İnsanları Hakk'a davet eden, onlara doğru yolu gosterip, hakiki saadete kavuşturan ve kendilerine “Silsilei aliyye denilen buyuk alim ve ve velilerin otuzuncusudur
Anadolu’nun manevi zenginliği olan (cc) dostlarındandır Cizre’de doğdu Cizre eşraflarından olan Hacı Zuraf(Ozkan ailesi) olarak bilinen aileye mensup olup aynı zamanda Cizre de Hacı Zuraf ın oz amcasıdırEvli ve 4 kız babasıdırŞeyh Halidi Cezeri nin buyuk kızı ilimde mucizi diploma sahibi Salihi Sıbki de 2 kızı ilimde mucizi diploma sahibi Muhammed Mardini de 3 kızı Cizre deki Ensari Ailesinde 4 kızı da ilimde mucizi diploma sahibi Şeyh İbrahim de
Doğum tarihi bilinmemektedir 1255 (m1839) yılında vefat etti Turbesi, Şimas’ın Basret koyunun karşısındaki kabristanındadır Aşağıda Basret koyu ve turbesi gorunmektedir
Şeyh Halid –i Cezeri’den kalan ve uzerinde 4 cuz Kuranı Kerim yazılı bulunan bir tası bu ailenin elinde mevcutturBircok ailm ve hocanın yanında tahsil gorur taa ki Mevlana Halidi Bağdadi’nin yanına gidene kadarIrakta olan Mevlana Halidi Bağdadi’nin(zulcaneheyn) yanında zahiri ve batini ilimlerini tamamlayarak rabbani ilimlerinin sahibi olan Halidi Cezeri irşad diploması alarak Mevlana Halidi Zulcanaheyn’in sozu uzerine Cizreye doner ve Cizre halkını irşad etmeye başlarMevlana Halidi Bağdadi hz emirleri uzerine Cizreden ayrılmaz taki ;
Birgun Cizre’nin kenarında akmakta olan Dicle nehrini gecmek icin kullanılan gemide gunlerce sahipsiz bulunan bir heybenin birisi tarafından alınıp goturuldukten sonra Bu olayı duyan Cizre halkı kendisine ait olmayan heybeyi alan adamı dışlıyor ve adamı Cizre den kovuyorlarCizrelileeden kendisine ait olmayan bir heybeyi alan adama karşı olumlu davranış ve hassasiyetlerini goren Şeyh Halidi Cezeri hazretleri Cizrelilerin artık bu kadar İslami ahlakla muheccen ve insani duygularla irşad olduklarını gorunce Şeyh Halidi Cezeri şukur eder ve Cizrenindışına artık cıkabileceğine kanaat getirirZira murşidi Hz Mevlana Halidi Bağdadi kendisine demişki;Cizreliler irşat oluncaya kadar Cizreden cıkmana musaade yoktur diyeCizre halkı irşad olunca artık başka yerlerde yaşayıp irşad faaliyetlerini orada surdurmek amacıyla Botan bolgesinin Kerhver(demirboğaz) koyune yerleşiyor daha sonrada Basret(inceler) koyunu mıntıkanın Nakşi Halid Payitaht olmasına oncelik ediyor
Basret: Botanın Dirşev ve Hacı Aliya aşiretleri arasında Basret koyu yıllar boyu mucazaa ve fitneye sebep oluyor hem bu munazaaya son vermek ve hemde zahiri ve batını ilimlere hizmet mekanı olsun diye 2 aşiretin ileri gelenleri ortak arazileri olan ve bi akarsuyun 2 ye ayırdığı Basret koyunun 2 yakasını daha once Botan’ın SiirtEruh ilcesinin Kerhver(demirboğaz) koyunde bulunan Şeyh Halidi Cezeri’nin emirlerine verince artık 2 aşiret arasında kavga edecek sebep kalmıyor ve aralarında herhangi bi munazaa vuku bulmuyor
Şeyh Halidi Bağdadi Bağdattan Şam a hicret ettiğinde ipek yolu uzeriyle Cizre’ye bohtan dağı uzerindeki Basret e cıkarak halifesi Şeyh Halidi Cezeriyi ziyaret edip Şam a gitmiştirBu vesileyle Mevlana Halidi Bağdadi nin 1400 halifesi icinde tek ziyaret ettiği halifesidir Ve Mevlana Halid Bağdadi; bir murşid gul ağacıdır arı ise gulden bal yapandır Bir ustad gul ağacına benzer ihvansa ağactan gulunu alır memleketinde balını yapar bu Mevlana Halidi Bağdadinin tasavvuftaki bir sozudur
