WHO her yıl 17 milyon insanın endemik illetlerden öldüğünü, 5.8 milyar insanın yarısının endemik hastalık riski altında olduğunu bildirmektedir. Amerika Ulusal Sıhhat merkezi istatistik ünitesi 1980-1992 yılları arasında infeksiyon nedenli mortalitenin %58 arttığını; her 100.000 vefattan 41 ile 65’inin enfeksiyon kaynaklı olduğunu rapor etmiştir.
Ondokuzuncu yüzyılda tüberküloz ve veba üzere marazlar topluluk sıhhatinde önemli mesele oluştururken; günümüzde ise AIDS, Creutzfeld-Jakob illeti ve bilhassa uzakdoğuda kuş gribi üzere enfeksiyonlar önümüze çıkmaktadır. Antibiyotiğin icadından sonra yaygın tasarrufa bağlı antibiyotiğe dirençli nasokomial ve fırsatçı enfeksiyonlar artmıştır. Çoklu ilaç direnci günümüzün kıymetli sorunlarındandır. Mikroorganizmaların yok edilmesi hedeflenirken konak immünitesi dikkatten kaçmıştı. Ama günümüzde antibiyotik dışı immün sistemi uyaran ajanların tasarruf devri gelmiştir.
İmmünomodulatörler:İmmün sistem uyarımı yaptığı gösterilmiş doğal yahut sentetik eserler, münhasıran enfeksiyon sıklığını azaltma yahut kanser tedavilerinde kullanılmaktadır. Bu eserlerin tasarrufuyla ilgili en büyük dertlerden biri, ilmî etkinliklerinin gösterilmesindeki kısıtlılıklardır. En değerlileri, çift kör plasebo denetimli çalışmaların sayısının az yahut hiç olmaması ve eserlerin saflık- köken- ölçü standardizasyonlarının yapılmamış olmasıdır. Bu nedenle tasarruflarının önerilmesi yahut desteklenmesi aşamasında tek tek yayınların incelenmesinden çok ayrıntılı meta-analizlerin değerlendirmelerine kıymet verilmelidir.
İmmün sistem spesifik olarak aşılar, nonspesifik olarak da immünomodulatörler tarafından uyarılır. İmmünomodulatörler, immunostimulan ve immünosupresifler olmak üzere ikiye ayrılır. NK hücreler, lenfosit alt kümeleri ve makrofajları uyararak infeksiyon ajanlarına karşı immüniteyi artıran immünostimulan ajanlar burada irdelenecektir.
Mikrobiyal orijinli immunomodülatörlerin olağan sınıflandırması:
a) Mikrorganizma: atenue suşlar, ısı ile öldürülen bakteriler.
b) Mikrobial eserler: izole fraksiyonlar.
c) Natural orijinli bileşikler: buzağı timik hormonu, glukanlar, bitki izolatları
d) Sentetik bileşikler: Isopurinozin, muramil peptidler
5) Endojen orijinli bileşikler: Sitokinler.
a) Mikrorganizma: Atenüe BCG aşısında canlı mikobakteri yahut ısı yada formalinle inaktive Propionibacterium (Corynebacterium ) parvum malinitelerde ve çeşitli deneysel enfeksiyonda immün sistemi uyarıcı olarak kullanılmışlardır. Şu aşamada Corynebacterium Avrupa’da immünstimulan olarak lisans almıştır.
Daha sonra IL-2, IFN gama yahut GM-CSF üzere sitokinlerin salınımını uyaran rekombinan BCG suşları bağışıklık sistem indükleyicisi olarak kabul edilmişlerdir. Bifidobacterium ve Saccharomyces boullardii üzere mikroorganizmalar antibiyotiğe bağlı ishalin engellenmesi ve bakteri etkenli ishal tedavisinde kullanılmaktadır.
Bakteriyel lizatlar:
Münhasıran tekrarlayan teneffüs sistemi enfeksiyonlarının engellenmesi emeliyle kullanılmaktadır. Bu ajanlar çeşitli bakteriyel lizatların kokteyli (Haemophilus influenzae, Diplococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae,Klebsiellaozaenae, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes,Streptococcusviridans, ve Moraxella catarrhalis halinde piyasada bulunmaktadır. Burada maksat barsaktan aktive lenfositlerin MALT, GALT da lokalize gayrı lenfoid sistemi aktive ederek jenaralize bir cevabın ortaya çıkmasını sağlamaktır.
Doğal ve sentetik orijinli timik hormonlar ve peptid analogları:
Timopoietin, timik humoral faktör, timulin ve timozin üzere timik özütler immunostimulan olarak kullanılmaktadır. T hücre çoğalımını ve sitokin deşarjını uyarırlar. Mahsusen tekrarlayan viral enfeksiyonlarda enfeksiyon sıklık ve şiddetini azaltmak maksadıyla önerilmektedir.
İzopirinozin:
İnterferon üretimini artıran bir antiviral ajan olarak üretilmiştir. Herpes simpleks, Herpes zoster , influenza ve rinovirus enfeksiyon tedavilerinde kullanılmıştır.SSPE de ömür vadesini uzattığı bilinir.
Glukanlar:
1-3 β glukan ve 1-6 β glukopiranozid yapısında olan moleküller mayadan ve Japon mantarından elde edilmektedir. Doğal immuniteyi tetikleyerek monositlerden proinflamatuar sitokin salınımını uyarmaktadır.
