İnsülin pankreastan salgılanan bir hormondur. Sindirim sisteminde glikoza kadar parçalanan besinler kan yoluyla hücrelere ulaşır. Kanda taşınan glikoz kan şekeri olarak bilinir ve öğün sonrası düzeyi yükselir. Bu süreçte salınan insülin, hücrelerin şekeri kullanabilmesi için gereklidir.
İnsülin direnci ‘ vücudun ürettiği insülini kullanamaması’ olarak tanımlanabilir.
İnsülin direnci olan kişilerde karaciğer, yağ ve kas hücreleri, insüline düzgün cevap veremez ve kan şekeri yükselmeye devam eder. Bunun sonucunda; şeker seviyesini düşürmek için refleks cevap olarak, pankreas bezi daha fazla insülin salgılar. Bu salgılama işlemi sonsuz değildir ve bir süre sonra pankreas bezi yeterli insülin üretemez hale gelir. Kanda giderek yükselen şeker diyabet ve kalp hastalıklarına zemin hazırlar.
İnsülin direnci olan birçok kişinin kanında hem şeker hem insülin düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir.
Sağlıklı kişilerin % 25 inde, bozulmuş glikoz toleransı olan kişilerin %60’ında, ve tip 2 DM’si olan kişilerin %60-75’inde insülin direnci görülür.
İnsülin direnci gelişiminde neler etkilidir?
•İnsülin reseptöründeki mutasyonlar ile glikozun hücre içine alım kanallarında ve sinyal iletimindeki proteinlerin bozuklukları
• Fazla kilo
• Hareketsiz yaşam
• Uyku problemleri
• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kan şekeri
• Yaşlanma
• Yüksek kan kolesterol ve lipit düzeyleri
İnsülin direnci açısından kimler risk altında?
• Bel çevresi 102 cm ‘ den fazla olan erkekler ve 88 cm’den fazla olan kadınlar
• Serum trigliserit seviyesi 150mg/dl’den fazla olan kişiler
• Kan basıncı 130/85 mmHg ‘nin üzerinde seyrettiği kişiler
• HDL kolesterol değeri 40mg/dl den az olan kişiler
• Açlık kan şekeri 100 mg/dl’ den fazla olan kişiler
• Vücut kitle indeksi 30 kg/m2 den büyük olan kişiler
• Bel/kalça oranı 0.9’dan büyük erkekler ve 0.85’ten fazla olan kadınlar
İnsülin Direncinde Tanı
Klinikte pratikte en sık kullanılan yöntem HOMA formülüdür. Normal bireylerde HOMA değer 2.7’den düşük olarak bilinmektedir. 2.7’nin üzeri değişik derecelerde insülin direncini yansıtır.
[HOMA: açlık insülini (µu/ml) x açlık plazma glukozu (mg/dl) / 405]
İnsülin direnci belirtileri
1.Açıklanamayan kilo artışı ve kilo vermede zorlanma: fazla insülin üretimi yağ doku birikimine yol açar.
2.Açlık-hipoglisemi atakları: özellikle unlu, şekerli yiyecekleri, tatlıları, alkoll kullanımını inhibe eden yorgunluk, uyku hali, sinirlilik, yeme-içme krizleri
3.Hızlı yeme, sık ve çabuk acıkma
İnsülin direncinin Tedavisi var mı?
İnsülin direncinin tam bir tedavisi mümkün değildir ama belirli bir beslenme modelini ve düzenli egzersizi hayatımızın bir parçası şekline getirirsek sorunu kontrol altına alabilir ve ileride çıkacak sağlık problemlerini engelleyebiliriz.
İnsülin direnci ‘ vücudun ürettiği insülini kullanamaması’ olarak tanımlanabilir.
İnsülin direnci olan kişilerde karaciğer, yağ ve kas hücreleri, insüline düzgün cevap veremez ve kan şekeri yükselmeye devam eder. Bunun sonucunda; şeker seviyesini düşürmek için refleks cevap olarak, pankreas bezi daha fazla insülin salgılar. Bu salgılama işlemi sonsuz değildir ve bir süre sonra pankreas bezi yeterli insülin üretemez hale gelir. Kanda giderek yükselen şeker diyabet ve kalp hastalıklarına zemin hazırlar.
İnsülin direnci olan birçok kişinin kanında hem şeker hem insülin düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir.
Sağlıklı kişilerin % 25 inde, bozulmuş glikoz toleransı olan kişilerin %60’ında, ve tip 2 DM’si olan kişilerin %60-75’inde insülin direnci görülür.
İnsülin direnci gelişiminde neler etkilidir?
•İnsülin reseptöründeki mutasyonlar ile glikozun hücre içine alım kanallarında ve sinyal iletimindeki proteinlerin bozuklukları
• Fazla kilo
• Hareketsiz yaşam
• Uyku problemleri
• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kan şekeri
• Yaşlanma
• Yüksek kan kolesterol ve lipit düzeyleri
İnsülin direnci açısından kimler risk altında?
• Bel çevresi 102 cm ‘ den fazla olan erkekler ve 88 cm’den fazla olan kadınlar
• Serum trigliserit seviyesi 150mg/dl’den fazla olan kişiler
• Kan basıncı 130/85 mmHg ‘nin üzerinde seyrettiği kişiler
• HDL kolesterol değeri 40mg/dl den az olan kişiler
• Açlık kan şekeri 100 mg/dl’ den fazla olan kişiler
• Vücut kitle indeksi 30 kg/m2 den büyük olan kişiler
• Bel/kalça oranı 0.9’dan büyük erkekler ve 0.85’ten fazla olan kadınlar
İnsülin Direncinde Tanı
Klinikte pratikte en sık kullanılan yöntem HOMA formülüdür. Normal bireylerde HOMA değer 2.7’den düşük olarak bilinmektedir. 2.7’nin üzeri değişik derecelerde insülin direncini yansıtır.
[HOMA: açlık insülini (µu/ml) x açlık plazma glukozu (mg/dl) / 405]
İnsülin direnci belirtileri
1.Açıklanamayan kilo artışı ve kilo vermede zorlanma: fazla insülin üretimi yağ doku birikimine yol açar.
2.Açlık-hipoglisemi atakları: özellikle unlu, şekerli yiyecekleri, tatlıları, alkoll kullanımını inhibe eden yorgunluk, uyku hali, sinirlilik, yeme-içme krizleri
3.Hızlı yeme, sık ve çabuk acıkma
İnsülin direncinin Tedavisi var mı?
İnsülin direncinin tam bir tedavisi mümkün değildir ama belirli bir beslenme modelini ve düzenli egzersizi hayatımızın bir parçası şekline getirirsek sorunu kontrol altına alabilir ve ileride çıkacak sağlık problemlerini engelleyebiliriz.
