Hamile kadınların önemli bir kısmının yaşadığı sorunlardan biri olan gebelik zehirlenmesi, yaşayan yaşamayan herkes tarafından merak edilen konulardan biri. Gebelik zehirlenmesi halk arasında çok bilinmese de gebeliklerin %6’sını tehlike altına sokmaktadır. Anne adayları merak ettiği “Gebelik zehirlenmesi nedir?”, “Gebelik zehirlenmesi nasıl anlaşılır?” ve “Gebelik zehirlenmesi bebeğe zarar verir mi?” gibi soruların cevaplarını ve daha fazlasını bu yazıyla birlikte bulabilir.
Preeklampsi olarak da bilinen gebelik zehirlenmesi, rahim yatağını döşeyen ince kıvrık arter damarların aşırı daralması sonucu plasentanın bebeği besleyememesi durumuna verilen addır. Normal bir zehirlenme durumuyla hiçbir alakası olmayan gebelik zehirlenmesi, anne ve bebek için çok ciddi sorunlara neden olabilir. Eğer fark edilmez ya da çok geç fark edilirse anne ve bebeğin ölümüyle bile sonuçlanabilir. Gebeliklerin %6’sında görülen gebelik zehirlenmesi durumu, genellikle hamileliğin 20. haftasından sonra meydana gelir. Ancak yaygın olarak gebeliğin 20. haftasından sonra görülse de gebeliğin her döneminde yaşanabilecek ciddi bir sorundur. Bende
Hamilelik döneminde oldukça yüksek tansiyon ve bununla beraber idrarda protein gözlenmesi ile kendini gösteren gebelik zehirlenmesine sıklıkla ödem şikayetleri de eşlik eder. Preeklampside tek yol bebeğin doğumudur. Bu nedenle durumun erken fark edilmesi oldukça önemlidir. Aksi takdirde anne ve bebek için ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Annenin normal seyreden tansiyonu hamileliğinin 20. haftasından sonra yükseliyor ve buna ödem ve idrarda protein de eşlik ediyorsa preeklampsi yani gebelik zehirlenmesinden şüphelenilebilir. Bu belirtilere konvülziyon denilen sara nöbetleri de katılırsa ortaya çıkan duruma eklampsi denir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Gebelik zehirlenmesi, gebeliğin ilk dönemlerinde net belirtiler göstermez. Bunun yanı sıra, her hastalıkta olduğu gibi gebelik zehirlenmesinde de belirtilerin dozu ve meydana çıkma durumu farklılık gösterebilir.
El, ayak, bacak ve yüzdeki şişkinlikler en yaygın belirtilerden biridir. Ödem olarak bilinen bu durumun normal mi yoksa gebelik zehirlenmesinden mi kaynaklı olduğunu bulmak zordur. Ancak bu aşırı şişlik durumu birden olduysa ve şiddetliyse doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Gebelik zehirlenmesine neden olan belirtilerden biri olan yüksek tansiyon, gebelik durumunda sıklıkla kontrol edilmelidir. Tansiyonun 14 / 9 ve üzerine çıkması durumunda hemen bir doktora başvurulmalıdır.
Bunların yanında eğer geçmeyen şiddetli bir baş ağrısı yaşıyorsanız
Karaciğerin olduğu bölgede sürekli ağrı oluyorsa
Nefes almada güçlük çekiyorsanız.
İdrarda fazla protein gözlendi ise veya böbreklerle ilgili bir sıkıntı bulunuyorsa
Aniden ve hızla kilo alımı oluyorsa
Geçici görme kaybı, bulanık görme ya da ışığa karşı hassasiyet gibi göz problemleri yaşanıyorsa
Bulantı ya da kusma yaşanıyorsa
Baş dönmesi ve halsizlik gözleniyorsa
Vücutta ciddi derecede kaşıntı ve döküntü durumu bulunuyorsa söz konusu gebelik için preeklampsi teşhisi konulabilir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ NEDEN OLUR?
