Hz Yakup hayatının ozeti
Hz Yakup hayatı kısa
Hz Yakup Peygamberin kısa hayatı
Kur'an'da adı gecen peygamberlerden biri Ya'kUb (as)'ın soyu, İshak (as) vasıtasıyla İbrahim (as)'a dayanmaktadır O, İshak (as)'ın ve İshak (as) da İbrahim (as)'ın oğludur Annesinin adı Refaka'dır Kardeşi Ays ile beraber, ikiz olarak doğmuştur Kardeşinin ardından doğduğu icin ona Ya'kUb denmiştir Ya'kUb (as)'ın diğer bir adı da İsrail'dir Kardeşi Ays'tan kacarak dayısının yanına giderken gunduzleri saklanmış ve geceleri yurumuştur Bundan dolayı kendisine İsrail denmiştir Kelime olarak İsrail geceleyin (Allah'a) yuruyen demektir (etTaberi, Tarih, Mısır 1326,1,162 vd) Ya'kUb (as)'ın doğumu ve peygamberliği daha onceden mujdelenmişti Onun bu durumu Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
Biz ona (İbrahim (as)'ın hanımına) İshak'ı mujdeledik, İshak'ın ardından da (torunu) YakUb'u(HUd, 1171) Bu ayette aynı zamanda, YakUb (as)'ın yukarıda sunulan soyu da dile getirilmiştir
Ya'kUb (as), once dayısı Leban'ın buyuk kızı Leyya ile ve ondan sonra ad kucuk kızı Rahil ile evlenmiştir Leyya'dan Rabil, Yehuza, Şem'Un ve Lavi adındaki oğulları doğmuştur Rahil'den de Yusuf ve Bunyamin dunyaya gelmiştir Ya'kUb (as)'ın diğer iki hanımından altı oğlu daha vardı Toplam on ki erkek evlada sahipti (İbn Kuteybe, Kilabu'lMearif, Beyrut 1970,19; İbn Haldun, Tarih, Beyrut, 1971, l, 39) Kur'an'ın bircok yerinde Ya'kUb (as)'ın peygamberliğinden ve ceşitli faziletlerinden bahsedilmektedir Onun peygamberliğini dile getiren bazı ayetlerin meali şoyledir:
Nihayet (İbrahim) onlardan ve Allah'ın dışında taptıkları şeylerden uzaklaşıp bir tarafa cekildiği zaman, biz ona İshak'ı ve Ya'kub'u bağışladık ve her birini peygamber yaptık Onlara rahmetimizden bağışta bulunduk ve kendilerine guzel ve ustun bir şan, şohret nasip ettik(Meryem, 1949, 50) NUh'a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi, sana da vahyettik Nitekim İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a, torunlarına, İsa'ya, EyyUb'e, YUnus'a, Harun'a, Suleyman'a da vahyetmiş ve Davud'a da Zebur'u vermiştik(enNisa, 4163) Ya'kUb (as)'ın kuvvetli, basiretli ve halis (samimi) bir kişiliğe sahip olduğunu anlatan bazı ayetlerin meali de şoyledir:
Kuvvetli ve basiretli kullarımız İbrahim'i, İshak'ı ve Ya'kub'u da an Biz onları ahiret yurdunu duşunme ozeliğiyle temizleyip, kendimize halis kul yaptık(Sad, 3845, 46) O, diğer peygamberler gibi Allah'ın hidayetine erdirilen ve guzel davranan yuce bir kişi idi Kur'an'da bu hususta şoyle buyrulmaktadır:
Biz ona (İbrahim'e) İshak'ı ve İshak'ın oğlu Ya'kub'u da hediye ettik Hepsine de doğru yolu gosterdik Nitekim daha once NUh'a ve onun soyundan Davud'a, Suleyman'a, EyyUb'e YUsuf'a Musa'ya ve HarUna da yol gostermiştik Biz guzel davrananlara boyle karşılık veririz(elEn'am, 684)
Bir de Ya'kUb (as) ruya tabir etmeyi de bilirdi Yuce Allah Kur'anı Kerim'de bu hususu şoyle haber vermiştir:
