Hayatımızı Kolaylaştıran alet ve makinalar
Gunluk hayatımızda kuvvetin yonunun değiştirilmesinden faydalanılarak oluşturulmuş bircok aracgerec kullanırız Bu aracgerecler bize iş yapma kolaylığı sağlar
Makinalar İş Başında
Vitesli bisikletlerde cok sayıda dişli cark bulunmasının sebebini biliyor musunuz? Bisiklet suruculeri, duz yolda giderken veya yokuş cıkarken zaman zaman vites değiştirirler Cunku vites değiştirmek onların ne kadar kuvvet uygulayacaklarını belirler Buna bağlı olarak pedalı cevirme sayısı da değişir
Bisikletin vitesi iki şekilde ayarlanabilir:
1 Yokuş cıkarken bisikletin vitesini değiştirerek zinciri, pedala bağlı olan kucuk dişli carka aktarırız Bu durumda daha cok pedal cevirir ancak daha az kuvvet uygularız
2 Duz yolda ise zinciri pedala bağlı olan buyuk dişli carka aktarırız Bu durumda pedal cevirme sayısı az, fakat uygulanan kuvvet daha buyuk olur
Cımbızdan ucağa, penseden buldozere kadar binlerce makine hayatımızı kolaylaştırır
Makineler genel olarak;
1 Uygulanan kuvveti artırabilir
2 Bir kuvvetin yonunu değiştirebilir
3 Bir işin yapılma hızını değiştirebilir
4 Bir enerji turunu, başka bir enerji turune cevirebilir
KALDIRACLAR
Muhtemelen hepiniz cocuk parkında tahterevalliye binmişsinizdir İşte, bindiğiniz bu tahterevalliler fende kaldırac olarak adlandırılmaktadır
Tahterevallinin iki kolu vardır ve bu kollar eşit uzunluktadır Ağırlığı sizinkiyle aynı olan bir arkadaşınız, tahterevallide karşınıza gecerse birbirinizi dengelemiş olursunuz Bunun sebebi tahterevallinin sabit noktalar uzerinde hareket etmesidir
Gunluk hayatımızda kullandığımız bircok aletin kaldırac ozelliği vardır(Puskurtme Kolu,
Musluk,Anahtar,Kapı Kolu)
MAKARALAR
Sabit Makara
Bu makaralarda yoldan da bir kazanc sağlanamaz Sabit makaralar sadece kuvvetin yonunu ve doğrultusunu değiştirdikleri icin iş yapma kolaylığı sağlar İnşaatlarda tuğla, kum, harc gibi malzemeleri taşımak icin coğunlukla bu makaralar kullanılır
Hareketli Makara
Hareketli makarada kaldırılacak yukun ağırlığı, iki ip arasında eşit olarak paylaşılır Bu durumda yoldan iki kat kaybımız olur Yapılan işten, sabit makarada da oldu¤u gibi, bir kazanc elde edilmiş olmaz
Gunluk yaşamda en fazla gorduğumuz şekliyle inşaatlarda harc, tuğla ve diğer yapı malzemelerini taşımak icin kullanılmaktadır
EĞİK DUZLEM
Bir levhanın ucu, yukun cıkarılacağı yere dayandırılırsa eğik bir yol elde edilir Bircok yerde karşılaştığımız eğik duzlemin oteki basit makinelerden en onemli farkı, bunların genellikle hareketsiz olmalarıdır Eğik yuzey boyunca itilen ya da cekilen yuk, istenilen yere daha az kuvvetle cıkarılabilir Ancak aynı yuk, cok daha uzun bir mesafede taşınmış olur Aslında eğik duzlem kullanıldığında, yapılan iş miktarı azalmaz
Gunluk hayatımızda kullandığımız eğik duzlemler:
Kaydırak
Yapıların Catısı
DİŞLİLER
Dişli carklara kısaca dişliler adı verilir Gunluk hayatımızda bisikletten otomobile, matkaptan gemiye kadar bircok aracgerecin yapımında farklı boyut ve turdeki dişlilerden yararlanılır
