Sinüsler alın, yanak ve gözlerin ardında, kafatasındaki hava dolu boşluklardır Her şey yolundayken kimsenin sinüslerden söz ettiğini duymazsınız Bebeklerde bile bulunan, burnu çevreleyen kemiklerin içerisindeki, sinüs adlı oyukların varlığından haberdar olmak demek çoğu kez maalesef sinüzit olmak anlamına gelir
Sanki başınızın içine çimento dökülmüş gibi bir ağırlık veren ve her nefesi zorlaştıran sinüzitle birlikte, temiz sinüslerin değeri de anlaşılmış olur
Sinüzit virüs, bakteri ya da mantarların neden olduğu bir enfeksiyon yüzünden sinüslerin iltihaplanmasıdır
Eğer sinüs dediğimiz bu boşluklar sürekli iltihaplanıyor ya da iltihaplanma uzun süre geçmek bilmiyorsa, 3 aydan fazla bir sürenin ardından belirtiler devam ediyorsa, bu durumda ‘kronik sinüzit‘ söz konusu demektir
Daha kısa süren sinüzitlere akut sinüzit denir ve akut sinüzit genellikle soğuk algınlığı gibi bir enfeksiyonun ardından görülür
Sinüzitten şikayet edenlerin arasına her yıl milyonlarca yeni hasta katılır ve çoğu zaman aylarca hatta yıllarca uğraştıran bu derde ilaçlar da derman olamaz Normalde sinüsler mukus (sümüksü bir sıvı) üretir ve bu salgı burun boşluğuna açılan küçük ağızlardan boğazımıza boşaltılır Ancak sinüzitte, burun ve sinüslerdeki şişmeler bu boşaltımı engeller
Sinüsler içerisinde sıvı birikmesi baş ve yüzde ağrılara ve yüzümüzde basınç hissetmemize neden olur Nefes almak zorlaşır, göz, burun ve yanak çevresinde şişlikler meydana gelebilir Sinüzit ayrıca ağız kokusu, ateş ve halsizlik de yapabilir
Sinüzitin Nedenleri
Sinüsler burun içini kaplayan zarın (mukoza) aynısı ile kaplıdır ve bu zar, az önce yukarıda da sözünü ettiğimiz mukusu üretir Bu şekilde hem nefes yolları nemli kalır hem de mikroplar ve toz parçacıkları fazla ilerleyemeden temizlenir Sinüsler bağışıklık sistemini destekler ve ayrıca solunan havayı ısıtır 4 ana çift sinüs vardır ve bunlar elmacık kemiklerine, alında gözlerin üzerine, gözlerin arasına ve gözlerin arkasına denk gelecek şekilde, yüzümüzdeki kemikler arasında yer alır Sinüzit ağrısı da en çok bu bölgeleri etkiler
Sağlıklı sinüslerde bakteri ya da mikrop bulunmaması gerekir Genellikle mukus sinüslerden dışarı kolayca atılır ve hava da boşluklar arasında rahatça dolaşır Sinüs ağızları tıkandığında veya sinüslerde fazla mukus biriktiğinde bakteriler ve mikroplar da burada kolayca büyüyebilir Çoğu sinüzit enfeksiyonuna bir virüs neden olur
Aşağıdaki diğer durumlarda da sinüzit oluşabilir, tetiklenebilir ya da risk artabilir:
Burun içinde büyüyen etler
Burun kemiğindeki eğrilik ya da iyi nefes almayı engelleyen diğer şekil bozuklukları
Büyük geniz eti
Geniz akıntısı
Gereğinden fazla burun açıcı sprey kullanmak
İrtifa değişiklikleri (uçağa binmek ya da dalış yapmak)
Kış aylarında soğuk ve kuru hava
Kistik fibrozis
Reflü
Saman nezlesi, alerjiler
Sigara içmek
Sinüslerdeki küçük kılların görevini yapmasını engelleyen hastalıklar
Sinüslerde bulunan ve mukusun dışarı atılmasını sağlayan küçük kıllar (silia) bazı tıbbi durumlara bağlı olarak görevini tam olarak yerine getirememesi
Soğuk algınlığı (çok fazla mukus oluşması)
Solunum yolları enfeksiyonları
Sinüzit İçin Evde Tedavi
Sinüzit tedavisi olarak doktorlar genellikle antobiyotik ve burun spreyleri reçete ederler Akut yani kısa süreli sinüzitler, ilaçsız bile kendi kendine iyileşebilir
İlerlemiş, kronik vak’alarda ise ilaç tedavisi yanıt vermediği takdirde ameliyatla sinüslerin temizlenmesi ve tıkanıklığın giderilmesi gerekir Ameliyat aşamasına geldiği halde ihmal edilen sinüzit tehlikeli olabilir Gözleri, akciğeri, kalbi ve hatta beyni etkileyebilir
Bu arada sinüzit belirtilerini hafifletmek ve şikayetleri azaltmak için evde sizin yapabileceklerinizden bazıları ise şunlardır:
Günde birkaç kez yüzünüze ılık ve nemli el bezi koyun
Bir bardak suya birer çay kaşığı tuz ve karbonat koyup karıştırın Bu karışımla sabah – akşam geniz ve burnu yıkayın
Mukusun incelmesi için bol bol su için
Güne 2 ila 4 defa arasında buhar soluyun Eve bir hava nemlendirme cihazı da koyulması işe yarayacaktır
Burun açıcı spreylere karşı dikkatli olun İlk başlarda burnunuzu açan bu spreyler 35 günün ardından tıkanıklığı daha kötüleştirebilirler Üstelik uykusuzluk gibi yan etkileri de vardır Eğer tansiyon veya başka bir sağlık sorununuz varsa, doktora danışmadan tıkanıklık açan burun spreylerini kullanmayın
