Hukuk alanında yapılan inkılaplar kısaca,
hukuk alanında yapılan yenilikler,
TBMM’nin 1921 senesinde 20 Ocakta yeni dönemi açılmasını takiben yeni Türk Devleti’nin yeni anayasası, yani ilk anayasası kabul edildi. Dini hukuktan kopulup çağdaş ve laik bir hukuka geçiş böylece başlamıştı. Kurucu hükümet tarafından hazırlanmış bu anayasa elbette bazı esaslara sıkı sıkıya bağlıydı. Bu esaslar şöyle sıralanabilir:
- Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
- TBMM’nin yetkileri yasama ve yürütmedir.
- Türkiye Devleti’nin yönetim şekli cumhuriyettir. (Bu madde başta yoktur ancak 1923 senesinin 29 Ekim gününde cumhuriyetin ilan edilmesiyle anayasanın ilk maddesi olmuştur)
- Türkiye devletinin resmi dili Türkçedir ve başkenti Ankara’dır. (Bu madde de başta yoktur ancak 1924 senesinin 20 Nisan gününde yeni bir anayasa hazırlanmasıyla konmuştur)
- Yargının bağımsızlığı hariç kuvvetler birliği vardır.
- Meclis içinde bakan seçimleri yapılacaktır.
Bu ilk anayasalar dışında bir de hukuk alanındaki yeniliklerin çok önemli bir parçası olan Türk Medeni Kanunu vardır. Bu kanun 1926 senesinin 17 Şubat gününde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun Avrupa’daki örneklerinin en yenisidir. Rasyonel ve basit çözümler akılda soru işaretleri bırakmamaktadır. Yalın ve anlaşılabilir ifadelerden oluşmaktadır. Aile hukukunda bir devrim niteliğinde olan kadın-erkek eşitliğini getirmiştir. Böylece kadın ve erkek arasında miras, şahitlik, meslek edinme, boşanma hakkı açısından tam bir eşitlik sağlanmıştır. Ayrıca evlilikler artık resmi nikahla yapılacaktır ve tek bir erkek tek bir kadınla evlenebilecektir.
Genel hatlarıyla hukuk alanında yapılan inkılapların özeti şöyle yapılabilir:
- Şeriye Mahkemelerinin Kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatının Kurulması Kanunu (8 Nisan 1924)
- Türk Medeni ve Borçlar Kanunu (17 Şubat 1926)
- Ceza Kanunu (1926)
- Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu (1927)
- Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (1929)
- İcra ve İflas Kanunu (1923)
- Kara ve Deniz Ticareti Kanunu (1926 ve 1929)
hukuk alanında yapılan yenilikler,
TBMM’nin 1921 senesinde 20 Ocakta yeni dönemi açılmasını takiben yeni Türk Devleti’nin yeni anayasası, yani ilk anayasası kabul edildi. Dini hukuktan kopulup çağdaş ve laik bir hukuka geçiş böylece başlamıştı. Kurucu hükümet tarafından hazırlanmış bu anayasa elbette bazı esaslara sıkı sıkıya bağlıydı. Bu esaslar şöyle sıralanabilir:
- Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
- TBMM’nin yetkileri yasama ve yürütmedir.
- Türkiye Devleti’nin yönetim şekli cumhuriyettir. (Bu madde başta yoktur ancak 1923 senesinin 29 Ekim gününde cumhuriyetin ilan edilmesiyle anayasanın ilk maddesi olmuştur)
- Türkiye devletinin resmi dili Türkçedir ve başkenti Ankara’dır. (Bu madde de başta yoktur ancak 1924 senesinin 20 Nisan gününde yeni bir anayasa hazırlanmasıyla konmuştur)
- Yargının bağımsızlığı hariç kuvvetler birliği vardır.
- Meclis içinde bakan seçimleri yapılacaktır.
Bu ilk anayasalar dışında bir de hukuk alanındaki yeniliklerin çok önemli bir parçası olan Türk Medeni Kanunu vardır. Bu kanun 1926 senesinin 17 Şubat gününde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun Avrupa’daki örneklerinin en yenisidir. Rasyonel ve basit çözümler akılda soru işaretleri bırakmamaktadır. Yalın ve anlaşılabilir ifadelerden oluşmaktadır. Aile hukukunda bir devrim niteliğinde olan kadın-erkek eşitliğini getirmiştir. Böylece kadın ve erkek arasında miras, şahitlik, meslek edinme, boşanma hakkı açısından tam bir eşitlik sağlanmıştır. Ayrıca evlilikler artık resmi nikahla yapılacaktır ve tek bir erkek tek bir kadınla evlenebilecektir.
Genel hatlarıyla hukuk alanında yapılan inkılapların özeti şöyle yapılabilir:
- Şeriye Mahkemelerinin Kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatının Kurulması Kanunu (8 Nisan 1924)
- Türk Medeni ve Borçlar Kanunu (17 Şubat 1926)
- Ceza Kanunu (1926)
- Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu (1927)
- Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (1929)
- İcra ve İflas Kanunu (1923)
- Kara ve Deniz Ticareti Kanunu (1926 ve 1929)