İskelet ve Kas Sistemi
İskelet ve Kas Sistemleri
Canlılarda aktif hareketi sağlayan yapılar iskelet ve kas sistemleridir Hareket sağlayıcı kaslar destekleyici iskeletle birleşerek canlının hareket sistemini oluşturur
I İskelet Sistemi
İnsana şekil veren, organlara desteklik sağlayan ve koruyan yapıya iskelet denir İskelet sisteminin yapı birimleri kemiklerdir İnsan vucudu 210 kemikten oluşmuştur Kemikler, kan hucrelerinin uretilmesi, bazı minerallerin depolanması, vucuda dik şekil kazandırılması gorevlerini yapar
İnsan İskeletinin Bolumleri
1 Baş İskeleti
Kemikler birbirine cok sıkı tutunmuşlardır ve aralarında oynamaz eklemler vardır Baş kemikleri icerisindeki beyin ve beyinciği korur
2 Govde İskeleti
Omurga ve goğus kafesinden oluşur
Omurga : Omur adı verilen duzensiz şekilli kemiklerden oluşur İcinde şerit halinde omurilik siniri vardır Bu sinirin bulunduğu kanala omurilik kanalı denir Omurga tum kemikleri doğrudan ya da dolaylı olarak bağlandığı iskelet yapısıdır
Goğus Kafesi : Sırt omurları, kaburgalar ve goğus kemiğinden oluşur Hareketli ozellikteki bazı ic organların calışmasını kolaylaştırır Akciğerler ve kalp burada korunur
3 Uyeler (kol ve bacaklar)
Kol ve bacaklar govdeye kemik kopruler ile bağlanmıştır Bu koprulerle aralarında tam oynar eklemler vardır
Omuz Kemeri : Kurek kemiği ve koprucuk kemiğinden oluşur Kol kemiklerini omurgaya bağlar
Kalca Kemeri : Kalca kemiği ve uyluk kemiğinden oluşur Bacak kemiklerini govdeye bağlar
B Kemiklerin Yapısı ve Ceşitleri
1 Kısa Kemikler
Boyları kısa olan kubik yapılı kemiklerdir Omurlar, el ve ayaklardaki bilek parmak kemikleri… bu gruba girer
2 Yassı Kemikler
Kalınlıkları az, levha şeklindeki kemiklerdir Kaburga, kurek kalca, yuz ve kafatası kemikleri… bu gruba girer
3 Uzun Kemikler
Boyları uzun silindirik kemiklerdir Kol ve bacaklarda bulunan kemiklerdir (uyluk, kaval, pazı, onkol… kemikleri gibi)
4 Duzensiz Şekilli Kemikler
Uzun veya kısa belirli bir şekle sahip olmayan kemiklerdir Omurgayı oluşturan omur kemikleri bu gruba girer
Kemiklerin Yapısı
· Kemik zarı (Periost) : Kemiğin enine buyumesini, beslenmesini, kırılma ve catlamalarda onarılmasını sağlar
· Kıkırdak Doku : Eklem bolgelerinde, hareket esnasındaki kemiğin aşınmasını onler
· Sungerimsi Kemik : İcinde kırmızı iliği bulundurur Kırmızı kemik iliği kan hucreleri uretir
· Sarı ilik : Yağ depolar ve kan hucreleri (akyuvarlar) uretir
· Sert (sıkı) Kemik : 23 u minerallerden (kalsiyum, fosfor), 13 de hucrelerden oluşur Kemiğe sertlik ve direnc kazandırır
· Kırmızı İlik : Alyuvarları uretir
Kemikleri birbirine bağlayan yapılara eklem denir Hareket yeteneğine gore 3 ceşit eklem bulunur
1 Oynar (hareketli) eklemler : Omuz eklemi, kalca eklemi
2 Yarı oynar eklemler : Omurlar arası eklemler
3 Oynamaz eklemler : Baş, kalca eklemleri
II Kas Sistemi
Vucudun hareketini, bazı organların calışmasını sağlayan yapılara kas denir Kaslar kasılıp – gevşeme ozelliğine sahip olan hucrelerden oluşur
Kas hucrelerinin birleşmesiyle oluşan ipliksi yapılara kas teli (lif) denir Kas tellerinin birleşmesiyle oluşan yapılara da kas demeti denir
İskelet Kasları (Kırmızı Kaslar)
İskelete bağlı calışırlar Yonetimini beyin sağlar İsteğimiz ile calışırlar Kasılmaları gucludur Hızlı kasılır, cabuk yorulurlar İskelet kasları oynar ve yarı oynar eklem bolgelerinde kemiklerin hareket etmesini sağlar Yapısında oksijen depo eden proteinleri (myoglobinler) bulundukları icin kırmızı renklidirler Cok sayıda kas demetinden oluştuğu icin cizgili kaslar da denir (Baş, boyun, kol, bacak, parmak, goz kapağı, goğus kasları…)
Duz Kaslar (Beyaz Kaslar)
İc organlarımızdaki kaslardır İsteğimiz dışında calışırlar Calışmaları yavaştır Kasılmaları gucsuzdur (Mide, bağırsak, idrar torbası, damar duvarları, yemek borusu kasları…) Uzun sureli kasılıp, calışmaları esnasında yorulmazlar
Kalp Kası
Kırmızılı kasdır Fakat isteğimiz dışında calışır Calışmasını omurilik soğanı denetler Guclu, hızlı ve ritmik olarak calışır Uzun sureli kasılıp, calışmaları esnasında yorulmazlar