Ani ısı değişikliklerinden ve kafanızı öne eğmekten kaçının
Soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temasta olmayınayın
Sanki başınızın içine çimento dökülmüş gibi bir ağırlık veren ve her nefesi zorlaştıran sinüzitle birlikte, temiz sinüslerin değeri de anlaşılmış olur
Sinüzit virüs, bakteri ya da mantarların neden olduğu bir enfeksiyon yüzünden sinüslerin iltihaplanmasıdır
Eğer sinüs dediğimiz bu boşluklar sürekli iltihaplanıyor ya da iltihaplanma uzun süre geçmek bilmiyorsa, 3 aydan fazla bir sürenin ardından belirtiler devam ediyorsa, bu durumda ‘kronik sinüzit‘ söz konusu demektir
Daha kısa süren sinüzitlere akut sinüzit denir ve akut sinüzit genellikle soğuk algınlığı gibi bir enfeksiyonun ardından görülür
Sinüzitten şikayet edenlerin arasına her yıl milyonlarca yeni hasta katılır ve çoğu zaman aylarca hatta yıllarca uğraştıran bu derde ilaçlar da derman olamaz Normalde sinüsler mukus (sümüksü bir sıvı) üretir ve bu salgı burun boşluğuna açılan küçük ağızlardan boğazımıza boşaltılır Ancak sinüzitte, burun ve sinüslerdeki şişmeler bu boşaltımı engeller
Sinüsler içerisinde sıvı birikmesi baş ve yüzde ağrılara ve yüzümüzde basınç hissetmemize neden olur Nefes almak zorlaşır, göz, burun ve yanak çevresinde şişlikler meydana gelebilir Sinüzit ayrıca ağız kokusu, ateş ve halsizlik de yapabilir
Sinüzitin Nedenleri
Sinüsler burun içini kaplayan zarın (mukoza) aynısı ile kaplıdır ve bu zar, az önce yukarıda da sözünü ettiğimiz mukusu üretir Bu şekilde hem nefes yolları nemli kalır hem de mikroplar ve toz parçacıkları fazla ilerleyemeden temizlenir Sinüsler bağışıklık sistemini destekler ve ayrıca solunan havayı ısıtır 4 ana çift sinüs vardır ve bunlar elmacık kemiklerine, alında gözlerin üzerine, gözlerin arasına ve gözlerin arkasına denk gelecek şekilde, yüzümüzdeki kemikler arasında yer alır Sinüzit ağrısı da en çok bu bölgeleri etkiler
Sağlıklı sinüslerde bakteri ya da mikrop bulunmaması gerekir Genellikle mukus sinüslerden dışarı kolayca atılır ve hava da boşluklar arasında rahatça dolaşır Sinüs ağızları tıkandığında veya sinüslerde fazla mukus biriktiğinde bakteriler ve mikroplar da burada kolayca büyüyebilir Çoğu sinüzit enfeksiyonuna bir virüs neden olur
Aşağıdaki diğer durumlarda da sinüzit oluşabilir, tetiklenebilir ya da risk artabilir:
Burun içinde büyüyen etler
Burun kemiğindeki eğrilik ya da iyi nefes almayı engelleyen diğer şekil bozuklukları
Büyük geniz eti
Geniz akıntısı
Gereğinden fazla burun açıcı sprey kullanmak
İrtifa değişiklikleri (uçağa binmek ya da dalış yapmak)
Kış aylarında soğuk ve kuru hava
Kistik fibrozis
Reflü
Saman nezlesi, alerjiler
Sigara içmek
Sinüslerdeki küçük kılların görevini yapmasını engelleyen hastalıklar
Sinüslerde bulunan ve mukusun dışarı atılmasını sağlayan küçük kıllar (silia) bazı tıbbi durumlara bağlı olarak görevini tam olarak yerine getirememesi
Soğuk algınlığı (çok fazla mukus oluşması)
Solunum yolları enfeksiyonları
Sinüzit İçin Evde Tedavi
Sinüzit tedavisi olarak doktorlar genellikle antobiyotik ve burun spreyleri reçete ederler Akut yani kısa süreli sinüzitler, ilaçsız bile kendi kendine iyileşebilir
İlerlemiş, kronik vak’alarda ise ilaç tedavisi yanıt vermediği takdirde ameliyatla sinüslerin temizlenmesi ve tıkanıklığın giderilmesi gerekir Ameliyat aşamasına geldiği halde ihmal edilen sinüzit tehlikeli olabilir Gözleri, akciğeri, kalbi ve hatta beyni etkileyebilir
Bu arada sinüzit belirtilerini hafifletmek ve şikayetleri azaltmak için evde sizin yapabileceklerinizden bazıları ise şunlardır:
Günde birkaç kez yüzünüze ılık ve nemli el bezi koyun
Bir bardak suya birer çay kaşığı tuz ve karbonat koyup karıştırın Bu karışımla sabah – akşam geniz ve burnu yıkayın
Mukusun incelmesi için bol bol su için
Güne 2 ila 4 defa arasında buhar soluyun Eve bir hava nemlendirme cihazı da koyulması işe yarayacaktır
Burun açıcı spreylere karşı dikkatli olun İlk başlarda burnunuzu açan bu spreyler 35 günün ardından tıkanıklığı daha kötüleştirebilirler Üstelik uykusuzluk gibi yan etkileri de vardır Eğer tansiyon veya başka bir sağlık sorununuz varsa, doktora danışmadan tıkanıklık açan burun spreylerini kullanmayın
Ani ısı değişikliklerinden ve kafanızı öne eğmekten kaçının
Soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temasta olmayınayın