Sitokinler:
İnterferon (alfa-beta-gama), TNF alfa, Koloni uyarıcı faktörler (G-CSF vb), interlökinler bağışıklık sistemini uyararak sık tekrarlayan yahut ağır seyirli enfeksiyonların denetiminde kullanılmaktadır.
Ondokuzuncu yüzyılda tüberküloz ve veba üzere marazlar topluluk sıhhatinde önemli mesele oluştururken; günümüzde ise AIDS, Creutzfeld-Jakob illeti ve bilhassa uzakdoğuda kuş gribi üzere enfeksiyonlar önümüze çıkmaktadır. Antibiyotiğin icadından sonra yaygın tasarrufa bağlı antibiyotiğe dirençli nasokomial ve fırsatçı enfeksiyonlar artmıştır. Çoklu ilaç direnci günümüzün kıymetli sorunlarındandır. Mikroorganizmaların yok edilmesi hedeflenirken konak immünitesi dikkatten kaçmıştı. Ama günümüzde antibiyotik dışı immün sistemi uyaran ajanların tasarruf devri gelmiştir.
İmmünomodulatörler:İmmün sistem uyarımı yaptığı gösterilmiş doğal yahut sentetik eserler, münhasıran enfeksiyon sıklığını azaltma yahut kanser tedavilerinde kullanılmaktadır. Bu eserlerin tasarrufuyla ilgili en büyük dertlerden biri, ilmî etkinliklerinin gösterilmesindeki kısıtlılıklardır. En değerlileri, çift kör plasebo denetimli çalışmaların sayısının az yahut hiç olmaması ve eserlerin saflık- köken- ölçü standardizasyonlarının yapılmamış olmasıdır. Bu nedenle tasarruflarının önerilmesi yahut desteklenmesi aşamasında tek tek yayınların incelenmesinden çok ayrıntılı meta-analizlerin değerlendirmelerine kıymet verilmelidir.
İmmün sistem spesifik olarak aşılar, nonspesifik olarak da immünomodulatörler tarafından uyarılır. İmmünomodulatörler, immunostimulan ve immünosupresifler olmak üzere ikiye ayrılır. NK hücreler, lenfosit alt kümeleri ve makrofajları uyararak infeksiyon ajanlarına karşı immüniteyi artıran immünostimulan ajanlar burada irdelenecektir.
Mikrobiyal orijinli immunomodülatörlerin olağan sınıflandırması:
a) Mikrorganizma: atenue suşlar, ısı ile öldürülen bakteriler.
b) Mikrobial eserler: izole fraksiyonlar.
c) Natural orijinli bileşikler: buzağı timik hormonu, glukanlar, bitki izolatları
d) Sentetik bileşikler: Isopurinozin, muramil peptidler
5) Endojen orijinli bileşikler: Sitokinler.
a) Mikrorganizma: Atenüe BCG aşısında canlı mikobakteri yahut ısı yada formalinle inaktive Propionibacterium (Corynebacterium ) parvum malinitelerde ve çeşitli deneysel enfeksiyonda immün sistemi uyarıcı olarak kullanılmışlardır. Şu aşamada Corynebacterium Avrupa’da immünstimulan olarak lisans almıştır.
Daha sonra IL-2, IFN gama yahut GM-CSF üzere sitokinlerin salınımını uyaran rekombinan BCG suşları bağışıklık sistem indükleyicisi olarak kabul edilmişlerdir. Bifidobacterium ve Saccharomyces boullardii üzere mikroorganizmalar antibiyotiğe bağlı ishalin engellenmesi ve bakteri etkenli ishal tedavisinde kullanılmaktadır.
Bakteriyel lizatlar:
Münhasıran tekrarlayan teneffüs sistemi enfeksiyonlarının engellenmesi emeliyle kullanılmaktadır. Bu ajanlar çeşitli bakteriyel lizatların kokteyli (Haemophilus influenzae, Diplococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae,Klebsiellaozaenae, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes,Streptococcusviridans, ve Moraxella catarrhalis halinde piyasada bulunmaktadır. Burada maksat barsaktan aktive lenfositlerin MALT, GALT da lokalize gayrı lenfoid sistemi aktive ederek jenaralize bir cevabın ortaya çıkmasını sağlamaktır.
Doğal ve sentetik orijinli timik hormonlar ve peptid analogları:
Timopoietin, timik humoral faktör, timulin ve timozin üzere timik özütler immunostimulan olarak kullanılmaktadır. T hücre çoğalımını ve sitokin deşarjını uyarırlar. Mahsusen tekrarlayan viral enfeksiyonlarda enfeksiyon sıklık ve şiddetini azaltmak maksadıyla önerilmektedir.
İzopirinozin:
İnterferon üretimini artıran bir antiviral ajan olarak üretilmiştir. Herpes simpleks, Herpes zoster , influenza ve rinovirus enfeksiyon tedavilerinde kullanılmıştır.SSPE de ömür vadesini uzattığı bilinir.
Glukanlar:
1-3 β glukan ve 1-6 β glukopiranozid yapısında olan moleküller mayadan ve Japon mantarından elde edilmektedir. Doğal immuniteyi tetikleyerek monositlerden proinflamatuar sitokin salınımını uyarmaktadır.
Sitokinler:
İnterferon (alfa-beta-gama), TNF alfa, Koloni uyarıcı faktörler (G-CSF vb), interlökinler bağışıklık sistemini uyararak sık tekrarlayan yahut ağır seyirli enfeksiyonların denetiminde kullanılmaktadır.
