İdrar yolu enfeksiyonu idrar yolu astarının kırmızılaşmasına ve tahrişe neden olmasından kaynaklanan ve bunun sonucunda da ağrı, idrarda kan ve sık idrara çıkma ihtiyacı gibi semptomlara neden olan bir rahatsızlıktır. Enfeksiyon böbreklerinize yayılırsa ciddi bir sağlık problemi haline gelebilir.
Normal idrarda bakteri (mikrop) yoktur. Genellikle, vücudun dışındaki bakteriler idrar yoluna girer ve enfeksiyona ve iltihaplanmaya neden olur. Enfeksiyonun bulunduğu bölgeye göre isimlendirilir. Enfeksiyon, üretrayı (üretrit adı verilen bir durum), böbrekleri (piyelonefrit adı verilen bir durum) veya mesaneyi (sistit olarak adlandırılan bir durum) tutabilir.
Sistit, en sık idrar yolu enfeksiyonu türüdür. Sistit vakalarının yüzde 90’ından fazlası, normalde bağırsaklarda bulunan bir bakteri olan E.coli’den kaynaklanır.
Belirtiler:
İdrar yolu enfeksiyonu sıklıkla belirti verir. Bunlar:
Sık idrar yapma isteği, idrar yaparken kaşıntı-yangı, mesanede doluluk hissi, bulanık idrar, idrarda kan görülmesi, kötü kokulu idrar, cinsel ilişki sırasında ağrı,karın alt kısımlarında ağrı idrar yolu enfeksiyonunu akla getirmelidir.
Yaşlılarda ve çocuklar bu belirtileri ifade edemiyebilir. Özellikle nedensiz bulantı, halsizlik, ateş,iştahsızlık gibi belirtiler varsa yaşlı ve çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu akla gelmelidir. gibi bel
İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmez ise:
Eğer enfeksiyon mesaneden yayılırsa böbrekler ve üreter gibi üriner sistemin daha üst kısımlarına ulaşabilir. Bu durumda ürosepsis dediğimiz enfeksiyonun kana karıştığı koma, tüm organların iflası ve ölüme kadar giden ağır bir tablo oluşabilir. Ürosepsis hızlı tedavi edilmesi gereken hayatı tehdit eden bir durumdur.
İdrar yolu enfeksiyonu neden oluşur?
İdrar yolu enfeksiyonu üretradan bakteri yayılımı sonrasında görülmektedir. Bu bakteri üretraya yetersiz hijyen ve yanlış uygulanan genital temizlik nedeniyle, cinsel ilişkiyle veya mesanede yapısal veya işlevsel problemler nedeniyle ulaşabilir. Kadınların üretrası daha kısa olduğundan erkeklere göre daha yatkındırlar.
KİMLER İDRAR YOLU ENFEKSİYONU RİSKİ ALTINDADIR?
65 yaş üstü kişiler, şeker hastaları, böbrek ve üriner sistemi taş,prostat büyümesi,rahim sarkması, böbrek kist gibi yapısal veya sonradan eklenen sağlık problemleri olanlar, doğuştan mesaneden böbreğe idrar geri kaçışı olan bebekler, çok idrar tutanlar, cinsel yaşamın başladığı kadınlar idrar yolu enfeksiyonu riskinin artığı hasta gruplarıdır.
Çok idrar tutma en tehlikeli yerleşen tutumdur ve davranıştır.
İşeme eğitiminin çok baskıyla verilmesi ve annenin çok titiz olarak çocuğu umumi tuvaletleri kullanmaması şeklinde uyarması çocuklarda ve gençlerde neredeyse tüm gün idrarını tutma gibi yanlış alışkanlıkların yerleşmesine yol açmaktadır. Bu durum mesane yapısını bozarken, idrarın böreğe geri kaçmasına yol açmakta, çok beklemiş idrarda enfeksiyona gelişmesine neden olmaktadır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNDA TANI YÖNTEMİ
İdrar yolu enfeksionu idrar tahlilinde lökosit görülmesi ve idrar kültüründe enfeksiyon yapan bakteri/mantar’ın üremesi ile konmaktadır.
Ultrasonografi üriner traktın incelenmesinde yardımcıdır. Bilgisayarlı tomografi ile böbreklerin ve etraf dokunun hakkında bilgi sahibi olunabilir. Enfeksiyonun kaynağını saptamak için kan kültürü yapılabilir.
Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklar mutlaka ileri tetkik yapılmalıdır. Doğuştan olan anotomik ve fonksiyonel problemler ultrasonografi,voiding sistoüreterografi gibi görüntüleme yöntemleriyle araştırılmalıdır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNDA TEDAVİ
Erken yakalandığında idrar yolu enfeksiyonu ağızdan alınan antibiyotiklerle kolayca tedavi edilir. Ayrıca sıvı alımının artırılması üriner traktın yıkanmasında yardımcıdır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NASIL ÖNLENİR?
