İğne batmalarına en ziyade maruz kalanlar sıhhat çalışanlarıdır. Bunun dışında meskende enjeksiyon yapılan durumlarda, hasta olan yakınına bakanlarda sizin ve başka aile bireylerinin de başına gelebilir. İğne batması üzere gözünüze, ağzınıza kan sıçraması da sizin için bulaşıcı illetler cephesinden tıpkı riski taşır.
EVET NE YAPILMALIDIR?
Şayet bir sıhhat kuruluşunda çalışmıyor iseniz yapmanız gereken birinci şey bir sıhhat merkezine Enfeksiyon Marazları Bilirkişisine başvurmanız olacaktır. Size iğnesi batan yahut kanı bulaşan kişi biliniyorsa şayet onunda gelmesi münasip olur.
Bu durumda kan yolu ile bulaşan illetlerden viral hepatitler ve HIV (AIDS) bakılmalıdır. Sizin ve karşı tarafın Hbs Ag, Anti Hbs, Anti HCV ve Anti HIV testlerini istemek gerekir.
KARŞI TARFIN HBS AG TESTİ MÜSPET ÇIKARSA NE YAPILMALIDIR?
Sizin Anti Hbs bedeliniz olumlu ise (Anti Hbs 10 mIU/ml ‘den yüksek) içiniz rahat olsun zira en azından Hepatit B için tasa etmenize gerek kalmaz. Hbs Ag bedeliniz olumlu çıkarsa da telaş etmenize gerek yok zira siz zati taşıyıcısınız demektir.
Şayet Anti Hbs bedeliniz negatif ise (Anti Hbs 10 mIU/ml ‘den düşük yahut negatif) hastanın gayri Hepatit B tahlillerinin yapılması gerekebilir. Hastanın HBe Ag kıymeti müspet ise size bulaşma riski %30–40 ‘lara kadar çıkarken HBe Ag negatif olduğunda bu nispet %6’lara kadar düşer.
Tabi ki bu olasılıklar sizin bundan sonraki yaklaşımınızı değiştirmez zira bu durumda Hepatit B’den korunmak için yapmanız gerekenler için geç kalmamanız gereklidir.
Bu durumda 0.06 ml/kg Heptit B Immünglobulin (HBIG) 7 gün içerisinde tek doz yapılmalı ve acilen aşılanmaya başlanmalısınız. Hepatit B aşısı 0,1 ve 6. aylarda yapılmalıdır. Aşı ile immünglogulin başka kollara yapılır. Buşekilde HBV enfeksiyonunu önlemede muvaffakiyet orantısı %75 civarındadır.
Şayet daha evvel aşılandınız ve aşınız tutmadıysa o devir tekrar HBIG yaptırdıktan sonra aşılarınızı tekrar ettirmelisiniz. Ve ya farklı bir formülde 1 ay ara ile 2 doz HBIG
yaptırmaktır.
KARŞI TARFIN ANTİ HCV TESTİ MÜSPET ÇIKARSA NE YAPILMALIDIR?
Bu durumda marazın size bulaşma riski yaklaşık %0-7 arasında değişmektedir. Acilen kendi Anti HCV testinizi yaptırmanız gereklidir.
Şayet sizin HCV AB bedeliniz negatifse bu durumda karşı tarafın HCV RNA denilen testini çok gerekli olmasa da yaptırabilirsiniz. HCV RNA’nın olumlu çıkması kişinin Kr. Hepatit C olduğunun kesin göstergesidir.
Tüm bunlar aslında yalnızca sizi rahatlatmak için yapılacak şeylerdir. Zira Hepatit B’de olduğu üzere profilaksi dediğimiz protokol bu kümede yok, yalnızca beklemek gerekiyor.
Bu durumda size bulaş olursa kanda 1–3 haftada HCV RNA yahut birinci 12 haftada HCV AB saptanabilir. Bu testler ile takip önerilir. Başkaca karaciğer enzimleri olan ALT ve AST’ deki yükselmelerde takipte değerlidir.