Dişli carklar kullanım amaclarına gore farklı buyuklukte imal edilir Carkın capı buyudukce diş sayısı da artar Orneğin, buyuk carktaki diş sayısı 52 kucuk carktaki diş sayısı 13 olan bir bisiklet duşunelim Bu durumda bisikletteki buyuk carkın capı, kucuk carkın capının 4 katı olacaktır Yani pedalı cevirdiğimizde zincire bağlı buyuk cark bir kez donerken kucuk cark 4 kez donecektir
Basit makineler, cok az parcadan oluşan ve genellikle tek bir kuvvetin kullanıldığı araclardır Ancak gunluk yaşantımızda sadece basit makinelerden yararlanmayız Basit makinelerin bir araya getirilmeleriyle oluşturulmuş bileşik makineler de vardır ve bileşik makineler hayatımızda daha fazla yer tutar
İnsanoğlu, ilk cağlardan beri kendi kuvvetinin cok uzerinde işler yapmak icin uğraşmışlar ve bunu da başarmıştır İnsanların bu kadar buyuk işleri başarabilmiş olmalarının sebebi, onların kendi kuvvetlerinin yanı sıra hayvan ve makine kuvvetlerini de kullanmış olmalarıdır
İnsanlar zamanla, kuvvetin buyukluğunu artırıp yonunu değiştiren ve bu sayede iş kolaylığı sağlayan bircok makine yapmayı oğrendiler Mağaralardan cıkıp yaşamaya elverişli yapılar inşa etmeye başladıklarında yuvarlak kutuklerden yararlandılar Kutukler sayesinde yapılarda kullanacakları buyuk taşları istedikleri yere daha kolay taşıdılar Bu durum tarihteki en onemli buluş sayılan tekerleğin icadının ilk adımıdır Gunumuzden 5000 yıl once, Sumerler tarafından icat edilmiş olan tekerlek, sadece yuk taşımada değil, makinelerde de kullanılmıştır
Gunluk hayatımızda kuvvetin yonunun değiştirilmesinden faydalanılarak oluşturulmuş bircok aracgerec kullanırız Bu aracgerecler bize iş yapma kolaylığı sağlar
Makinalar İş Başında
Vitesli bisikletlerde cok sayıda dişli cark bulunmasının sebebini biliyor musunuz? Bisiklet suruculeri, duz yolda giderken veya yokuş cıkarken zaman zaman vites değiştirirler Cunku vites değiştirmek onların ne kadar kuvvet uygulayacaklarını belirler Buna bağlı olarak pedalı cevirme sayısı da değişir
Bisikletin vitesi iki şekilde ayarlanabilir:
1 Yokuş cıkarken bisikletin vitesini değiştirerek zinciri, pedala bağlı olan kucuk dişli carka aktarırız Bu durumda daha cok pedal cevirir ancak daha az kuvvet uygularız
2 Duz yolda ise zinciri pedala bağlı olan buyuk dişli carka aktarırız Bu durumda pedal cevirme sayısı az, fakat uygulanan kuvvet daha buyuk olur
Cımbızdan ucağa, penseden buldozere kadar binlerce makine hayatımızı kolaylaştırır
Makineler genel olarak;
1 Uygulanan kuvveti artırabilir
2 Bir kuvvetin yonunu değiştirebilir
3 Bir işin yapılma hızını değiştirebilir
4 Bir enerji turunu, başka bir enerji turune cevirebilir
KALDIRACLAR
Muhtemelen hepiniz cocuk parkında tahterevalliye binmişsinizdir İşte, bindiğiniz bu tahterevalliler fende kaldırac olarak adlandırılmaktadır
Tahterevallinin iki kolu vardır ve bu kollar eşit uzunluktadır Ağırlığı sizinkiyle aynı olan bir arkadaşınız, tahterevallide karşınıza gecerse birbirinizi dengelemiş olursunuz Bunun sebebi tahterevallinin sabit noktalar uzerinde hareket etmesidir