Tuvalet sonrası önden arkaya temizlik yapılması
Tuvalet önce ve sonrasında el yıkama
Pamuklu iç çamaşırı giymek
Günlük yeterli su alımı
Seksüel aktivite sonrası hemen idrar yapmak
İdrar geldiğinde fazla süre bekletmemek
Normal idrarda bakteri (mikrop) yoktur. Genellikle, vücudun dışındaki bakteriler idrar yoluna girer ve enfeksiyona ve iltihaplanmaya neden olur. Enfeksiyonun bulunduğu bölgeye göre isimlendirilir. Enfeksiyon, üretrayı (üretrit adı verilen bir durum), böbrekleri (piyelonefrit adı verilen bir durum) veya mesaneyi (sistit olarak adlandırılan bir durum) tutabilir.
Sistit, en sık idrar yolu enfeksiyonu türüdür. Sistit vakalarının yüzde 90’ından fazlası, normalde bağırsaklarda bulunan bir bakteri olan E.coli’den kaynaklanır.
Belirtiler:
İdrar yolu enfeksiyonu sıklıkla belirti verir. Bunlar:
Sık idrar yapma isteği, idrar yaparken kaşıntı-yangı, mesanede doluluk hissi, bulanık idrar, idrarda kan görülmesi, kötü kokulu idrar, cinsel ilişki sırasında ağrı,karın alt kısımlarında ağrı idrar yolu enfeksiyonunu akla getirmelidir.
Yaşlılarda ve çocuklar bu belirtileri ifade edemiyebilir. Özellikle nedensiz bulantı, halsizlik, ateş,iştahsızlık gibi belirtiler varsa yaşlı ve çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu akla gelmelidir. gibi bel
İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmez ise:
Eğer enfeksiyon mesaneden yayılırsa böbrekler ve üreter gibi üriner sistemin daha üst kısımlarına ulaşabilir. Bu durumda ürosepsis dediğimiz enfeksiyonun kana karıştığı koma, tüm organların iflası ve ölüme kadar giden ağır bir tablo oluşabilir. Ürosepsis hızlı tedavi edilmesi gereken hayatı tehdit eden bir durumdur.
İdrar yolu enfeksiyonu neden oluşur?
İdrar yolu enfeksiyonu üretradan bakteri yayılımı sonrasında görülmektedir. Bu bakteri üretraya yetersiz hijyen ve yanlış uygulanan genital temizlik nedeniyle, cinsel ilişkiyle veya mesanede yapısal veya işlevsel problemler nedeniyle ulaşabilir. Kadınların üretrası daha kısa olduğundan erkeklere göre daha yatkındırlar.
KİMLER İDRAR YOLU ENFEKSİYONU RİSKİ ALTINDADIR?
65 yaş üstü kişiler, şeker hastaları, böbrek ve üriner sistemi taş,prostat büyümesi,rahim sarkması, böbrek kist gibi yapısal veya sonradan eklenen sağlık problemleri olanlar, doğuştan mesaneden böbreğe idrar geri kaçışı olan bebekler, çok idrar tutanlar, cinsel yaşamın başladığı kadınlar idrar yolu enfeksiyonu riskinin artığı hasta gruplarıdır.
Çok idrar tutma en tehlikeli yerleşen tutumdur ve davranıştır.
İşeme eğitiminin çok baskıyla verilmesi ve annenin çok titiz olarak çocuğu umumi tuvaletleri kullanmaması şeklinde uyarması çocuklarda ve gençlerde neredeyse tüm gün idrarını tutma gibi yanlış alışkanlıkların yerleşmesine yol açmaktadır. Bu durum mesane yapısını bozarken, idrarın böreğe geri kaçmasına yol açmakta, çok beklemiş idrarda enfeksiyona gelişmesine neden olmaktadır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNDA TANI YÖNTEMİ
İdrar yolu enfeksionu idrar tahlilinde lökosit görülmesi ve idrar kültüründe enfeksiyon yapan bakteri/mantar’ın üremesi ile konmaktadır.
Ultrasonografi üriner traktın incelenmesinde yardımcıdır. Bilgisayarlı tomografi ile böbreklerin ve etraf dokunun hakkında bilgi sahibi olunabilir. Enfeksiyonun kaynağını saptamak için kan kültürü yapılabilir.
Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklar mutlaka ileri tetkik yapılmalıdır. Doğuştan olan anotomik ve fonksiyonel problemler ultrasonografi,voiding sistoüreterografi gibi görüntüleme yöntemleriyle araştırılmalıdır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNDA TEDAVİ
Erken yakalandığında idrar yolu enfeksiyonu ağızdan alınan antibiyotiklerle kolayca tedavi edilir. Ayrıca sıvı alımının artırılması üriner traktın yıkanmasında yardımcıdır.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NASIL ÖNLENİR?
Tuvalet sonrası önden arkaya temizlik yapılması
Tuvalet önce ve sonrasında el yıkama
Pamuklu iç çamaşırı giymek
Günlük yeterli su alımı
Seksüel aktivite sonrası hemen idrar yapmak
İdrar geldiğinde fazla süre bekletmemek