Hamilelikte cilt hastalıkları
Hamilelikte cilt catlakları
Hamilelikte Ciltte Oluşan Değişiklikler
Gebelik suresince anne adaylarının ciltlerinde oluşan değişiklikler;
Hangi kadında gebelikte ne gibi bir cilt değişikliği ortaya cıkacağını tahmin etmek zordur Bazı anne adayları gebelik doneminde herhangi bir cilt sorunu yaşamazken, bazılarında cilt kuruluğu, karın catlakları, kaşıntı, ciltte yağlanma gibi sorunlar ortaya cıkabilir Bazı anne adaylarında da başta yuz olmak uzere vucudun her yerinde cok sayıda lekeler oluşabilir Gebelikte cilt değişikliklerinin sorumlusu gebeliğe bağlı her tur değişiklikte olduğu gibi gebelik doneminde artan hormonlardır
MELASMA, KLOAZMA (Gebelik maskesi): Yuzdeki pigment (cilt rengi) değişiklikleri sıklıkla yanaklar, alın, ust dudak, burun ve cenede duzensiz sınırlı kahverengi lekeler şeklindedirler ve gebelik maskesi adını alırlar %7090 kadında gorulen bu pigment artışı doğumdan sonra sıklıkla ortadan kalkar Ender durumlarda pigment artışı adeta bir dovme yaptırılmış gibi cildin derin katmanlarındadır Boyle durumların tedavisi bu konuda tecrubeli bir Cildiye uzmanı tarafından gercekleştirilirYoğun bir ultraviyole ışık kaynağı olan guneşten uzak durmak ve guneşe cıkıldığı zamanlarda en az 15 faktorlu bir guneşlenme kremi kullanmak lekelenmelerin azaltılmasında oldukca etkilidir Yazın bulutlu havalarda bile guneşin UV ışınlarının cilde etki gosterebileceği unutulmamalıdır Lekelenme olan bolgelerin makyajla kapatılmasında bir sakınca yoktur
GEBELİKTE SİVİLCELER: Gebelikte ozellikle 8 haftadan itibaren değişen hormonal ortam bazı anne adaylarında onceden varolan sivilcelerin artmasına ya da ilk defa gebelik doneminde sivilcelerin ortaya cıkmasına neden olur Ender durumlarda ise varolan sivilcelerde azalma gorulur Yuz cildi temiz ve kuru tutulmalıdır Sivilceler kozmetik sorunlar yarattığında doktor onerisine gore topikal (bolgesel) ilaclar kullanılabilir (dikkat: izotretinoin icerikli sivilce ilaclarınındoğumsal anomalilere neden olduğu kanıtlanmıştır Bu yuzden gebelik doneminde sivilceleriniz icin ilac kullanmadan once mutlaka doktorunuza danışmalısınız!)
TIRNAK DEĞİŞİKLİKLERİ: Tırnaklar cildin bir uzantısı olarak kabul edilirler ve gebelik doneminde artan hormonların etkisiyle tırnaklar yumuşayıp incelerek kolay kırılır hale gelebilirler Tırnak cilası durumu daha da kotuleştirebilir Bulaşık ve camaşır yıkarken lastik elen kullanmak ve el ve tırnaklara nemlendirici losyon surmek coğu durumda faydalı olur
LINEA NİGRA: Linea nigralatincede siyah cizgi anlamına gelir Linea nigra kadınların coğunda gobek deliği ile kasıkların tam ortasında yer alan pubis bileşkesi (her iki pubis kemiğinin orta hatta birleştiği bolge) arasında yer alan linea alba ( beyaz cizgi) adlı anatomik yapının koyulaşmasıyla ortaya cıkan ince bir cizgidir Gebelikten sonra coğunlukla kaybolur
AVUCİCİNDE KIZARIKLIK: Latincede palmar eritem adı verilen bu durum, gebelik dışındaki bir donemde ortaya cıktığında bir karaciğer hastalığını duşundurmesine karşın, gebelik doneminde fizyolojik olarak ortaya cıkabilir Avuc iclerinde ve nadiren de ayak tabanlarında kızarıklık ve kaşıntı şeklinde ortaya cıkar Palmar eritemin de diğer coğu cilt değişikliğinde olduğu gibi gebeliğe bağlı olarak kandaki ostrojenin artması nedeniyle ortaya cıktığı duşunulmektedir Kaşıntı şiddetli olduğunda nemlendirici kremler faydalı olabilir Nemlendiricilere cevap vermeyen kaşıntılarda ise doktor onerisine gore bazı ilaclar kullanılabilir