Hani bir zaman Yusuf babasına: Babacığım, ben (ruy'a) on bir yıldız, guneşi ve ayı gordum Bunların hepsinin bana secde ettiklerini gordum, demişti (Babası Ya'kUb ona şoyle demişti): Yavrum, ruyanı kardeşlerine anlatma, sonra sana bir tuzak kurarlar Cunku şeytan, insana apacık bir duşmandır! Boylece Rabb'in seni sececek ve sana ruyada gorulen olayların yorumunu (veya Allah'ın kitabının ve peygamberlerin sunnetlerinin inceliklerini) oğretecek, Sana ve Ya'kUb soyuna nimetini tamamlayacaktır Nasıl ki ataların İbrahim'e, ve İshak'a da nimetini tamamlamıştı Şuphesiz Rabb'in bilendir, hikmet sahibidir(Yusuf, 124, 5, 6)
Ya'kUb (as) bitmeyen tukenmeyen guzel bir sabra sahipti O, sabrıyla ve umidiyle ornek bir peygamberdi Kendisi, evlat acısı ve evlat ihanetiyle imtihan edildi Kur'an'da, onun hayatı, Yusuf (as)'ın hayatı ile ic ice anlatılmıştır Ya'kUb (as)'ın gozlerinin kaybolmasına, saclarının ağarmasına ve belinin bukulmesine sebep olan bu evlat imtihanı ve onun ornek sabrı, Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
(Ya'kUb kendisine hıyanet eden cocuklarına şoyle dedi): Herhalde, nefisleriniz size bu işi susleyerek sizi ona surukledi Artık bana guzelce sabretmek kalıyor Belki de Allah, onların hepsini bana getirir Cunku O, bilendir, her şeyi hikmetle (yerli yerince) yapandır Ve yuzunu onlardan cevirdi de: Ey YUsuf uzerindeki tasam (gel, gel tam senin gelme zamanındır) dedi ve tasadan gozlerine ak duştu (Acısını) yutkunuyor (acığa vurmamaya calışıyordu) Dediler ki: Vallahi sen, Yusuf'u ana ana hasta olacaksın, yahut oleceksin!(Ya'kUb aleyhisselam onlara): Ben uzuntu ve tasamı yalnız Allah'a şikayet ederim ve Allah'tan sizin bilmediğiniz şeyleri bilirimdedi (Ondan sonra şoyle devam etti): Ey oğullarım, gidin, Yusuf'u ve kardeşini araştırın Allah'ın rahmetinden umit kesmeyin Zira, kafir kavimden başkası Allah'ın rahmetinden umit kesmez!(Ya'kUb'un oğulları tekrar Mısır'a Yusuf'un yanına donduklerinde dediler ki: Ey vezir, bize ve cocuklarımıza darlık dokundu, değersiz bir bir sermaye ile geldik Ama sen bizim icin tam olcu ver, bize tasadduk eyle Cunku Allah, tasadduk edenleri mukafatlandırır(Yusuf) dedi: Sizler cahil iken, Yusuf'a ve kardeşine yaptığınız(ın kotuluğunu) bildiniz mi (bundan tevbe ettiniz mi)?A, yoksa sen, sen Yusuf musun?dediler Ben Yusuf'um, bu da kardeşindirdedi (ve şoyle devam etti): Allah bize lutfetti, (Bizi korudu, yuceltti) Kim (Allah'tan) korkar ve sabrederse, Şuphesiz Allah, iyilik edenlerin ecrini zayi etmezVallahi, Allah seni bizden ustun kıldı Doğrusu biz suc işlemiştik! dediler (Yusuf onlara): Bu gun sizi kınama yok Allah sizi bağışlar O, merhametlilerin merhametlisidir Şimdi şu gomleğimi goturun, babamın yuzune koyun da gozu acılsın Ve butun ailenizle birlikte bana gelindedi Kervan (Mısır'dan) ayrılıp yola koyulunca, babaları, (yanında bulunanlara): Eğer bana bunak demezseniz, (inanın ki) ben Yusuf'un kokusunu duyuyorumdedi Vallahi sen hala eski şaşkınlığın icindesindediler Mujdeci gelip de (Yusuf'un gomleğini) (Ya'kUb)'un yuzune koyunca, derhal (gozu acıldı), gorur oldu Size demedim mi ben, Allah'tan sizin bilmediğiniz şeyleri bilirim?dedi (Oğulları): Ey babamız, bizim icin gunahlarımızın bağışlanmasını) dile Gercekten biz gunah işledikdediler (Ya'kUb onlara): Sizin icin Rabb'ime istiğfar edeceğim Şuphesiz O, bağışlayan, esirgeyendirdedi (Hep beraber Mısır'a hareket ettiler) Nihayet Yusuf'un yanına vardıklarında, (Yusuf) anababasını