İskelet ve Kas Sistemleri
Canlılarda aktif hareketi sağlayan yapılar iskelet ve kas sistemleridir Hareket sağlayıcı kaslar destekleyici iskeletle birleşerek canlının hareket sistemini oluşturur
I İskelet Sistemi
İnsana şekil veren, organlara desteklik sağlayan ve koruyan yapıya iskelet denir İskelet sisteminin yapı birimleri kemiklerdir İnsan vucudu 210 kemikten oluşmuştur Kemikler, kan hucrelerinin uretilmesi, bazı minerallerin depolanması, vucuda dik şekil kazandırılması gorevlerini yapar
İnsan İskeletinin Bolumleri
1 Baş İskeleti
Kemikler birbirine cok sıkı tutunmuşlardır ve aralarında oynamaz eklemler vardır Baş kemikleri icerisindeki beyin ve beyinciği korur
2 Govde İskeleti
Omurga ve goğus kafesinden oluşur
Omurga : Omur adı verilen duzensiz şekilli kemiklerden oluşur İcinde şerit halinde omurilik siniri vardır Bu sinirin bulunduğu kanala omurilik kanalı denir Omurga tum kemikleri doğrudan ya da dolaylı olarak bağlandığı iskelet yapısıdır
Goğus Kafesi : Sırt omurları, kaburgalar ve goğus kemiğinden oluşur Hareketli ozellikteki bazı ic organların calışmasını kolaylaştırır Akciğerler ve kalp burada korunur
3 Uyeler (kol ve bacaklar)
Kol ve bacaklar govdeye kemik kopruler ile bağlanmıştır Bu koprulerle aralarında tam oynar eklemler vardır
Omuz Kemeri : Kurek kemiği ve koprucuk kemiğinden oluşur Kol kemiklerini omurgaya bağlar
Kalca Kemeri : Kalca kemiği ve uyluk kemiğinden oluşur Bacak kemiklerini govdeye bağlar
B Kemiklerin Yapısı ve Ceşitleri
1 Kısa Kemikler
Boyları kısa olan kubik yapılı kemiklerdir Omurlar, el ve ayaklardaki bilek parmak kemikleri… bu gruba girer
2 Yassı Kemikler
Kalınlıkları az, levha şeklindeki kemiklerdir Kaburga, kurek kalca, yuz ve kafatası kemikleri… bu gruba girer
3 Uzun Kemikler
Boyları uzun silindirik kemiklerdir Kol ve bacaklarda bulunan kemiklerdir (uyluk, kaval, pazı, onkol… kemikleri gibi)
4 Duzensiz Şekilli Kemikler
Uzun veya kısa belirli bir şekle sahip olmayan kemiklerdir Omurgayı oluşturan omur kemikleri bu gruba girer
Kemiklerin Yapısı
· Kemik zarı (Periost) : Kemiğin enine buyumesini, beslenmesini, kırılma ve catlamalarda onarılmasını sağlar
· Kıkırdak Doku : Eklem bolgelerinde, hareket esnasındaki kemiğin aşınmasını onler
· Sungerimsi Kemik : İcinde kırmızı iliği bulundurur Kırmızı kemik iliği kan hucreleri uretir
· Sarı ilik : Yağ depolar ve kan hucreleri (akyuvarlar) uretir
· Sert (sıkı) Kemik : 23 u minerallerden (kalsiyum, fosfor), 13 de hucrelerden oluşur Kemiğe sertlik ve direnc kazandırır
· Kırmızı İlik : Alyuvarları uretir
Kemikleri birbirine bağlayan yapılara eklem denir Hareket yeteneğine gore 3 ceşit eklem bulunur
1 Oynar (hareketli) eklemler : Omuz eklemi, kalca eklemi
2 Yarı oynar eklemler : Omurlar arası eklemler
3 Oynamaz eklemler : Baş, kalca eklemleri
II Kas Sistemi
Vucudun hareketini, bazı organların calışmasını sağlayan yapılara kas denir Kaslar kasılıp – gevşeme ozelliğine sahip olan hucrelerden oluşur
Kas hucrelerinin birleşmesiyle oluşan ipliksi yapılara kas teli (lif) denir Kas tellerinin birleşmesiyle oluşan yapılara da kas demeti denir
İskelet Kasları (Kırmızı Kaslar)
İskelete bağlı calışırlar Yonetimini beyin sağlar İsteğimiz ile calışırlar Kasılmaları gucludur Hızlı kasılır, cabuk yorulurlar İskelet kasları oynar ve yarı oynar eklem bolgelerinde kemiklerin hareket etmesini sağlar Yapısında oksijen depo eden proteinleri (myoglobinler) bulundukları icin kırmızı renklidirler Cok sayıda kas demetinden oluştuğu icin cizgili kaslar da denir (Baş, boyun, kol, bacak, parmak, goz kapağı, goğus kasları…)
Duz Kaslar (Beyaz Kaslar)
İc organlarımızdaki kaslardır İsteğimiz dışında calışırlar Calışmaları yavaştır Kasılmaları gucsuzdur (Mide, bağırsak, idrar torbası, damar duvarları, yemek borusu kasları…) Uzun sureli kasılıp, calışmaları esnasında yorulmazlar
Kalp Kası
Kırmızılı kasdır Fakat isteğimiz dışında calışır Calışmasını omurilik soğanı denetler Guclu, hızlı ve ritmik olarak calışır Uzun sureli kasılıp, calışmaları esnasında yorulmazlar