CİLTTE ORUMCEK TARZINDA DAMARLANMALAR: Bu tur oluşumlar sıklıkla yuzde ve boyunda, bazen de karın cildinde ortaya cıkarlar Merkezde bir damar ve bu damardan etrafa adeta bir orumceğin ayakları gibi ışınsal olarak yayılan kılcal damarlanmalar şeklindedirler Gebelik dışı bir donemde ortaya cıktıklarında bir karaciğer hastalığını duşundurmelerine karşın, gebelikte artan ostrojenin etkisine bağlı fizyolojik olarak ortaya cıkabilirler Gebelikten sonra genellikle kısa surede kaybolurlar Bir şikayete yol acmadıklarından tedavi gereksizdir
CATLAKLAR: Gebelikte kadınların onemli bir kısmında karın cildinde, kalcalarda ve goğuslerde catlaklar ortaya cıkar Cildin aşırı gerilmesine bağlı olarak ortaya cıkan değişikliklerdir ve coğu zaman catlayan bolgelerde tabloya rahatsız edici bir kaşıntı da eşlik eder Gebelik doneminde kırmızı gorunumde olan catlaklar bebeğin doğmasından sonra kısa zamanda gumuş bir renk alırlar ve kalıcıdırlar Catlaklar cok ender durumlarda kozmetik sorun yaratacak kadar yaygın olabilirler Bazı anne adaylarında gebelik doneminde oldukca fazla kilo alınmasına karşın catlak oluşmamakta, bazılarında ise gebeliğin erken donemlerinden itibaren catlaklar ortaya cıkmaktadır Yine bazı anne adaylarında gebeliğin en erken donemlerinden itibaren catlak kremlerikullanmalarına rağmen yaygın catlaklar oluşabilmekte, bazılarında ise hicbir koruyucu onlemalmamalarına rağmen hic bir catlak oluşmamaktadır Bu nedenle catlakların kalıtımsal ozelliklerle cok yakın bir ilişkisi olduğu duşunulmektedir Catlakları tumuyle onlemek mumkun olmamakla beraber alınan bazı onlemlerle catlakların kalıcı kozmetik sorunlar yaratması onlenebilir Piyasada bulunan catlak kremlerinintumunun ortak ozelliği cildi nemlendirmeleri ve esnemesine yardımcı olmalarıdır Bu ozellikleriyle catlak kremlericatlakların beraberinde getirdiği kaşıntının da dinmesine yardımcı olurlar Anne adaylarının bir kısmı ise coğunlukla yuksek fiyatlı bu catlak kremlerininyerine badem yağı kullanmayı tercih etmekte ve bu maddenin ciltlerinin nemli kalmasına ve kaşıntı şikayetinin ortadan kalkmasına yardımcı olduğunu belirtmektedirler Son zamanlarda moda olan aromaterapiadı verilen tedavi yonteminde kullanılan yağlardan gebelikte kacınılmalıdır Bu yağlar her ne kadar bitkisel kokenli olsalar da, ilacların da coğunun bitkisel kokenli olduğu unutulmamalıdırSon olarak da sıvı alımının oneminden burada da bahsedilmelidir: Vucuda giren su miktarı yetersiz olduğunda cildin elastikiyeti azalır ve catlaklar daha kolay oluşur Aksine, sıvı miktarı yeterli bir cilt, tonusunu daha iyi korur ve gerilmeye karşı daha dayanıklı hale gelir
BENLER: Gebelikte ilk kez ortaya cıkan benler, ya da sayıca artan benler genelde kanser belirtisi değildir Gebelik doneminde her ne kadar melanom (cilt kanseri) sıklığı cok duşuk olsa da, hızlı buyume gosteren benlerin bir cildiye uzmanı tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır
MEME UCLARINDA VE DİĞER BOLGELERDE KOYULAŞMA: Anne adaylarının %7090'ında meme uclarında cilt rengi az ya da cok koyulaşır Artan ostrojen seviyelerine bağlı olduğu duşunulen bu durum ozellikle esmer tenli olan anne adaylarında daha belirgindir Ciltte koyulaşma ozellikle meme uclarının cevresindeki koyu bolgede, vulva ve anus arası bolgede (perine) ve gobek etrafında belirgindir Koltuk altları ve bacakların ic kısmında da koyulaşma ortaya cıkabilir Yukarıda bahsedilen linea nigra ve gebelik maskesi bolgesel koyulaşmanın diğer ornekleridir
SAC DOKULMESİ: Ozellikle doğumdan sonraki gunlerde hızlı bir şekilde sac dokulmesi ortaya cıkabilir Telogen affluvium adı verilen bu durum, kılların buyume fazlarının hormonal seviyelerin artması sonucunda değişmesi sonucunda ortaya cıkmaktadır Tedavi gerektiren bir durum değildir 36 ay sonra kendiliğinden duzelir
HANGİ DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURULMALIDIR?
