Hamilelik suresince anne adayları pek cok rahatsızlığa yakalanma riskine sahipler Bunlardan biri de şeker hastalığı (diyabet) Şeker hastalığı hamileliğe bağlı ortaya cıkabileceği gibi, anne adayının hamilelikten once de diyabet rahatsızlığı
Hamilelik suresince anne adayları pek cok rahatsızlığa yakalanma riskine sahipler Bunlardan biri de şeker hastalığı (diyabet) Şeker hastalığı hamileliğe bağlı ortaya cıkabileceği gibi, anne adayının hamilelikten once de diyabet rahatsızlığı olabilir Her iki durumda da, anne adayı mutlaka tedavi edilmelidir
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr Yasemin Yakut hamilelikte şeker hastalığı ile ilgili en cok merak edilenleri anlattı
Diyabet; pankreastan insulinin az salınması nedeniyle oluşan metabolik bir hastalıktır Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmaları bozulur ve kan glikozu artar
Diyabetik kadınların gebe kalmamaları icin tavsiye edildikleri 1970’lerden gunumuze tedavi ve tanıda ilerlemeler kaydedilmiştir Ancak, diyabetle komplike gebeliklerde konjenital anomali gorulmesi ve komplikasyon gelişmesi normal gebeliklere gore daha fazladır
Gunumuzde tanı ve tedavi protokolleri ile, bu gereksiz yuksek komplikasyon hızı duşurulebilir
Diabetes Mellitus (DM) insulin eksikliği, insulin direnci veya her ikisi sonucu gelişen hiperglisemi (kanda şeker duzeyinin yukselmesi) ile karakterize bir metabolik hastalıktır Gebelikte 3 tip DM gorulebilir;
1 Tip I Diabetes Mellitus: İnsuline bağımlı,
2 Tip II Diabetes Mellitus: İnsuline bağımlı olmayan,
3 Gestasyonel Diabetes Mellitus
Tip I DM ve Tip II DM gebelik oncesi var olan tiplerken, Gestasyonel DM gebelikte gelişen tiptir
Gebelikteki fizyolojik değişiklikler
– Glikoz (şeker) metabolizması gebelikte onemli olcude değişiklik gosterir Aclık glikoz seviyeleri duşuktur, yemek ya da glikoz yuklemesini takiben ise, gebelik dışı değerlerle karşılaştırıldığında yuksektir
– Glikoz toleransı gebeliğin ilerlemesi ile prgoresif olarak duşer
– Normal kadınlar gebelik esnasında iki kat insulin uretirler, diyabetik olanların ise insulin gereksinimleri artar
– Gebelikte glikoz icin renal eşik değeri duştuğunden, idrar orneklerinde bircok kadında glikozuri (idrarda şeker cıkması) tespit edilebilir
Gestasyonel Diabetes Mellitus (GDM); gebelikte başlayan veya gebelikte ilk olarak tanımlanan
herhangi bir duzeydeki glikoz intoleransı olarak tanımlanmaktadır Gebelikte gorulen diyabetin %90’ı bu tiptir
Gestasyonel Diabetes Mellitus’lu gebelerde insulin direnci, normal gebelerdekine gore daha şiddetlidir İnsulin sekresyonunda da bozukluk vardır
Gestasyonel diyabetiklerin cocuklarında konjenital anomaliler izlenmez Onemli etkileri ise şunlardır;
– Polihidroamniyos gelişimi ( Bebeğin icinde yaşadığı amniyos mainin fazla olması)
– Preterm doğum oranında artış (Erken doğum riski)
– Makrozomi gelişimi (Gebelik haftasına gore buyuk bebek)
Gestasyonel Diabetes Mellitus’de klinik bulgular
– Gestasyonel Diabetes Mellitus genellikle asemptomatiktir, (bulgu vermez) ve 2trimesterde (gebeliğin ikinci 3 aylık doneminde) karbonhidrat metabolizması ve insulin duyarlılığında değişikliklerle tetkiklenerek ortaya cıkar
