Harita Bilgisi

[theking]

HARİTA BİLGİSİ1.HARİTA:
Dünyanın tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçekle küçültülerek düzleme aktarılmasıdır.

Haritayı oluşturan unsurlar:
Bir çizimin harita olabilmasi için şunların olması gerekir:
1-Kuşbakışı görünüşün sağlanması gerekir
2-Bir ölçeğe göre küçültülmesi gerekir.
3-Bir düzleme aktarılması gerekir.

Haritalar çizilirken dikkat edilecek konular:
*Haritanın kullanım amacı belirlenir.
*Çizimi yapılacak alanın enlem ve boylam dereceleri belirlenir
*Amaca uygun başlık konulur.
*Küçültme oranı ( ölçek ) belirlenir.
*Enlem ve boylamlar gösterilmeyecekse ,yön oku konur
*Harita anahtarı ( lejant ) konur.
Dünya yuvarlak olduğu için harita çizimlerinde bozulmalar olur. Bu bozulmaları en aza indirmek için projeksiyon yöntemleri geliştirilmiştir.
PROJEKSİYON YÖNTEMLERİ:

A) SİLİNDİR PROJEKSİYON
Ekvator ve çevresinin en az hatayla çizildiği yöntemdir.

B) DÜZLEM PROJEKSİYON:Kutuplar çevresinin en az hatayla çizildiği yöntemdir.
.

C) KONİK PROJEKSİYON
Orta kuşağın en az hatayla çizildiği yöntemdir .

2. ÖLÇEK
Haritalardaki küçültme oranıdır.İkiye ayrılır.

A) KESİR ÖLÇEK


1/50 000 1/1 000 000 gibi kesirlerle ifade edilir.
B) ÇİZGİ ÖLÇEK




3) HARİTA ÇEŞİTLERİ

A)ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR


A1)BÜYÜK ÖLÇEKLİ HRT

PLANLAR
ÖLÇEKLERİ 1/20 000 E KADAR OLAN HARİTALARDIR.

TOPOĞRAFYA HRT.

ÖLÇEKLERİ 1/20000 İLE 1/200 000 ARASI


A2) ORTA ÖLÇEKLİ

ÖLÇEKLERİ 1/200 000 İLE 1/500 000 ARASINDA OLAN HARİTALARDIR.

A3)KÜÇÜK ÖLÇEKLİ HARİTALAR
ÖLÇEKLERİ 1/500 000 DEN KÜÇÜK OLAN
(ÖRN 1/1 000 000 ) HARİTALARDIR.



KONULARINA GÖRE HARİTALAR




B1) SİYASİ VE İDARİ HARİTALAR
SİYASİ HARİTALAR ÜLKE SINIRLARINI
İDARİ HARİTALAR ÜLKENİN İL VE İLÇE SINIRLARINI GÖSTERİR.



B2)FİZİKİ HAR
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTEREN HARİTALARDIR.



B3)BEŞERİ VE EKONOMİK HAR
BEŞER İNSAN DEMEKTİR.BEŞERİ HARİTALAR NÜFUS GÖÇ YERLEŞME GİBİ KONULARI İÇERİR.
EKONOMİK HARİTALAR İSE TARIM TURİZM TİCARET HAYVANCILIK MADENLER GİBİ KONULARIN DAĞILIŞINI GÖSTERİR



B4) ÖZEL HARİTALAR

UZMAN KİŞİLER İÇİN HAZIRLANMIŞ HARİTALARDIR. ÖRN.METEOROLOJİ HRT. DEPREM HARİTASI VB.



HARİTALARDA YÜZEY ŞEKİLLERİNİN GÖSTERİLMESİ

1-İZOHİPS(EŞYÜKSELTİ) YÖNTEMİ

Aynı yükseltiye sahip noktaların birleştirilmesinden elde edilen iç içe kapalı eğrilerdir.
İZOHİPSLERİN ÖZELLİKLERİ
• İç içe kapalı eğrilerdir.
• Yeryüzü şekillerinin yükseltilerini ve biçimlerini canlandırırlar.
• Sıfır (0) m izohipsi deniz seviyesinden başlar. Kara ile denizin birleştiği deniz kıyısını düz bir çizgi halinde takip eder. Buna kıyı çizgisi adı verilir.
• İzohips eğrileri dağ doruklarında nokta halini alır. Buralar zirve olarak tanımlanır.
• İzohipsler yeryüzü şekillerinin kuşbakışı görünümünü belirler.
• En geniş izohips halkası en alçak yeri, en dar izohips halkası ise en yüksek yeri gösterir.
• Aynı izohips üzerinde bulunan bütün noktaların yükseltileri birbirine eşittir.
• İki izohips eğrisi birbirini kesmez.
• Birbirini çevrelemeyen komşu iki izohipsin yükseltileri aynıdır.İki tepe arasında kalan kısımlara BOYUN denilir
• İzohipslerin sıklaştığı yerler eğimin arttığını, seyrekleştiği yerler ise eğimin azaldığını gösterir.
• Çukurluklar, derinlik istikametinde ok işareti konularak gösterilir. (Krater, polye, obruk gibi)
• Her izohips eğrisi kendisinden daha yüksek bir izohipsi çevreler. Ancak çukur yerlerde bunun tersi geçerlidir.
• İki izohips eğrisi arasındaki yükselti farkına eküidistans (izohips aralığı) denir.



2-TARAMA YÖNTEMİ

KISA KALIN VE SIK ÇİZGİLER EĞİMİN FAZLA OLDUĞU YERLERİ UZUN SEYREK VE İNCE ÇİZGİLER EĞİMİN AZ OLDUĞU YERLERİ GÖSTERİR.



3-GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ

AYDINLIK YERLER AÇIK RENKLERLE GÖLGELİ YERLER KOYU RENKLERLE ÇİZİLİR.
KK
4-KABARTMA YÖNTEMİ
YERŞEKİLLERİ HARİTA ÜZERİNDE KABARTILARAK GÖSTERİLİR. GERÇEĞE EN UYGUN HARİTADIR.ANCAK YAPIM MALİYETİ VE TAŞIMA ZORLUĞU NEDENİYLE PEK KULLANILMAZ.
5-RENKLENDİRME YÖNTEMİ
HER YÜKSELTİ BELLİ BİR RENKLE GÖSTERİLİR.

0-200M YEŞİL
200-500 M AÇIK YEŞİL
500-1000M SARI
1000-1500M TURUNCU
1500-2000M KAHVERENGİ
2000+ KOYU KAHVERENGİ

0 -200 AÇIK MAVİ
-200 - -500 MAVİ
-500 + KOYU MAVİ