1 yıl boyunca, düzenli olarak haftada 3 kez korunmasız ilişki olmasına rağmen çocuk sahibi olamama durumu, halk arasında kısırlık, tıp camiasında ise infertilite olarak adlandırılır. Gebelik istemi olan çiftlerin yaklaşık % 57 sinde 3 ay sonra gebelik oluşur. 6 ay sonra bu gebelik oranı % 72' ye ,1 yıl sonrasında ise gebelik oranı %85'e ulaşır. Evli çiftlerin %10-15 'inde ise bu sürenin sonunda gebelik oluşmaz ve infertilite teşhisi konur. Türkiye’de sosyal baskı nedeniyle çiftler bu durumu pek paylaşmazlar. Genelde 2. ve 3.yılın sonunda çevrelerinden gizleyerek araştırmalara başlarlar.
İNFERTİLİTE (KISIRLIK) SEBEPLERİ:
1.Erkek faktörü ( %40 )
2.Kadın faktörü, (%40)
3.Kadın + erkek faktörü (%10)
4.Sebebi bilinmeyen infertilite olmak üzere kabaca 4 grupta toplanır.(%10)
Bilindiğin aksine erkek faktörü en az kadın faktörü kadar önemlidir. Genelde bu gerçek çiftler tarafından bilinmez ya da kabul görmez. Bu oran (erkek faktörü) pek çok araştırmada % 40 olarak ifade edilir. Bu sebepten İNFERTİL ÇİFTLER MUTLAKA BİRLİKTE BAŞVURMALI VE BİRLİKTE ARAŞTIRILMALIDIR.
Yaş ilerledikçe çiftlerin gebelik şansları azalır. Yaşın ilerlemesiyle tüp bebek başarısında da azalmalar görülür.
ÇİFTLER NE KADAR SÜREDE GEBELİK OLUŞMAZSA DOKTORA BAŞVURMALIDIR?
35 yaşın altındaki anne adayları , 12 aylık süreçte korunmasız ilişkiye rağmen gebelik oluşmamış ise, 35 yaşın üstündeki anne adayları ise 6 aylık sürecin sonunda gebelik oluşmamış ise, jinekolojik operasyon hikayesi olan anne adayları da hemen bir doktora başvurmalıdırlar.
HANGİ DURUMLARDA 1 YIL BEKLEMEDEN DOKTORA BAŞVURULUR?
Kadın yaşı 35'in üstünde ise,
Düzensiz adet görüyorsa,
Endometriozis ve pelvik enfeksiyon varlığı hekim tarafından tespit edilmiş ise,
Geçirilmiş abdominal cerrahisi mevcut olan hastalar (çikolata kisti operasyonu , miyom operasyonu ve rahim ağzı operasyonu ) grubunda 1 yıl beklenmez.
İNFERTİLİTEDE YAŞIN ETKİSİ NEDİR?
Kadının yaşı ilerledikçe gebe kalma oranında bir düşüş izlenir. Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen verilere göre:
30-35 Yaş grubunda olan her 7 kadından biri,
35-39 yaş grubunda her 5 kadından biri,
40 ve ileri yaşlarda bulunan her 4 kadından biri,
1 yıllık dönem sonucunda gebe kalamama problemleri ile karşılaşırlar. Erkeğin yaşı ise bu rakamları çok etkilemez. Bu oranlar her kadın için geçerli değildir.
İNFERTİLİTE VE SİGARA
Sigara içen kadınlarda infertilite görülme oranı sigara içmeyenlere oranla 10 kat daha fazladır. Kadınların % 13'ünde infertilite’ ye sigaranın neden olduğu belirtilmektedir. Yapılan bir araştırmada sigara içen bayanlarda gebe kalma süresinin içmeyen bayanlarla kıyaslandığında 3-12 ay daha geç bir sürede oluştuğu tespit edilmektedir.
KADINLARDAKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Ovülasyon (yumurtlama bozuklukları % 40)
Tüplerdeki ve karındaki yapışıklıklar(% 40)
Endometriozis (%5 -15)
Nedeni açıklanmayan grup(% 30)
Sistemik hastalıklar(% 15)Endokrin nedenler (% 9) olarak tespit edilir.
ERKEKTEKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Karından veya kasıktan yapılmış cerrahi,
Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü varsa.
TEDAVİ:İNFERTİLİTEYE neden olan faktörler belirlendikten sonra kişiye göre farklılıklar gösterir. Saptanan bu nedenlere göre normal veya cerrahi tedavi gerekebilir. İnseminasyon (aşılama)veya tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.
İnfertil çiftlerin yaklaşık % 40'ında erkek faktörü söz konusu olduğu için çiftlerin araştırılmasına SPERM ANALİZİ ve SPERMİYOGRAM yaptırılarak başlanır.
-Spermiogram 1 mlt hücrede bulunan:
-Sperm sayısının 20 milyonun üzerinde
-Sperm hareketliliğinin % 50 den fazla
-Canlılık oranının ise minimum % 4, ideal % 14 oranında olması normal olarak kabul edilir.
Bu testler sonucunda tespit edilen verilere göre yardımcı üreme teknikleri uygulanır. Ya da ürolojik problemler tespit edilmişse üroloji uzmanına konsülte edilir.
İNFERTİLİTE ÇİFTİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Erkek: 3-5 günlük cinsel perhiz sonrası spermiogram ve sperm analizi,
Adetin 2-3 günleri arasında aç karnına yapılan hormon tahlilleri,
Spermle yumurtanın karşılaştığı yollarının açık olduğunu göstermesi adına çekilen HSG (RAHİM FİLMİ) ile hem kanalların açık olup olmadığı, hem de uterus (rahim) boşluğunun gebeliği engelleyecek bir problem içerip içermediğini anlaşılmış olur.
