Hadis Çeşitleri Nelerdir? Tanımları
Hadis çeşitleri:
Mütevatir hadis: Sahabeden itibaren her devirde yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan topluluklar tarafından rivayet edilen hadis, haber Mütevatir hadisin içerdiği bir hükmü inkâr edenin İslam’la alakası kesilir Bir hadisin mütevatir olması için üç şart vardır: 1 Her dönemde çok sayıda ravi tarafından nakledilmesi 2 Nakledenlerin sayısında azalmanın olmaması 3 Olayı veya haberi, nakledenlerin görmüş veya duymuş olmaları
Meşhur hadis: Başlangıçta âhâd hadis kategorisinde olup sonraki zamanlarda yaygınlık kazanmış hadisler
Meşhur hadisler aslında mütevatir olmadıkları için kesin bilgi ifade etmezler ama âhâd hadislere göre daha kuvvetli kabul edilirler
Âhâd hadis: Bir veya birkaç kişinin naklettiği haber, hadis Haberi vahid anlamına gelmekle birlikte mütevatir olmayan tüm hadisler için kullanılır Âhâd hadisler, İslam âlimlerinin çoğunluğuna göre kesin bilgi ifade etmez Dolayısıyla itikatta delil kabul edilmez
Sıhhat derecesi bakımından hadis çeşitleri:
Sahih hadis: İslam dininin emir ve yasaklarına uymada titiz davranan, temel inanç konularında Kur’an ve sünnete uygun bir anlayışa sahip olan, duyup öğrendiği hadisleri aynen başkalarına aktarabilen güvenilir ravilerin aralarında kopukluk olmadan birbirlerine aktardıkları hadis
Sahih hadisler ibadet ve ahlak konularının tamamında delil kabul edilir
Hasen hadis: Ravilerde hata etme ve yanılma gibi bir kusur sebebiyle sahih hadis derecesine çıkamayan hadis Hasen hadisler inanç konularında olmasa da ibadet ve ahlak konularında delil kabul edilir
Zayıf hadis: Sağlamlık ve güvenilirlik açısından sahih ya da hasen derecesinde olmayan hadis İslam âlimleri, zayıf hadisleri inanç ve dinî hüküm bildiren konularda delil olarak kabul etmemişlerdir Ancak, iyi bir davranışı teşvik eden veya kötü bir davranışı engelleyen ahlakla ilgili konulardaki zayıf hadisleri almada bir sakınca görmemişlerdir Nafile amellerde ve fazilet konularında zayıf hadisler delil olabilmektedir
Hadis çeşitleri:
Mütevatir hadis: Sahabeden itibaren her devirde yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan topluluklar tarafından rivayet edilen hadis, haber Mütevatir hadisin içerdiği bir hükmü inkâr edenin İslam’la alakası kesilir Bir hadisin mütevatir olması için üç şart vardır: 1 Her dönemde çok sayıda ravi tarafından nakledilmesi 2 Nakledenlerin sayısında azalmanın olmaması 3 Olayı veya haberi, nakledenlerin görmüş veya duymuş olmaları
Meşhur hadis: Başlangıçta âhâd hadis kategorisinde olup sonraki zamanlarda yaygınlık kazanmış hadisler
Meşhur hadisler aslında mütevatir olmadıkları için kesin bilgi ifade etmezler ama âhâd hadislere göre daha kuvvetli kabul edilirler
Âhâd hadis: Bir veya birkaç kişinin naklettiği haber, hadis Haberi vahid anlamına gelmekle birlikte mütevatir olmayan tüm hadisler için kullanılır Âhâd hadisler, İslam âlimlerinin çoğunluğuna göre kesin bilgi ifade etmez Dolayısıyla itikatta delil kabul edilmez
Sıhhat derecesi bakımından hadis çeşitleri:
Sahih hadis: İslam dininin emir ve yasaklarına uymada titiz davranan, temel inanç konularında Kur’an ve sünnete uygun bir anlayışa sahip olan, duyup öğrendiği hadisleri aynen başkalarına aktarabilen güvenilir ravilerin aralarında kopukluk olmadan birbirlerine aktardıkları hadis
Sahih hadisler ibadet ve ahlak konularının tamamında delil kabul edilir
Hasen hadis: Ravilerde hata etme ve yanılma gibi bir kusur sebebiyle sahih hadis derecesine çıkamayan hadis Hasen hadisler inanç konularında olmasa da ibadet ve ahlak konularında delil kabul edilir
Zayıf hadis: Sağlamlık ve güvenilirlik açısından sahih ya da hasen derecesinde olmayan hadis İslam âlimleri, zayıf hadisleri inanç ve dinî hüküm bildiren konularda delil olarak kabul etmemişlerdir Ancak, iyi bir davranışı teşvik eden veya kötü bir davranışı engelleyen ahlakla ilgili konulardaki zayıf hadisleri almada bir sakınca görmemişlerdir Nafile amellerde ve fazilet konularında zayıf hadisler delil olabilmektedir