Yukarıda bahsedilen cilt değişiklikleri fizyolojik cilt değişiklikleridir Ancak bazı cilt değişiklikleri kendini başka belirtiler ve bulgularla belli eder ve mutlaka doktor değerlendirmesi gerektirir Doktora başvurulmasını gerektiren cilt değişiklikleri şunlardır:
Ciltte yaygın kaşıntı: karın cildinde ve catlayan cilt bolgelerinde kaşıntı normal olmakla beraber bazı anne adaylarında gebelik hormonlarının etkisiyle yaygın vucut kaşıntıları ortaya cıkabilir Coğu durumda selim tabiatlı olan bu kaşıntılar, altta yatan muhtemel bir karaciğer safra kanalları patolojisinin ortaya cıkarılması icin doktora başvurulmasını gerektirir
Ciltte yaygın dokuntuler: allerjik kokenli ya da enfeksiyona bağlı olabilir Mutlaka doktor kontrolu gerektirirler
Uz Dr Ayfer Aydın
Hamilelikte cilt catlakları
Hamilelikte Ciltte Oluşan Değişiklikler
Gebelik suresince anne adaylarının ciltlerinde oluşan değişiklikler;
Hangi kadında gebelikte ne gibi bir cilt değişikliği ortaya cıkacağını tahmin etmek zordur Bazı anne adayları gebelik doneminde herhangi bir cilt sorunu yaşamazken, bazılarında cilt kuruluğu, karın catlakları, kaşıntı, ciltte yağlanma gibi sorunlar ortaya cıkabilir Bazı anne adaylarında da başta yuz olmak uzere vucudun her yerinde cok sayıda lekeler oluşabilir Gebelikte cilt değişikliklerinin sorumlusu gebeliğe bağlı her tur değişiklikte olduğu gibi gebelik doneminde artan hormonlardır
MELASMA, KLOAZMA (Gebelik maskesi): Yuzdeki pigment (cilt rengi) değişiklikleri sıklıkla yanaklar, alın, ust dudak, burun ve cenede duzensiz sınırlı kahverengi lekeler şeklindedirler ve gebelik maskesi adını alırlar %7090 kadında gorulen bu pigment artışı doğumdan sonra sıklıkla ortadan kalkar Ender durumlarda pigment artışı adeta bir dovme yaptırılmış gibi cildin derin katmanlarındadır Boyle durumların tedavisi bu konuda tecrubeli bir Cildiye uzmanı tarafından gercekleştirilirYoğun bir ultraviyole ışık kaynağı olan guneşten uzak durmak ve guneşe cıkıldığı zamanlarda en az 15 faktorlu bir guneşlenme kremi kullanmak lekelenmelerin azaltılmasında oldukca etkilidir Yazın bulutlu havalarda bile guneşin UV ışınlarının cilde etki gosterebileceği unutulmamalıdır Lekelenme olan bolgelerin makyajla kapatılmasında bir sakınca yoktur
GEBELİKTE SİVİLCELER: Gebelikte ozellikle 8 haftadan itibaren değişen hormonal ortam bazı anne adaylarında onceden varolan sivilcelerin artmasına ya da ilk defa gebelik doneminde sivilcelerin ortaya cıkmasına neden olur Ender durumlarda ise varolan sivilcelerde azalma gorulur Yuz cildi temiz ve kuru tutulmalıdır Sivilceler kozmetik sorunlar yarattığında doktor onerisine gore topikal (bolgesel) ilaclar kullanılabilir (dikkat: izotretinoin icerikli sivilce ilaclarınındoğumsal anomalilere neden olduğu kanıtlanmıştır Bu yuzden gebelik doneminde sivilceleriniz icin ilac kullanmadan once mutlaka doktorunuza danışmalısınız!)