kendisine cekip kucakladı ve: Allah'ın dileğiyle, guven icinde Mısır'a girindedi Anasını babasını tahtı ustune cıkardı ve hepsi onun icin secdeye kapandılar (ona kavuştukları icin Allah'a şukur secdesi yaptılar veya onun onunde saygı ile eğildiler Yusuf: Babacığım, işte bu, onceden (gorduğum) ruyanın yorumudur Rabb'im onu gercek yaptı Bana iyilik etti Zira şeytan, benimle kardeşlerim arasına fitne soktuktan sonra, O, beni zindandan cıkardı Sizi de colden getirdi Gercekten Rabb'im, dilediği şeyi cok ince duzenler O (her tedbiri) bilen, her şeyi yerli yerince yapandırdedi (Yusuf, 1283100)
Bu ayetlerde de ifade edildiği gibi, Ya'kUb (as)'in cocukları, neticede yaptıklarına pişman oldular Babalarından ve kardeşleri Yusuf (as)'dan ozur dilediler Babaları Ya'kUb (as) ve kardeşleri Yusuf (as) onları bağışladılar ve onlar icin Allah'a yalvarıp dua ettiler Cebrail (as), Ya'kUb (as)'a gelerek, cocukları icin yaptığı duasının kabul edildiğini ve cocuklarının Allah tarafından bağışlandıklarını mujdeledi (esSalebi, elArais, Mısır, 1951, 140 vd) Ya'kUb (as) da diğer peygamberler gibi insanları Allah'a inanmaya ve O'na ibadet etmeye cağırdı Kendisi bu yolda fevkalade ornek bir hayat yaşadı
Kur'anı Kerim'de bildirildiği gibi, Yakub (as), İbrahim (as)'in yaptığı gibi, ruhunu teslim etmeden once, cocuklarına vasiyette bulundu: O zaman (Ya'kUb), oğullarına; Benden sonra neye kulluk edeceksiniz?demişti (Onlar da): Senin Rabb'in ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak'ın Rabb'ı olan tek Allah'a kulluk edeceğiz Biz O'na teslim olanlarızdediler(elBakara, 2133)
Hz Yakup hayatı kısa
Hz Yakup Peygamberin kısa hayatı
Kur'an'da adı gecen peygamberlerden biri Ya'kUb (as)'ın soyu, İshak (as) vasıtasıyla İbrahim (as)'a dayanmaktadır O, İshak (as)'ın ve İshak (as) da İbrahim (as)'ın oğludur Annesinin adı Refaka'dır Kardeşi Ays ile beraber, ikiz olarak doğmuştur Kardeşinin ardından doğduğu icin ona Ya'kUb denmiştir Ya'kUb (as)'ın diğer bir adı da İsrail'dir Kardeşi Ays'tan kacarak dayısının yanına giderken gunduzleri saklanmış ve geceleri yurumuştur Bundan dolayı kendisine İsrail denmiştir Kelime olarak İsrail geceleyin (Allah'a) yuruyen demektir (etTaberi, Tarih, Mısır 1326,1,162 vd) Ya'kUb (as)'ın doğumu ve peygamberliği daha onceden mujdelenmişti Onun bu durumu Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
Biz ona (İbrahim (as)'ın hanımına) İshak'ı mujdeledik, İshak'ın ardından da (torunu) YakUb'u(HUd, 1171) Bu ayette aynı zamanda, YakUb (as)'ın yukarıda sunulan soyu da dile getirilmiştir
Ya'kUb (as), once dayısı Leban'ın buyuk kızı Leyya ile ve ondan sonra ad kucuk kızı Rahil ile evlenmiştir Leyya'dan Rabil, Yehuza, Şem'Un ve Lavi adındaki oğulları doğmuştur Rahil'den de Yusuf ve Bunyamin dunyaya gelmiştir Ya'kUb (as)'ın diğer iki hanımından altı oğlu daha vardı Toplam on ki erkek evlada sahipti (İbn Kuteybe, Kilabu'lMearif, Beyrut 1970,19; İbn Haldun, Tarih, Beyrut, 1971, l, 39) Kur'an'ın bircok yerinde Ya'kUb (as)'ın peygamberliğinden ve ceşitli faziletlerinden bahsedilmektedir Onun peygamberliğini dile getiren bazı ayetlerin meali şoyledir:
Nihayet (İbrahim) onlardan ve Allah'ın dışında taptıkları şeylerden uzaklaşıp bir tarafa cekildiği zaman, biz ona İshak'ı ve Ya'kub'u bağışladık ve her birini peygamber yaptık Onlara rahmetimizden bağışta bulunduk ve kendilerine guzel ve ustun bir şan, şohret nasip ettik(Meryem, 1949, 50) NUh'a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi, sana da vahyettik Nitekim İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a, torunlarına, İsa'ya, EyyUb'e, YUnus'a, Harun'a, Suleyman'a da vahyetmiş ve Davud'a da Zebur'u vermiştik(enNisa, 4163) Ya'kUb (as)'ın kuvvetli, basiretli ve halis (samimi) bir kişiliğe sahip olduğunu anlatan bazı ayetlerin meali de şoyledir:
Kuvvetli ve basiretli kullarımız İbrahim'i, İshak'ı ve Ya'kub'u da an Biz onları ahiret yurdunu duşunme ozeliğiyle temizleyip, kendimize halis kul yaptık(Sad, 3845, 46) O, diğer peygamberler gibi Allah'ın hidayetine erdirilen ve guzel davranan yuce bir kişi idi Kur'an'da bu hususta şoyle buyrulmaktadır:
Biz ona (İbrahim'e) İshak'ı ve İshak'ın oğlu Ya'kub'u da hediye ettik Hepsine de doğru yolu gosterdik Nitekim daha once NUh'a ve onun soyundan Davud'a, Suleyman'a, EyyUb'e YUsuf'a Musa'ya ve HarUna da yol gostermiştik Biz guzel davrananlara boyle karşılık veririz(elEn'am, 684)
Bir de Ya'kUb (as) ruya tabir etmeyi de bilirdi Yuce Allah Kur'anı Kerim'de bu hususu şoyle haber vermiştir:
Hani bir zaman Yusuf babasına: Babacığım, ben (ruy'a) on bir yıldız, guneşi ve ayı gordum Bunların hepsinin bana secde ettiklerini gordum, demişti (Babası Ya'kUb ona şoyle demişti): Yavrum, ruyanı kardeşlerine anlatma, sonra sana bir tuzak kurarlar Cunku şeytan, insana apacık bir duşmandır! Boylece Rabb'in seni sececek ve sana ruyada gorulen olayların yorumunu (veya Allah'ın kitabının ve peygamberlerin sunnetlerinin inceliklerini) oğretecek, Sana ve Ya'kUb soyuna nimetini tamamlayacaktır Nasıl ki ataların İbrahim'e, ve İshak'a da nimetini tamamlamıştı Şuphesiz Rabb'in bilendir, hikmet sahibidir(Yusuf, 124, 5, 6)
Ya'kUb (as) bitmeyen tukenmeyen guzel bir sabra sahipti O, sabrıyla ve umidiyle ornek bir peygamberdi Kendisi, evlat acısı ve evlat ihanetiyle imtihan edildi Kur'an'da, onun hayatı, Yusuf (as)'ın hayatı ile ic ice anlatılmıştır Ya'kUb (as)'ın gozlerinin kaybolmasına, saclarının ağarmasına ve belinin bukulmesine sebep olan bu evlat imtihanı ve onun ornek sabrı, Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
(Ya'kUb kendisine hıyanet eden cocuklarına şoyle dedi): Herhalde, nefisleriniz size bu işi susleyerek sizi ona surukledi Artık bana guzelce sabretmek kalıyor Belki de Allah, onların hepsini bana getirir Cunku O, bilendir, her şeyi hikmetle (yerli yerince) yapandır Ve yuzunu onlardan cevirdi de: Ey YUsuf uzerindeki tasam (gel, gel tam senin gelme zamanındır) dedi ve tasadan gozlerine ak duştu (Acısını) yutkunuyor (acığa vurmamaya calışıyordu) Dediler ki: Vallahi sen, Yusuf'u ana ana hasta olacaksın, yahut oleceksin!(Ya'kUb aleyhisselam onlara): Ben uzuntu ve tasamı yalnız Allah'a şikayet ederim ve Allah'tan sizin bilmediğiniz şeyleri bilirimdedi (Ondan sonra şoyle devam etti): Ey oğullarım, gidin, Yusuf'u ve kardeşini araştırın Allah'ın rahmetinden umit kesmeyin Zira, kafir kavimden başkası Allah'ın rahmetinden umit kesmez!