Gunluk hayatımızda kullandığımız bircok aletin kaldırac ozelliği vardır(Puskurtme Kolu,
Musluk,Anahtar,Kapı Kolu)
MAKARALAR
Sabit Makara
Bu makaralarda yoldan da bir kazanc sağlanamaz Sabit makaralar sadece kuvvetin yonunu ve doğrultusunu değiştirdikleri icin iş yapma kolaylığı sağlar İnşaatlarda tuğla, kum, harc gibi malzemeleri taşımak icin coğunlukla bu makaralar kullanılır
Hareketli Makara
Hareketli makarada kaldırılacak yukun ağırlığı, iki ip arasında eşit olarak paylaşılır Bu durumda yoldan iki kat kaybımız olur Yapılan işten, sabit makarada da oldu¤u gibi, bir kazanc elde edilmiş olmaz
Gunluk yaşamda en fazla gorduğumuz şekliyle inşaatlarda harc, tuğla ve diğer yapı malzemelerini taşımak icin kullanılmaktadır
EĞİK DUZLEM
Bir levhanın ucu, yukun cıkarılacağı yere dayandırılırsa eğik bir yol elde edilir Bircok yerde karşılaştığımız eğik duzlemin oteki basit makinelerden en onemli farkı, bunların genellikle hareketsiz olmalarıdır Eğik yuzey boyunca itilen ya da cekilen yuk, istenilen yere daha az kuvvetle cıkarılabilir Ancak aynı yuk, cok daha uzun bir mesafede taşınmış olur Aslında eğik duzlem kullanıldığında, yapılan iş miktarı azalmaz
Gunluk hayatımızda kullandığımız eğik duzlemler:
Kaydırak
Yapıların Catısı
DİŞLİLER
Dişli carklara kısaca dişliler adı verilir Gunluk hayatımızda bisikletten otomobile, matkaptan gemiye kadar bircok aracgerecin yapımında farklı boyut ve turdeki dişlilerden yararlanılır
Dişli carklar kullanım amaclarına gore farklı buyuklukte imal edilir Carkın capı buyudukce diş sayısı da artar Orneğin, buyuk carktaki diş sayısı 52 kucuk carktaki diş sayısı 13 olan bir bisiklet duşunelim Bu durumda bisikletteki buyuk carkın capı, kucuk carkın capının 4 katı olacaktır Yani pedalı cevirdiğimizde zincire bağlı buyuk cark bir kez donerken kucuk cark 4 kez donecektir
Basit makineler, cok az parcadan oluşan ve genellikle tek bir kuvvetin kullanıldığı araclardır Ancak gunluk yaşantımızda sadece basit makinelerden yararlanmayız Basit makinelerin bir araya getirilmeleriyle oluşturulmuş bileşik makineler de vardır ve bileşik makineler hayatımızda daha fazla yer tutar
İnsanoğlu, ilk cağlardan beri kendi kuvvetinin cok uzerinde işler yapmak icin uğraşmışlar ve bunu da başarmıştır İnsanların bu kadar buyuk işleri başarabilmiş olmalarının sebebi, onların kendi kuvvetlerinin yanı sıra hayvan ve makine kuvvetlerini de kullanmış olmalarıdır
İnsanlar zamanla, kuvvetin buyukluğunu artırıp yonunu değiştiren ve bu sayede iş kolaylığı sağlayan bircok makine yapmayı oğrendiler Mağaralardan cıkıp yaşamaya elverişli yapılar inşa etmeye başladıklarında yuvarlak kutuklerden yararlandılar Kutukler sayesinde yapılarda kullanacakları buyuk taşları istedikleri yere daha kolay taşıdılar Bu durum tarihteki en onemli buluş sayılan tekerleğin icadının ilk adımıdır Gunumuzden 5000 yıl once, Sumerler tarafından icat edilmiş olan tekerlek, sadece yuk taşımada değil, makinelerde de kullanılmıştır