TIRNAK DEĞİŞİKLİKLERİ: Tırnaklar cildin bir uzantısı olarak kabul edilirler ve gebelik doneminde artan hormonların etkisiyle tırnaklar yumuşayıp incelerek kolay kırılır hale gelebilirler Tırnak cilası durumu daha da kotuleştirebilir Bulaşık ve camaşır yıkarken lastik elen kullanmak ve el ve tırnaklara nemlendirici losyon surmek coğu durumda faydalı olur
LINEA NİGRA: Linea nigralatincede siyah cizgi anlamına gelir Linea nigra kadınların coğunda gobek deliği ile kasıkların tam ortasında yer alan pubis bileşkesi (her iki pubis kemiğinin orta hatta birleştiği bolge) arasında yer alan linea alba ( beyaz cizgi) adlı anatomik yapının koyulaşmasıyla ortaya cıkan ince bir cizgidir Gebelikten sonra coğunlukla kaybolur
AVUCİCİNDE KIZARIKLIK: Latincede palmar eritem adı verilen bu durum, gebelik dışındaki bir donemde ortaya cıktığında bir karaciğer hastalığını duşundurmesine karşın, gebelik doneminde fizyolojik olarak ortaya cıkabilir Avuc iclerinde ve nadiren de ayak tabanlarında kızarıklık ve kaşıntı şeklinde ortaya cıkar Palmar eritemin de diğer coğu cilt değişikliğinde olduğu gibi gebeliğe bağlı olarak kandaki ostrojenin artması nedeniyle ortaya cıktığı duşunulmektedir Kaşıntı şiddetli olduğunda nemlendirici kremler faydalı olabilir Nemlendiricilere cevap vermeyen kaşıntılarda ise doktor onerisine gore bazı ilaclar kullanılabilir
CİLTTE ORUMCEK TARZINDA DAMARLANMALAR: Bu tur oluşumlar sıklıkla yuzde ve boyunda, bazen de karın cildinde ortaya cıkarlar Merkezde bir damar ve bu damardan etrafa adeta bir orumceğin ayakları gibi ışınsal olarak yayılan kılcal damarlanmalar şeklindedirler Gebelik dışı bir donemde ortaya cıktıklarında bir karaciğer hastalığını duşundurmelerine karşın, gebelikte artan ostrojenin etkisine bağlı fizyolojik olarak ortaya cıkabilirler Gebelikten sonra genellikle kısa surede kaybolurlar Bir şikayete yol acmadıklarından tedavi gereksizdir
CATLAKLAR: Gebelikte kadınların onemli bir kısmında karın cildinde, kalcalarda ve goğuslerde catlaklar ortaya cıkar Cildin aşırı gerilmesine bağlı olarak ortaya cıkan değişikliklerdir ve coğu zaman catlayan bolgelerde tabloya rahatsız edici bir kaşıntı da eşlik eder Gebelik doneminde kırmızı gorunumde olan catlaklar bebeğin doğmasından sonra kısa zamanda gumuş bir renk alırlar ve kalıcıdırlar Catlaklar cok ender durumlarda kozmetik sorun yaratacak kadar yaygın olabilirler Bazı anne adaylarında gebelik doneminde oldukca fazla kilo alınmasına karşın catlak oluşmamakta, bazılarında ise gebeliğin erken donemlerinden itibaren catlaklar ortaya cıkmaktadır Yine bazı anne adaylarında gebeliğin en erken donemlerinden itibaren catlak kremlerikullanmalarına rağmen yaygın catlaklar oluşabilmekte, bazılarında ise hicbir koruyucu onlemalmamalarına rağmen hic bir catlak oluşmamaktadır Bu nedenle catlakların kalıtımsal ozelliklerle cok yakın bir ilişkisi olduğu duşunulmektedir Catlakları tumuyle onlemek mumkun olmamakla beraber alınan bazı onlemlerle catlakların kalıcı kozmetik sorunlar