Gebelik zehirlenmesi yani preeklampsinin tam olarak neden ve nasıl meydana geldiği bilinmemektedir. Ancak gebelik zehirlenmesi konusunda varsayılan genel kanı; plasentanın gelişimi ile ilgili olduğu yönündedir. Çünkü kan damarları daraldığında kan akışının azalması, hormonları olumsuz etkilemesi anlamına geliyor. Bunun sonucunda da gebelik zehirlenmesi denilen durumun ortaya çıktığı düşünülüyor.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ HANGİ DURUMLARDA ORTAYA CIKAR?
Gebe kadınlarda, gebelik zehirlenmesi riskini arttırdığı bilinen bazı durumlar söz konusudur. Bu durumlardan bazıları şu şekildedir:
Ailesinde daha önce gebelik zehirlenmesi yaşanmış kişiler
Kronik olarak hipertansiyon problemi olan kadınlar
Henüz ilk gebeliğini yaşayan kişiler
35 yaş üstü anne adayları
İkiz ya da üçüz gibi çoklu gebelikler
Gebelik sırasında gebelik şekeri gözlenen anneler
Kronik böbrek hastalığı olan kadınlar
Hidrops fetalis adı verilen bebekte su toplaması olan gebelikler
Dört ve üzeri doğum yapan anneler
Obez sınıfına giren anneler
GEBELİK ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Gebelik zehirlenmesinin tek tedavi şekli çocuğun doğumudur. Bu nedenle gebelik tedavisinin şekli annenin doğum zamanına göre farklılık gösterir. Eğer bebeğin doğumu yakın ve bebek gelişiminin çoğu tamamlanmış ise doktorunuz en kısa sürede doğumu gerçekleştirecektir. Böylece anne ve bebek ciddi bir sorunla karşılaşmadan problem çözülecektir.
Ancak anne adayı hafif preeklampsi yaşıyor ve anne karnındaki bebeğin gelişimi de henüz tamamlanmamış ise doktorunuzun önerilerini harfiyen yerine getirmeniz gerekmektedir. İşte doktorunuzun size vereceği öneriler:
Bol bol dinlenme
Bebeğin büyük kan damarlarına yaptığı baskıyı azaltmak için sola yatma
Doğum öncesi kontrolleri arttırma
Tansiyon düşürücü ilaçlar kullanma
Tuz tüketimini olabildiğince azaltma
Günde en az 8 bardak su içme
Beslenme düzenini değiştirip daha çok protein ağırlıklı beslenme.
Ayrıca şiddetli gebelik zehirlenmesi durumlarında, bebeğin doğumuna henüz olsa da doktorunuz sizi doğuma alacaktır. Gebelik zehirlenmesi belirtileri ise doğumdan sonra 1 – 6 hafta arasında kaybolacaktır.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ BEBEĞE ZARAR VERİR Mİ?
Zor bir durum olan gebelik zehirlenmesi vakalarının çoğu olumlu sonuçlanmaktadır. Yani çoğu bebek bu durumdan zarar görmez. Ancak bazen plasentanın yeterince kan alamamasına bağlı olarak bebeğin küçük ve yeterince gelişmemiş olarak doğması görülebilir. Bu durumda da erken doğum sebebiyle ortaya çıkabilecek öğrenme kabiliyetinde zorluk, epilepsi, beyin felci, duyma ve görme gibi problemleri beraberinde getirebilir.
Gebelik zehirlenmesi anne adaylarında ise tansiyon problemlerinin devam etmesine sebep olabilir. Preeklampsi annede bazen de kalp krizi, nöbet geçirme, akciğerde sıvı, kalp yetmezliği, kısmi körlük, karaciğerde kanama ve doğum sonrası kanama gibi birçok ciddi probleme yol açabilir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ TEKRARLAR MI?
Gebelik sırasında preeklampsi yaşayan bir kadının diğer hamileliğinde Preeklampsi yaşama olasılığı %10’dur.
