Hangi hallerde ramazanda oruc tutulmayabilir
Hangi hallerde oruc tutulmayabilir
İslam dini, kisileri gucleri nispetinde sorumlu tutmus, guclerini asan veya
sıkıntıya yol acan durumlarda kolaylastırıcı hukumler getirmistir
Asagıdaki mazeretlere sahip kimselerin Ramazanda oruc tutmakla yukumlu
olmayıp daha sonra kaza etmelerine veya yerine fidye vermelerine ruhsat tanınmıstır:
a) Yolculuk:
Yolculuk, Ramazan ayında oruc tutmamak icin ruhsat olarak kabul edilmistir
Yolculuk esnasında tutulmayan oruclar, daha sonra kaza edilir Kur’an’da “Ey
inananlar! Oruc sizden oncekilere farz kılındıgı gibi, Allah’a karsı gelmekten
sakınasınız diye, size de sayılı gunlerde farz kılındı cinizden hasta olan veya
yolculukta bulunan, tutamadıgı gunler sayısınca diger gunlerde tutar Oruca
dayanamayanlar, bir duskunu doyuracak kadar fidye verir Kim gonulden iyilik
yaparsa, o iyilik kendisinedir Eger bilirseniz, oruc tutmanız sizin icin daha iyidir
buyrulmaktadır (Bakara 2183184)
Geceden oruca niyetlenip de, gunduz yolculuga cıkan kimse, dilerse bu orucunu
bozar, dilerse tamamlar Geceden oruc tutmaya niyetlenip gunduz ise yolculuga
cıkmak zorunda olan kimse yolculukta zorluk cekerse orucunu bozabilir Ancak
orucunu tamamlaması daha uygundur Hz Peygamber, Mekke’nin fethi icin sefere
cıktıgında oruclu iken, Kedid denilen yere varınca orucunu bozmustur (Buhari, Savm,
34; Muslim, Sıyam, 15) Bu uygulama sefere cıkınca orucun bozulabilecegini
gostermektedir
b) Hastalık:
Oruc tuttugu zaman, hastalıgının artmasından veya uzamasından endise edilen
kimse ile, hastalıgı sebebiyle oruc tutmakta zorlanan kisilerin Ramazan ayında oruc
tutmayıp, iyilestikten sonra bunları kaza etmelerine izin verilmistir Yukarıda zikredilen
ayet buna isaret etmektedir Uzman bir hekim tarafından oruc tutması halinde hasta
olacagı bildirilen kimse de hasta hukmundedir
c) Hamilelik ve Cocuk Emzirme:
Oruc tutmaları kendilerine veya cocuklarına zarar vermesi halinde, hamile
kadınlar oruclarını tutmayabilirler Emzikli kadınlar da, sutlerinin kesilmesi ve
cocuklarının zarar gorebilecegi durumlarda oruc tutmayabilirler Hz Peygamber buna
musaade etmistir (Nesai, Sıyam, 5051, 62; bn Mace, Sıyam,3)
d) Zor Ve Mesakkatli islerde Calısmak:
Oruc tuttugu takdirde saglıgına bir zarar gelmesinden korkan kimse, orucunu
tutmayabilir Bu durumda olanlar, izinli oldugu gunler veya uygun zamanlarda
tutamadıkları orucları kaza ederler
Bir zorunluluk olarak, agır islerde calısmak zorunda olan kisilerin oruclu olarak
calıstıkları takdirde saglıkları risk altında kalacaksa ramazan ayında tutamadıkları
oruclarını uygun bir zamanda kaza ederler
Kur’an bu durumu su ayetlerle acıklar: “Ey iman edenler! Allah’a karsı
gelmekten sakınmanız icin oruc, sizden oncekilere farz kılındıgı gibi, size de farz
kılındı Oruc, sayılı gunlerdedir Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadıgı
gunler sayısınca baska gunlerde tutar Oruca gucu yetmeyenler ise bir yoksul doyumu
fidye verir Bununla birlikte, gonulden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla
verirse) o kendisi icin daha hayırlıdır Eger bilirseniz oruc tutmanız sizin icin daha
hayırlıdır (O sayılı gunler), insanlar icin bir hidayet rehberi, dogru yolun ve hak ile
batılı birbirinden ayırmanın apacık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildigi
Ramazan ayıdır Oyle ise icinizden kim bu aya ulasırsa onu orucla gecirsin Kim de
hasta veya yolcu olursa tutamadıgı gunler sayısınca baska gunlerde tutsun Allah size
kolaylık diler, zorluk dilemez Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulastırmasına
karsılık Allah’ı yuceltmeniz ve sukretmeniz icindir (Bakara, 2183185)
e) Yaslılık:
Oruc tutamayacak kadar yaslı olan kimseler, oruc yerine fidye verebilirler
Bakara suresinin 184 ayetinde, bu sekilde olup da oruca guc yetiremeyenlerin, oruc
tutmayıp fidye vermeleri gerektigi hukme baglanmıstır yilesme umudu olmayan