Bulunduğu bolgede, ayrıca Siirt ve Mardin yorelerinde adı duyulup, pek cok insan sohbetine geldi Devrin ve bolgenin meşayihi Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin vefatından sonra sohbet dinleyecek alim bulamayınca Şeyh Halidi Cezerinin sohbetlerini dinlemek icin Molla Halid Siirdi de merkebine binerek yanına talebesi olan Şeyh Hasanı Nurani yi de alarak onun bulunduğu Basret koyune kadar gider, sohbetinde bulunurduŞeyh Hasanı Nurani ye Şeyh Halidi Cezeri nazar ederek Molla Halidi Siirdi den ilmi bitirdikten sonra Halidi Cezerinin yanına gelerek tarikata girerek amel etmeye başladı
Şeyh Seyyid Sıbğatullahi Arvasi Hazretleri Halidi Cezeri Hazretlerinin yanında zahiri ve batini ilimleri tamamlamak uzere “Bende nasibin yok diyerek amcası Seyyid Taha Hazretlerinin yanına gondererek Seyyid Taha’dan icazet almasını soyledi
Şeyh Halid Cezeri Hazretleri’nin en buyuk kerameti, şer’i şerife uyması idi Pek cok insanın saadete kavuşmasına vesile olmuştur Halifesi buyuk damadı Şeyh Salihi Sıbki’dir
Şeyh Halidi Cezerinin halifelerinden Şeyh Salihi Sıbki Hazretlerinin talebelerinden hilafete hak kazanan Şeyh Halidi Cezeri’nin damadı Şeyh İbrahim, Şeyh Hasani Nurani ve damadı Şeyh Hamidi Mardini’ye der ki; “Siz hilafete hak kazandınız ancak edeben gidin ustadım olan Şeyh Halidi Cezeri’den hilafeti alınız! Demiştir ve bu uc zat da gelip Şeyh Halidi Cezeri’den hilafet almışlar
Yuce sırrını mukaddes ve mubarek kılsın Mevlana Halidi Bağdadi Hazretleri Bağdat’tan Şam’a hicret ederken İpekyolu uzeri ile gelip Cizde’den Buhtan’a cıkıp Basret Koyunde halifesi olan Halidi Cezeri Hazretlerini ziyaret etmiş, daha sonra Şam’a gitmiştir Bu vesile ile Mevlana Halidi Bağdadi Hazretleri 1400 halifesi icerisinde ziyaret ettiği tek halifesi Şeyh Halidi Cezeri Hazretleri olmuştur
Kaynaklar :
1) Kitabu AhvaludDurriyye fi SilsiletizZibariyye
2) Pamuk Yayıncılık İstanbul ve Anadolu Evliyaları Ansiklopedisi s776
3) Turkiye Gazetesi Evliyalar Ansiklopedisi Cilt11
4) Tezkirei Meşayihi Amid Diyarbekir Velileri III MŞefik Korkusuz
5) Cizrebizforum
Anadolu’nun manevi zenginliği olan (cc) dostlarındandır Cizre’de doğdu Cizre eşraflarından olan Hacı Zuraf(Ozkan ailesi) olarak bilinen aileye mensup olup aynı zamanda Cizre de Hacı Zuraf ın oz amcasıdırEvli ve 4 kız babasıdırŞeyh Halidi Cezeri nin buyuk kızı ilimde mucizi diploma sahibi Salihi Sıbki de 2 kızı ilimde mucizi diploma sahibi Muhammed Mardini de 3 kızı Cizre deki Ensari Ailesinde 4 kızı da ilimde mucizi diploma sahibi Şeyh İbrahim de
Doğum tarihi bilinmemektedir 1255 (m1839) yılında vefat etti Turbesi, Şimas’ın Basret koyunun karşısındaki kabristanındadır Aşağıda Basret koyu ve turbesi gorunmektedir
Şeyh Halid –i Cezeri’den kalan ve uzerinde 4 cuz Kuranı Kerim yazılı bulunan bir tası bu ailenin elinde mevcutturBircok ailm ve hocanın yanında tahsil gorur taa ki Mevlana Halidi Bağdadi’nin yanına gidene kadarIrakta olan Mevlana Halidi Bağdadi’nin(zulcaneheyn) yanında zahiri ve batini ilimlerini tamamlayarak rabbani ilimlerinin sahibi olan Halidi Cezeri irşad diploması alarak Mevlana Halidi Zulcanaheyn’in sozu uzerine Cizreye doner ve Cizre halkını irşad etmeye başlarMevlana Halidi Bağdadi hz emirleri uzerine Cizreden ayrılmaz taki ;
Birgun Cizre’nin kenarında akmakta olan Dicle nehrini gecmek icin kullanılan gemide gunlerce sahipsiz bulunan bir heybenin birisi tarafından alınıp goturuldukten sonra Bu olayı duyan Cizre halkı kendisine ait olmayan heybeyi alan adamı dışlıyor ve adamı Cizre den kovuyorlarCizrelileeden kendisine ait olmayan bir heybeyi alan adama karşı olumlu davranış ve hassasiyetlerini goren Şeyh Halidi Cezeri hazretleri Cizrelilerin artık bu kadar İslami ahlakla muheccen ve insani duygularla irşad olduklarını gorunce Şeyh Halidi Cezeri şukur eder ve Cizrenindışına artık cıkabileceğine kanaat getirirZira murşidi Hz Mevlana Halidi Bağdadi kendisine demişki;Cizreliler irşat oluncaya kadar Cizreden cıkmana musaade yoktur diyeCizre halkı irşad olunca artık başka yerlerde yaşayıp irşad faaliyetlerini orada surdurmek amacıyla Botan bolgesinin Kerhver(demirboğaz) koyune yerleşiyor daha sonrada Basret(inceler) koyunu mıntıkanın Nakşi Halid Payitaht olmasına oncelik ediyor