Eğer anne kilolu ise diğer hamilelikte de gebelik zehirlenmesi yaşanması durumu yüksektir.
İkiz ya da üçüz gebelikler gebelik zehirlenmesi yaşanması adına bir risk faktörüdür.
Dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen göstermek, stresten uzak durmak, gebelik sırasında aşırı kilo alımını engellemek, düzenli ve yeterli uyumak gebelik zehirlenmesinin tekrarlamaması açısından önemlidir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ NASIL ÖNLENİR?
Gebelik zehirlenmesini engellemek için kesin ve net bir yol bulunmamaktadır. Uzmanların bu konuyla ilgili araştırmaları ise devam etmektedir. Gebelik zehirlenmesini engelleyebilmek için yapabileceğiniz tek şey doktorunuzun tavsiyelerini dinlemek ve hayatınızda uygulamaktır.
Kasları ve damarları rahatlatan aynı zamanda da tansiyonu dengeleyen bir mineral olan magnezyumu bol bol tüketin. Koyu renkli ve lifli yeşillikler, fasulye, avokado, balık ve mercimek içerisinde bolca magnezyum bulundurmaktadır.
Limon tüketmekten olabildiğince kaçının.
Günde en az 8 bardak su için.
Sağlıklı yiyecekler tüketin.
Bolca istirahat edin.
Günlük 20 – 30 dakika yürüyüş gibi hafif egzersizler yapın.
Kafein içeren içeceklerden uzak durun.
Sağlıklı bir gebelik için tüm sebze ve meyvelerin tazelerini tüketin.
Probiyotik alımına özen gösterin.
Vücudunuza yeterince kalsiyum, D ve C vitamini aldığınızdan emin olun. Yapılan araştırmalara göre kalsiyum, D ve C vitaminleri gebelik zehirlenmesi riskini azaltmaktadır. Bu nedenle kalsiyum ve C vitamini almak için bol bol yağsız süt, yoğurt, peynir ve yeşil sebzeler tüketin. Bunun yanında güneş ışığına çokça çıkın. Çünkü en yüksek D vitamini güneş ışığındadır. D vitamini açısından zengin süt ürünleri, balık, tahıl ve yumurta gibi gıdaları da tüketmeyi unutmayın.
Preeklampsi olarak da bilinen gebelik zehirlenmesi, rahim yatağını döşeyen ince kıvrık arter damarların aşırı daralması sonucu plasentanın bebeği besleyememesi durumuna verilen addır. Normal bir zehirlenme durumuyla hiçbir alakası olmayan gebelik zehirlenmesi, anne ve bebek için çok ciddi sorunlara neden olabilir. Eğer fark edilmez ya da çok geç fark edilirse anne ve bebeğin ölümüyle bile sonuçlanabilir. Gebeliklerin %6’sında görülen gebelik zehirlenmesi durumu, genellikle hamileliğin 20. haftasından sonra meydana gelir. Ancak yaygın olarak gebeliğin 20. haftasından sonra görülse de gebeliğin her döneminde yaşanabilecek ciddi bir sorundur. Bende
Hamilelik döneminde oldukça yüksek tansiyon ve bununla beraber idrarda protein gözlenmesi ile kendini gösteren gebelik zehirlenmesine sıklıkla ödem şikayetleri de eşlik eder. Preeklampside tek yol bebeğin doğumudur. Bu nedenle durumun erken fark edilmesi oldukça önemlidir. Aksi takdirde anne ve bebek için ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Annenin normal seyreden tansiyonu hamileliğinin 20. haftasından sonra yükseliyor ve buna ödem ve idrarda protein de eşlik ediyorsa preeklampsi yani gebelik zehirlenmesinden şüphelenilebilir. Bu belirtilere konvülziyon denilen sara nöbetleri de katılırsa ortaya çıkan duruma eklampsi denir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Gebelik zehirlenmesi, gebeliğin ilk dönemlerinde net belirtiler göstermez. Bunun yanı sıra, her hastalıkta olduğu gibi gebelik zehirlenmesinde de belirtilerin dozu ve meydana çıkma durumu farklılık gösterebilir.
