Hormonlar; özel bezler tarafından kana salgılanan, kan yolu ile ulaştıkları doku ve organlarda işlev düzenleyici bir tesir oluşturan ve çok düşük ölçüleri ile bile vazife yapan organik bileşiklerdir.Hormonlar kısmen enzimlere benzeseler de onlar üzere kimyasal tepkileri başlatmazlar, ancak tepkinin suratını etkilerler. Hormonlar sıhhatimiz açısından hayati kıymet taşımaktadır ve beslenme ile bağlı olarak sıhhatimizi güzelleştirme yolunda kimi istikrarları oluşturduğu ispata dayalı, yazılı olarak bilimsel kaynaklarda yerini almıştır. Bedende hormonel dengesizliğe bağlı gelişen, direkt ya da dolaylı olarak gözlenen kimi hastalıkların beslenme ile yakından münasebeti bulunmaktadır . Bu yazımızda size ; bedende hormonel bozukluğa bağlı olan ve besinlerin de bu hastalıklar üzerinde tesirinin bilimsel çalışmalarla kanıtlandığı birkaç hastalıktan ve beslenme formundan bahsedeceğim.
- Günümüzde obezite hormonel sorunlara yol açtığı bilinen kronik bir hastalıktır . Bilhassa , trigliserid fazlalığı + HDL azlığı sorununun birlikte olduğu bir kilo sorununda kilo vermek mecburî hale gelmektedir. Bilimsel bir çalışmada , trigliserit fazlalığı + HDL düşüklüğünün olduğu 3 farklı deneysel obez kümede farklı beslenme halleri denenerek bir çalışma yapılmıştır. 1) orta protein, orta lifli diyet , 2) yüksek proteinli, yüksek lifli diyet , 3 ) yüksek proteinli, yüksek lifli diyet + omega-3 ve orta zincirli yağ asitlerini içeren beslenme biçimleri deneysel kümelere muhakkak mühletlerle verilmiştir. Sonuçlar yüksek proteinli, yüksek lifli bir diyetin kilo alımını ve beden yağ artışını yüksek ölçüde sınırlayabildiğini ve serum kolesterol, trigliseritler ve leptin konsantrasyonlarını azaltabildiğini göstermektedir.
- Polikistik over sendromunun (PCOS) tedavisi, ömür usulü değişiklikleriyle alakalı sentetik hormonlara dayanır. Nutrasötik bileşikler PCOS tedavisi için mümkün casuslar olarak araştırıldı. Berberinin, insülin direncine ve obeziteye, bilhassa de viseral yağ dokusuna (KDV) karşı tesirli olduğu gösterilmiştir. Bu özellikler nedeniyle, araştırmacılar berberinin PCOS tedavisinde tesirli olabileceğini söylemişlerdir. Düşük olduğu düşünülen çalışma sayısına karşın, incelenen bayan sayısı yüksektir (1078) ve sonuçlar enteresandır. Berberinin; kilo kaybı ve artmış insülin hassaslığı olmadığında viseral yağ dokuyu azaltarak yağ dokusunun tekrar dağılımına neden olduğu araştırmacılar tarafından söylenmiştir .Ayrıca berberinin, döngü başına yumurtlama oranını güzelleştirerek, insülin direncini geliştirdiği de çalışmalarla kanıtlanmıştır . Bu nedenle berberin, doğurganlık ve canlı doğum oranları üzerinde de tesirlidir. Berberin gebe kalmak isteyen premenopozal bayanlarda inançlıdır ve belirtilen tüm çalışmalarda çok az yan tesir göstermiştir. Berberin içeren doğal bitkiler bulunmaktadır . Bunlar hususa hakim uzmanlar tarafından; hakikat bilgilendirme ve gerçek ölçülerde bireylere kullandırılabilirler.
