Hatai Motifi nasıl ve nereden bulabilirim?
Hatai Motifi nereden bulabilirim?
Hic duymadım adınıNeyse oğrenmiş olsum imageshataimotifinasilveneredenbulabilirim5afb323c294d7png
HATAİ
Etimolojik olarak Cin Turkistanı'ndaki Hata şehrine ait anlamındaki hatai de, rumi gibi Turk susleme sanatının başlıca motiflerindendir Orta Asya'da ortaya cıkmış ve genellikle cicek şekilleriyle yoncaların genişce yer aldığı Cin Sanatı'nın etkisiyle gelişmiş bir susleme tarzıdır Hatai tek başına kullanılamaz, diğer susleme unsurlarıyla birlikte aynı kompozisyon icinde yer alır Zaman icinde kendi kokeninden uzaklaşarak farklı formlara burunmuştur Butun susleme sanatlarında kullanılmış ve giderek bir tarz halini almıştır
Hatailerin en eski orneklerine VIII ve IX yuzyıllarda Uygur Turkleri tarafından yapılan duvar resimlerinde rastlanmaktadır Anadolu Selcukluları bu motifi oldukca sade kullanmıştır XV yuzyılda Fatih'in hukumdarlığı sırasında, hatailer, bukumlu yapraklar ve ciceklerle değişik ve cok zengin bir tarzda kullanılmıştır
Hatailerde resmedilen tabiat unsurları, ceşitli sebeplerle farklı formlarda işlenmiş olsalar da ortak ozelliklerini cok uzun zaman muhafaza etmişlerdir
Osmanlılar hatai uslUbunu tezhipte, cinilerde ve az da olsa halılarda kullandılarOsmanlı Sanatı'nda bir kısım hatailer oldukca ozgun bir bicimde şekillendirilmişse de diğer bir kısım Uzak Doğu ve Cin etkisi altında gelişmiştir
XV yuzyılın ikinci yarısı ile XVI yuzyılın başlarında Osmanlı susleme sanatında, kalp şeklinde duğumlu suslemelere rastlanır olmuştur Refahın sembolu olduğuna inanılan bu şekil ozellikle el yazmalarının dış cercevelerinde kullanılmıştır Duğumlenmiş ucgenlerin sıralandığı şeridin uzayıp gitmesi bu motifin sembolik bir ozelliği olduğu izlenimini uyandırmaktadır
Cahide Keskiner, Turk Motifleri, Turing Yayınları
imageshataimotifinasilveneredenbulabilirim5afb323d377ae
Ozellikle tezhib sanatımızda ana suslemeden boş kısma geciş genellikle tığlarla yapılmıştır Suslenen bolumle geri kalan boşluğun dengesini sağlarTığların devir ve ekollerine gore yuzlerce ceşidi bulunmaktadırTığ suslemelerinde kullanılan cizgi, nokta ve kucuk kıvrımların yanında zamanla rumi, hatai, bulut gibi diğer motiflerede yer verilmiştir
Hatai Motifi nereden bulabilirim?
Hic duymadım adınıNeyse oğrenmiş olsum imageshataimotifinasilveneredenbulabilirim5afb323c294d7png
HATAİ
Etimolojik olarak Cin Turkistanı'ndaki Hata şehrine ait anlamındaki hatai de, rumi gibi Turk susleme sanatının başlıca motiflerindendir Orta Asya'da ortaya cıkmış ve genellikle cicek şekilleriyle yoncaların genişce yer aldığı Cin Sanatı'nın etkisiyle gelişmiş bir susleme tarzıdır Hatai tek başına kullanılamaz, diğer susleme unsurlarıyla birlikte aynı kompozisyon icinde yer alır Zaman icinde kendi kokeninden uzaklaşarak farklı formlara burunmuştur Butun susleme sanatlarında kullanılmış ve giderek bir tarz halini almıştır
Hatailerin en eski orneklerine VIII ve IX yuzyıllarda Uygur Turkleri tarafından yapılan duvar resimlerinde rastlanmaktadır Anadolu Selcukluları bu motifi oldukca sade kullanmıştır XV yuzyılda Fatih'in hukumdarlığı sırasında, hatailer, bukumlu yapraklar ve ciceklerle değişik ve cok zengin bir tarzda kullanılmıştır
Hatailerde resmedilen tabiat unsurları, ceşitli sebeplerle farklı formlarda işlenmiş olsalar da ortak ozelliklerini cok uzun zaman muhafaza etmişlerdir
Osmanlılar hatai uslUbunu tezhipte, cinilerde ve az da olsa halılarda kullandılarOsmanlı Sanatı'nda bir kısım hatailer oldukca ozgun bir bicimde şekillendirilmişse de diğer bir kısım Uzak Doğu ve Cin etkisi altında gelişmiştir
XV yuzyılın ikinci yarısı ile XVI yuzyılın başlarında Osmanlı susleme sanatında, kalp şeklinde duğumlu suslemelere rastlanır olmuştur Refahın sembolu olduğuna inanılan bu şekil ozellikle el yazmalarının dış cercevelerinde kullanılmıştır Duğumlenmiş ucgenlerin sıralandığı şeridin uzayıp gitmesi bu motifin sembolik bir ozelliği olduğu izlenimini uyandırmaktadır
Cahide Keskiner, Turk Motifleri, Turing Yayınları
imageshataimotifinasilveneredenbulabilirim5afb323d377ae
Ozellikle tezhib sanatımızda ana suslemeden boş kısma geciş genellikle tığlarla yapılmıştır Suslenen bolumle geri kalan boşluğun dengesini sağlarTığların devir ve ekollerine gore yuzlerce ceşidi bulunmaktadırTığ suslemelerinde kullanılan cizgi, nokta ve kucuk kıvrımların yanında zamanla rumi, hatai, bulut gibi diğer motiflerede yer verilmiştir