hastalar da aynı hukme tabidir
Hangi hallerde oruc tutulmayabilir
İslam dini, kisileri gucleri nispetinde sorumlu tutmus, guclerini asan veya
sıkıntıya yol acan durumlarda kolaylastırıcı hukumler getirmistir
Asagıdaki mazeretlere sahip kimselerin Ramazanda oruc tutmakla yukumlu
olmayıp daha sonra kaza etmelerine veya yerine fidye vermelerine ruhsat tanınmıstır:
a) Yolculuk:
Yolculuk, Ramazan ayında oruc tutmamak icin ruhsat olarak kabul edilmistir
Yolculuk esnasında tutulmayan oruclar, daha sonra kaza edilir Kur’an’da “Ey
inananlar! Oruc sizden oncekilere farz kılındıgı gibi, Allah’a karsı gelmekten
sakınasınız diye, size de sayılı gunlerde farz kılındı cinizden hasta olan veya
yolculukta bulunan, tutamadıgı gunler sayısınca diger gunlerde tutar Oruca
dayanamayanlar, bir duskunu doyuracak kadar fidye verir Kim gonulden iyilik
yaparsa, o iyilik kendisinedir Eger bilirseniz, oruc tutmanız sizin icin daha iyidir
buyrulmaktadır (Bakara 2183184)
Geceden oruca niyetlenip de, gunduz yolculuga cıkan kimse, dilerse bu orucunu
bozar, dilerse tamamlar Geceden oruc tutmaya niyetlenip gunduz ise yolculuga
cıkmak zorunda olan kimse yolculukta zorluk cekerse orucunu bozabilir Ancak
orucunu tamamlaması daha uygundur Hz Peygamber, Mekke’nin fethi icin sefere
cıktıgında oruclu iken, Kedid denilen yere varınca orucunu bozmustur (Buhari, Savm,
34; Muslim, Sıyam, 15) Bu uygulama sefere cıkınca orucun bozulabilecegini
gostermektedir
b) Hastalık:
Oruc tuttugu zaman, hastalıgının artmasından veya uzamasından endise edilen
kimse ile, hastalıgı sebebiyle oruc tutmakta zorlanan kisilerin Ramazan ayında oruc
tutmayıp, iyilestikten sonra bunları kaza etmelerine izin verilmistir Yukarıda zikredilen
ayet buna isaret etmektedir Uzman bir hekim tarafından oruc tutması halinde hasta
olacagı bildirilen kimse de hasta hukmundedir
c) Hamilelik ve Cocuk Emzirme:
Oruc tutmaları kendilerine veya cocuklarına zarar vermesi halinde, hamile
kadınlar oruclarını tutmayabilirler Emzikli kadınlar da, sutlerinin kesilmesi ve
cocuklarının zarar gorebilecegi durumlarda oruc tutmayabilirler Hz Peygamber buna
musaade etmistir (Nesai, Sıyam, 5051, 62; bn Mace, Sıyam,3)
d) Zor Ve Mesakkatli islerde Calısmak:
Oruc tuttugu takdirde saglıgına bir zarar gelmesinden korkan kimse, orucunu
tutmayabilir Bu durumda olanlar, izinli oldugu gunler veya uygun zamanlarda
tutamadıkları orucları kaza ederler
Bir zorunluluk olarak, agır islerde calısmak zorunda olan kisilerin oruclu olarak
calıstıkları takdirde saglıkları risk altında kalacaksa ramazan ayında tutamadıkları
oruclarını uygun bir zamanda kaza ederler
Kur’an bu durumu su ayetlerle acıklar: “Ey iman edenler! Allah’a karsı
gelmekten sakınmanız icin oruc, sizden oncekilere farz kılındıgı gibi, size de farz
kılındı Oruc, sayılı gunlerdedir Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadıgı
gunler sayısınca baska gunlerde tutar Oruca gucu yetmeyenler ise bir yoksul doyumu
fidye verir Bununla birlikte, gonulden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla
verirse) o kendisi icin daha hayırlıdır Eger bilirseniz oruc tutmanız sizin icin daha
hayırlıdır (O sayılı gunler), insanlar icin bir hidayet rehberi, dogru yolun ve hak ile
batılı birbirinden ayırmanın apacık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildigi
Ramazan ayıdır Oyle ise icinizden kim bu aya ulasırsa onu orucla gecirsin Kim de
hasta veya yolcu olursa tutamadıgı gunler sayısınca baska gunlerde tutsun Allah size
kolaylık diler, zorluk dilemez Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulastırmasına
karsılık Allah’ı yuceltmeniz ve sukretmeniz icindir (Bakara, 2183185)
e) Yaslılık:
Oruc tutamayacak kadar yaslı olan kimseler, oruc yerine fidye verebilirler
Bakara suresinin 184 ayetinde, bu sekilde olup da oruca guc yetiremeyenlerin, oruc
tutmayıp fidye vermeleri gerektigi hukme baglanmıstır yilesme umudu olmayan
hastalar da aynı hukme tabidir