Zira infeksiyon gelişirse yani size Hepatit C virüsü bulaşırsa ve erken enfeksiyon devrinde tedavi alırsanız kronikleşme durumunuz ortadan kalkabilir(yani külliyen iyileşebilirsiniz).
Takip edildiniz ve kanda virüs tespit edildi yani size bulaş oldu o hengam evvel hiçbir şey yapmadan 2-4 ay takip edilirsiniz. Zira %25-30 orantısında bizatihi iğleşebilirsiniz(HCV RNA’nız negatifleşir). Şayet bu müddet içerisinde HCV RNA’nız negatifleşmez ise o devir tedavi verilmesi gerekir.
AKUT HEPATİT C TEDAVİSİ
Zaten HCV RNA’nız negatifleşmezse şayet bu durumda hastaya 24 hafta mühlet ile pegile interferon tedavisi verilir. Bu hastalarda tedaviye cevap neredeyse %100’dür.
KARŞI TARAFIN HIV(AIDS) TESTİ MÜSPET ÇIKARSA?
Test sonucu iğnesi batan yahut gözünüze kanı sıçrayan kişinin HIV testi müspet çıkarsa şayet o devir virüsün size bulaşma mümkünlüğü iğne batmasında %0.32, göze kan sıçraması durumunda %0.03’tür.
Temas sonrası yara noktası çabucak su ve sabun sonra çabucak bir dezenfektanla yıkanmalıdır.
Bu vakalarda Hepatit B’de olduğu üzere proflaktik tedavi verilir. Tedavi için kesinlikle vakit geçirmeden Enfeksiyon Marazları uzmanınızla bir arada hareket etmelisiniz.
KARŞI TARAFIN KİM OLDUĞUNU BİLMİYORSANIZ?
Bu durumda kendi hepatit mark ırlarınızı ve HIV testlerinizi yaptırmalısınız. HBS AB negatif ise yani Hepatit B ye karşı hami aşınız yoksa derhal aşılama programına başlanmalıdır.
Bulaşın olup olmadığını anlamak için HBs AG yahut HBV DNA takiplerde bakılır.
Hepatit C için 1–3 haftada HCV RNA yahut birinci 12 haftada HCV AB saptanabilir.
HIV için 4-6 haftada ANTİ HIV bakılmalıdır.
EVET NE YAPILMALIDIR?
Şayet bir sıhhat kuruluşunda çalışmıyor iseniz yapmanız gereken birinci şey bir sıhhat merkezine Enfeksiyon Marazları Bilirkişisine başvurmanız olacaktır. Size iğnesi batan yahut kanı bulaşan kişi biliniyorsa şayet onunda gelmesi münasip olur.
Bu durumda kan yolu ile bulaşan illetlerden viral hepatitler ve HIV (AIDS) bakılmalıdır. Sizin ve karşı tarafın Hbs Ag, Anti Hbs, Anti HCV ve Anti HIV testlerini istemek gerekir.
KARŞI TARFIN HBS AG TESTİ MÜSPET ÇIKARSA NE YAPILMALIDIR?
Sizin Anti Hbs bedeliniz olumlu ise (Anti Hbs 10 mIU/ml ‘den yüksek) içiniz rahat olsun zira en azından Hepatit B için tasa etmenize gerek kalmaz. Hbs Ag bedeliniz olumlu çıkarsa da telaş etmenize gerek yok zira siz zati taşıyıcısınız demektir.
Şayet Anti Hbs bedeliniz negatif ise (Anti Hbs 10 mIU/ml ‘den düşük yahut negatif) hastanın gayri Hepatit B tahlillerinin yapılması gerekebilir. Hastanın HBe Ag kıymeti müspet ise size bulaşma riski %30–40 ‘lara kadar çıkarken HBe Ag negatif olduğunda bu nispet %6’lara kadar düşer.
Tabi ki bu olasılıklar sizin bundan sonraki yaklaşımınızı değiştirmez zira bu durumda Hepatit B’den korunmak için yapmanız gerekenler için geç kalmamanız gereklidir.