– Gestasyonel Diabetes Mellitus rutin biyokimyasal taramalarda teşhis edilebilir
– İntrauterin olum (anne karnında bebek olumu) ya da makrozomik bebek doğumunu takiben yapılan biyokimyasal testlerle de teşhis edilebilir
– Daha onceden Gestasyonel Diabetes Mellitus geciren kadınlar, ailevi diyabet oykusu olan kadınlar, obez (aşırı kilolu) ve yaşlı kadınlarda Gestasyonel Diabetes Mellitus gorulme olasılığı daha sıktır
– Onceden var olan diyabetten farklı olarak Gestasyonel Diabetes Mellitus’de konjenital anomali risk oranında artış yoktur
– Gestasyonel Diabetes Mellitus preeklampsi (gebelikte tansiyon yuksekliği, odem ve idrarda protein cıkışı ile seyreden klinik durum) risk artışı ile birlikte seyreder
Gebelik ilerledikce glikoz toleransı daha fazla bozulduğundan, gebeliğin ileri donemlerinde tarama yapılır
50 gr glikoz tolerans testi butun kadınlarda 2628 gebelik haftalarında tarama icin kullanılır Tarama testi pozitif olan kadınlarda Gestasyonel Diabetes Mellitus tanısında kesin kriterleri olan 100gr oral glikoz tolerans testi yapılır
Gestasyonel Diabetes Mellitus tedavisi
Oncelikle gebelik haftası ve gebenin kilosuna gore gunluk kalori hesaplanır Bu toplam kalori belli oranlarda karbonhidrat, protein ve yağ olarak 3 bolume ayrılır Ana ve ara oğunlerde alması gereken yuzdelerle diyet regulasyonu yapılır
Bu planlama kadın doğum doktoru ve tecrubeli bir diyetisyen tarafından yapılmalıdır Duzenli gunluk egzersizler yapılması onerilir Diyet ve egzersiz ile kontrol edilemeyen durumlarda ise hemen ensulin tedavisine başlanır
h 3Hamilelikte diyabet teşhisi ve tedavi yontemleri
Hamilelik suresince anne adayları pek cok rahatsızlığa yakalanma riskine sahipler Bunlardan biri de şeker hastalığı (diyabet) Şeker hastalığı hamileliğe bağlı ortaya cıkabileceği gibi, anne adayının hamilelikten once de diyabet rahatsızlığı olabilir Her iki durumda da, anne adayı mutlaka tedavi edilmelidir
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr Yasemin Yakut hamilelikte şeker hastalığı ile ilgili en cok merak edilenleri anlattı
Diyabet; pankreastan insulinin az salınması nedeniyle oluşan metabolik bir hastalıktır Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmaları bozulur ve kan glikozu artar
Diyabetik kadınların gebe kalmamaları icin tavsiye edildikleri 1970’lerden gunumuze tedavi ve tanıda ilerlemeler kaydedilmiştir Ancak, diyabetle komplike gebeliklerde konjenital anomali gorulmesi ve komplikasyon gelişmesi normal gebeliklere gore daha fazladır
Gunumuzde tanı ve tedavi protokolleri ile, bu gereksiz yuksek komplikasyon hızı duşurulebilir
Diabetes Mellitus (DM) insulin eksikliği, insulin direnci veya her ikisi sonucu gelişen hiperglisemi (kanda şeker duzeyinin yukselmesi) ile karakterize bir metabolik hastalıktır Gebelikte 3 tip DM gorulebilir;
1 Tip I Diabetes Mellitus: İnsuline bağımlı,
2 Tip II Diabetes Mellitus: İnsuline bağımlı olmayan,
3 Gestasyonel Diabetes Mellitus
Tip I DM ve Tip II DM gebelik oncesi var olan tiplerken, Gestasyonel DM gebelikte gelişen tiptir