Adetin 3.günü yapılan jinekolojik ultrason ile yumurta rezervlerinin tespiti,
Yapılan bu dört aşamalı testlerin sonucunda infertilite nedeni tespit edilmiş olur. Herhangi bir neden tespit edilemeyen gruplara da AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE teşhisi konulur.
İNFERTİLİTE (KISIRLIK) SEBEPLERİ:
1.Erkek faktörü ( %40 )
2.Kadın faktörü, (%40)
3.Kadın + erkek faktörü (%10)
4.Sebebi bilinmeyen infertilite olmak üzere kabaca 4 grupta toplanır.(%10)
Bilindiğin aksine erkek faktörü en az kadın faktörü kadar önemlidir. Genelde bu gerçek çiftler tarafından bilinmez ya da kabul görmez. Bu oran (erkek faktörü) pek çok araştırmada % 40 olarak ifade edilir. Bu sebepten İNFERTİL ÇİFTLER MUTLAKA BİRLİKTE BAŞVURMALI VE BİRLİKTE ARAŞTIRILMALIDIR.
Yaş ilerledikçe çiftlerin gebelik şansları azalır. Yaşın ilerlemesiyle tüp bebek başarısında da azalmalar görülür.
ÇİFTLER NE KADAR SÜREDE GEBELİK OLUŞMAZSA DOKTORA BAŞVURMALIDIR?
35 yaşın altındaki anne adayları , 12 aylık süreçte korunmasız ilişkiye rağmen gebelik oluşmamış ise, 35 yaşın üstündeki anne adayları ise 6 aylık sürecin sonunda gebelik oluşmamış ise, jinekolojik operasyon hikayesi olan anne adayları da hemen bir doktora başvurmalıdırlar.
HANGİ DURUMLARDA 1 YIL BEKLEMEDEN DOKTORA BAŞVURULUR?
Kadın yaşı 35'in üstünde ise,
Düzensiz adet görüyorsa,
Endometriozis ve pelvik enfeksiyon varlığı hekim tarafından tespit edilmiş ise,
Geçirilmiş abdominal cerrahisi mevcut olan hastalar (çikolata kisti operasyonu , miyom operasyonu ve rahim ağzı operasyonu ) grubunda 1 yıl beklenmez.
İNFERTİLİTEDE YAŞIN ETKİSİ NEDİR?
Kadının yaşı ilerledikçe gebe kalma oranında bir düşüş izlenir. Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen verilere göre:
30-35 Yaş grubunda olan her 7 kadından biri,
35-39 yaş grubunda her 5 kadından biri,
40 ve ileri yaşlarda bulunan her 4 kadından biri,
1 yıllık dönem sonucunda gebe kalamama problemleri ile karşılaşırlar. Erkeğin yaşı ise bu rakamları çok etkilemez. Bu oranlar her kadın için geçerli değildir.
İNFERTİLİTE VE SİGARA
Sigara içen kadınlarda infertilite görülme oranı sigara içmeyenlere oranla 10 kat daha fazladır. Kadınların % 13'ünde infertilite’ ye sigaranın neden olduğu belirtilmektedir. Yapılan bir araştırmada sigara içen bayanlarda gebe kalma süresinin içmeyen bayanlarla kıyaslandığında 3-12 ay daha geç bir sürede oluştuğu tespit edilmektedir.
KADINLARDAKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Ovülasyon (yumurtlama bozuklukları % 40)
Tüplerdeki ve karındaki yapışıklıklar(% 40)
Endometriozis (%5 -15)
Nedeni açıklanmayan grup(% 30)
Sistemik hastalıklar(% 15)Endokrin nedenler (% 9) olarak tespit edilir.
ERKEKTEKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Karından veya kasıktan yapılmış cerrahi,
Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü varsa.
TEDAVİ:İNFERTİLİTEYE neden olan faktörler belirlendikten sonra kişiye göre farklılıklar gösterir. Saptanan bu nedenlere göre normal veya cerrahi tedavi gerekebilir. İnseminasyon (aşılama)veya tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.
İnfertil çiftlerin yaklaşık % 40'ında erkek faktörü söz konusu olduğu için çiftlerin araştırılmasına SPERM ANALİZİ ve SPERMİYOGRAM yaptırılarak başlanır.
-Spermiogram 1 mlt hücrede bulunan:
-Sperm sayısının 20 milyonun üzerinde
-Sperm hareketliliğinin % 50 den fazla
-Canlılık oranının ise minimum % 4, ideal % 14 oranında olması normal olarak kabul edilir.
Bu testler sonucunda tespit edilen verilere göre yardımcı üreme teknikleri uygulanır. Ya da ürolojik problemler tespit edilmişse üroloji uzmanına konsülte edilir.
İNFERTİLİTE ÇİFTİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Erkek: 3-5 günlük cinsel perhiz sonrası spermiogram ve sperm analizi,
Adetin 2-3 günleri arasında aç karnına yapılan hormon tahlilleri,
Spermle yumurtanın karşılaştığı yollarının açık olduğunu göstermesi adına çekilen HSG (RAHİM FİLMİ) ile hem kanalların açık olup olmadığı, hem de uterus (rahim) boşluğunun gebeliği engelleyecek bir problem içerip içermediğini anlaşılmış olur.
Adetin 3.günü yapılan jinekolojik ultrason ile yumurta rezervlerinin tespiti,
Yapılan bu dört aşamalı testlerin sonucunda infertilite nedeni tespit edilmiş olur. Herhangi bir neden tespit edilemeyen gruplara da AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE teşhisi konulur.