Bu durumda 0.06 ml/kg Heptit B Immünglobulin (HBIG) 7 gün içerisinde tek doz yapılmalı ve acilen aşılanmaya başlanmalısınız. Hepatit B aşısı 0,1 ve 6. aylarda yapılmalıdır. Aşı ile immünglogulin başka kollara yapılır. Buşekilde HBV enfeksiyonunu önlemede muvaffakiyet orantısı %75 civarındadır.
Şayet daha evvel aşılandınız ve aşınız tutmadıysa o devir tekrar HBIG yaptırdıktan sonra aşılarınızı tekrar ettirmelisiniz. Ve ya farklı bir formülde 1 ay ara ile 2 doz HBIG
yaptırmaktır.
KARŞI TARFIN ANTİ HCV TESTİ MÜSPET ÇIKARSA NE YAPILMALIDIR?
Bu durumda marazın size bulaşma riski yaklaşık %0-7 arasında değişmektedir. Acilen kendi Anti HCV testinizi yaptırmanız gereklidir.
Şayet sizin HCV AB bedeliniz negatifse bu durumda karşı tarafın HCV RNA denilen testini çok gerekli olmasa da yaptırabilirsiniz. HCV RNA’nın olumlu çıkması kişinin Kr. Hepatit C olduğunun kesin göstergesidir.
Tüm bunlar aslında yalnızca sizi rahatlatmak için yapılacak şeylerdir. Zira Hepatit B’de olduğu üzere profilaksi dediğimiz protokol bu kümede yok, yalnızca beklemek gerekiyor.
Bu durumda size bulaş olursa kanda 1–3 haftada HCV RNA yahut birinci 12 haftada HCV AB saptanabilir. Bu testler ile takip önerilir. Başkaca karaciğer enzimleri olan ALT ve AST’ deki yükselmelerde takipte değerlidir.
Zira infeksiyon gelişirse yani size Hepatit C virüsü bulaşırsa ve erken enfeksiyon devrinde tedavi alırsanız kronikleşme durumunuz ortadan kalkabilir(yani külliyen iyileşebilirsiniz).
Takip edildiniz ve kanda virüs tespit edildi yani size bulaş oldu o hengam evvel hiçbir şey yapmadan 2-4 ay takip edilirsiniz. Zira %25-30 orantısında bizatihi iğleşebilirsiniz(HCV RNA’nız negatifleşir). Şayet bu müddet içerisinde HCV RNA’nız negatifleşmez ise o devir tedavi verilmesi gerekir.
AKUT HEPATİT C TEDAVİSİ
Zaten HCV RNA’nız negatifleşmezse şayet bu durumda hastaya 24 hafta mühlet ile pegile interferon tedavisi verilir. Bu hastalarda tedaviye cevap neredeyse %100’dür.
KARŞI TARAFIN HIV(AIDS) TESTİ MÜSPET ÇIKARSA?
Test sonucu iğnesi batan yahut gözünüze kanı sıçrayan kişinin HIV testi müspet çıkarsa şayet o devir virüsün size bulaşma mümkünlüğü iğne batmasında %0.32, göze kan sıçraması durumunda %0.03’tür.
Temas sonrası yara noktası çabucak su ve sabun sonra çabucak bir dezenfektanla yıkanmalıdır.
Bu vakalarda Hepatit B’de olduğu üzere proflaktik tedavi verilir. Tedavi için kesinlikle vakit geçirmeden Enfeksiyon Marazları uzmanınızla bir arada hareket etmelisiniz.
KARŞI TARAFIN KİM OLDUĞUNU BİLMİYORSANIZ?
Bu durumda kendi hepatit mark ırlarınızı ve HIV testlerinizi yaptırmalısınız. HBS AB negatif ise yani Hepatit B ye karşı hami aşınız yoksa derhal aşılama programına başlanmalıdır.
Bulaşın olup olmadığını anlamak için HBs AG yahut HBV DNA takiplerde bakılır.
Hepatit C için 1–3 haftada HCV RNA yahut birinci 12 haftada HCV AB saptanabilir.
HIV için 4-6 haftada ANTİ HIV bakılmalıdır.
