İslamiyet öncesi Türklerde toplum yapısı
İslamiyet öncesi Türklerde devlet yönetimi
İslamiyet öncesi türklerde devlet nasıl yönetiliyordu
Kamu hukuku açısından niteliklerini, yâni Türk devlet hayatındaki bü*yük rolünü kısaca tanıtmaya çalıştığımız töre "'nin husûsî ve cezaî hükümle*ri ile eski Türklerde yargı usûl ve şekilleri hakkında bilgimiz azdır.Yabancı kaynaklarda rastlanan dağınık haberlere göre,suçlar oldukça şiddetli bir şe*kilde cezalandırılmakta idi: Adam öldürmenin cezası idamdı; soygun,hırsızlık ve hayvan kaçırma kesin surette yasaktı.Ele geçirilen soyguncu,suçüstü yaka*lanan hırsız öldürülür,malları müsadere edilir,ailesi efradının hürriyetleri kısıtlanırdı.Ciddî bir tehlike ile karşılaşmadıkça ok-yay kullanmak yasaktı.Barış zamanında başkasına kılıç çekmenin cezası da ölümdü.Zinanın cezası da idamdı.Irza tecavüz en ağır suçlardan sayılırdı.Bu da hazan iki taraf arasında uzlaşma olmazsa idamı gerektirirdi.Ordudan kaçanlar ve vatana ihanet eden*lerin cezası da ölümdü.Hafif suçlular,1O günü aşmamak üzere hapsedilirdi.
"Türk" kelimesi,"Töre" kelimesinden türetilmiş bir kelimedir ki,"Törük' ten bozularak "Türk" haline gelmiştir."Törük","Töreli,Töre sahibi" demektir.Eski Türklerde Töre,kaynağını "Türk Dini" diyebileceğimiz eski Türk inanç ve telakkilerinden alan topluluk hayatını tanzim eden hukuk normlarından ibarettir.Hükümdarlar siyasi iktidarlarını (kut' larını) işte bu hukuk çerçevesinde kullanabilirler,tabii birbirleriyle ve devletle olan münasebetlerini yine bu hukuk çerçevesinde tanzim ederlerdi.Buna uyanlar "Törük" (yani Töreli),uymayanlar ise "Kazak" (yani asi,töreden çıkmış) olurlardı."Türk" ün kuvvetli manasına gelmesi de,herhalde Töre çerçevesinde sağlanan "birlik" le ilgili olmalıdır.Nitekim "Birik kuvvettir" anlayışı tarih boyunca her devirde Türk devletleri ve toplulukları için geçerli olmuş bir anlayıştır.
İslamiyet öncesi Türklerde devlet yönetimi
İslamiyet öncesi türklerde devlet nasıl yönetiliyordu
Kamu hukuku açısından niteliklerini, yâni Türk devlet hayatındaki bü*yük rolünü kısaca tanıtmaya çalıştığımız töre "'nin husûsî ve cezaî hükümle*ri ile eski Türklerde yargı usûl ve şekilleri hakkında bilgimiz azdır.Yabancı kaynaklarda rastlanan dağınık haberlere göre,suçlar oldukça şiddetli bir şe*kilde cezalandırılmakta idi: Adam öldürmenin cezası idamdı; soygun,hırsızlık ve hayvan kaçırma kesin surette yasaktı.Ele geçirilen soyguncu,suçüstü yaka*lanan hırsız öldürülür,malları müsadere edilir,ailesi efradının hürriyetleri kısıtlanırdı.Ciddî bir tehlike ile karşılaşmadıkça ok-yay kullanmak yasaktı.Barış zamanında başkasına kılıç çekmenin cezası da ölümdü.Zinanın cezası da idamdı.Irza tecavüz en ağır suçlardan sayılırdı.Bu da hazan iki taraf arasında uzlaşma olmazsa idamı gerektirirdi.Ordudan kaçanlar ve vatana ihanet eden*lerin cezası da ölümdü.Hafif suçlular,1O günü aşmamak üzere hapsedilirdi.
"Türk" kelimesi,"Töre" kelimesinden türetilmiş bir kelimedir ki,"Törük' ten bozularak "Türk" haline gelmiştir."Törük","Töreli,Töre sahibi" demektir.Eski Türklerde Töre,kaynağını "Türk Dini" diyebileceğimiz eski Türk inanç ve telakkilerinden alan topluluk hayatını tanzim eden hukuk normlarından ibarettir.Hükümdarlar siyasi iktidarlarını (kut' larını) işte bu hukuk çerçevesinde kullanabilirler,tabii birbirleriyle ve devletle olan münasebetlerini yine bu hukuk çerçevesinde tanzim ederlerdi.Buna uyanlar "Törük" (yani Töreli),uymayanlar ise "Kazak" (yani asi,töreden çıkmış) olurlardı."Türk" ün kuvvetli manasına gelmesi de,herhalde Töre çerçevesinde sağlanan "birlik" le ilgili olmalıdır.Nitekim "Birik kuvvettir" anlayışı tarih boyunca her devirde Türk devletleri ve toplulukları için geçerli olmuş bir anlayıştır.