olarak daha sonra bir yalaklı küçük bir çeşme daha ilave yapılmıştır.
BÜYÜKÇİT KÖYÜ GRUP YOLU ÜZERİNDEKİ HAYRAT ÇEŞMESİ
İlçeye 12 km.mesafede Çit deresi Grup yolu üzerinde kitabesinde Aydın Ailesi tarafından hayrat olarak yapıldığı yazılmaktadır.Tek lüleli çeşme iki kare sütun üzerine revaklarla tek kemere geçilmiş olup,çevresi moloz taşlarla desteklenmiştir.
HIDIR-İLYAS ÇEŞMESİ
Yapı Eski Gümüşhane ( Süleymaniye Mahallesinde)’dir.Tek lülesi ve tek yalağı vardır. Düzgün yontma taşla yapıldığı görülen çeşme büyük oranda tahrip olmuştur.
ORTA MAH. ÇEŞMESİ
Yapı, Yaylalı Köyü Orta Mahallesindedir. Yontma taşla kemeri tamamlanmış tek musluklu ve tek yalaklıdır. Kitabesi mevcut değildir.
MİR AHMET RAŞİT ÇEŞMESİ
Yapı, Gümüşhane’nin merkez Güzeller Mahallesindedir.Kitabesinden anlaşılacağı üzere M.1202 yılında Mir Ahmet Raşit tarafından yaptırılmıştır.Köfeki taşından yüksek ve geniş bir kemerle inşa edilen çeşmenin üzerinde 45x37.5 cm boyutlarındaki köfeki taşı üzerine süslü yazılı kitabesi vardır.Ayrıca çeşmenin sağ ve sol üst köşelerinde yazılar vardır.Çeşmenin suyu akmaktadır.Hazne duvarlarının taşları yer,yer sökülmüştür.
Kitabenin anlamı:
1-Sevgili,saygı değer ve göz nuru olan (Mir Ahmed Raşid)bu Rüstem mahallesini ihya eyledi.
2-Hayırlar sahibi o kişi, yola çıkıp bu çeşmeyi yeniden yaparak konutlara su akıttı;aferin ona!
3-Kurnadan doğru bir tarih düştü;(bu) kaynak suyu Mir Ahmed Raşid’indir.
DAĞDİBİ ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesine bağlı Dağdibi Köyündedir.Kitabesinde 1298 tarihinde yapıldığı yazılmaktadır.Tek lüleli olup,sivri kemerli yapıdır. Sonradan koruma amacıyla çeşmeye ilave yapılmıştır.
KOMİSERİN ÇEŞMESİ
Yapı, Eski Gümüşhane (Süleymaniye Mahallesi) ne giderken yolun sol tarafındadır.Tek lülesi ve tek yalağı vardır.Alınlığı sivri kemerle tamamlanmıştır.
KABAKÖY ÇEŞMESİ
Çeşme Merkez Kabaköydedir.Kuzeybatı köşesinde sokağa çıkıntılı olarak düzgün kesme taşlardan yapılmıştır.Sokağa bakan kuzey ve doğu cepheleri kuzeydoğu köşesinde yer alan ayak üzerine oturan yuvarlak iki kemer göz açıklığına sahiptir.Çeşmeye iki sıralı taş basamaklarla bu kemer gözlerden giriş sağlanmaktadır.Kapalı olan batı ve güney cephelerinde musluklar ile oturacaklar yer almıştır.Şadırvanı andıran çeşmeyi 19.yy’la tarihlendirmek mümkündür.
BÜYÜKÇİK KÖYÜ ÇEŞMESİ (CAMİ YANI)
Çeşme, İlçeye 12 km.mesafedeki Büyükçit Köyündedir.Yuvarlak kemerli,tek lüleli çeşme, kitabeli olup,yanları moloz taşla örülmüştür.1.45 metre yüksekliğinde 11 metre kalınlığındaki çeşme Köyün ortasında Caminin yanında yer almaktadır.
GÜZELOLUK KÖYÜ YUKARI MAH. (MERKEZ) ÇEŞMESi
Yapı, İlçenin 32 km.güneybatısında Güzeloluk köyündedir.Üç lüleli,iki nişli ve sivri kemerlidir. Bir büyük, bir küçük iki yalağı vardır.
ARILI KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı, Torul İlçesi Arılı Köyü içindedir.Düzgün yontma taşlarla yapılmış,Tek lülesi,çift yalağı olan çeşmenin lüle çevresinden başlayarak dışa doğru dört kemer çıkıntısına sahiptir. Tüm kemerlerde taş süslemeciliğinin çok güzel örnekleri sergilenmiştir. Orijinal şekliyle günümüze kadar gelmiştir.
EMİRLER MAH.ÇEŞMESİ
İlçe Merkezine 17 km.mesafede Büyükçit Köyü Emirler Mahallesi Camii yanında 2.22 metre yüksekliğinde 0.80 metre kalınlığında orijinal kesme taşlı ,her iki yanı moloztaş duvar örgülü tamir kitabeli çeşme tek lülelidir.
VANK KÖYÜ ÇEŞMESİ
Yapı,Merkez Süleymaniye mahallesinden Vank köyüne giderken yolun sağ tarafındadır. Haznesi bulunan çeşmenin yan kenarları kademeli olup,örtü sistemi beşik tonoz şeklindedir.
DALTABAN ÇEŞMESİ
Sadullah efendi Camiinin Güneybatısında yer alan Daltaban çeşmesi 1. dünya savaşı sırasında “ Cihat-ı ekber” hatırasına yapılmıştır.Sekizgen mermer zemin üzerine dört cepheli ve üç bölüm halinde yükselen bir tarzda köfeki taşıyla yapılmıştır.Çeşmenin musluklarının yer aldığı 1. katı kenarları 1 metre uzunluğunda dört kare cepheden oluşmaktadır.Her cephede yaprak motifleri arasında birer musluk vardır.İkinci katı 70 cm. boyutlarında dört kare cepheden oluşmaktadır.Doğu-Kuzey ve Güney cephelerinde madolyon şeklinde birer mermer kitabe yer almaktadır.Batı cephesindeki yeri boştur.3 bölümü yedi cepheli bir sütundan oluşmakta, iki bölümün ortasında yükselmektedir.Doğu cephesindeki kitabede Osmanlı padişahı Mehmet Reşad’ın adı yazmaktadır.