Gebelikteki fizyolojik değişiklikler
– Glikoz (şeker) metabolizması gebelikte onemli olcude değişiklik gosterir Aclık glikoz seviyeleri duşuktur, yemek ya da glikoz yuklemesini takiben ise, gebelik dışı değerlerle karşılaştırıldığında yuksektir
– Glikoz toleransı gebeliğin ilerlemesi ile prgoresif olarak duşer
– Normal kadınlar gebelik esnasında iki kat insulin uretirler, diyabetik olanların ise insulin gereksinimleri artar
– Gebelikte glikoz icin renal eşik değeri duştuğunden, idrar orneklerinde bircok kadında glikozuri (idrarda şeker cıkması) tespit edilebilir
Gestasyonel Diabetes Mellitus (GDM); gebelikte başlayan veya gebelikte ilk olarak tanımlanan
herhangi bir duzeydeki glikoz intoleransı olarak tanımlanmaktadır Gebelikte gorulen diyabetin %90’ı bu tiptir
Gestasyonel Diabetes Mellitus’lu gebelerde insulin direnci, normal gebelerdekine gore daha şiddetlidir İnsulin sekresyonunda da bozukluk vardır
Gestasyonel diyabetiklerin cocuklarında konjenital anomaliler izlenmez Onemli etkileri ise şunlardır;
– Polihidroamniyos gelişimi ( Bebeğin icinde yaşadığı amniyos mainin fazla olması)
– Preterm doğum oranında artış (Erken doğum riski)
– Makrozomi gelişimi (Gebelik haftasına gore buyuk bebek)
Gestasyonel Diabetes Mellitus’de klinik bulgular
– Gestasyonel Diabetes Mellitus genellikle asemptomatiktir, (bulgu vermez) ve 2trimesterde (gebeliğin ikinci 3 aylık doneminde) karbonhidrat metabolizması ve insulin duyarlılığında değişikliklerle tetkiklenerek ortaya cıkar
– Gestasyonel Diabetes Mellitus rutin biyokimyasal taramalarda teşhis edilebilir
– İntrauterin olum (anne karnında bebek olumu) ya da makrozomik bebek doğumunu takiben yapılan biyokimyasal testlerle de teşhis edilebilir
– Daha onceden Gestasyonel Diabetes Mellitus geciren kadınlar, ailevi diyabet oykusu olan kadınlar, obez (aşırı kilolu) ve yaşlı kadınlarda Gestasyonel Diabetes Mellitus gorulme olasılığı daha sıktır
– Onceden var olan diyabetten farklı olarak Gestasyonel Diabetes Mellitus’de konjenital anomali risk oranında artış yoktur
– Gestasyonel Diabetes Mellitus preeklampsi (gebelikte tansiyon yuksekliği, odem ve idrarda protein cıkışı ile seyreden klinik durum) risk artışı ile birlikte seyreder
Gebelik ilerledikce glikoz toleransı daha fazla bozulduğundan, gebeliğin ileri donemlerinde tarama yapılır
50 gr glikoz tolerans testi butun kadınlarda 2628 gebelik haftalarında tarama icin kullanılır Tarama testi pozitif olan kadınlarda Gestasyonel Diabetes Mellitus tanısında kesin kriterleri olan 100gr oral glikoz tolerans testi yapılır
Gestasyonel Diabetes Mellitus tedavisi
Oncelikle gebelik haftası ve gebenin kilosuna gore gunluk kalori hesaplanır Bu toplam kalori belli oranlarda karbonhidrat, protein ve yağ olarak 3 bolume ayrılır Ana ve ara oğunlerde alması gereken yuzdelerle diyet regulasyonu yapılır
Bu planlama kadın doğum doktoru ve tecrubeli bir diyetisyen tarafından yapılmalıdır Duzenli gunluk egzersizler yapılması onerilir Diyet ve egzersiz ile kontrol edilemeyen durumlarda ise hemen ensulin tedavisine başlanır
h 3Hamilelikte diyabet teşhisi ve tedavi yontemleri