- "Bağırsak-beyin ekseni" terminolojisi, gastrointestinal sistemi (GI) ile merkezi hudut sistemi (CNS) ortasındaki çift istikametli bir bağlantıyı göstermektedir. Bugüne kadar, çeşitli araştırmalar migrenin Helicobacter pylori (HP) enfeksiyonu, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve çölyak hastalığı (CD) üzere kimi gastrointestinal (GI) bozukluklarla alakalı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, bağırsak ve beynin migren hastalarında nasıl etkileşime girebileceğini açıklayan sistemler büsbütün açık değildir. Çalışmalar, bu etkileşimin, enflamatuar ortacılar , bağırsak mikrobiyota profili, nöropeptitler ve serotonin yolu, gerilim hormonları ve besin hususları üzere birçok faktörden etkilendiğini göstermektedir. Nöropeptitlerin, çeşitli bağırsak bakteri suşları üzerinde antimikrobiyal tesire sahip olduğu düşünülmektedir ve bu nedenle bağırsak ve beyin ortasındaki çift taraflı alakaya dahil olduğu söylenmektedir. Mevcut bilgilere nazaran, HP bulunan hastalarda migren baş ağrısı, bakteri yok edilmesinden sonra düzelebilir. Uzun baş ağrısı hikayesi ve yüksek baş ağrısı sıklığı olan migren hastalarına IBS teşhisi bahtı daha yüksektir. IBS ve migren birtakım benzerlikler paylaşır ve bağırsak mikroflorası bileşimini değiştirebilir ve böylelikle bağırsak-beyin eksenini ve enflamatuar durumu etkileyebilir. Migren de CD ile ilişkilendirilmiştir. Migrenin, düşük glisemik indeks diyetine bağlı kalarak, günlük uygun lif tüketimi de dahil olmak üzere bağırsak mikrobiyotası ve bağırsak-beyin ekseni üzerinde yararlı tesirleri olan diyet yaklaşımları ile iyileştirilebileceği söylenmiştir. Çok kilolu ve obez hastalar için kilo kaybı ve diyet planları bu hastalıklar için değerli yer tutmaktadır .
- Tiroid hastalığı genel popülasyonda, bilhassa bayanlarda yaygındır ve sportmenler ortasında da yaygın olabilir. Otoimmün bozukluklar, iyot-takviye programları olan ülkelerde tiroid bozukluklarının en yaygın nedenidir; bununla birlikte, tiroid disfonksiyonu, yetersiz güç alımı ve iyot, selenyum, demir ve D vitamini eksikliği üzere beslenme faktörleri ile ortaya çıkabilir. Ek olarak, yorucu antrenman tiroid hormonlarındaki süreksiz değişikliklerle alakalı olabilir. Kıymetlendirme süreci antropometrik değişiklikler, biyokimyasal testler (tiroid paneli), şahsî ve aile hikayesi, uygun belirti ve semptomların incelenmesi ve güç, iyot, demir, selenyum ve D vitamini alımını içeren diyet ve çevresel değerlendirmeye odaklanılmalıdır. Çok gerilim ve çevresel kontaminantlara ve diyetsel guatrojenlere maruz kalma durumu da tiroid hastalığını etkileyen etmenler ortasındadır .
Günümüzde birçok hastalık yetersiz ve istikrarsız beslenmeye bağlı olarak gelişip tetiklenmektedir . Sağlıklı bir hayat için , önceliğimiz beslenme formumuzu düzenlemek olmalıdır .Herkese sağlıklı, memnun bir hayat diliyorum .
- Günümüzde obezite hormonel sorunlara yol açtığı bilinen kronik bir hastalıktır . Bilhassa , trigliserid fazlalığı + HDL azlığı sorununun birlikte olduğu bir kilo sorununda kilo vermek mecburî hale gelmektedir. Bilimsel bir çalışmada , trigliserit fazlalığı + HDL düşüklüğünün olduğu 3 farklı deneysel obez kümede farklı beslenme halleri denenerek bir çalışma yapılmıştır. 1) orta protein, orta lifli diyet , 2) yüksek proteinli, yüksek lifli diyet , 3 ) yüksek proteinli, yüksek lifli diyet + omega-3 ve orta zincirli yağ asitlerini içeren beslenme biçimleri deneysel kümelere muhakkak mühletlerle verilmiştir. Sonuçlar yüksek proteinli, yüksek lifli bir diyetin kilo alımını ve beden yağ artışını yüksek ölçüde sınırlayabildiğini ve serum kolesterol, trigliseritler ve leptin konsantrasyonlarını azaltabildiğini göstermektedir.
