Kanın damarlara uyguladığı basınca tansiyon denir. Hipertansiyon yani yüksek tansiyon ise muhakkak limit bedellerin üstündeki tansiyona denir. Bu bedel genel olarak 140/90 mmHg üzeri olarak bilinir. Birtakım özel hasta kümelerinde bu pahalar biraz daha düşüktür.
Ülkemizde her 3 erişkinden birinin hipertansiyon hastası olduğu ve yaklaşık yüzde 45’inin bunun farkında olmadığı düşünülmektedir. Bunun nedeni belirtilerin birçok vakit silik olmasıdır. Belirtileri baş ağrısı, ense ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, burun kanaması, kulak çınlaması üzere belirtiler olabileceği kimi büsbütün sessiz de ilerleyebilir. Hastanın şikayetinin olmaması tansiyonun bedene ziyan vermediği manasına gelmez. Kan damarının gittiği tüm organlara hasar verir. Bunlardan en kıymetlileri kalp, böbrek ve beyin damarlarıdır. Kalp büyümesi, kalpten çıkan ana damarda genişleme, yırtılma, kalp krizi, böbrek yetmezliği yahut beyin kanaması üzere ölümcül durumlara neden olabilir.
Hipertansiyonun çoğunlukla nedeni bulunamaz. Bunda bilhassa genetik faktörler ve çevresel faktörler etkendir. Günlük tuz tüketimi, kilo fazlalığı, tütün kullanımı, gerilim, çok ağrı kesici kullanımı çevresel faktörlerden bazılarıdır. Yüzde 5-10 oranında da ikincil hipertansiyon dediğimiz böbrek, tiroid, böbrek üstü bezi hastalıkları üzere durumlardan kaynaklanabilir.
Hipertansiyon tanısı genelde tek ölçümle koyulmaz, hastanın tansiyon takibi yahut 24 saat tansiyon ölçen ambulatuvar kan basıncı dediğimiz aygıt ile tansiyon tanısı konulur. Bunun yanında hastanın kalp ultrasonunda baktığımız kalp duvarlarının kalınlaşması da tanıyı destekleyen bulgulardan biridir. İkincil organ hasarı varlığında ilaç tedavisi daha fazla vakit kaybetmeden başlanır.
Hastanın ilaç tedavisinin yanında tuz kısıtlaması, kilo verme, sigara kullanımının bırakılması üzere tekliflere de dikkat etmesi önerilir. Bilhassa tuz tüketimine dikkat edilmediği takdirde verilen ilaçların tesiri azalır ve bu durum ilaç sayısının arttırılmasına neden olur.
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan çok fazla sayıda ilaç mevcuttur. Her hastanın ilaca verdiği reaksiyon farklı olacağından kesinlikle hekim denetiminde ilaçları düzenlenmeli ve aralıklı olarak yan tesirler takip edilmelidir.
Uzun vakittir tansiyon hastaları bilmelidir ki ilaç tedavisi ile tansiyonları olağana dönmeye başladığında beden birinci başta tansiyon çok düşmüş üzere algılar ve baş dönmesi, göz kararması yahut halsizlik üzere şikayetlerin olmasına neden olabilir. Bu ilaçların işe yaramadığını yahut ziyanlı olduğunu göstermez. 3-4 hafta içerisinde beden olağan tansiyona da alışacak ve bu şikayetler geçecektir. Hastaların bu periyotta ilaçlarını kesmemeleri ve muhtemel tesirleri kendilerini takip eden doktorla paylaşmaları değerlidir.
Tansiyon hastalığı ömür uzunluğu süren bir hastalık olduğundan tansiyon olağana döndüğünde ilaç kesilmesi önerilmez. Verilen tedavi ömür uzunluğudur. Yalnızca çok özel durumlarda tansiyon ilaçları tekrar tabip nezaretinde kesilmelidir. Uzun müddet ilaç kullanan hastalar ilaçlarını kestiklerinde birinci birkaç hafta tansiyon yükselemeyebilir, bu yanılgıya neden olur. Bir mühlet sonra tansiyon kıymetlerinin yükseleceği unutulmamalıdır. Tansiyon hastalarının şikayetleri olmasa bile en azından yılda bir defa tansiyonun yaratabileceği komplikasyonların incelenmesi için denetime gelmeleri önerilir.