(Ya'kUb'un oğulları tekrar Mısır'a Yusuf'un yanına donduklerinde dediler ki: Ey vezir, bize ve cocuklarımıza darlık dokundu, değersiz bir bir sermaye ile geldik Ama sen bizim icin tam olcu ver, bize tasadduk eyle Cunku Allah, tasadduk edenleri mukafatlandırır(Yusuf) dedi: Sizler cahil iken, Yusuf'a ve kardeşine yaptığınız(ın kotuluğunu) bildiniz mi (bundan tevbe ettiniz mi)?A, yoksa sen, sen Yusuf musun?dediler Ben Yusuf'um, bu da kardeşindirdedi (ve şoyle devam etti): Allah bize lutfetti, (Bizi korudu, yuceltti) Kim (Allah'tan) korkar ve sabrederse, Şuphesiz Allah, iyilik edenlerin ecrini zayi etmezVallahi, Allah seni bizden ustun kıldı Doğrusu biz suc işlemiştik! dediler (Yusuf onlara): Bu gun sizi kınama yok Allah sizi bağışlar O, merhametlilerin merhametlisidir Şimdi şu gomleğimi goturun, babamın yuzune koyun da gozu acılsın Ve butun ailenizle birlikte bana gelindedi Kervan (Mısır'dan) ayrılıp yola koyulunca, babaları, (yanında bulunanlara): Eğer bana bunak demezseniz, (inanın ki) ben Yusuf'un kokusunu duyuyorumdedi Vallahi sen hala eski şaşkınlığın icindesindediler Mujdeci gelip de (Yusuf'un gomleğini) (Ya'kUb)'un yuzune koyunca, derhal (gozu acıldı), gorur oldu Size demedim mi ben, Allah'tan sizin bilmediğiniz şeyleri bilirim?dedi (Oğulları): Ey babamız, bizim icin gunahlarımızın bağışlanmasını) dile Gercekten biz gunah işledikdediler (Ya'kUb onlara): Sizin icin Rabb'ime istiğfar edeceğim Şuphesiz O, bağışlayan, esirgeyendirdedi (Hep beraber Mısır'a hareket ettiler) Nihayet Yusuf'un yanına vardıklarında, (Yusuf) anababasını kendisine cekip kucakladı ve: Allah'ın dileğiyle, guven icinde Mısır'a girindedi Anasını babasını tahtı ustune cıkardı ve hepsi onun icin secdeye kapandılar (ona kavuştukları icin Allah'a şukur secdesi yaptılar veya onun onunde saygı ile eğildiler Yusuf: Babacığım, işte bu, onceden (gorduğum) ruyanın yorumudur Rabb'im onu gercek yaptı Bana iyilik etti Zira şeytan, benimle kardeşlerim arasına fitne soktuktan sonra, O, beni zindandan cıkardı Sizi de colden getirdi Gercekten Rabb'im, dilediği şeyi cok ince duzenler O (her tedbiri) bilen, her şeyi yerli yerince yapandırdedi (Yusuf, 1283100)
Bu ayetlerde de ifade edildiği gibi, Ya'kUb (as)'in cocukları, neticede yaptıklarına pişman oldular Babalarından ve kardeşleri Yusuf (as)'dan ozur dilediler Babaları Ya'kUb (as) ve kardeşleri Yusuf (as) onları bağışladılar ve onlar icin Allah'a yalvarıp dua ettiler Cebrail (as), Ya'kUb (as)'a gelerek, cocukları icin yaptığı duasının kabul edildiğini ve cocuklarının Allah tarafından bağışlandıklarını mujdeledi (esSalebi, elArais, Mısır, 1951, 140 vd) Ya'kUb (as) da diğer peygamberler gibi insanları Allah'a inanmaya ve O'na ibadet etmeye cağırdı Kendisi bu yolda fevkalade ornek bir hayat yaşadı
Kur'anı Kerim'de bildirildiği gibi, Yakub (as), İbrahim (as)'in yaptığı gibi, ruhunu teslim etmeden once, cocuklarına vasiyette bulundu: O zaman (Ya'kUb), oğullarına; Benden sonra neye kulluk edeceksiniz?demişti (Onlar da): Senin Rabb'in ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak'ın Rabb'ı olan tek Allah'a kulluk edeceğiz Biz O'na teslim olanlarızdediler(elBakara, 2133)