Basret: Botanın Dirşev ve Hacı Aliya aşiretleri arasında Basret koyu yıllar boyu mucazaa ve fitneye sebep oluyor hem bu munazaaya son vermek ve hemde zahiri ve batını ilimlere hizmet mekanı olsun diye 2 aşiretin ileri gelenleri ortak arazileri olan ve bi akarsuyun 2 ye ayırdığı Basret koyunun 2 yakasını daha once Botan’ın SiirtEruh ilcesinin Kerhver(demirboğaz) koyunde bulunan Şeyh Halidi Cezeri’nin emirlerine verince artık 2 aşiret arasında kavga edecek sebep kalmıyor ve aralarında herhangi bi munazaa vuku bulmuyor
Şeyh Halidi Bağdadi Bağdattan Şam a hicret ettiğinde ipek yolu uzeriyle Cizre’ye bohtan dağı uzerindeki Basret e cıkarak halifesi Şeyh Halidi Cezeriyi ziyaret edip Şam a gitmiştirBu vesileyle Mevlana Halidi Bağdadi nin 1400 halifesi icinde tek ziyaret ettiği halifesidir Ve Mevlana Halid Bağdadi; bir murşid gul ağacıdır arı ise gulden bal yapandır Bir ustad gul ağacına benzer ihvansa ağactan gulunu alır memleketinde balını yapar bu Mevlana Halidi Bağdadinin tasavvuftaki bir sozudur
Bulunduğu bolgede, ayrıca Siirt ve Mardin yorelerinde adı duyulup, pek cok insan sohbetine geldi Devrin ve bolgenin meşayihi Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin vefatından sonra sohbet dinleyecek alim bulamayınca Şeyh Halidi Cezerinin sohbetlerini dinlemek icin Molla Halid Siirdi de merkebine binerek yanına talebesi olan Şeyh Hasanı Nurani yi de alarak onun bulunduğu Basret koyune kadar gider, sohbetinde bulunurduŞeyh Hasanı Nurani ye Şeyh Halidi Cezeri nazar ederek Molla Halidi Siirdi den ilmi bitirdikten sonra Halidi Cezerinin yanına gelerek tarikata girerek amel etmeye başladı
Şeyh Seyyid Sıbğatullahi Arvasi Hazretleri Halidi Cezeri Hazretlerinin yanında zahiri ve batini ilimleri tamamlamak uzere “Bende nasibin yok diyerek amcası Seyyid Taha Hazretlerinin yanına gondererek Seyyid Taha’dan icazet almasını soyledi
Şeyh Halid Cezeri Hazretleri’nin en buyuk kerameti, şer’i şerife uyması idi Pek cok insanın saadete kavuşmasına vesile olmuştur Halifesi buyuk damadı Şeyh Salihi Sıbki’dir
Şeyh Halidi Cezerinin halifelerinden Şeyh Salihi Sıbki Hazretlerinin talebelerinden hilafete hak kazanan Şeyh Halidi Cezeri’nin damadı Şeyh İbrahim, Şeyh Hasani Nurani ve damadı Şeyh Hamidi Mardini’ye der ki; “Siz hilafete hak kazandınız ancak edeben gidin ustadım olan Şeyh Halidi Cezeri’den hilafeti alınız! Demiştir ve bu uc zat da gelip Şeyh Halidi Cezeri’den hilafet almışlar
Yuce sırrını mukaddes ve mubarek kılsın Mevlana Halidi Bağdadi Hazretleri Bağdat’tan Şam’a hicret ederken İpekyolu uzeri ile gelip Cizde’den Buhtan’a cıkıp Basret Koyunde halifesi olan Halidi Cezeri Hazretlerini ziyaret etmiş, daha sonra Şam’a gitmiştir Bu vesile ile Mevlana Halidi Bağdadi Hazretleri 1400 halifesi icerisinde ziyaret ettiği tek halifesi Şeyh Halidi Cezeri Hazretleri olmuştur
Kaynaklar :
1) Kitabu AhvaludDurriyye fi SilsiletizZibariyye
2) Pamuk Yayıncılık İstanbul ve Anadolu Evliyaları Ansiklopedisi s776
3) Turkiye Gazetesi Evliyalar Ansiklopedisi Cilt11
4) Tezkirei Meşayihi Amid Diyarbekir Velileri III MŞefik Korkusuz
5) Cizrebizforum