Ülkemizde her 3 erişkinden birinin hipertansiyon hastası olduğu ve yaklaşık yüzde 45’inin bunun farkında olmadığı düşünülmektedir. Bunun nedeni belirtilerin birçok vakit silik olmasıdır. Belirtileri baş ağrısı, ense ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, burun kanaması, kulak çınlaması üzere belirtiler olabileceği kimi büsbütün sessiz de ilerleyebilir. Hastanın şikayetinin olmaması tansiyonun bedene ziyan vermediği manasına gelmez. Kan damarının gittiği tüm organlara hasar verir. Bunlardan en kıymetlileri kalp, böbrek ve beyin damarlarıdır. Kalp büyümesi, kalpten çıkan ana damarda genişleme, yırtılma, kalp krizi, böbrek yetmezliği yahut beyin kanaması üzere ölümcül durumlara neden olabilir.
Hipertansiyonun çoğunlukla nedeni bulunamaz. Bunda bilhassa genetik faktörler ve çevresel faktörler etkendir. Günlük tuz tüketimi, kilo fazlalığı, tütün kullanımı, gerilim, çok ağrı kesici kullanımı çevresel faktörlerden bazılarıdır. Yüzde 5-10 oranında da ikincil hipertansiyon dediğimiz böbrek, tiroid, böbrek üstü bezi hastalıkları üzere durumlardan kaynaklanabilir.
Hipertansiyon tanısı genelde tek ölçümle koyulmaz, hastanın tansiyon takibi yahut 24 saat tansiyon ölçen ambulatuvar kan basıncı dediğimiz aygıt ile tansiyon tanısı konulur. Bunun yanında hastanın kalp ultrasonunda baktığımız kalp duvarlarının kalınlaşması da tanıyı destekleyen bulgulardan biridir. İkincil organ hasarı varlığında ilaç tedavisi daha fazla vakit kaybetmeden başlanır.
Hastanın ilaç tedavisinin yanında tuz kısıtlaması, kilo verme, sigara kullanımının bırakılması üzere tekliflere de dikkat etmesi önerilir. Bilhassa tuz tüketimine dikkat edilmediği takdirde verilen ilaçların tesiri azalır ve bu durum ilaç sayısının arttırılmasına neden olur.
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan çok fazla sayıda ilaç mevcuttur. Her hastanın ilaca verdiği reaksiyon farklı olacağından kesinlikle hekim denetiminde ilaçları düzenlenmeli ve aralıklı olarak yan tesirler takip edilmelidir.
Uzun vakittir tansiyon hastaları bilmelidir ki ilaç tedavisi ile tansiyonları olağana dönmeye başladığında beden birinci başta tansiyon çok düşmüş üzere algılar ve baş dönmesi, göz kararması yahut halsizlik üzere şikayetlerin olmasına neden olabilir. Bu ilaçların işe yaramadığını yahut ziyanlı olduğunu göstermez. 3-4 hafta içerisinde beden olağan tansiyona da alışacak ve bu şikayetler geçecektir. Hastaların bu periyotta ilaçlarını kesmemeleri ve muhtemel tesirleri kendilerini takip eden doktorla paylaşmaları değerlidir.
Tansiyon hastalığı ömür uzunluğu süren bir hastalık olduğundan tansiyon olağana döndüğünde ilaç kesilmesi önerilmez. Verilen tedavi ömür uzunluğudur. Yalnızca çok özel durumlarda tansiyon ilaçları tekrar tabip nezaretinde kesilmelidir. Uzun müddet ilaç kullanan hastalar ilaçlarını kestiklerinde birinci birkaç hafta tansiyon yükselemeyebilir, bu yanılgıya neden olur. Bir mühlet sonra tansiyon kıymetlerinin yükseleceği unutulmamalıdır. Tansiyon hastalarının şikayetleri olmasa bile en azından yılda bir defa tansiyonun yaratabileceği komplikasyonların incelenmesi için denetime gelmeleri önerilir.