El, ayak, bacak ve yüzdeki şişkinlikler en yaygın belirtilerden biridir. Ödem olarak bilinen bu durumun normal mi yoksa gebelik zehirlenmesinden mi kaynaklı olduğunu bulmak zordur. Ancak bu aşırı şişlik durumu birden olduysa ve şiddetliyse doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Gebelik zehirlenmesine neden olan belirtilerden biri olan yüksek tansiyon, gebelik durumunda sıklıkla kontrol edilmelidir. Tansiyonun 14 / 9 ve üzerine çıkması durumunda hemen bir doktora başvurulmalıdır.
Bunların yanında eğer geçmeyen şiddetli bir baş ağrısı yaşıyorsanız
Karaciğerin olduğu bölgede sürekli ağrı oluyorsa
Nefes almada güçlük çekiyorsanız.
İdrarda fazla protein gözlendi ise veya böbreklerle ilgili bir sıkıntı bulunuyorsa
Aniden ve hızla kilo alımı oluyorsa
Geçici görme kaybı, bulanık görme ya da ışığa karşı hassasiyet gibi göz problemleri yaşanıyorsa
Bulantı ya da kusma yaşanıyorsa
Baş dönmesi ve halsizlik gözleniyorsa
Vücutta ciddi derecede kaşıntı ve döküntü durumu bulunuyorsa söz konusu gebelik için preeklampsi teşhisi konulabilir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ NEDEN OLUR?
Gebelik zehirlenmesi yani preeklampsinin tam olarak neden ve nasıl meydana geldiği bilinmemektedir. Ancak gebelik zehirlenmesi konusunda varsayılan genel kanı; plasentanın gelişimi ile ilgili olduğu yönündedir. Çünkü kan damarları daraldığında kan akışının azalması, hormonları olumsuz etkilemesi anlamına geliyor. Bunun sonucunda da gebelik zehirlenmesi denilen durumun ortaya çıktığı düşünülüyor.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ HANGİ DURUMLARDA ORTAYA CIKAR?
Gebe kadınlarda, gebelik zehirlenmesi riskini arttırdığı bilinen bazı durumlar söz konusudur. Bu durumlardan bazıları şu şekildedir:
Ailesinde daha önce gebelik zehirlenmesi yaşanmış kişiler
Kronik olarak hipertansiyon problemi olan kadınlar
Henüz ilk gebeliğini yaşayan kişiler
35 yaş üstü anne adayları
İkiz ya da üçüz gibi çoklu gebelikler
Gebelik sırasında gebelik şekeri gözlenen anneler
Kronik böbrek hastalığı olan kadınlar
Hidrops fetalis adı verilen bebekte su toplaması olan gebelikler
Dört ve üzeri doğum yapan anneler
Obez sınıfına giren anneler
GEBELİK ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Gebelik zehirlenmesinin tek tedavi şekli çocuğun doğumudur. Bu nedenle gebelik tedavisinin şekli annenin doğum zamanına göre farklılık gösterir. Eğer bebeğin doğumu yakın ve bebek gelişiminin çoğu tamamlanmış ise doktorunuz en kısa sürede doğumu gerçekleştirecektir. Böylece anne ve bebek ciddi bir sorunla karşılaşmadan problem çözülecektir.
Ancak anne adayı hafif preeklampsi yaşıyor ve anne karnındaki bebeğin gelişimi de henüz tamamlanmamış ise doktorunuzun önerilerini harfiyen yerine getirmeniz gerekmektedir. İşte doktorunuzun size vereceği öneriler:
Bol bol dinlenme
Bebeğin büyük kan damarlarına yaptığı baskıyı azaltmak için sola yatma
Doğum öncesi kontrolleri arttırma
Tansiyon düşürücü ilaçlar kullanma
Tuz tüketimini olabildiğince azaltma
Günde en az 8 bardak su içme
Beslenme düzenini değiştirip daha çok protein ağırlıklı beslenme.
