Hasoda-Hasoda nedir-Hasoda Kurumu

SoruCevap

Üye
Çözümler
1
Tepkime
62
Yaş
36
Coin
256,936
osmanlıda Hasoda
Osmanlıda Hasoda nedir
Osmanlıda Hasoda ne iş yapar

Hasoda
Osmanlı Devleti saray teşkilatında, EnderUndaki altı koğuşun en itibarlı ve en ehemmiyetli kısmı

Fatih Sultan Mehmed Han (14511481) tarafından kurulan Hasoda, Yavuz Sultan Selim Han (15121520) veSultan Dorduncu Murad (16251640) devirlerinde bir takım değişikliklere uğramıştır

Hasodanın kuruluşunda hizmetli mevcudu otuz iki kişi idi Yavuz Sultan Selim Han devrinde Hırkai Şerif Dairesinin inşaatından sonra, mevcUdu kırk kişiye cıkarıldı Hasodanın 16 ve 17 asır sonuna kadar en buyuk zabitleri sırasıyla hasodabaşı, silahdar, cuhadar, rikabdar, tulbend gulamı ve miftah gulamı idi İlk dort ağa padişaha bir konuda arz sunma yetkisine sahip “arz ağaları idi Hasodabaşı, 18 asır başına kadar, diğer ağalar haric, butun oda mensuplarını cezalandırma ve padişaha haklarında arz verme yetkisine de sahipti

Hasodanın asıl vazifeleri, Hırkai Şerif Dairesinin temizliğini yapmak, oradaki Kur’anı kerim ve diğer kitapların tozlarını almak, muayyen ve mubarek gecelerde od ağacı yakmak, gulsuyu serpmek, buradaki madeni eşyaları parlatmak gibi işlerdi Hasodada bulunan mukaddes emanetlerin bulunduğu bolumun muhafazası icin nobet tutulması işini de birinci koğuş ağaları yerine getirirdi Nobet yirmi dort saatte değişirdi Bu ağaların odaları Hırkai Şerif Dairesinin cevresinde bulunurdu

Yukarıda yazılan ağalardan başka, hasodada peşkir gulamı, ibrik gulamı gibi ağalar ve odanın inzibatını temin eden koşebaşılar vardı Hunkar muezzini, sır katibi, baş cuhadar, sarıkcıbaşı, kahvecibaşı, tufenkcibaşı, berberbaşı gibi bizzat padişahın hizmetini goren gorevliler de mevcuttu

Hasodalılara, her sene biri rebiulevvel ayında, diğeri bayramda olmak uzere iki defa bahşiş verilirdi Bunların aldıkları bahşişlerin miktarı 17 asır başlarında şoyleydi: Hasodabaşı dort yuz, silahdar yuz yetmiş, cuhadar yuz yetmiş, rikabdar yuz elli, doğancıbaşı yuz yirmi, tulbent gulamı yuz yirmi, miftah gulamı yuz on, peşkir gulamı, ibrik gulamı, mastcı (yoğurtcu) ve mastcı şakirdi yuz altın alırdı Bunların altında bulunan hasodalılara seksen altın verilirdi

Hasoda icoğlanlarının yevmiyeleri de yirmi akce idi Ayrıca altı ayda bir seraserden dolama ve yılda bir defa catma kadife ust elbisesi ve birer tulbent verilmekte idi

Hasodalılardan cıkma yapıldığında eskiler muteferrikalıkla, acemiler de caşnigirlikle tayinleri yapılırdı Ancak hasodalılardan sancakbeyliği ile cıkanların olduğu da gorulmuştur

Hasoda ve diğer enderUn odalarının nizamnameleri vardı ve bu harfiyen tatbik edilirdi Yatma ve kalkma saatleri, istirahat saatleri, muayyendi Bunlar yatsı namazından sonra yatarlardı Odalarda ders okutmak uzere birer hoca ve her odanın bir imamı ile muezzini bulunurdu Her perşembe gunu akşamı yatsı namazından sonra padişahın sıhhati, devletin selameti din ve devlet duşmanlarının kahrolması icin dua edilirdi Oda zabitleri, burada yaşayan icoğlanlarının tahsil ve terbiyelerine cok buyuk bir itina gosterirlerdi Zabitleri kontrol icin silahdar ağa arada bir kıyafet değiştirerek bunları teftiş ederdi

Hasoda ve diğer enderUn odalarında mukemmel bir tahsil ve terbiye verilirdi Buradan yetişen devlet adamları arasında mukemmel eserler vucuda getirenlerin sayısı az değildir Hatta bazıları sanatlarındaki şohretleri dolayısıyla o sanatlarla anılmışlardır Nakkaş Hasan Paşa, Kemankeş Kara Mustafa Paşa, Hattat Hasan Paşa, Kavukcu Mustafa Paşa gibi

Hasoda, hazine, kiler ve seferli odalarının hizmetleri 1833 yılında lağv edildikten sonra yeni bir enderUn teşkilatına yer verildi
 

Create an account or login to comment

You must be a member in order to leave a comment

Create account

Create an account on our community. It's easy!

Log in

Already have an account? Log in here.

Üst Alt