yaratması onlenebilir Piyasada bulunan catlak kremlerinintumunun ortak ozelliği cildi nemlendirmeleri ve esnemesine yardımcı olmalarıdır Bu ozellikleriyle catlak kremlericatlakların beraberinde getirdiği kaşıntının da dinmesine yardımcı olurlar Anne adaylarının bir kısmı ise coğunlukla yuksek fiyatlı bu catlak kremlerininyerine badem yağı kullanmayı tercih etmekte ve bu maddenin ciltlerinin nemli kalmasına ve kaşıntı şikayetinin ortadan kalkmasına yardımcı olduğunu belirtmektedirler Son zamanlarda moda olan aromaterapiadı verilen tedavi yonteminde kullanılan yağlardan gebelikte kacınılmalıdır Bu yağlar her ne kadar bitkisel kokenli olsalar da, ilacların da coğunun bitkisel kokenli olduğu unutulmamalıdırSon olarak da sıvı alımının oneminden burada da bahsedilmelidir: Vucuda giren su miktarı yetersiz olduğunda cildin elastikiyeti azalır ve catlaklar daha kolay oluşur Aksine, sıvı miktarı yeterli bir cilt, tonusunu daha iyi korur ve gerilmeye karşı daha dayanıklı hale gelir
BENLER: Gebelikte ilk kez ortaya cıkan benler, ya da sayıca artan benler genelde kanser belirtisi değildir Gebelik doneminde her ne kadar melanom (cilt kanseri) sıklığı cok duşuk olsa da, hızlı buyume gosteren benlerin bir cildiye uzmanı tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır
MEME UCLARINDA VE DİĞER BOLGELERDE KOYULAŞMA: Anne adaylarının %7090'ında meme uclarında cilt rengi az ya da cok koyulaşır Artan ostrojen seviyelerine bağlı olduğu duşunulen bu durum ozellikle esmer tenli olan anne adaylarında daha belirgindir Ciltte koyulaşma ozellikle meme uclarının cevresindeki koyu bolgede, vulva ve anus arası bolgede (perine) ve gobek etrafında belirgindir Koltuk altları ve bacakların ic kısmında da koyulaşma ortaya cıkabilir Yukarıda bahsedilen linea nigra ve gebelik maskesi bolgesel koyulaşmanın diğer ornekleridir
SAC DOKULMESİ: Ozellikle doğumdan sonraki gunlerde hızlı bir şekilde sac dokulmesi ortaya cıkabilir Telogen affluvium adı verilen bu durum, kılların buyume fazlarının hormonal seviyelerin artması sonucunda değişmesi sonucunda ortaya cıkmaktadır Tedavi gerektiren bir durum değildir 36 ay sonra kendiliğinden duzelir
HANGİ DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURULMALIDIR?
Yukarıda bahsedilen cilt değişiklikleri fizyolojik cilt değişiklikleridir Ancak bazı cilt değişiklikleri kendini başka belirtiler ve bulgularla belli eder ve mutlaka doktor değerlendirmesi gerektirir Doktora başvurulmasını gerektiren cilt değişiklikleri şunlardır:
Ciltte yaygın kaşıntı: karın cildinde ve catlayan cilt bolgelerinde kaşıntı normal olmakla beraber bazı anne adaylarında gebelik hormonlarının etkisiyle yaygın vucut kaşıntıları ortaya cıkabilir Coğu durumda selim tabiatlı olan bu kaşıntılar, altta yatan muhtemel bir karaciğer safra kanalları patolojisinin ortaya cıkarılması icin doktora başvurulmasını gerektirir
Ciltte yaygın dokuntuler: allerjik kokenli ya da enfeksiyona bağlı olabilir Mutlaka doktor kontrolu gerektirirler
Uz Dr Ayfer Aydın