Ayrıca şiddetli gebelik zehirlenmesi durumlarında, bebeğin doğumuna henüz olsa da doktorunuz sizi doğuma alacaktır. Gebelik zehirlenmesi belirtileri ise doğumdan sonra 1 – 6 hafta arasında kaybolacaktır.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ BEBEĞE ZARAR VERİR Mİ?
Zor bir durum olan gebelik zehirlenmesi vakalarının çoğu olumlu sonuçlanmaktadır. Yani çoğu bebek bu durumdan zarar görmez. Ancak bazen plasentanın yeterince kan alamamasına bağlı olarak bebeğin küçük ve yeterince gelişmemiş olarak doğması görülebilir. Bu durumda da erken doğum sebebiyle ortaya çıkabilecek öğrenme kabiliyetinde zorluk, epilepsi, beyin felci, duyma ve görme gibi problemleri beraberinde getirebilir.
Gebelik zehirlenmesi anne adaylarında ise tansiyon problemlerinin devam etmesine sebep olabilir. Preeklampsi annede bazen de kalp krizi, nöbet geçirme, akciğerde sıvı, kalp yetmezliği, kısmi körlük, karaciğerde kanama ve doğum sonrası kanama gibi birçok ciddi probleme yol açabilir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ TEKRARLAR MI?
Gebelik sırasında preeklampsi yaşayan bir kadının diğer hamileliğinde Preeklampsi yaşama olasılığı %10’dur.
Eğer anne kilolu ise diğer hamilelikte de gebelik zehirlenmesi yaşanması durumu yüksektir.
İkiz ya da üçüz gebelikler gebelik zehirlenmesi yaşanması adına bir risk faktörüdür.
Dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen göstermek, stresten uzak durmak, gebelik sırasında aşırı kilo alımını engellemek, düzenli ve yeterli uyumak gebelik zehirlenmesinin tekrarlamaması açısından önemlidir.
GEBELİK ZEHİRLENMESİ NASIL ÖNLENİR?
Gebelik zehirlenmesini engellemek için kesin ve net bir yol bulunmamaktadır. Uzmanların bu konuyla ilgili araştırmaları ise devam etmektedir. Gebelik zehirlenmesini engelleyebilmek için yapabileceğiniz tek şey doktorunuzun tavsiyelerini dinlemek ve hayatınızda uygulamaktır.
Kasları ve damarları rahatlatan aynı zamanda da tansiyonu dengeleyen bir mineral olan magnezyumu bol bol tüketin. Koyu renkli ve lifli yeşillikler, fasulye, avokado, balık ve mercimek içerisinde bolca magnezyum bulundurmaktadır.
Limon tüketmekten olabildiğince kaçının.
Günde en az 8 bardak su için.
Sağlıklı yiyecekler tüketin.
Bolca istirahat edin.
Günlük 20 – 30 dakika yürüyüş gibi hafif egzersizler yapın.
Kafein içeren içeceklerden uzak durun.
Sağlıklı bir gebelik için tüm sebze ve meyvelerin tazelerini tüketin.
Probiyotik alımına özen gösterin.
Vücudunuza yeterince kalsiyum, D ve C vitamini aldığınızdan emin olun. Yapılan araştırmalara göre kalsiyum, D ve C vitaminleri gebelik zehirlenmesi riskini azaltmaktadır. Bu nedenle kalsiyum ve C vitamini almak için bol bol yağsız süt, yoğurt, peynir ve yeşil sebzeler tüketin. Bunun yanında güneş ışığına çokça çıkın. Çünkü en yüksek D vitamini güneş ışığındadır. D vitamini açısından zengin süt ürünleri, balık, tahıl ve yumurta gibi gıdaları da tüketmeyi unutmayın.