- Polikistik over sendromunun (PCOS) tedavisi, ömür usulü değişiklikleriyle alakalı sentetik hormonlara dayanır. Nutrasötik bileşikler PCOS tedavisi için mümkün casuslar olarak araştırıldı. Berberinin, insülin direncine ve obeziteye, bilhassa de viseral yağ dokusuna (KDV) karşı tesirli olduğu gösterilmiştir. Bu özellikler nedeniyle, araştırmacılar berberinin PCOS tedavisinde tesirli olabileceğini söylemişlerdir. Düşük olduğu düşünülen çalışma sayısına karşın, incelenen bayan sayısı yüksektir (1078) ve sonuçlar enteresandır. Berberinin; kilo kaybı ve artmış insülin hassaslığı olmadığında viseral yağ dokuyu azaltarak yağ dokusunun tekrar dağılımına neden olduğu araştırmacılar tarafından söylenmiştir .Ayrıca berberinin, döngü başına yumurtlama oranını güzelleştirerek, insülin direncini geliştirdiği de çalışmalarla kanıtlanmıştır . Bu nedenle berberin, doğurganlık ve canlı doğum oranları üzerinde de tesirlidir. Berberin gebe kalmak isteyen premenopozal bayanlarda inançlıdır ve belirtilen tüm çalışmalarda çok az yan tesir göstermiştir. Berberin içeren doğal bitkiler bulunmaktadır . Bunlar hususa hakim uzmanlar tarafından; hakikat bilgilendirme ve gerçek ölçülerde bireylere kullandırılabilirler.
- "Bağırsak-beyin ekseni" terminolojisi, gastrointestinal sistemi (GI) ile merkezi hudut sistemi (CNS) ortasındaki çift istikametli bir bağlantıyı göstermektedir. Bugüne kadar, çeşitli araştırmalar migrenin Helicobacter pylori (HP) enfeksiyonu, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve çölyak hastalığı (CD) üzere kimi gastrointestinal (GI) bozukluklarla alakalı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, bağırsak ve beynin migren hastalarında nasıl etkileşime girebileceğini açıklayan sistemler büsbütün açık değildir. Çalışmalar, bu etkileşimin, enflamatuar ortacılar , bağırsak mikrobiyota profili, nöropeptitler ve serotonin yolu, gerilim hormonları ve besin hususları üzere birçok faktörden etkilendiğini göstermektedir. Nöropeptitlerin, çeşitli bağırsak bakteri suşları üzerinde antimikrobiyal tesire sahip olduğu düşünülmektedir ve bu nedenle bağırsak ve beyin ortasındaki çift taraflı alakaya dahil olduğu söylenmektedir. Mevcut bilgilere nazaran, HP bulunan hastalarda migren baş ağrısı, bakteri yok edilmesinden sonra düzelebilir. Uzun baş ağrısı hikayesi ve yüksek baş ağrısı sıklığı olan migren hastalarına IBS teşhisi bahtı daha yüksektir. IBS ve migren birtakım benzerlikler paylaşır ve bağırsak mikroflorası bileşimini değiştirebilir ve böylelikle bağırsak-beyin eksenini ve enflamatuar durumu etkileyebilir. Migren de CD ile ilişkilendirilmiştir. Migrenin, düşük glisemik indeks diyetine bağlı kalarak, günlük uygun lif tüketimi de dahil olmak üzere bağırsak mikrobiyotası ve bağırsak-beyin ekseni üzerinde yararlı tesirleri olan diyet yaklaşımları ile iyileştirilebileceği söylenmiştir. Çok kilolu ve obez hastalar için kilo kaybı ve diyet planları bu hastalıklar için değerli yer tutmaktadır .
- Tiroid hastalığı genel popülasyonda, bilhassa bayanlarda yaygındır ve sportmenler ortasında da yaygın olabilir. Otoimmün bozukluklar, iyot-takviye programları olan ülkelerde tiroid bozukluklarının en yaygın nedenidir; bununla birlikte, tiroid disfonksiyonu, yetersiz güç alımı ve iyot, selenyum, demir ve D vitamini eksikliği üzere beslenme faktörleri ile ortaya çıkabilir. Ek olarak, yorucu antrenman tiroid hormonlarındaki süreksiz değişikliklerle alakalı olabilir. Kıymetlendirme süreci antropometrik değişiklikler, biyokimyasal testler (tiroid paneli), şahsî ve aile hikayesi, uygun belirti ve semptomların incelenmesi ve güç, iyot, demir, selenyum ve D vitamini alımını içeren diyet ve çevresel değerlendirmeye odaklanılmalıdır. Çok gerilim ve çevresel kontaminantlara ve diyetsel guatrojenlere maruz kalma durumu da tiroid hastalığını etkileyen etmenler ortasındadır .
Günümüzde birçok hastalık yetersiz ve istikrarsız beslenmeye bağlı olarak gelişip tetiklenmektedir . Sağlıklı bir hayat için , önceliğimiz beslenme formumuzu düzenlemek olmalıdır .Herkese sağlıklı, memnun bir hayat diliyorum .
